ایدز

ایدز (به انگلیسی: AIDS) یا نشانگان اکتسابی کمبود ایمنی (به انگلیسی: Acquired immune deficiency syndrome)، نوعی بیماری است که با ورود ویروس و حمله به دستگاه ایمنی توسط ویروس نقص ایمنی (HIV) ایجاد می‌شود.[1] بیماری ناشی از ویروس HIV دارای سه مرحله اصلی است. در مرحله اول (عفونت حاد) فرد ممکن است برای مدت کوتاهی بیماری شبه آنفلوآنزایی را تجربه کند که در همه افراد قطعی نیست. به همین دلیل معمولاً این بیماری تا یک دوره طولانی بدون هیچ علائمی دنبال می‌شود که به این مرحله از بیماری، دوره نهفتگی گفته می‌شود. هر چقدر که بیماری پیشرفت یابد، ضعف بیشتری در دستگاه ایمنی بدن پیدا می‌کند و باعث می‌شود که افراد به عفونت‌هایی مانند عفونت و سرطان‌های فرصت‌طلب و تومور دچار شوند، البته معمولاً در افرادی که دستگاه ایمنی آن‌ها به خوبی عمل می‌کند تأثیرگذار نیست. در نهایت بیماری زمانی وارد مرحله سوم یا ایدز خواهد شد که شمار سلول‌های CD4+ T به کمتر از ۲۰۰ سلول در هر میکرولیتر برسد.

سندرم نقص ایمنی اکتسابی (ایدز)
روبان قرمز نماد همیاری با افراد مبتلا به HIV یا ایدز است.
طبقه‌بندی و منابع بیرونی
تخصصبیماری عفونی (تخصص پزشکی)
آی‌سی‌دی-۱۰B۲۴
آی‌سی‌دی-9-CM042
دادگان بیماری‌ها5938
مدلاین پلاس000594
ئی‌مدیسینemerg/۲۵۳
پیشنت پلاسایدز
سمپD000163

HIV عمدتاً از طریق آمیزش جنسی (از جمله مقعدی و حتی دهانی) محافظت نشده، انتقال خون آلوده و سرسوزن آلوده و از مادر به فرزند در طول بارداری، زایمان یا شیردهی منتقل می‌گردد.[2] بعضی از مایعات بدن مانند بزاق و اشک قادر به انتقال HIV نیستند.[3] پیشگیری از عفونت HIV، عمدتاً از طریق آمیزش جنسی امن و تعویض سرنگ، راه حل‌هایی برای جلوگیری از گسترش این بیماری محسوب می‌شوند. البته این ویروس با خشک شدن خون آلوده به ویروس HIV به‌طور کامل از بین می‌رود و دلیل انتقال آن با سرنگ آلوده این است که درون سرنگ و در سر سرنگ از فاکتورهای ضد انعقادی استفاده شده‌است و همین موضوع سبب می‌شود خونی که درون و در سر سرنگ است خشک نشود و تازه بماند و مانع از بین رفتن ویروس بشود. در صورت استفادهٔ فرد بیمار از داروهای لازمه احتمال انتقال بیماری حتی از طریق رابطهٔ جنسی نیز تقریباً به صفر می‌رسد.

هیچ‌گونه درمان یا واکسن وجود ندارد؛ اگر چه درمان ضدویروسی می‌تواند باعث کاهش دوره بیماری و بازگشت زندگی تقریباً به حالت طبیعی گردد. با وجود این که درمان ضدویروسی خطر مرگ و عوارض ناشی از این بیماری را کاهش می‌دهد، اما این داروها گران‌قیمت هستند و ممکن است با عوارض جانبی همراه باشند.

پژوهش‌های ژنتیکی نشان می‌دهند که HIV در اصل در اوایل قرن بیستم میلادی در غرب آفریقا جهش یافته و پدید آمده‌است.[4] ایدز اولین بار در سال ۱۹۸۱ توسط مرکز کنترل و پیشگیری بیماری (CDC) شناخته شد، در حالی که عامل آن (عفونت HIV) در اوایل آن دهه شناخته شده بود.[5] از زمان کشف آن تا سال ۲۰۰۹، ایدز باعث مرگ ۳۰ میلیون نفر شده‌است.[6] تا سال ۲۰۱۰، حدوداً ۳۴ میلیون نفر به ایدز مبتلا بوده‌اند.[7] ایدز به عنوان همه‌گیری جهانی شناخته می‌شود که در حال حاضر حوزه شیوع آن بسیار وسیع و در حال گسترش است.[8]

ایدز تأثیر بسیار زیادی بر روی جوامع داشته‌است؛ چه به عنوان یک بیماری و چه به عنوان عاملی برای تبعیض. همچنین تاثیرات اقتصادی قابل توجهی داشته‌است. تصورهای نادرست بسیاری در رابطه با ایدز وجود دارد، برای مثال انتقال ایدز از طریق زندگی روزمره با افراد مبتلا به HIV. این بیماری همچنین موضوع مجادله ادیان شده‌است.

علائم و نشانه‌ها
نوشتار اصلی: علائم و نشانه‌های اچ‌آی‌وی/ایدز

عفونت HIV دارای سه مرحله اصلی است: عفونت حاد، دوره نهفتگی و ایدز[9][10]

عفونت حاد
علائم اصلی عفونت حاد HIV

دوره اولیه HIV، عفونت حاد HIV یا سندرم حاد «رترو ویروسی» نامیده می‌شود.[9][11] بسیاری از افراد ۲ تا ۴ هفته پس از در معرض قرار گرفتن این بیماری، دچار بیماری‌هایی مانند شبه-آنفلوآنزا یا شبه-مونونوکلئوز می‌شوند و برخی دیگر هم هیچ نشانه قابل توجهی در آن‌ها دیده نمی‌شود.[12][13] علائم در ۴۰ تا ۹۰ درصد موارد رخ می‌دهد و معمولاً شامل تب، لنفادنوپاتی، فارنژیت، خارش پوست، سردرد و/یا زخم دهان و اندام تناسلی می‌شود.[11][13] خارش پوست که در ۲۰ تا ۵۰ درصد موارد رخ می‌دهد، خود را بر روی بالاتنه نشان می‌دهد و به شکل ماکولوپاپولر می‌باشد.[14] همچنین در این مرحله برخی از افراد دچار عفونت‌های فرصت‌طلب می‌شوند.[11] ممکن است در دستگاه گوارش علائمی مانند تهوع، استفراغ یا اسهال رخ دهد، و همچنین علائم عصبی نوروپاتی محیطی یا سندرم گیلان باره نیز محتمل هستند.[13] طول دوره این علائم متفاوت است، اما معمولاً یک یا دو هفته می‌باشد.[13]

با توجه به اینکه این علائم آنچنان خاص نیستند، اغلب به عنوان نشانه‌هایی از عفونت HIV شناخته نمی‌شوند. حتی مواردی که توسط یک دکتر خانوادگی یا یک بیمارستان دیده می‌شود اغلب با بسیاری از بیماری‌های شایع عفونی با علائمی مشترک با آن اشتباه می‌شود. بنابراین شایسته‌است که عفونت HIV در بیمارانی که دارای عوامل مستعدکننده هستند، مد نظر باشد.[13]

دوره نهفتگی

پس از علائم اولیه، بیمار وارد مرحله‌ای به نام دوره نهفتگی یا HIV بی‌نشانه یا HIV مزمن می‌شود.[10] این مرحله از HIV می‌تواند بدون هیچ گونه درمانی از حدود سه سال[15] تا بیش از ۲۰ سال[16] (به‌طور متوسط حدود هشت سال)[17] به طول بینجامد که مدت زمان نهفتگی به میزان قدرت سیستم دفاعی فرد دارد. اگرچه معمولاً در ابتدای بیماری هیچ علائمی مشاهده نمی‌شود یا علامت‌های خیلی کمی دیده می‌شود، اما در نزدیکی پایان این مرحله بسیاری از افراد دچار تب، کاهش وزن، مشکلات گوارشی و دردهای عضلانی می‌شوند.[10] همچنین ۵۰ تا ۷۰ درصد از افراد دچار لنفادنوپاتی ماندگار می‌شوند، به‌طوری‌که چند گروه از غدد لنفاوی (به جز در کشاله ران) به مدت بیش از سه تا شش ماه بدون هیچ درد و به‌طور توجیه‌ناپذیری بزرگ می‌شود.[9]

اگرچه بسیاری از مبتلایان HIV-1، قابل تشخیص هستند و در صورت عدم درمان نهایتاً سیر بیماری به ایدز منجر خواهد شد، ولی درصد کمی از آن‌ها (حدود ۵٪) سطح بالای سلول‌های CD4+ T خود را بدون هیچ درمان ضدویروسی تا بیش از ۵ سال حفظ می‌کنند.[13][18] این افراد به عنوان کنترل‌کننده‌های HIV طبقه‌بندی می‌شوند، و آن‌هایی که مقدار کم یا نامحسوسی از ویروس را بدون درمان ضدویروسی در بدن خود نگه می‌دارند به عنوان «کنترل‌کنندگان ممتاز» یا «سرکوبگران ممتاز» شناخته می‌شوند.[18]

سندرم نقص ایمنی اکتسابی
علائم اصلی ایدز

سندرم نقص ایمنی اکتسابی (ایدز) زمانی معنی پیدا می‌کند که شمار سلول‌های CD4+ T به کمتر از ۲۰۰ سلول در هر میکرولیتر برسد یا بیماری‌های خاص مرتبط با عفونت HIV رخ دهد.[13] در غیاب درمان، حدود نیمی از افراد مبتلا به HIV در عرض ده سال مبتلا به بیماری ایدز می‌شوند.[13] رایج‌ترین وضعیت‌هایی که هشداری بر وجود ایدز هستند پنومونی ناشی از پنوموسیستیس (۴۰٪)، نزاری به شکل سندرم اتلاف اچ‌آی‌وی (۲۰٪) و کاندیدیاز مری می‌باشند. سایر علائم شایع شامل عفونت‌های دستگاه تنفسی در یک دوره زمانی معین می‌شود.[13]

عفونت فرصت‌طلب ممکن است توسط باکتری، ویروس، قارچ و انگل به وجود بیاید که معمولاً توسط دستگاه ایمنی بدن کنترل می‌شود.[19] اینکه کدام عفونت رخ می‌دهد تا حدودی به این بستگی دارد که چه عواملی در محیط اطراف فرد قرار دارد.[13] این عفونت تقریباً می‌تواند هر دستگاهی از بدن را تحت تأثیر قرار دهد.[20]

افراد مبتلا به ایدز خطر آلودگی به ویروس‌های سرطانی مختلفی را دارند از جمله: سارکوم کاپوزی، لنفوم بورکیت، لنفوم اولیه دستگاه عصبی مرکزی، و سرطان گردن رحم.[14] سارکوم کاپوزی، شایع‌ترین سرطانی است که در ۱۰ تا ۲۰ درصد از افراد مبتلا به HIV اتفاق می‌افتد.[21] پس از آن لنفوم شایع‌ترین سرطان است و علت مرگ نزدیک به ۱۶ درصد از افراد مبتلا به ایدز می‌باشد و در ۳ تا ۴ درصد از موارد، اولین نشانه ایدز است. هر دوی این سرطان‌ها با ویروس هرپس ۸ انسانی همراه هستند.[21] خیلی اوقات مبتلایان به ایدز به دلیل ارتباطی که با ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) دارد، دچار سرطان گردن رحم می‌شوند.[21]

علاوه بر این، آن‌ها به‌طور مکرر دچار علائمی مانند تب طولانی، تعریق شبانه، تورم غدد لنفاوی، لرز، ضعف، و کاهش وزن می‌شوند.[22] اسهال یکی دیگر از علائم شایعی است که ۹۰٪ از افراد مبتلا به ایدز دچار آن می‌شوند.[23]

راه‌های انتقال
میانگین احتمال انتقال HIV در هر عمل
بر اساس طریق انتقال از منبع سرایت
طریق انتقال احتمال سرایت
انتقال خون ۹۰%[24]
زایمان (فرزند) ۲۵%[25]
تزریق با سرنگ مشترک ۰.۶۷%[24]
فرو رفتن سرسوزن در بدن ۰.۳۰%[26]
رابطه جنسی مقعدی (دهنده)* ۰.۰۴–۳.۰%[27]
رابطه جنسی مقعدی (واردکننده)* ۰.۰۳%[28]
رابطه جنسی آلت-واژن (دهنده)* ۰.۰۵–۰.۳%[27][29]
رابطه جنسی آلت-واژن (واردکننده)* ۰.۰۱–۰.۳۸%[27][29]
رابطه جنسی دهانی (دهنده)*§ ۰–۰.۰۴%[27]
رابطه جنسی دهانی (واردکننده)*§ ۰–۰.۰۰۵%[30]
* با فرض عدم استفاده از کاندوم
§ منبع به رابطه جنسی دهانی
انجام شده روی یک مرد اشاره دارد

HIV از سه طریق اصلی انتقال می‌یابد:

  • تماس جنسی
  • قرار گرفتن در معرض خون یا بافت آلوده
  • از مادر به فرزند در دوران بارداری، زایمان، یا تغذیه با شیر مادر (که با نام انتقال عمودی شناخته می‌شود)[2]

هیچ گونه خطر انتقال ویروس از طریق مدفوع، ترشحات بینی، بزاق، خلط، عرق، اشک، ادرار، یا استفراغ وجود ندارد مگر اینکه با خون آلوده شده باشند.[26]

تماس جنسی

شایع‌ترین حالت انتقال HIV از طریق تماس جنسی با فرد آلوده‌است.[2] اکثر موارد انتقال HIV در سراسر دنیا از طریق تماس با جنس مخالف رخ می‌دهد. با این حال، شکل انتقال در هر کشور متفاوت است.[2] در ایالات متحده، از سال ۲۰۰۹، بیشتر انتقال‌های جنسی در مردان همجنس‌گرا رخ داده‌است،[2] که ۶۴٪ از تمام موارد مشاهده شده را شامل می‌شود.[31]

در مورد تماس محافظت نشده با جنس مخالف، تخمین خطر انتقال HIV در هر عمل جنسی در کشورهای کم درآمد چهار تا ده برابر بیشتر نسبت به کشورهای با درآمد بالا است.[32] در کشورهای با درآمد کم، خطر ابتلاء از زن به مرد انتقال به ۰٫۳۸٪ در هر بار نزدیکی و از مرد به زن ۰٫۳۰٪ در هر بار نزدیکی تخمین زده شده‌است. این تخمین برای کشورهای با درآمد بالا، ۰٫۰۴٪ در هر بار نزدیکی برای انتقال از زن به مرد و ۰٫۰۸٪ در هر بار نزدیکی از مرد به زن می‌باشد.[32] خطر انتقال از مقاربت مقعد بیشتر است، و ۱٫۴ تا ۱٫۷ درصد در هر بار نزدیکی با جنس مخالف یا موافق تخمین زده شده‌است.[32] اگرچه خطر ابتلاء از طریق آمیزش جنسی دهانی نسبتاً کم است، اما این احتمال وجود دارد.[33] خطر انتقال از طریق رابطه دهانی «نزدیک به صفر» توصیف شده‌است،[34] اگر چه چند موردی گزارش شده‌است.[35] خطر ابتلاء از طریق سکس دهانی صفر تا ۰٫۰۴ درصد تخمین زده شده‌است.[36] در محیط‌هایی عمومی مانند روسپی‌ها، خطر انتقال از زن به مرد ۲٫۴٪ در هر بار نزدیکی و از مرد به زن ۰٫۰۸ درصد در هر بار نزدیکی تخمین زده شده‌است.[32]

خطر انتقال در حضور بیماری‌های آمیزشی[37] و زخم تناسلی[32] افزایش می‌یابد. به نظر می‌رسد زخم تناسلی خطر ابتلاء را تا حدود پنج برابر افزایش می‌دهد.[32] بیماری‌های مقاربتی دیگر مانند سوزاک، کلامیدیا، تریکوموناو واژینوز باکتریال، به نسبت کمتری خطر انتقال را افزایش می‌دهند.[36]

بار ویروسی از فرد آلوده نیز عامل مهمی است که در انتقال از طریق تماس جنسی (و همچنین از طریق مادر به فرزند) نقش دارد.[38] در طول ۲٫۵ ماه اول از عفونت، میزان سرایت به دلیل بار زیاد ویروسی، ۱۲ برابر بیشتر است.[36] در مراحل آخر عفونت فرد، میزان انتقال در حدود هشت برابر بیشتر است.[32]

رابطه جنسی خشن می‌تواند یکی از عوامل مؤثر در افزایش خطر انتقال باشد.[39] همچنین گفته می‌شود تجاوز جنسی خطر انتقال HIV را افزایش می‌دهد چرا که در این حالت به ندرت از کاندوم استفاده می‌شود، آسیب فیزیکی واژن یا مقعد محتمل است، و ممکن است خطر بیشتری برای انتقال هم‌زمان عفونت‌های‌جنسی وجود داشته باشد.[40]

خون
پوستر CDC از سال ۱۹۸۹ که بر خطر انتقال ایدز در استفاده از مواد مخدر تأکید دارد. نوشته: «اگر داری با مواد مخدر بازی می‌کنی… شاید داری با زندگی خودت هم بازی می‌کنی.»

دومین عامل شایع انتقال HIV، از طریق خون و فراورده‌های خونی است.[2] از راه‌هایی که ممکن است این بیماری توسط خون منتقل گردد، می‌توان استفاده از سرنگ مشترک برای مواد مخدر تزریقی نظیر هروئین، زخم در اثر فرورفتن سرسوزن، انتقال خون آلوده یا فراورده‌های خونی، یا تزریق‌هایی که با استفاده از تجهیزات پزشکی استریل نشده انجام می‌شود را نام برد. خطر سرنگ مشترک در حین تزریق مواد مخدر بین ۰٫۶۳ و ۲٫۴ درصد و به‌طور متوسط ۰٫۸٪ در هر عمل می‌باشد.[41] خطر انتقال از فرورفتن سرسوزن یک فرد آلوده ۰٫۳٪ در هر عمل (حدود ۱ در ۳۳۳) و خطر آلودگی غشاء مخاطی به خون آلوده ۰٫۰۹٪ در هر عمل (حدود ۱ در ۱۰۰۰) تخمین زده می‌شود.[26] در ایالات متحده، مصرف‌کنندگان مواد مخدر تزریقی ۱۲٪ از مبتلایان به HIV در سال ۲۰۰۹ را تشکیل می‌دادند[31] و در برخی مناطق بیش از ۸۰٪ از افرادی که تزریق مواد انجام می‌دهد دارای HIV هستند.[2]

در ۹۳٪ موارد استفاده از خون آلوده در انتقال خون، انتقال عفونت خواهد بود.[41] در کشورهای توسعه یافته خطر ابتلاء به HIV از طریق انتقال خون بسیار پایین است (کمتر از یک در پانصد هزار) و در آن‌ها آزمایش HIV بر روی خون اهداکننده انجام می‌شود.[2] در انگلیس، خطر انتقال یک در پنج میلیون گزارش شده‌است.[42] با این حال، در کشورهای با درآمد پایین، تنها نیمی از خون مورد استفاده برای انتقال ممکن است به‌طور مناسب آزمایش شود (در سال ۲۰۰۸).[43] تخمین زده شده‌است که HIV در این مناطق تا ۱۵٪ از طریق انتقال خون آلوده و فراورده‌های خونی سرایت می‌یابد، که نمایانگر ۵٪ تا ۱۰٪ از عفونت‌های سرتاسر دنیا است.[2][44]

تزریق غیربهداشتی نقش مهمی در گسترش HIV در کشورهای جنوب صحرای آفریقا دارد. در سال ۲۰۰۷، بین ۱۲ تا ۱۷ درصد از عفونت‌های این منطقه به دلیل استفاده از سرنگ نسبت داده شد.[45] سازمان بهداشت جهانی خطر انتقال از طریق تزریق در آفریقا را ۱٫۲٪ تخمین زده‌است.[45]

افرادی که خالکوبی، سوراخ‌کاری و زخم‌آرایی انجام می‌دهند از لحاظ نظری در معرض خطر سرایت هستند، اما تاکنون هیچ مورد مستندی مشاهده نشده‌است.[46] پشه و سایر حشره‌ها قادر به انتقال HIV نیستند.[47]

مادر به فرزند

انتقال HIV از مادر به فرزند می‌تواند در دوران بارداری، هنگام زایمان یا از راه شیر مادر انجام شود.[48][49] این راه سومین طریق شایع انتقال HIV در دنیا می‌باشد.[2] در صورت عدم درمان، خطر انتقال قبل یا در حین تولد حدود ۲۰ درصد و در کسانی که شیر هم بدهند ۳۵ درصد است.[48] در سال ۲۰۰۸، حدود ۹۰٪ موارد HIV کودکان ناشی از انتقال عمودی محاسبه شد.[48] با درمان مناسب خطر ابتلاء به عفونت از مادر به فرزند می‌تواند به حدود ۱٪ کاهش یابد.[48] درمان از طریق پیشگیری شامل مصرف داروهای ضد ویروسی توسط مادر در دوران بارداری و زایمان، عمل سزارین در زمان مناسب (و نه اضطراری)، عدم تغذیه شیر مادر، و تجویز داروهای ضد ویروسی به نوزاد می‌شود.[50] با این حال بسیاری از این امکانات در کشورهای در حال توسعه در دسترس نیست.[50] اگر در دوران دندان آوردن، مواد غذایی به خون آلوده شود، می‌تواند خطر انتقال را افزایش دهد.[46]

ویروس‌شناسی
نوشتار اصلی: اچ‌آی‌وی
نموداری که در آن ساختار ویروس HIV نشان داده شده‌است

ویروس HIV عامل گستره‌ای از بیماری‌ها است که با نام ایدز شناخته می‌شوند. HIV نوعی ویروس پسگرد است که عمدتاً به اجزای دستگاه ایمنی انسان مانند سلول‌های CD4+ T، درشت‌خوارها و سلول‌های دندریت سرایت می‌کند و به صورت مستقیم یا غیرمستقیم سلول‌های CD4+ T را از بین می‌برد.[51]

HIV عضوی از سرده ویروس‌های آهسته‌گستر،[52] و بخشی از خانواده ویروسان پسگرد است.[53] ویروس‌های آهسته‌گستر خصوصیات ریخت‌شناسی و زیست‌شناسی مشترک بسیاری دارند. گونه‌های بسیاری از پستانداران مبتلا به ویروس آهسته‌گستر می‌شوند، که مشخصاً دلیل بیماری‌های طولانی‌مدت با دوره کمون طولانی هستند.[54] ویروس‌های آهسته‌گستر به شکل تک رشته، حس مثبت، ویروس آران‌ای غلافدار منتقل می‌شوند. پس از ورود به سلول هدف، ژنوم آران‌ای ویروس توسط آنزیم وارونویس ویروسی که همراه با ژنوم ویروسی در ذرات ویروسی منتقل شده، به یک دی‌ان‌ای دو رشته استاندارد تبدیل می‌شود. سپس DNA ویروسی وارد هسته سلول می‌شود و کل DNAهای سلولی را توسط اینتگراز ویروسی فرا می‌گیرد.[55] وقتی فرا گرفته شد، ویروس ممکن است پنهان شود و این به ویروس و سلول‌های میزبانش این امکان را می‌دهد تا توسط دستگاه ایمنی بدنی شناسایی نشوند.[56] همچنین این ویروس می‌تواند تکثیر شود و ژنوم‌های RNA جدیدی تولید کند و پروتئین‌های ویروسی که توسط سلول به عنوان هسته‌های سلولی جدید شده‌اند را در چرخه‌ای از نو پدیدآورد.[57]

دو ویروس نوع ایدز تاکنون مشخص شده‌است: HIV-1 و HIV-2.

HIV-1 ویروسی بود که در ابتدا شناخته شد (و در ابتدا به عنوان LAV یا HTLV-III شناخته می‌شد). هر چه بیشتر بدخیم باشد، بیشتر عفونی می‌شود.[58] عفونت ضعیف‌ترHIV-2 در مقایسه با HIV-1 افرادی که در معرض HIV-2 هستند کمتر مبتلا به HIV-2 می‌شوند. از آنجا که HIV-2 توانایی ضعیفی در انتقال دارد، تا حد زیادی محدود به آفریقای غربی می‌باشد.[59]

اچ‌آی‌وی، یا ویروس نقص (کمبود) ایمنی و دفاع آدمی، ویروسی دارای پوشش، علاوه بر کپسید، است که اندازه‌ای برابر با ۱۲۵ نانومتر دارد و برای همانندسازی در گلبول‌های سفید دستگاه ایمنی بدن انسان مستقر می‌شود.[60]

نتیجهٔ یک پژوهش علمی عمده و معتبر از سوی گروهی از پژوهشگران دانشگاه آکسفورد انگلستان نشان می‌دهد که ویروس اچ‌آی‌وی در روند فرگشتی (تکاملی) خود، دچار دگرش و تحول شده و در مقایسه با گذشته، از میزان خطر، مرگبار بودن و مسری بودن آن کاسته شده‌است. بر اساس این مطالعه، ویروس اچ‌آی‌وی در حال هماهنگی و تطبیق خود با دستگاه ایمنی بدن انسان بوده و درجهٔ خطر آن در حال کاهش است. بر اساس گزارش منتشر شده از این پژوهش، اکنون فاصلهٔ زمانی بین آلودگی به ویروس و بروز بیماری ایدز بیشتر شده‌است و ممکن است تغییرات تکاملی ایجاد شده در ویروس اچ‌آی‌وی به نتیجه بخشی اقدامات و تلاش‌ها برای مهار همه‌گیری گسترده و گسترش ابتلاء به بیماری ایدز یاری رساند. به باور برخی ویروس‌شناسان، امکان دارد در ادامهٔ روند فرگشتی ویروس اچ‌آی‌وی، در نهایت، این ویروس بی‌خطر شود. پیامد تلاش دائمی ویروس برای تغییر به منظور پنهان ماندن در برابر سامانهٔ ایمنی بدن انسان، کاهش توانایی تکثیر ویروس است. از سوی دیگر، بنا بر یافته‌های این پژوهش، داروهای ضد ویروس در تضعیف و تحلیل ویروس اچ‌آی‌وی دارای سهم بوده‌اند؛ به این شیوه که این داروها که ابتدا به نمونه‌های قوی‌تر و پرخطرتر حمله کرده و آن‌ها را از بین می‌برند، باعث می‌شوند در فرایند انتخاب طبیعی (در این مورد، صفت مطلوب برای زنده ماندن، ضعیف بودن است چرا که داروها، ویروس‌های قوی‌تر و بیماری‌زاتر را زودتر مورد حمله قرار می‌دهند)، ویروس‌های ضعیف‌تر و ملایم‌تر باقی بمانند و تکثیر شوند. البته اکنون، ضعیف‌ترین نمونه‌های ویروسی هم کاملاً خطرناک هستند.[61]

پاتوفیزیولوژی
نوشتار اصلی: پاتوفیزیولوژی اچ‌آی‌وی/ایدز

پس از ورود ویروس به بدن، یک دوره سریع تکثیر ویروسی وجود داشته و منجر به بالا رفتن تعداد ویروس در خون اطراف خود خواهد شد. در طی عفونت اولیه، سطح HIV ممکن است به چند میلیون ذره ویروس در هر میلی لیتر خون برسد.[62] این واکنش با کاهش قابل توجهی در تعداد سلول‌های در گردش CD4+ T همراه است. این ویروس خونی حاد تقریباً همواره با فعالیت سلول‌های CD8+ T در ارتباط است که سلول‌های آلوده به HIV را از بین می‌برد و سپس آنتی‌بادی تولید می‌کند. به نظر می‌رسد که واکنش سلول CD8+ T در کنترل سطح ویروس مهم باشد، که به اوج رسیده و سپس کاهش می‌یابد، تا شمار سلول‌های CD4+ T به مقدار قبل بازگردد. واکنش یک سلول CD8+ T سالم هر چند که ویروس را از بین نمی‌برد اما باعث می‌شود بیماری با سرعت کمتری پیشرفت کند و بهتر بتوان بیماری را شناسایی کرد.[63]

میکروگراف الکترونی اسکنی از HIV-1، که با رنگ سبز مشخص شده و از یک لنفوسیت کشت شده تولید شده‌است.

پاتوفیزیولوژی بیماری ایدز پیچیده‌است.[64] در نهایت، HIV با به تحلیل بردن سلول‌های CD4+ T منجر به ایدز شده و باعث تضعیف دستگاه ایمنی بدن و عفونت فرصت‌طلب می‌شود. وجود سلول‌های T برای واکنش ایمنی ضروری است و بدون آن‌ها، بدن نمی‌تواند با عفونت‌ها مقابله کند یا سلول‌های سرطانی را از بین ببرد. عملکرد کاهش سلول‌های CD4+ T در وضعیت حاد و مزمن متفاوت است.[65] در حین وضعیت حاد، سلول‌های HIV ناشی از سلول‌های عفونی تحلیل رفته و کشته شده توسط سلول‌های سمی T، عامل کاهش سلول‌های CD4+ T هستند، اگر چه عامل دیگر می‌تواند مرگ برنامه‌ریزی‌شده یاخته باشد. در حین وضعیت مزمن، به نظر می‌رسد که عواقب ناشی از فعالیت کلی دستگاه ایمنی بدن همراه با از دست دادن تدریجی توانایی دستگاه ایمنی بدن برای تولید سلول‌های جدید T عامل کاهش تدریجی تعداد سلول‌های CD4+ T باشد.[66] اگر چه علائم نقص دستگاه ایمنی توسط ایدز تا چند سال بعد از عفونت در فرد ظاهر نخواهد شد، ولی کمبود سلول‌های CD4+ T در طول هفته اول عفونت، به خصوص در مخاط روده، که منبع اکثریت لنفوسیت‌های موجود در بدن است، اتفاق می‌افتد.[67] دلیل اصلی از دست رفتن سلول‌های مخاطی CD4+ T این است که اکثر سلول‌های مخاطی CD4+ T نشان دهنده پروتئین CCR5 هستند که HIV از آن‌ها برای دستیابی به سلول‌ها استفاده می‌کند، در حالی که تنها بخش کوچکی از سلول‌های CD4+ T در جریان خون این کار را انجام می‌دهند.[68]

ویروس HIV به دنبال CCR5 نشانگر CD4+ T می‌گردد و آن‌ها را از بین می‌برد.[69] در نهایت، واکنش شدید دستگاه ایمنی عفونت را کنترل می‌کند و مرحله نهفتگی بالینی آغاز می‌گردد. سلول‌های CD4+ T در بافت مخاطی باقی می‌مانند.[69] تکثیر مداوم HIV از وضعیت کلی فعالیت ایمنی حاصل می‌شود.[70] فعالیت دستگاه ایمنی که نمایانگر افزایش فعالیت سلول‌های ایمنی و التهاب سیتوکین است، از فعالیت چندین محصول ژن HIV و واکنش دستگاه ایمنی به تکثیر HIV حاصل می‌شود. همچنین از کار افتادن دستگاه ایمنی گوارشی به وسیله تکثیر سلول‌های مخاطی CD4+ T در طی مرحله عفونی بیماری به این موضوع مربوط می‌شود.[71]

تشخیص بیماری
نوشتار اصلی: تشخیص اچ‌آی‌وی/ایدز
نمودار عمومی رابطهٔ میان نسخه‌های HIV(تکثیرشده از ویروس‌ها) و شمار CD4+ T با میانگین زمان ابتلاء به HIV بدون مراقبت؛ هربیماری شخص می‌تواند دوره را به قدر قابل توجهی تغییر دهد.
  تعداد گویچه‌های سفید CD4+ T (سلول/میلی‌متر مکعب)
  HIV RNA تکثیرشده بر میلی‌لیتر پلاسما

بیماری ایدز و HIV با توجه بروز علایم و نشانه‌های بیمار، از طریق آزمایش و بررسی آن در آزمایشگاه تشخیص داده می‌شود.[11] آزمایش HIV به همه کسانی که در معرض خطر قرار دارند توصیه می‌شود، که شامل هر فردی که مبتلا به هر نوع بیماری آمیزشی است، می‌شود.[14] در بسیاری از مناطق دنیا، یک سوم حاملان HIV زمانی متوجه می‌شوند که در مرحله پیشرفته‌ای از این بیماری هستند و AIDS یا نقص شدید دستگاه ایمنی آشکار می‌شود.[14]

پس از گذشت سه ماه (و گاه در برخی موارد نادر، حتی تا شش ماه) از رفتار پرخطر یا رویدادی که مشکوک به انتقال ویروس به بدن فرد است، اگر نتیجهٔ آزمایش او منفی باشد، می‌توان به‌طور قطعی به عدم آلودگی او به ویروس اچ‌آی‌وی اطمینان یافت. یعنی باید دو بار، یک بار سه ماه و بار دیگر شش ماه پس از رفتار پرخطر یا رویداد خطرزا، آزمایش داد تا نتیجهٔ منفی اطمینان‌آور باشد. هرچند آزمایش انجام شده سه ماه پس از رفتار یا رویداد پرخطر نیز تا حد زیادی اطمینان‌آور است. دربارهٔ این ویژگی تشخیص اچ‌آی‌وی/ایدز، مدت زمان سه یا شش‌ماهه پس از آخرین رفتار یا رویداد پرخطر مد نظر است، یعنی باید رفتار پرخطر کنار گذاشته شود و رویداد پرخطر دیگری رخ ندهد و سه تا شش ماه پس از آخرین رفتار یا رویداد پرخطر، آزمایش انجام شود. مدت زمانی را که ویروس به بدن شخص وارد شده اما به دلیل آن که مقدار کافی پادتن در خون شخص ترشح نشده، نتایج آزمایش منفی است، اصطلاحاً دوره پنجره می‌نامند.[72][73][74]

آزمایش HIV

به‌طور کلی برای تشخیص ابتلا به اچ‌آی‌وی/ایدز، سه گروه اصلی آزمایش وجود دارد.[75][76] این سه نوع عبارتند از آزمون آنتی‌بادی (پادتن)، آزمون آنتی‌ژن و آزمون سنجش مقدار. در آزمون آنتی‌بادی، وجود آنتی‌بادی یا پادتن تولید شده و ترشح شده در خون توسط گلبول‌های سفید دستگاه ایمنی بررسی می‌شود. در آزمون آنتی‌ژن، خون از نظر حضور خود ویروس مورد بررسی قرار می‌گیرد. آزمایش آنتی‌بادی یا پادتن دو گونهٔ اصلی است که عبارتند از «الیزا» (Elisa) و وسترن بلات (Western blot). اگر در آزمایش «الیزا»، نتیجهٔ مثبت بدست آید، برای اطمینان و نتیجهٔ قطعی، باید آزمون وسترن بلات هم انجام شود. در مجموعهٔ آزمایش‌های آنتی‌بادی، آزمایش سریع یا رپید تست (Rapid test) نیز وجود دارد که نتیجهٔ آن در ۱۰ تا ۲۰ دقیقه آماده می‌شود و برای اطمینان، باید دو بار انجام شود و یک نتیجهٔ مثبت یا منفی، دو بار به دست آید. آزمایش‌های آنتی‌ژن نیز دو گروه هستند: RT-PCR و P24. آزمایش «پی.سی. آر»، ژنوم ویروس در خون فرد را مورد بررسی قرار می‌دهد و اندکی گران‌تر است و امکان جواب کاذب نیز در آن وجود دارد.[77][78][79]

در اکثر افراد آلوده به HIV، در طول سه تا دوازده هفته پس از عفونت اولیه، یک سری آنتی‌بادی‌های خاص ایجاد می‌گردد.[13] تشخیص اولیه HIV قبل از تغییر آنتی‌بادی، با اندازه‌گیری اچ‌آی‌وی-آران‌ای یا آنتی‌ژن P24 انجام می‌شود.[13] نتایج مثبت به دست آمده توسط آنتی‌بادی یا آزمایش واکنش زنجیره‌ای پلیمراز (PCR)، توسط PCR یا توسط آنتی‌بادی دیگری تأیید می‌شوند.[11]

آزمایش آنتی‌بادی در کودکان کمتر از ۱۸ ماه، به دلیل وجود مداوم آنتی‌بادی‌های مادری معمولاً نتیجه درستی نمی‌دهد.[80] بنابراین عفونت HIV تنها توسط آزمایش PCR مربوط به HIV RNA یا DNA یا از طریق آزمایش آنتی‌بادی P24 قابل تشخیص است.[11] در اکثر نقاط دنیا دسترسی به آزمایش PCR قابل اعتماد وجود ندارد و افراد باید تا زمانی صبر کنند که علائم پیشرفت کند یا سن کودک به اندازه کافی باشد و آزمایش آنتی‌بادی درستی نتیجه دهد.[80] در کشورهای جنوب صحرای آفریقا در بین سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۰۹، بین ۳۰ تا ۷۰ درصد افراد، از وضعیت HIV خود آگاه بوده‌اند.[81] در سال ۲۰۰۹، بین ۳٫۶ تا ۴۲ درصد مردان و زنان کشورهای مختف جهان مورد آزمایش قرار گرفتند که کمترین میزان آزمایش (۳٫۶ درصد) متعلق به جمعیت مردان ماداگاسکار و بیشترین آن (۴۲ درصد) جمعیت متعلق به زنان لسوتو بوده‌است.[81] این ارقام نشان دهنده افزایش قابل توجهی نسبت به ده سال گذشته‌است.[81]

طبقه‌بندی عفونت HIV

از دو طبقه‌بندی اصلی برای مرحله‌بندی HIV و ایدز استفاده می‌شود، یکی توسط سازمان بهداشت جهانی[11] (WHO) و دیگر توسط مرکز کنترل و پیشگیری بیماری[82] (CDC). برنامه CDC بیشتر در کشورهای توسعه‌یافته‌استفاده می‌شود. از آنجا که برنامه WHO احتیاجی به آزمایش ندارد، بیشتر مناسب کشورهای در حال توسعه‌است که با کمبود لوازم روبرو هستند. علی‌رغم تفاوت‌های که این دو با هم دارند، اما می‌تواند هر دوی آن‌ها را از لحاظ آماری مقایسه نمود.[9][11][82]

سازمان بهداشت جهانی برای اولین بار در سال ۱۹۸۶ تعریفی برای ایدز ارائه نمود.[11] از آن زمان به بعد، مرحله‌بندی WHO برای چندین بار تغییر کرده و گسترش یافت، که نسخهٔ اخیر آن که در سال ۲۰۰۷ منتشر شده‌است.[11] رده‌بندی مراحل تعیین شده توسط WHO به شکل زیر است:

  • عفونت اولیه HIV: که یا بدون علامت است یا همراه با سندرم حاد ویروسی است.[11]
  • مرحله ۱: عفونت HIV بدون علامت با تعداد سلول‌های CD4 بیش از ۵۰۰ در هر میکرولیتر. ممکن است شامل بزرگ شدن گره‌های لنفاوی نیز باشد.[11]
  • مرحله ۲: علائم خفیف که ممکن است تغییر جزئی غشاء مخاطی و عود عفونت دستگاه تنفسی فوقانی را شامل شود و تعداد سلول‌های CD4 کمتر از ۵۰۰ در هر میکرولیتر است.[11]
  • مرحله ۳: علائم پیشرفته که ممکن است شامل اسهال مزمن و غیرعادی برای بیش از یک ماه شود، به همراه عفونت‌های باکتریایی شدید از جمله سل ریوی و همچنین تعداد سلول‌های CD4 کمتر از ۳۵۰ در هر میکرولیتر.[11]
  • مرحله ۴ یا ایدز: علائم شدیدی شامل توکسوپلاسموز مغز، کاندیدیاز مری، نای، نایژه یا شش و سارکوم کاپوزی. تعداد سلول‌های CD4 به کمتر از ۲۰۰ در هر میکرولیتر می‌رسد.[11]

مرکز کنترل و پیشگیری بیماری آمریکا نیز ایجاد یک سیستم طبقه‌بندی برای HIV ارائه نموده و آخرین بار آن را در سال ۲۰۰۸ به روزرسانی کرده‌است.[82] در این سیستم عفونت HIV بر اساس شمارش CD4 و علائم بالینی می‌باشد،[82] عفونت را در سه مرحله توصیف می‌کند:

  • مرحله ۱: تعداد سلول‌های CD4 بیشتر از ۵۰۰ در هر میکرولیتر بدون هیچ علائمی از ایدز
  • مرحله ۲: تعداد سلول‌های CD4 بین ۲۰۰ تا ۵۰۰ در هر میکرولیتر بدون هیچ علائمی از ایدز
  • مرحله ۳: تعداد سلول‌های CD4 کمتر از ۲۰۰ در هر میکرولیتر یا وجود علائمی از ایدز
  • نامعلوم: اگر اطلاعات کافی برای هر یک از مراحل فوق در دسترس باشد

اگر پس از درمان، تعداد سلول‌های CD4 خون به بیش از ۲۰۰ در هر میکرولیتر افزایش یابد یا بیماری دیگری به جز ایدز احتمال رود یا حتی درمان گردد هنوز هم تشخیص اینکه بیماری ایدز بوده باشد پابرجا خواهد بود.[9]

پیشگیری
نوشتار اصلی: پیشگیری از اچ‌آی‌وی/ایدز
کلینیک ایدز، مک‌لئود گنج، هند، ۲۰۱۰

تماس جنسی

استفاده همیشگی از کاندوم در طولانی مدت، حدوداً ۸۰ درصد خطر انتقال HIV را کاهش می‌دهد.[83] هنگامی که از بین زن و مرد، یکی از طرفین مبتلا شود، در صورتی که به‌طور مداوم از کاندوم استفاده شود، احتمال ابتلاء به HIV برای فرد غیرآلوده در هر سال زیر ۱٪ است.[84] برخی از شواهد نشان می‌دهد که کاندوم زنانه هم می‌تواند در همان سطح محافظت کند.[85] به نظر می‌رسد استفاده از ژل واژینال حاوی تنوفوویر بلافاصله قبل از رابطه جنسی، میزان ابتلاء را تا حدود ۴۰ درصد در میان زنان آفریقایی کاهش می‌دهد.[86] در مقابل، استفاده از اسپرم‌کش نونوکسینول-۹، به دلیل ایجاد سوزش در واژن و «رکتوم» می‌تواند خطر انتقال را افزایش دهد.[87] ختنه در آفریقای سیاه، خطر ابتلاء به HIV توسط مردان دگرجنسگرا را بین ۳۸٪ و ۶۶٪ در بیش از ۲۴ ماه کاهش می‌دهد.[88] بر پایه این مطالعات، سازمان جهانی بهداشت و UNAIDS، ختنه مرد را به عنوان یکی از روش‌های پیشگیری انتقال HIV از زن به مرد در سال ۲۰۰۷ توصیه کرده‌اند.[89] در این که آیا این کار باعث محافظت انتقال مرد به زن می‌شود، مناقشه است.[90][91] و این که آیا به نفع کشورهای توسعه‌یافته و در میان مردانی که با همجنس خود رابطه برقرار می‌کنند است، نامشخص است.[92][93][94] زنانی که مورد ختنه قرار می‌گیرند، بیشتر در معرض خطر انتقال HIV قرار دارند.[95]

به نظر نمی‌رسد که برنامه‌هایی که پرهیز جنسی را تشویق می‌کنند بتوانند در مقابل خطر HIV مؤثر باشند.[96] شواهد نشان می‌دهند که آموزش دوطرفه به همان اندازه ضعیف است.[97] آموزش مسائل جنسی در مدارس می‌تواند رفتار پرخطر را کاهش دهد.[98] اقلیت قابل توجهی از جوانان با اینکه نسبت به خطرات HIV و ایدز آگاه هستند، اما با این حال همچنان دست به کارهایی می‌زدند که پرخطر محسوب می‌شوند.[99] مشخص نیست که آیا درمان سایر بیماری‌های مقاربتی در پیشگیری از HIV مؤثر باشد یا خیر.[37]

پیش از در معرض قرار گرفتن

درمان زودهنگام افراد مبتلا به HIV با ضدویروس، تا ۹۶ درصد از سرایت شریک آن‌ها جلوگیری می‌کند.[100][101] پیشگیری پیش از در معرض قرارگرفتن با دوز معینی در روز از داروی تنوفوویر به همراه یا بدون امتریسیتابین بر روی بعضی از گروه‌ها مؤثر است: مردانی که با مردان دیگر نزدیکی دارند، زوج‌هایی که یکی از آن‌ها مبتلا به HIV است و دگر جنسگراهای جوان در آفریقا.[86]

به نظر می‌رسد اقدامات احتیاطی جهانی در محیط مراقبت‌های بهداشتی بر روی کاهش خطر HIV مؤثر است.[102] اعتیاد به مواد مخدر تزریقی عامل مهم دیگری است و راهبردهای کاهش آسیب مانند تعویض سرنگ و درمان‌های جایگزین موادمخدر ظاهراً در کاهش خطر انتقال مؤثر بوده‌اند.[103]

پس از در معرض قرار گرفتن

پیشگیری پس از در معرض قرارگرفتن، دوره استفاده از آنتی «رتروویرال» (ضدویروس-آنتی «رترو ویروس») است که در طول ۴۸ تا ۷۲ ساعت پس از در معرض قرار گرفتن خون یا ترشحات تناسلی آلوده به HIV تجویز شده باشد.[104][105] استفاده از زیدوودین به تنهایی خطر ابتلاء به عفونت HIV از طریق تزریق سرنگ را تا پنج برابر کاهش می‌دهد.[105] این درمان بعد از تجاوز جنسی و هنگامی که فرد متجاوز به عنوان مبتلا به HIV شناخته شده توصیه می‌شود، جای بحث دارد. اما در مواقعی که وضعیت HIV نامعلوم است،[106] برنامه‌های درمانی فعلی معمولاً از لپیناویر/ریتوناویر و لمیودین/زیدوودین یا تنوفوویر/امتریسیتابین برای درمان استفاده می‌کنند و می‌تواند خطر را به میزان بیشتری کاهش دهند.[105] طول دوره درمان معمولاً چهار هفته است[107] و اغلب با عوارض جانبی (در حدود ۷۰٪ از موارد زیدوودین که شامل ۲۴٪ تهوع، ۲۲٪ خستگی، ۱۳ درصد روان‌پریشی و ۹٪ سردرد می‌شود) همراه هستند.[26]

مادر به فرزند

برنامه‌های جلوگیری از انتقال HIV از مادر به فرزند می‌تواند سرعت انتقال را به اندازه ۹۲ تا ۹۹ درصد کاهش دهند.[48][103] این دوره اساساً شامل استفاده از داروهای ضدویروسی به صورت ترکیبی در دوره حاملگی و بعد از زایمان در بچه می‌شود و ترجیحاً باید به جای شیردهی از شیشه شیر استفاده شود.[48][108] اگر تغذیه جایگزین قابل قبول، امکان‌پذیر، مقرون به صرفه، پایدار و ایمن باشد، مادران باید از شیردهی به نوزادان خود خودداری کنند، با این حال در صورتی که موردی نباشد، شیر مادر در ماه‌های اول بسیار توصیه می‌شود.[109] اگر تغذیه شیر فقط توسط مادر انجام شود، دوره پیشگیری طولانی مدت ضد ویروسی به نوزاد خطر انتقال را کاهش می‌دهد.[110]

واکسیناسیون

تاکنون (اول آوریل سال ۲۰۱۹) هیچ گونه واکسن مؤثری برای ایدز کشف نشده‌است.[111] اگرچه در سال‌های اخیر، پیشرفت‌هایی در طراحی، تولید اولیه و آزمایش‌های نخستینِ واکسن‌هایی برای پیشگیری از ابتلا به اچ‌آی‌وی/ایدز حاصل شده‌است، اما هنوز واکسن تأیید شده، تضمینی و دارای پشتوانهٔ کافی حاصل از کارآزمایی بالینی و پژوهش‌های اطمینان‌بخش، برای اچ‌آی‌وی/ایدز وجود ندارد، و نمونه‌های تولید شده در مراحل اولیه آزمایش و کارآزمایی هستند و تا اخذ تأییدیه‌های نهایی و ورود به بازار، راه درازی در پیش دارند.[112][113][114][115][116][117][118][119][119][120][121][122][123][124] در واکسن آزمایشی RV 144 که در سال ۲۰۰۹ منتشر شد کاهش جزئی تقریباً ۳۰٪ در خطر انتقال مشاهده شد، که باعث ایجاد امیدی در جامعه تحقیقای برای یک واکسن مؤثر شد.[125] آزمایش‌های بیشتری بر روی واکسن RV 144 در حال انجام است.[126][127]

بتازگی مرکز پیشگیری و کنترل بیماری‌های آمریکا اعلام کرد که داروی تراوادا (Truvada) به عنوان یکی از داروهای پیشگیری از ویروس HIV، مرحله آزمایشی خود را با موفقیت پشت سر گذاشت. این دارو در مراحل آزمایشگاهی خود توانسته‌است خطر ابتلا به عفونت HIV را در افرادی که در معرض خطر این ویروس قرار داشتند، تا ۹۲ درصد کاهش دهد.[128]

درمان
نوشتار اصلی: درمان اچ‌آی‌وی/ایدز

در حال حاضر هیچ نوع درمان یا واکسن اچ‌آی‌وی مؤثری برای این بیماری ساخته نشده‌است. معالجه شامل درمان از طریق مقابله با بازگشت ویروس (HAART) است که روند پیشروی بیماری را کند می‌کند.[129] از سال ۲۰۱۰ بیش از ۶٫۶ میلیون نفر در کشورهای با درآمد پایین یا متوسط مبتلا به این بیماری شده‌اند.[7] همچنین درمان این بیماری شامل درمان‌های پیشگیرانه و مداوم برای عفونت‌های مترصد است.

درمان از طریق مقابله با ویروس

گزینه‌های فعلی HAART ترکیبی (یا «امتزاجی») از حداقل سه دارو است که دست کم دو نوع، یا «گونه»، عامل مقابله با بازگشت ویروسی را شامل می‌شود.[130] درمان اولیه نوعاً یک مهارکننده ترانس «کریپتاز» معکوس آنالوگ غیر نوکلئوزیدی (NNRTI) به اضافه دو مهارکننده ترانس «کریپتاز» معکوس آنالوگ نوکلئوزیدی (NRTIs) است.[130] NRTIs معمولاً شامل: زیدوودین (AZT) یا تنوفوویر (TDF) و لامیوودین (3TC) یا امتریسیتابین (FTC) است.[130] ترکیب این عوامل که شامل مهارکننده پروتئازها (PI) می‌باشد و در صورتی که دستور بالا کارایی لازم را نداشته باشد مورد استفاده قرار می‌گیرد.[130]

«آباکاویر» -نوکلئوزید آنالوگ معکوس مهارکننده ترانس «کریپتاز» (NARTI یا NRTI)

زمان شروع درمان مقابله با بازگشت ویروس مورد مناقشه است.[14][131] هم سازمان بهداشت جهانی، هم دستورالعمل‌های اروپایی و هم ایالت متحده آمریکا استفاده از درمان مقابله با بازگشت ویروس را در تمام افراد نوجوان، بزرگسال و زنان بارداری توصیه می‌کنند که CD4 آن‌ها کمتر از ۳۵۰ میکرولیتر است یا بدون توجه به CD4 نشانه‌های بیماری را دارند.[14][130] این واقعیت که شروع درمان در این سطح خطر مرگ و میر را کاهش می‌دهد از این توصیه پشتیبانی می‌کند.[132] علاوه بر این آمریکا این درمان را برای همه افراد آلوده به ویروس HIV بدون در نظر گرفتن CD4 و علایم آن‌ها توصیه می‌کند، اگرچه، این توصیه را برای افرادی که میزان CD4 آن‌ها بیشتر است با اطمینان کمتری تجویز می‌کند.[133] این درحالی است که سازمان بهداشت جهانی این درمان را برای افراد مبتلا به بیماری سل و مبتلایان به هپاتیت ب مزمن و فعال پیشنهاد می‌کند.[130] پیشنهاد می‌شود زمانی که این درمان آغاز شد بدون وقفه یا «تعطیلی» ادامه یابد.[14] در بسیاری از افراد بیماری زمانی تشخیص داده می‌شود که زمان ایده‌آل آغاز درمان از دست رفته‌است.[14] نتیجه مطلوب درمان این است که در مدت زمان طولانی تعداد پلاسمای HIV-RNA زیر ۵۰ کپی بر میلی‌لیتر باشد.[14] توصیه می‌شود سطوح تعیین‌کننده مؤثر بودن درمان در وهلهٔ اول بعد از چهار هفته اندازه‌گیری شوند و زمانی که سطوح به پایین‌تر از ۵۰ کپی بر میلی‌لیتر رسید معمولاً کنترل آن هر سه تا شش ماه یک بار کافی خواهد بود.[14] به نظر می‌رسد که در کنترل ناموثر چیزی بیش ۴۰۰ کپی بر میلی‌لیتر دیده خواهد شد.[14] بر اساس این معیار در بیش از ۹۵٪ از افراد درمان در سال اول مؤثر خواهد بود.[14]

مزیت‌های درمان شامل کاهش خطر پیشروی ایدز و کاهش خطر مرگ می‌باشد.[134] همچنین در کشورهای در حال توسعه درمان باعث بهبود اوضاع جسمی و سلامت روحی فرد می‌شود.[135] در صورت اقدام به درمان تا ۷۰٪ خطر ابتلاء به سل کاهش خواهد یافت.[130] مزیت‌های دیگر درمان شامل کاهش خطر انتقال بیماری به شریک جنسی و کاهش امکان انتقال از مادر به فرزند می‌باشد.[130] تأثیر درمان تا حد زیادی به انطباق بستگی دارد.[14] دلایل عدم انطباق عبارتند از: دسترسی معدود به مراقبت‌های پزشکی،[136] عدم حمایت‌های اجتماعی کافی، بیماری روانی و سوء مصرف مواد.[137] همچنین پیچیدگی روش‌های درمانی (به دلیل تعدد قرص‌ها و دوزها) و اثرات جانبی آن‌ها ممکن است موجب عدم تابعیت اختیاری فرد شود.[138] البته در کشورهای با درآمد کم تابعیت از درمان افراد به خوبی کشورهایی است که افراد آن درآمد بالایی دارند.[139]

عوارض جانبی خاص به داروی مصرفی مربوط می‌شوند.[140] رایج‌ترین آن‌ها عبارتند از: سندرم دیستروفی، دیس‌لیپیدمی و مرض قند که به ویژه با مهارکننده‌های پروتئاز عارض می‌شوند.[9] سایر علائم شایع عبارتند از: اسهال،[140][141] و افزایش خطر ابتلاء به بیماری قلبی-عروقی.[142] البته عوارض جانبی برخی از درمان‌های پیشنهاد شده اخیر کمتر هستند.[14] مشکل برخی از داروها ممکن است گرانقیمت بودن آن‌ها باشد.[143] البته، از سال ۲۰۱۰، ۴۷٪ کسانی که به این داروها احتیاج پیدا می‌کنند متعلق به کشورهای با درآمد کم یا متوسط هستند.[7] برخی از داروها می‌توانند موجب بیماری مادرزادی بشوند و بنابراین برای زنانی که امید به بچه‌دار شدن دارند مناسب نیست.[14]

درمان‌های پیشنهادی برای کودکان تا حدی متفاوت از درمان بزرگسالان است. در کشورهای در حال توسعه، از سال ۲۰۱۰، ۲۳٪ کودکانی که نیاز به معالجه داشته‌اند تحت درمان قرار گرفته‌اند.[144] هم سازمان بهداشت جهانی و هم ایالت متحده آمریکا توصیه می‌کنند که همه کودکان کمتر از دوازده ماه تحت درمان قرار بگیرند.[145][146] ایالت متحده برای کودکانی که بین یک تا پنج سال هستند توصیه می‌کند که آن‌هایی تحت درمان قرار بگیرند که میزانHIV RNA آن‌ها بیشتر از ۱۰۰٫۰۰۰ کپی بر میلی‌لیتر باشد، و کودکانی که سن آن‌ها بالای پنج سال است زمانی که تحت درمان قرار بگیرند که میزان CD4 آن‌ها کمتر از ۵۰۰ در هر میکرولیتر باشد.[145]

در سال ۲۰۱۴ محققان دانشگاه آرهوس در دانمارک، تلاش کردند از رومیدپسین برای بیرون کشیدن ویروس اچ‌آی‌وی (ویروس ایدز) از مخفیگاه به هنگام پنهان شدن آن در مقابل داروهای ضد ویروس و دستگاه ایمنی، استفاده کنند تا با فعال کردن ویروس پنهان شده، از باقی ماندن ویروس‌های غیرفعال پنهان در بدن به هنگام درمان ضد ویروسی جلوگیری کنند.[147]

عفونت‌های فرصت‌طلب

اقدامات انجام شده در جهت جلوگیری از عفونت‌های فرصت‌طلب در بسیاری از افراد مبتلا به ایدز مؤثر می‌باشد. غالباً درمان‌های ضد ویروسی عفونت‌های فرصت‌طلب موجود را بهبود می‌دهند و همچنین باعث کاهش خطر ابتلاء به آن در آینده می‌شوند.[140] پیشنهاد می‌شود افرادی که در معرض ابتلاء به HIV هستند قبل از ابتلاء به عفونت خود را در برابر هپاتیت آ و ب واکسینه کنند، اگرچه بعد از عفونت نیز می‌توانند این کار را انجام دهند.[148] توصیه می‌شود برای نوزادان بین چهار تا شش هفته و نوزادانی که دوره استفاده از شیر مادر آن‌ها به پایان رسیده و مادران آن‌ها مبتلا به HIV، در موارد محدود از درمان پیشگیرانه تری متوپریم/سولفامتوکسازول استفاده شود.[144] همچنین این دارو برای جلوگیری از PCP در افرادی که اندازه CD4 آن‌ها کمتر از ۲۰۰ سلول بر میکرولیتر است و در کسانی که در حال حاضر یا قبلاً PCP داشته‌اند توصیه می‌شود.[149] به افرادی که از ایمنی قابل توجهی برخوردار هستند نیز توصیه می‌شود تا برای جلوگیری از ابتلاء به توکسوپلاسموز و مننژیت کریپتوکوکوس از درمان پیشگیرانه بهره‌مند شوند.[150] بین سال‌های ۱۹۹۲ و ۱۹۹۷اقدامات مناسب پیشگیرانه میزان ابتلاء به این عفونت‌ها را تا ۵۰٪ کاهش داده بود.[151]

داروهای جایگزین

در آمریکا، تقریباً ۶۰٪ افراد مبتلا به HIV از اشکال مختلف داروهای مکمل یا جایگزین استفاده می‌کنند.[152] البته مؤثر بودن اکثر این درمان‌ها تأیید نشده‌است.[153] با توجه به مشاوره رژیم غذایی، برخی از شواهد نشان می‌دهند که مصرف ریزخوراکهای مکمل سودمند است.[154] شواهد تجربی و آزمایش‌ها نشان داده‌اند که مکمل‌هایی که دارای سلنیم هستند نیز فایده مند هستند.[155] شواهدی وجود دارند که نشان می‌دهند مصرف مکمل ویتامین آ در کودکان میزان مرگ و میر را کاهش داده و روند رشد را بهبود می‌بخشد.[154] در آفریقا در زنان باردار و شیرده که در معرض خطر کمبود مواد مغذی هستند مصرف مولتی ویتامین منجر به بهبود وضعیت مادر و فرزند شده‌است.[154] سازمان بهداشت جهانی مصرف غذایی ریز خوراک‌ها در سطوح RDA بزرگسالان مبتلا به HIV را توصیه می‌کند.[156][157] سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده‌است که تحقیقات متعدد نشان داده‌اند مکمل ویتامین آ، روی و آهن می‌تواند باعث بروز عوارض HIV در بزرگسالان مبتلا به این بیماری شود.[157] شواهد کافی برای حمایت از مصرف داروهای گیاهی وجود ندارد.[158]

نتایج بررسی‌هایی که به‌طور هم‌زمان در نشریات (Science) و (Nature) به چاپ رسیده‌است، نشان می‌دهد یک داروی آزمایشی ضدالتهاب که توسط شرکت ورتکس (Vertex) تولید شده‌است و پیش از این روی مبتلایان به بیماری صرع آزمایش شده‌است احتمالاً به عنوان داروی جدید ضد ایدز نیز قابل استفاده است. دانشمندان سال‌ها تصور می‌کردند ویروس ایدز با حمله مستقیم، سلول‌های ایمنی را می‌کشد و بر سازوکار دی ان ای آنان مسلط می‌شود و از آن برای تکثیر خودش استفاده می‌کند؛ ولی این مسئله تنها برای درصد اندکی از سلول‌های ایمنی (CD4T) اتفاق می‌افتد. چراکه بررسی‌ها نشان داده‌است زمانی که سلول‌های ایمنی (CD4T) به ویروس ایدز حمله می‌کنند و نمی‌توانند آن را از بین ببرند، نوعی پروتئین تولید می‌کنند و این پروتئین آنزیمی به نام «کاسپاس» -۱ (caspase-۱)را فعال می‌کند و این آنزیم، سبب خودکشی سلول‌ها می‌شود. به گفتهٔ دکتر وارنر گرین پژوهشگری که این تحقیق را انجام داده‌است: از بین رفتن سلول‌های ایمنی سی دی۴ تی بیش از آن که به علت حمله ویروس ایدز باشد ناشی از سیستم خودایمنی آن‌ها است. دانشمندان از داروی شرکت ورتکس برای جلوگیری از فعال شدن این آنزیم «کاسپاس» -۱ کمک می‌گیرند.[159]

پیش‌بینی
ناتوانی در تعدیل طول عمر برای ایدز و HIV در هر ۱۰۰٬۰۰۰ بیمار تا سال ۲۰۰۴
  بدون داده
  ≤ ۱۰
  ۱۰–۲۵
  ۲۵–۵۰
  ۵۰–۱۰۰
  ۱۰۰–۵۰۰
  ۵۰۰–۱۰۰۰
  ۱۰۰۰–۲۵۰۰
  ۲۵۰۰–۵۰۰۰
  ۵۰۰۰–۷۵۰۰
  ۷۵۰۰–۱۰۰۰۰
  ۱۰۰۰۰–۵۰۰۰۰
  ≥ ۵۰۰۰۰

ایدز در بسیاری از مناطق دنیا بیشتر به عنوان یک بیماری مزمن شناخته می‌شود تا یک بیماری عفونی کشنده.[160] شیوع آن بین افراد متفاوت بوده، و هر دوی شمار سلول‌های CD4 و بار ویروسی برای پیش‌بینی نتایج مفید هستند.[13] بدون درمان، مدت زمان زنده ماندن پس از عفونت HIV به‌طور متوسط ۹ تا ۱۱ سال تخمین زده می‌شود، که به نوع HIV نیز بستگی دارد.[161] پس از تشخیص ایدز، اگر درمان در دسترس نباشد، مدت زنده ماندن بین ۶ تا ۱۹ ماه خواهد بود.[162][163] HAART و پیشگیری مناسب از عفونت‌های فرصت طلب میزان مرگ و میر را تا ۸۰٪ کاهش می‌دهد، و امید به زندگی برای یک فرد بالغ ۲۰ تا ۵۰ سال را افزایش می‌دهد.[160][164][165] این مقدار بین دو سوم[164] و تقریباً کل جمعیت است.[14][166] اینکه درمان دیرهنگام بعد از تشخیص عفونت آغاز گردد خوب نیست،[14] برای نمونه اگر درمان پس از تشخیص ایدز آغاز گردد، امید به زندگی ۱۰ تا ۴۰ سال خواهد بود.[14][160] نیمی از کودکانی که مبتلا به HIV به دنیا می‌آیند بدون درمان قبل از دو سالگی می‌میرند.[144]

عوامل اصلی مرگ با ایدز، عفونت فرصت‌طلب و سرطان می‌باشد، هر دوی آن‌ها در خیلی از موارد نتیجه از کارافتادگی تدریجی دستگاه ایمنی می‌باشند.[151][167] به نظر می‌رسد که وقتی شمار سلول‌های CD 4 به کمتر از ۵۰۰ در هر میکرولیتر برسد، خطر سرطان افزایش می‌یابد.[14] میزان پیشرفت بالینی بیماری در هر فرد متفاوت است و ثابت شده‌است که تحت تأثیر عواملی چون مستعد بودن فرد، عملکرد دستگاه ایمنی،[168] دسترسی آن‌ها به موسسه‌های بهداشت و حضور عفونت‌های دیگر می‌باشد،[162][169] و همچنین گونه (یا گونه‌های) بخصوصی از ویروس را شامل می‌شود.[170][171]

سل یکی از عوامل عمده بیماری و مرگ مبتلایان به ایدز است و در یک سوم افراد مبتلا به HIV ظاهر می‌شود و علت مرگ ۲۵ درصد موارد HIV می‌باشد.[172] همچنین HIV مهم‌ترین عامل ابتلاء به سل می‌باشد.[173] هپاتیت سی عفونت رایج دیگری است که هر بیماری پیشرفت بیماری دیگر را افزایش می‌دهد.[174] دو سرطان رایجی در ارتباط با ایدز، سارکوم کاپوزی و لنفوم غیر هاجکین است.[167]

حتی با درمان ضد ویروسی، افراد آلوده به HIV در دراز مدت ممکن است دچار اختلالات عصبی،[175] پوکی استخوان،[176] بیماری عصبی،[177] سرطان،[178][179] سرطان کلیه،[180] و بیماری قلبی-عروقی[141] شوند. دقیقاً مشخص نیست که این علائم حاصل عفونت HIV یا از اثرات درمان هستند.

گسترهٔ شیوع
نوشتار اصلی: شیوع اچ‌آی‌وی/ایدز
شیوع تخمین زده شده HIV برای رده سنی جوان و بزرگسال (۱۵–۴۹) در هر کشور در پایان سال ۲۰۱۱

ایدز یک بیماری همه‌گیر جهانی است.[181] تا سال ۲۰۱۰ حدود ۳۴ میلیون نفر در دنیا مبتلا به HIV بوده‌اند.[7] از این‌ها تقریباً ۱۶٫۸ میلیون زن و ۳٫۴ میلیون زیر ۱۵ سال بوده‌اند.[7] نتیجه آن حدود ۱٫۸ میلیون مرگ در سال ۲۰۱۰ بوده که این مقدار نسبت به سال ۲۰۰۱ که ۳٫۱ میلیون نفر بوده، کاهش یافته‌است.[7]

کشورهای جنوب صحرای آفریقا، تأثیرپذیرترین منطقه هستند و در سال ۲۰۱۰، تخمین زده شد که ۶۸ درصد (۲۲٫۹ میلیون نفر) کل موارد HIV و ۶۶٪ از همه مرگ و میرها (۱٫۲ میلیون) در این منطقه رخ داده‌است.[182] این نشان می‌دهد که در حدود ۵ درصد از جمعیت بزرگسال آلوده هستند.[183] و به نظر می‌رسد که عامل ۱۰ درصد از مرگ و میر در کودکان می‌باشد.[184] در مقایسه با سایر مناطق، زنان نزدیک به ۶۰ درصد از موارد را تشکیل می‌دهند.[182] آفریقای جنوبی با ۵٫۹ میلیون نفر، دارای بیشتری جمعیت افراد مبتلا به HIV نسبت به سایر کشورهای دنیاست.[182] امید به زندگی در کشورهای متأثر به دلیل ایدز کاهش یافته‌است، برای مثال در سال ۲۰۰۶ این عدد از بوتسوانا از ۶۵ به ۳۵ کاهش یافته‌است.[8]

جنوب و جنوب شرق آسیا دومین منطقه آسیب دیده‌است، در این منطقه در سال ۲۰۱۰، به‌طور تخمینی ۴ میلیون یا ۱۲٪ افراد مبتلا به HIV زندگی می‌کرده‌اند که ۲۵۰ هزار نفر از آن‌ها منجر به مرگ شده‌است.[183] حدود ۲٫۴ میلیون مرد در هند هستند.[182] میزان شیوع در اروپای غربی و مرکزی با ۰٫۲٪ و در آسیای شرقی با ۰٫۱٪ کمترین مقدار را دارد.[183]

در سال ۲۰۰۸ در ایالات متحده آمریکا حدود ۱٫۲ میلیون نفر مبتلا به HIV بوده‌اند، و در حدود ۱۷٬۵۰۰ از آن‌ها منجر به مرگ شده‌است. مرکز کنترل و پیشگیری بیماری تخمین زده‌است که در سال ۲۰۰۸، ۲۰ درصد از آمریکایی‌های آلوده از بیماری خود بی‌اطلاع بوده‌اند.[185] در انگلستان در سال ۲۰۰۹ در حدود ۸۶٬۵۰۰ مورد وجود داشته که ۵۱۶ مورد از آن منجر به مرگ شده‌است.[186] در کانادا در سال ۲۰۰۸ در حدود ۶۵٬۰۰۰ مورد وجود داشته که ۵۳ مورد از آن منجر به مرگ شده‌است.[187] ایدز از زمان شناخته شدن برای نخستین بار در سال ۱۹۸۱ تا سال ۲۰۰۹ باعث مرگ نزدیک به ۳۰ میلیون نفر شده‌است.[6]

ایران
نوشتار اصلی: ایدز در ایران

راه‌های اصلی انتقال ایدز در ایران، آمیزش جنسی و استفادهٔ معتادان تزریقی از سرنگ مشترک است. خطر اپیدمی HIV در ایران بسیار جدی است. مطابق برآورد UNAIDS در سال ۲۰۰۳ (۱۳۸۲ ه‍.ش)، بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار معتاد تزریقی از جمله معتادان تزریقی هروئینی در ایران وجود داشته که حدود نیمی از آن‌ها به‌طور مشترک از وسایل تزریقی استفاده می‌کنند و تعداد آنان سالیانه رو به افزایش است. سهم ابتلاء از طریق تزریق ۶۹٫۵ درصد و سهم ابتلاء از طریق رابطه جنسی ۱۰ درصد است.[188][189] اگر چه میزان مبتلایان به بیماری ایدز در ایران کم بوده‌است،[190] ولی به گفته سازمان بهداشت جهانی بر اساس داده‌های گزارش شده، نرخ رشد اپیدمی ایدز در ایران به صورت هشدار دهنده‌ای در حال افزایش است.[191] درحالیکه آمار ابتلا به ایدز و مرگ و میر ناشی از این بیماری در دنیا رو به کاهش است، در منطقه‌ای که ایران در آن واقع شده و در اصطلاح به آن امرو گفته می‌شود، این آمار کاملاً عکس وضعیت جهانی و به جای کاهش رو به افزایش است.[192]

آمار تجمعی وزارت بهداشت از سال ۱۳۶۵ تا ۱۳۹۰، ۲۳ هزار و ۱۲۵ نفر مبتلا به HIV در کشور ثبت شده که ۹۱٫۵ درصد آن‌ها مرد و ۸٫۵ درصد هم زن بوده و حدود ۴۶٫۵ درصد از آن‌ها در گروه سنی ۲۵ تا ۳۴ سال قرار دارند. از این تعداد ۳۰۵۳ نفر دچار ایدز و ۴۳۱۱ نفر هم دچار مرگ شده‌اند.[189] با فرمول «تخمین موارد واقعی بر اساس موارد ثبت شده» حاصل از مدل اپیدمیولوژیک UNAIDS و سازمان جهانی بهداشت،[189] حدود ۸۰ هزار نفر HIV مثبت و بر اساس آمار غیررسمی، ۱۲۰ هزار ناقل HIV در ایران وجود دارد.[193]

نخستین مورد گزارش و ثبت شدهٔ ابتلاء به ایدز در ایران مربوط به سال ۱۳۶۶ و در مورد یک کودک شش ساله مبتلا به بیماری هموفیلی است که فراورده‌های خونی آلوده دریافت کرده بود که از فرانسه به ایران منتقل شده بود. در سال‌های اولیهٔ شیوع بیماری، وجود ایدز در ایران اساساً انکار می‌شد. در ارتباط با این بیماری دو پروندهٔ قضایی عمده وجود دارد. پروندهٔ برادران علایی پزشکانی که برای فعالیت‌هایشان در زمینه شناساندن و مبارزه با بیماری ایدز در ایران شهرت بین‌المللی دارند و به اتهام مخالفت با حکومت در سال ۱۳۸۷ بازداشت و حبس شدند که اعتراضات گستردهٔ بین‌المللی را در پی داشت.[194]

براساس آمار جمع‌آوری شده از دانشگاه‌های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی، تا اول فروردین سال ۱۳۹۴ در مجموع ۲۹ هزار و ۴۱۴ نفر افراد مبتلا به ایدز/ «اچ.آی. وی» در کشور شناسایی شده‌اند که ۸۸ درصد آنان را مردان و ۱۲ درصد را زنان تشکیل می‌دهند. تاکنون ۶۹۹۰ نفر مبتلا به ایدز شناسایی شده و ۶۲۰۲ نفر از افراد مبتلا به «اچ.آی. وی» جان خود را از دست داده‌اند.[195]

محمد مهدی گویا، رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های وزارت بهداشت در همایش و کارگاه آموزشی پایش و ارزشیابی چهارمین برنامه راهبردی ایدز، گفت: ۸۴ درصد از افراد شناسایی شده مرد و مابقی زن هستند اما نگرانی اصلی افزایش شمار مبتلایان زن به این بیماری است.[196]

رسوایی فابیوس

در زمان نخست‌وزیری لوران فابیوس نخست‌وزیر فرانسه رسوایی صادرات فراورده‌های خونی آلوده به ایدز و هپاتیت رخ داد که تبعات بسیار گسترده‌ای داشت. در دوران نخست‌وزیری او انستیتو مریو فرانسه فراورده فاکتورهای انعقاد خونی آلوده به ویروسHIV و هپاتیت را به برخی از کشورها مانند آلمان غربی، ایتالیا، آرژانتین، عربستان، عراق و ایران و … صادر کرد. این فاکتور در کمک به انعقاد خون بیماران مبتلا به هموفیلی مصرف می‌شود. در نتیجه سهل انگاری انستیتوی فرانسوی تعدادی از بیماران هموفیلی کشورهای دریافت کننده به ویروسHIV و بیماری ایدز و هپاتیت مبتلا شدند.[197] مطابق آمار تنها در کشور فرانسه ۱۲۵۰ بیمار هموفیلی در اثر تزریق خون آلوده به ویروس HIV به ایدز مبتلا شدند که از میان آنها ۴۰۰ نفر در اثر این بیماری جان باختند.[198]

وزیر بهداشت فابیوس، در دادگاه اعتراف کرد که باید از تابستان سال ۱۹۸۴ خون‌های توزیعی آزمایش و خالص‌سازی می‌شدند که در این زمینه سهل‌انگاری شده‌است. با این حال مدیران ارشد خدمات بهداشتی خود را بی‌تقصیر دانسته و دولت را مسئول رسوایی به وجود آمده معرفی می‌کردند.[197]

تاریخچه
نوشتار اصلی: تاریخچه ایدز

کشف

ایدز اولین بار در سال ۱۹۸۱ در آمریکا مشاهده شد.[21] اولین مواردی که مشاهده شد در بین معتادان تزریقی و همچنین همجنس‌گرایان مرد قرار داشتند که به دلیل نامعلومی سیستم دفاعی بدن آن‌ها ضعیف شده بود و علایم بیماری التهاب ریه پنوموسیستیک کارینی (PCP) در آن‌ها مشاهده می‌شد که این بیماری در افرادی دیده می‌شود که سیستم دفاعی بدنی ضعیفی دارند.[199] سپس نوعی سرطان پوست نادر با نام کاپوسی سارکوما (KS) در میان مردان همجنس‌گرا گزارش شد.[200][201] موارد بیشتری از بیماری PCP و KS مشاهده شد و این زنگ خطری برای مرکز پیشگیری و کنترل بیماری بود و گروهی از طرف این مرکز برای بررسی این واقعه تشکیل شد.[202]

در آن اوایل مرکز کنترل بیماری هنوز نامی رسمی برای این بیماری انتخاب نکرده بود و معمولاً نام این بیماری را با بیماری که مریض با آن در ارتباط بود بیان می‌کردند، برای مثال تا قبل از کشف HIV از نام لنفادنوپاتی که بیماری عامل بود استفاده می‌شد.[203][204] همچنین اسامی مانند سارکوم کاپوزی یا عفونت فرصت‌طلب نام‌هایی بوده‌اند که توسط این گروه در سال ۱۹۸۱ استفاده می‌شده‌است.[205] از آنجا که این سندرم در هائیتی، همجنس‌گرایان، هموفیلی، و مصرف‌کنندگان هروئین ظاهر شده بود، مرکز کنترل بیماری عبارت «بیماری ۴ه» را ابداع کرد.[206] در مطبوعات از اصطلاح «گرید» که مخفف معادل انگلیسی عبارت نقص ایمنی مرتبط با همجنس‌گرایی استفاده می‌شد.[207] اما بعداً که معلوم شد که ایدز فقط محدود به جامعه همجنس‌گرایان نمی‌شود،[205] این نتیجه گرفته شد که استفاده از اصطلاح گرید گمراه‌کننده است و واژه ایدز در همایشی در ژوئیه ۱۹۸۲ معرفی شد.[208] از سپتامبر ۱۹۸۲، مرکز کنترل بیماری از واژه ایدز برای نسبت دادن این بیماری استفاده کرد.[209]

رابرت گالو، کاشف HIV در اوایل دهه هشتاد در میان (از چپ به راست) ساندرا اوا، ساندرا کلمبینی، و ارسل ریچاردسون.

در سال ۱۹۸۳، دو گروه تحقیقاتی جداگانه به رهبری رابرت گالو و لوک مونتانیه به‌طور مستقل اعلام کردند که یک ویروس پسگرد جدید بیماران مبتلا به ایدز را آلوده کرده، و یافته‌هایشان را در یک شماره از مجله ساینس منتشر کردند.[210][211] گلو ادعا کرد که ویروسی که گروه خود از یک بیمار مبتلا به ایدز برای تحقیقات جدا کرده بود از نظر شکل کاملاً مشابه سایر ویروس‌های تی-لنفوتروپیک انسانی (HTLV) بوده که گروهش در همان ابتدا جدا کرده بود. گروه گالو نام آن ویروس را HTLV-III گذاشتند. در همان زمان، گروه مونتانیه ویروسی از یک بیمار مبتلا به تورم غدد لنفاوی گردن و ضعف فیزیکی که دو مشخصه از علائم ایدز است، جدا کرده بود. تناقض در گزارش‌های گروه گالو و مونتانیه و همکارانشان نشان می‌داد که هسته پروتئین‌های این ویروس از لحاظ ایمنی‌شناسی، کاملاً متفاوت از HTLV-I است. گروه مونتانیه اسم ویروسی که جدا کرده بودند را ویروس مرتبط با لنفادنوپاتی (LAV) گذاشتند.[202] از آنجا که مشخص شد هر دوی این ویروس‌ها یکسان هستند، در سال ۱۹۸۶ LAV و HTLV-III هر دو به HIV تغییر نام دادند.[212]

منشأ

اچ‌آی‌وی شکلی جهش‌یافته از ویروسی است که شامپانزه‌ها را گرفتار می‌کند و ویروس «نقص ایمنی میمونی» نام دارد.[213] به نظر می‌رسد که هر دو ویروس HIV-۱ و HIV-۲ در اصل متعلق به نخستی‌سانان مرکز آفریقا بوده و در اوایل سده بیستم میلادی به بدن انسان منتقل شده‌اند.[4] به نظر می‌آید که ویروس HIV-۱ در اصل متعلق به مناطق جنوبی کامرون و تکامل یافتهٔ ویروس نقص ایمنی میمونی (SIV) که در میان شمپانزه‌های وحشی شیوع دارد، بوده‌است.[214][215] ویروس HIV-۲ تکامل یافتهٔ ویروس SIV میان گونه‌ای میمون به نام منگابی دودی بوده‌است که در غرب آفریقا (از جنوب سنگال تا غرب ساحل عاج) زندگی می‌کرده‌است.[59] پخ‌بینیانی مانند میمون شب نسبت به ویروس HIV-۱ مقاوم هستند و این احتمالاً به دلیل یک نوع ژن پیوندی دو گونه مقاوم ویروس در آن‌ها می‌باشد.[216] به نظر می‌رسد که HIV-1 حداقل در سه مرحله جهش داشته و به سه گروه از ویروس‌های M, N و O جهش یافته‌است.[217]

مدارکی موجود است که نشان می‌دهد انسان‌هایی که در شکار یا فروش حیوانات دخالت داشتند دچار ویروس SIV شده‌اند.[218] اگرچه SIV ویروس ضعیفی است که سیستم دفاعی بدن انسان با آن مقابله می‌کند و بیش از چند هفته در بدن انسان باقی نمی‌ماند، اما انتقال سریع و متوالی آن بین انسان‌های مختلف زمان کافی را به این ویروس برای تبدیل آن به HIV می‌دهد.[219]

برای شناسایی منشأ ایدز، پژوهش‌گران[220] رشته فعالیت‌هایی در حوزه دیرین‌شناسی ویروس‌ها داشتند و با استفاده از نمونه‌هایی بایگانی‌شده از کدهای ژنتیکی اچ‌آی‌وی، توانستند این ویروس را ردیابی کنند و به دهه ۱۹۲۰ میلادی در کینشاسا، واقع در جمهوری دموکراتیک کنگو برسند.[213]

مطالعات ژنتیکی ویروسی نشان می‌دهد که اجداد گروه اچ‌آی‌وی-۱ M به سال ۱۹۱۰ بر می‌گردد.[221] افرادی که مدعی هستند که HIV در این تاریخ شیوع یافته، آن را به ظهور و رشد استعمار و شهرهای مستعمره آفریقایی ارتباط می‌دهند که منجر به تغییرات اجتماعی شامل بی بند و باری جنسی، گسترش تن‌فروشی، و بیماری‌های زخم تناسلی (مانند سیفیلیس) در شهرهای مستعمره شده‌است.[222] در حالی که میزان انتقال HIV در رابطه جنسی واژینال در حالت عادی کم است، اما اگر یکی از طرفین مبتلا به یک بیماری آمیزشی عفونی باشد، احتمال انتقال هم افزایش خواهد یافت. در اوایل دهه ۱۹۰۰ شهرهای مستعمره به دلیل شیوع بالای تن‌فروشی و بیماری‌های زخم تناسلی معروف بودند و به نظر می‌رسید که در سال ۱۹۲۸ به اندازه ۴۵٪ زنان ساکن کینشاسا شرقی تن‌فروشی می‌کردند و در سال ۱۹۳۳ در حدود ۱۵٪ ساکنان همان شهر به یکی به بیماری سیفیلیس مبتلا شده بودند.[222]

از نگاهی دیگر مشاهده می‌شود که اعمال خطرناک پزشکی در آفریقا در طول جنگ جهانی دوم، مانند استریل نبودن، استفاده مجدد از سرنگ‌ها در واکسن‌های عمومی، آنتی‌بیوتیک و آنتی مالاریا از عواملی بوده‌اند که باعث پخش ویروس و سازگاری آن با انسان‌ها شده‌است.[219][223][224]

بررسی نمونه‌های خونی به جا مانده از گذشته نشان می‌دهد که اولین انسانی که مبتلا به ایدز شده در سال ۱۹۵۹ در کنگو جان خود از دست داده‌است. این نخستین و قدیمی‌ترین مورد مرگ شناخته شده در اثر ابتلاء به این بیماری محسوب می‌شود.[225] همچنین ممکن است ویروس اچ‌آی‌وی نخستین بار در سال ۱۹۶۶ به آمریکا رسیده باشد،[226] ولی عمده شیوع HIV مربوط به خارج از صحرای آفریقا (و همچنین آمریکا) می‌شود و می‌توان آن را به فردی ناشناس و مبتلا به ایدز نسبت داد که در هائیتی زندگی می‌کرده‌است و با ورود به آمریکا در سال ۱۹۶۹ به آن شیوع بخشیده‌است.[227] پس از آن به سرعت بین گروه‌های پرخطر (در ابتدا در بین مردان همجنس‌گرا) پخش شد. در سال ۱۹۷۸ شیوع ویروس HIV-1 در بین مردان همجنس‌گرای ساکن نیویورک و سان فرانسیسکو، ۵ درصد تخمین زده شد که بیانگر این است که هزاران نفر در کشور مبتلاً به ایدز بوده‌اند.[227]

جامعه و فرهنگ

داغ ننگ
رایان وایت بعد از آنکه بخاطر آلودگی‌اش به این ویروس از مدرسه اخراج شد به نماد تمام عیار HIV بدل شد.

در سراسر دنیا داغ ننگ به طرق مختلف در مورد ایدز وجود دارد، از قبیل محرومیت از حقوق اجتماعی، عدم پذیرش از سوی جامعه، تبعیض و دوری از افراد مبتلا به HIV، اجبار به انجام آزمایش HIV بدون رضایت قبلی یا مخفی نگه داشتن این راز، خشونت علیه افراد مبتلا به HIV که بیمار بودن آن‌ها فاش شده‌است و قرنطینه افراد مبتلا به HIV.[228] خشونت‌های مربوط به داغ ننگ یا ترس از خشونت مانع از آن می‌شود که بسیاری از افراد به دنبال آزمایش‌های HIV، گرفتن جواب آزمایش، یا انجام درمان آن باشند، مسایلی که می‌توانند چنین بیماری مزمن مدیریت‌پذیری را تبدیل به حکم مرگ کنند و باعث گسترش آن بشوند.[229]

داغ ننگ ایدز را می‌توان به سه مقوله تقسیم کرد:

  • داغ ننگ ابزاری ایدز – بازتابی از ترس و هراسی است که ممکن است با هر بیماری مرگبار و قابل انتقال دیگری نیز همراه باشد.[230]
  • داغ ننگ نمادین ایدز – استفاده از ایدز برای بیان نگرش‌های مربوط به گروه‌های اجتماعی یا سبک زندگی همراه با این بیماری.[230]
  • داغ ننگ احترام به ایدز – انگ زنی به افرادی که با مسایل مربوط به ایدز درگیر هستند یا افراد مبتلا به HIV.[231]

غالباً، داغ ننگ ایدز در ارتباط با سایر داغ‌های ننگ بیان می‌شود به خصوص داغ‌های مربوط به همجنس‌گرایی، دوجنس‌گرایی، بی‌بندوباری جنسی، تن‌فروشی و تزریق درون وریدی مواد مخدر.[232]

در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته، ارتباط نزدیکی بین ایدز و همجنس‌گرایی، یا دوجنس‌گرایی وجود دارد، و این تداعی مرتبط است با سطوح بالاتری از نگرش‌های موجود دربارهٔ قضاوت‌های جنسی از قبیل ترس از همجنس‌گرایی/دوجنس‌گرایی.[233] همچنین بین ایدز و رفتارهای جنسی مرد با مرد، مانند رابطه جنسی میان افراد غیرآلوده رابطه نزدیکی وجود دارد.[230] البته حالت غالب در گسترش HIV در تمام دنیا انتقال از طریق دوجنس‌گرایان است.[234]

تأثیرات اقتصادی
نوشتار اصلی: تاثیر اقتصادی اچ‌آی‌وی/ایدز
تغییر در میزان امید به زندگی در برخی از کشورهای آفریقایی که به سختی ضربه دیده‌اند
  بوتسوانا
  زیمبابوه
  کنیا
  آفریقای جنوبی
  اوگاندا

ایدز هم بر اقتصاد افراد و هم کشورها تأثیر می‌گذارد.[184] تولید ناخالص داخلی بیشتر کشورهای تحت تأثیر به خاطر فقدان سرمایه انسانی کاهش یافته‌است.[184][235] بدون تغذیه، بهداشت و داروی مناسب، بسیاری از مردم به دلیل اثرات ناشی از ایدز جان خود را از دست خواهند داد. آن‌ها نه تنها قادر به کار کردن نیستند، بلکه نیازمند مراقبت‌های پزشکی خاصی نیز هستند. برآورد شده‌است که از سال ۲۰۰۷ تعداد ۱۲ میلیون کودک به خاطر ایدز یتیم شده‌اند.[184] بسیاری از آن‌ها توسط پدربزرگ و مادربزرگ‌های پیر خود نگهداری می‌شوند.[236]

از آنجا که غالباً جوانان مبتلا به ایدز می‌شوند، این بیماری جمعیت مشمول مالیات را کاهش می‌دهد، و در عوض منابع موجود برای هزینه‌های عمومی از قبیل آموزش و پرورش و خدمات بهداشتی که ارتباطی با ایدز ندارند کاهش می‌یابند و در نتیجه فشارها بر منابع مالی دولت افزایش یافته و رشد اقتصاد کاهش می‌یابد. این مسئله موجب کند شدن رشد پایه مالیاتی می‌شود، و اگر هزینه‌های عمومی برای درمان بیماران، آموزش افراد جدید (برای جایگزین کردن کارگران بیمار)، حقوق بیمار و مراقبت از کودکان یتیم شده به خاطر ایدز افزایش یابند، وضعیت بغرنج‌تر خواهد شد.[236]

در سطح خانواده، ایدز هم بر پایین آمدن سطح درآمد تأثیر خواهد گذاشت و هم موجب افزایش هزینه‌های درمانی می‌شود. مطالعه‌ای در ساحل عاج نشان داده‌است هزینه‌های درمانی خانواده‌هایی که بیماران HIV/ایدز دارند، دو برابر سایر خانواده‌هاست. این هزینه‌های اضافی همچنین باعث می‌شود که برای آموزش و پرورش و سایر سرمایه‌گذاری‌های شخصی و خانوادگی هزینه‌های کمتری مصرف شود.[237]

مذهب و ایدز
نوشتار اصلی: مذهب و ایدز

موضوع مذهب و ایدز در بیست سال گذشته به شدت بحث‌برانگیز بوده‌است، اول از همه به این دلیل که برخی از مقامات دینی به‌طور عمومی مخالفت خود را با استفاده از کاندوم بیان داشته‌اند.[238][239] کارشناس بهداشت متیو هنلی طی گزارشی با عنوان کلیسای کاتولیک و بحران جهانی ایدز در مورد رویکرد دینی برای جلوگیری از گسترش ایدز بیان می‌دارد که تغییرات فرهنگی از قبیل تأکید دوباره بر وفاداری به همسر و اجتناب از رابطه جنسی خارج از این چارچوب امری ضروری است.[239] برخی از سازمان‌های مذهبی ادعا کرده‌اند که عبادت می‌تواند اچ آی وی/ایدز را درمان کند. در سال ۲۰۱۱، بی‌بی‌سی گزارش کرد که برخی از کلیساها در لندن ادعا می‌کردند که عبادت موجب درمان ایدز می‌شود، و مرکز مستقر در هاکنی در مطالعه بهداشت جنسی و HIV گزارش داده‌است که چندین نفر به پیشنهاد پیشوای روحانی خود درمان بیماریشان را متوقف کردند و جان خود را از دست دادند.[240] یکی از کلیساهای کاتولیک، «آب تدهین» را به عنوان چیزی تبلیغ می‌کند که باعث شفای بیمار از طرف خدا می‌شود، این درحالیست که پزشکان و متخصصان تأکید دارند که این بیماران حتماً باید دارو مصرف کنند.[240]

تصویرسازی رسانه‌ها

یکی از مشهورترین شخصیت‌های مبتلا به ایدز راک هادسن آمریکایی، بازیگر همجنس‌گرایی است که در ابتدای زندگی خود یک بار ازدواج کرد و طلاق گرفت، وی در ۲ اکتبر ۱۹۸۵ اعلام کرد که در ۲۵ ژوئیه آن سال مبتلا به ویروس شده‌است. بیماری او در سال ۱۹۸۴ تشخیص داده شده‌بود.[241] قابل توجه‌ترین تلفات بریتانیا از ایدز در آن سال نیکولاس ادن، سیاستمدار همجنس‌گرا و پسر نخست‌وزیر سابق آنتونی ادن بود.[242] در ۲۴ نوامبر ۱۹۹۱، ویروس زندگی ستاره راک بریتانیایی فردی مرکوری، خواننده گروه کوئین را گرفت، وی در حالی از بیماری مرتبط با ایدز جان سپرد که تنها روز قبل از مرگش بیماری خود را در رسانه‌ها اعلام کرده بود.[243] البته، در سال ۱۹۸۷ تشخیص داده شده بود که وی مبتلا به HIV است.[244] یکی از معروفترین چهره‌های دگرجنسگرای مبتلا به ایدز آرتور اش، بازیکن آمریکایی تنیس است. در ۳۱ اوت ۱۹۸۸ تشخیص داده شد که وی مبتلا به HIV است، ویروس از راه انتقال خون طی جراحی قلب در اوایل دهه ۱۹۸۰ به او منتقل شده بود. آزمایش‌های بیشتر در عرض ۲۴ بعد از تشخیص اولیه نشان دادند که اش ایدز دارد، اما او تا آوریل ۱۹۹۲ به عموم چیزی نگفت.[245] وی در سن ۴۹ سالگی در تاریخ ۶ فوریه ۱۹۹۳ بر اثر این بیماری جان خود را از دست داد.[246]

عکس ترزا فرار از یکی از فعالان هم جنسگرای، دیوید کیربی، درحالیکه بر روی تخت به دلیل بیماری ایدز جان خود را از دست داده بود و خانواده‌اش در اطرافش بودند، در آوریل ۱۹۹۰ گرفته شده بود. مجله لایف ادعا کرد که این عکس تبدیل به تصویری شد که «به نحوی قدرتمند مسری بودن ایدز را نشان می‌دهد.» این عکس که در مجله لایف نمایش داده شده بود برنده عکس مطبوعات جهان شد، و بعد از اینکه در سال ۱۹۹۲ در یک تبلیغ برای کمپین یونایتد کالر آو بنتون استفاده شد در سراسر جهان بدنام شد.[247] در سال ۱۹۹۶ فردی اهل اوگاندا با نام جانسون آزیگا که به کانادا مهاجرت کرده بود، حامل ویروس HIV تشخیص داده شد و علی‌رغم آگاهی از بیمار بودن خود، با ۱۱ زن نزدیکی داشت بدون آنکه از کاندوم استفاده کند یا اینکه آن‌ها را از بیماری خود آگاه سازد. این کار وی منجر به مبتلا شدن هفت نفر از آن‌ها به HIV و همچنین کشته شدن دو نفر از آنان بر اثر ایدز شد که این موضوع در سال ۲۰۰۳ فاش شد.[248][249] پس از برگزاری دادگاه‌های متوالی، در نهایت آزیگا در سال ۲۰۰۹ به قتل عمد متهم شده و به حبس ابد محکوم شد.[250]

انکار و تصورات غلط
نوشتار اصلی: انکار ایدز

عده کمی هنوز دربارهٔ ارتباط بین HIV و ایدز[251] وجود خود HIV، یا اعتبار آزمایش HIV و روش‌های درمان آن اختلاف نظر دارند.[252][253] جامعه علمی این ادعاها، که به انکارگرایی ایدز معروفند، را مورد بررسی قرار داده و آن‌ها را رد کرده‌است.[254] البته، آن‌ها تأثیرات سیاسی چشمگیری داشته‌اند، بخصوص آنکه در آفریقای جنوبی، جایی که دولت با آغوش باز از انکارگرایان ایدز استقبال می‌کند، آن‌ها مسئول بی‌مبالاتی دولت در خصوص اپیدمی ایدز در کشور هستند، و مقصر صدها هزار مرگ قابل اجتناب و عفونت‌های HIV نیز می‌باشند.[255][256][257] عملیات اینفکشن عملیات جهانی سنجش فعال اتحاد جماهیر شوروی بود تا همگان را از این امر مطلع کند که ایدز را آمریکا به وجود آورده‌است. تحقیقات نشان می‌دهند که تعداد زیادی از مردم این ادعا را باور داشته و هنوز هم دارند.[258]

تصورات غلط زیادی دربارهٔ HIV و ایدز وجود دارد. سه نوع رایج آن‌ها عبارتند از اینکه ایدز می‌تواند از راه تماس معمولی منتقل شود، و اینکه نزدیکی جنسی با یک باکره بیماری ایدز را درمان می‌کند، و نیز HIV تنها می‌تواند مردان همجنس‌گرا و مصرف‌کنندگان مواد مخدر را آلوده کند. سایر تصورات غلط عبارتند از اینکه هر نوع نزدیکی مقعدی بین دو مرد همجنس‌گرا غیرآلوده می‌تواند منجر به ابتلاء به HIV شود، و بحث‌های باز و آزاد دربارهٔ همجنس‌گرایی و HIV در مدارس منجر به افزایش میزان همجنس‌گرایی و ایدز می‌شود.[259][260]

تحقیقات

پژوهش‌های انجام شده برای بهبود درمان‌های فعلی شامل کاهش عوارض جانبی داروهای کنونی، برنامه‌های دارویی ساده‌تر با هدف تعیین برنامه‌های مناسب‌تر برای مقاومت در برابر دارو می‌شود. با این حال، به نظر می‌رسد که فقط با یک واکسن می‌توان این بیماری همه‌گیر را متوقف کرد. زیرا واکسن هزینه کمتری دارد و برای کشورهای در حال توسعه مقرون به صرفه‌تر است و به درمان روزانه نیاز ندارد.[261] با این حال، پس از بیش از ۲۰ سال تحقیق، واکسن HIV-1 به هدفی دشوار تبدیل شده‌است،[261][262] و هنوز هیچ درمانی برای آن وجود ندارد.

پیوند سلول‌های بنیادی

در سال ۲۰۰۷، به تیموتی ری براون،[263] یک فرد ۴۰ ساله مبتلا به HIV، که با نام «بیمار برلین» نیز شناخته می‌شود، پیوند سلول‌های بنیادی به عنوان بخشی از درمانش برای لوسمی میلوئید حاد (AML) داده شد.[264] پیوند دوم یک سال پس از عود کردن بیماری انجام شد. اهداکننده نه تنها برای سازگاری ژنتیکی بلکه همچنین برای هموزیگوت بودن برای جهش CCR5-Δ۳۲ انتخاب شد تا مقاومت بیشتری در برابر عفونت HIV صورت گیرد.[265][266] پس از ۲۰ ماه بدون هیچ گونه درمانی با داروی ضدویروسی، گزارش شد که سطح HIV در خون، مغز استخوان و روده براون زیر حد تشخیص داده شده بود.[266] این ویروس تا بیش از سه سال پس از اولین پیوند قابل شناسایی نبود.[264] اگر چه محققان و برخی از مفسران، نتیجه را درمان بیان کرده‌اند، اما دیگران بر این عقیده‌اند که این ویروس ممکن است به صورت پنهان در بافت‌ها[267] مانند مغز (که به عنوان منبع ذخیره ویروسی عمل می‌کند) وجود داشته باشد.[268] درمان از طریق سلول‌های بنیادی به دلیل طبیعت داستان‌گونه‌ای خود، بیماری و احتمال از بین رفتن پیوند سلول‌های بنیادی، و دشواری‌های تحقیقاتی پیدا کردن اهداکنندگان مناسب، در حال بررسی است.[267][269]

عوامل دستگاه ایمنی

در طی تلاش‌های انجام شده برای کنترل تکثیر ویروس، ایمن درمانی که می‌تواند به بهبود دستگاه ایمنی کمک کند، در آزمایش‌هایی از جمله IL-۲ و IL-۷ بررسی گردیده‌است.[270]

ناتوانی محافظت داوطلبان واکسن در برابر عفونت HIV و پیشرفت ایدز در ساختمان زیست‌شناختی، به پنهان شدن HIV منجر شده‌است. شاید روزی با یک دوره محدود درمان ترکیبی ضدویروس و داروی منبع ذخیره نهانی پنهان بتوان عفونت HIV را ریشه‌کن کرد.[271] محققان آبزیمی کشف کرده‌اند که می‌تواند پروتئین gp120 متصل به CD4 را از بین ببرد. از آنجا که این پروتئین نقطه اشتراک لنفوسیت‌های بی و خطرات احتمالی دستگاه ایمنی بدن است، در همه انواع HIV شایع است.[272]

جستارهای وابسته

پانویس
  1. Sepkowitz KA (2001). "AIDS—the first 20 years". N. Engl. J. Med. ۳۴۴ (۲۳): ۱۷۶۴–۷۲. doi:10.1056/NEJM200106073442306. PMID 11396444. Unknown parameter |ماه= ignored (help)
  2. Markowitz, edited by William N. Rom ; associate editor, Steven B. (2007). Environmental and occupational medicine (4th ed.). Wolters Kluwer/Lippincott Williams & Wilkins. p. ۷۴۵. ISBN 978-0-7817-6299-1. Archived from the original on 19 March 2013.
  3. "HIV and Its Transmission". Centers for Disease Control and Prevention. 2003. Archived from the original on 4 February 2005. Retrieved May 23, 2006.
  4. Sharp, PM; Hahn, BH (2011 Sep). "Origins of HIV and the AIDS Pandemic". Cold Spring Harbor perspectives in medicine. ۱ (۱): a006841. doi:10.1101/cshperspect.a006841. PMC 3234451. PMID 22229120. Check date values in: |تاریخ= (help)
  5. Gallo RC (2006). "A reflection on HIV/AIDS research after 25 years". Retrovirology. ۳: ۷۲. doi:10.1186/1742-4690-3-72. PMC 1629027. PMID 17054781. Archived from the original on 19 March 2013.
  6. "Global Report Fact Sheet" (PDF). UNAIDS. 2010. Archived from the original (PDF) on 19 March 2013. Retrieved 13 March 2013.
  7. UNAIDS 2011 pg. 1–10
  8. Kallings LO (2008). "The first postmodern pandemic: 25 years of HIV/AIDS". J Intern Med. 263 (3): 218–43. doi:10.1111/j.1365-2796.2007.01910.x. PMID 18205765. Archived from the original on 19 March 2013.(subscription required)
  9. Mandell, Bennett, and Dolan (2010). Chapter 121.
  10. "Stages of HIV". U.S. Department of Health & Human Services. Dec 2010. Archived from the original on 19 March 2013. Retrieved 13 June 2012.
  11. WHO case definitions of HIV for surveillance and revised clinical staging and immunological classification of HIV-related disease in adults and children. Geneva: World Health Organization. 2007. p. 6–16. ISBN 978-92-4-159562-9. Archived from the original (PDF) on 19 March 2013.
  12. Diseases and disorders. Tarrytown, NY: Marshall Cavendish. 2008. p. ۲۵. ISBN 978-0-7614-7771-6. Archived from the original on 19 March 2013.
  13. Mandell, Bennett, and Dolan (2010). Chapter 118.
  14. Vogel, M (2010 Jul). "The treatment of patients with HIV". Deutsches Ärzteblatt international. ۲۸–۲۹: ۵۰۷–۱۵. doi:10.3238/arztebl.2010.0507. PMC 2915483. PMID 20703338. Check date values in: |تاریخ= (help); |فصل= ignored (help)
  15. Evian, Clive (2006). Primary HIV/AIDS care: a practical guide for primary health care personnel in a clinical and supportive setting (Updated 4th ed.). Houghton [South Africa]: Jacana. p. 29. ISBN 978-1-77009-198-6. Archived from the original on 19 March 2013.
  16. Radiology of AIDS. Berlin [u.a.]: Springer. 2001. p. 19. ISBN 978-3-540-66510-6. Archived from the original on 19 March 2013. |first1= missing |last1= in Authors list (help)
  17. Elliott, Tom (2012). Lecture Notes: Medical Microbiology and Infection. John Wiley & Sons. p. 273. ISBN 978-1-118-37226-5. Archived from the original on 19 March 2013.
  18. Blankson, JN (2010 Mar). "Control of HIV-1 replication in elite suppressors". Discovery medicine. 9 (46): 261–6. PMID 20350494. Check date values in: |تاریخ= (help)
  19. Holmes CB, Losina E, Walensky RP, Yazdanpanah Y, Freedberg KA (2003). "Review of human immunodeficiency virus type 1-related opportunistic infections in sub-Saharan Africa". Clin. Infect. Dis. ۳۶ (۵): ۶۵۶–۶۶۲. doi:10.1086/367655. PMID 12594648.
  20. Chu, C; Selwyn, PA (2011–02–15). "Complications of HIV infection: a systems-based approach". American family physician. ۸۳ (۴): ۳۹۵–۴۰۶. PMID 21322514. Check date values in: |تاریخ= (help)
  21. Mandell, Bennett, and Dolan (2010). Chapter 169.
  22. "AIDS". MedlinePlus. A.D.A.M. Archived from the original on 19 March 2013. Retrieved 14 June 2012.
  23. Sestak K (2005). "Chronic diarrhea and AIDS: insights into studies with non-human primates". Curr. HIV Res. ۳ (۳): ۱۹۹–۲۰۵. doi:10.2174/1570162054368084. PMID 16022653. Unknown parameter |ماه= ignored (help)
  24. Smith, DK (2005 Jan 21). "Antiretroviral postexposure prophylaxis after sexual, injection-drug use, or other nonoccupational exposure to HIV in the United States: recommendations from the U.S. Department of Health and Human Services". MMWR. Recommendations and reports: Morbidity and mortality weekly report. Recommendations and reports / Centers for Disease Control (RR-2): 1–20. PMID 15660015. Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help); Check date values in: |تاریخ= (help); |فصل= ignored (help)
  25. Coovadia H (2004). "Antiretroviral agents—how best to protect infants from HIV and save their mothers from AIDS". N. Engl. J. Med. (3): 289–292. doi:10.1056/NEJMe048128. PMID 15247337. |فصل= ignored (help)
  26. Kripke, C (2007 Aug 1). "Antiretroviral prophylaxis for occupational exposure to HIV". American family physician (3): 375–6. PMID 17708137. Check date values in: |تاریخ= (help); |فصل= ignored (help)
  27. Dosekun, O (2010 Jul). "An overview of the relative risks of different sexual behaviours on HIV transmission". Current opinion in HIV and AIDS (4): 291–7. doi:10.1097/COH.0b013e32833a88a3. PMID 20543603. Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help); Check date values in: |تاریخ= (help); |فصل= ignored (help)
  28. Cunha, Burke (2012). Antibiotic Essentials 2012 (11 ed.). Jones & Bartlett Publishers. p. 303. ISBN 9781449693831.
  29. Boily, MC (2009 Feb). "Heterosexual risk of HIV-1 infection per sexual act: systematic review and meta-analysis of observational studies". The Lancet infectious diseases (2): 118-29. doi:10.1016/S1473-3099(09)70021-0. PMID 19179227. Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help); Check date values in: |تاریخ= (help); |فصل= ignored (help)
  30. Baggaley, RF (2008 Dec). "Systematic review of orogenital HIV-1 transmission probabilities". International Journal of Epidemiology (6): 1255-65. doi:10.1093/ije/dyn151. PMC 2638872. PMID 18664564. Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help); Check date values in: |تاریخ= (help); |فصل= ignored (help)
  31. "HIV in the United States: An Overview". Center for Disease Control and Prevention. March 2012. Archived from the original on 19 March 2013. Retrieved 19 January 2013.
  32. Boily MC, Baggaley RF, Wang L, Masse B, White RG, Hayes RJ, Alary M (2009). "Heterosexual risk of HIV-1 infection per sexual act: systematic review and meta-analysis of observational studies". The Lancet Infectious Diseases (۲): ۱۱۸–۱۲۹. doi:10.1016/S1473-3099(09)70021-0. PMID 19179227. Unknown parameter |ماه= ignored (help); |فصل= ignored (help)
  33. Yu, M (2010 Aug). "Mucosal HIV transmission and vaccination strategies through oral compared with vaginal and rectal routes". Expert opinion on biological therapy (۸): ۱۱۸۱–۹۵. doi:10.1517/14712598.2010.496776. PMC 2904634. PMID 20624114. Check date values in: |تاریخ= (help); |فصل= ignored (help)
  34. Stürchler, Dieter A. (2006). Exposure a guide to sources of infections. ASM Press. p. ۵۴۴. ISBN 9781555813765. Archived from the original on 19 March 2013.
  35. al.], edited by Richard Pattman... [et (2010). Oxford handbook of genitourinary medicine, HIV, and sexual health (2nd ed. ed.). Oxford University Press. p. ۹۵. ISBN 9780199571666. Archived from the original on 19 March 2013.
  36. Dosekun, O (2010 Jul). "An overview of the relative risks of different sexual behaviours on HIV transmission". Current opinion in HIV and AIDS (۴): ۲۹۱–۷. doi:10.1097/COH.0b013e32833a88a3. PMID 20543603. Check date values in: |تاریخ= (help); |فصل= ignored (help)
  37. Ng, BE (2011–03–16). "Population-based biomedical sexually transmitted infection control interventions for reducing HIV infection". Cochrane database of systematic reviews (Online) (۳): CD001220. doi:10.1002/14651858.CD001220.pub3. PMID 21412869. Check date values in: |تاریخ= (help)
  38. Anderson, J (2012 Feb). "Women and HIV: motherhood and more". Current opinion in infectious diseases (۱): ۵۸–۶۵. doi:10.1097/QCO.0b013e32834ef514. PMID 22156896. Check date values in: |تاریخ= (help); |فصل= ignored (help)
  39. Klimas, N (2008 Jun). "Overview of HIV". Psychosomatic Medicine (۵): ۵۲۳–۳۰. doi:10.1097/PSY.0b013e31817ae69f. PMID 18541903. Check date values in: |تاریخ= (help); |فصل= ignored (help)
  40. Draughon, JE (2012). "Nonoccupational post exposure prophylaxis following sexual assault in industrialized low-HIV-prevalence countries: a review". Psychology, health & medicine (۲): ۲۳۵–۵۴. doi:10.1080/13548506.2011.579984. PMID 22372741. |فصل= ignored (help)
  41. Baggaley, RF (2006–04–04). "Risk of HIV-1 transmission for parenteral exposure and blood transfusion: a systematic review and meta-analysis". AIDS (London, England). ۲۰: ۸۰۵–۱۲. doi:10.1097/01.aids.0000218543.46963.6d. PMID 16549963. Check date values in: |تاریخ= (help); |فصل= ignored (help)
  42. "Will I need a blood transfusion?" (PDF). NHS patient information. National Health Services. 2011. Archived from the original (PDF) on 19 March 2013. Retrieved 20 January 2013. Unknown parameter |تاریخ دستیابی= ignored (help)
  43. UNAIDS 2011 pg. 60–70
  44. "Blood safety ... for too few". WHO. 2001. Archived from the original on 19 March 2013. Retrieved 20 January 2013. Unknown parameter |تاریخ دستیابی= ignored (help)
  45. Reid, SR (2009–08–28). "Injection drug use, unsafe medical injections, and HIV in Africa: a systematic review". Harm reduction journal: ۲۴. doi:10.1186/1477-7517-6-24. PMC 2741434. PMID 19715601. Check date values in: |تاریخ= (help); |فصل= ignored (help)
  46. "Basic Information about HIV and AIDS". Center for Disease Control and Prevention. April 2012. Archived from the original on 19 March 2013. Retrieved 20 January 2013.
  47. "Why Mosquitoes Cannot Transmit AIDS [HIV virus]". Rci.rutgers.edu. 2010–07–28. Archived from the original on 19 مارس 2013. Retrieved 15 نوامبر 2013. Check date values in: |تاریخ= (help)
  48. Coutsoudis, A; Kwaan, L; Thomson, M (2010 Oct). "Prevention of vertical transmission of HIV-1 in resource-limited settings". Expert review of anti-infective therapy. 8 (10): 1163–75. doi:10.1586/eri.10.94. PMID 20954881. Check date values in: |تاریخ= (help)
  49. "Fluids of transmission". AIDS.gov. United States Department of Health and Human Services. 1 November 2011. Archived from the original on 19 March 2013. Retrieved 20 January 2013. Unknown parameter |تاریخ دستیابی= ignored (help)
  50. Thorne, C (2007 Jun). "HIV". Seminars in fetal & neonatal medicine (۳): ۱۷۴–۸۱. doi:10.1016/j.siny.2007.01.009. PMID 17321814. Check date values in: |تاریخ= (help); |فصل= ignored (help)
  51. Alimonti JB, Ball TB, Fowke KR (2003). "Mechanisms of CD4+ T lymphocyte cell death in human immunodeficiency virus infection and AIDS". J. Gen. Virol. 84 (7): 1649–1661. doi:10.1099/vir.0.19110-0. PMID 12810858.
  52. International Committee on Taxonomy of Viruses (2002). "61.0.6. Lentivirus". National Institutes of Health. Archived from the original on 18 April 2006. Retrieved 2012-06-25.
  53. International Committee on Taxonomy of Viruses (2002). "61. Retroviridae". National Institutes of Health. Archived from the original on 29 June 2006. Retrieved 13 March 2013. More than one of |تاریخ دسترسی= and |accessdate= specified (help)
  54. Lévy, J. A. (1993). "HIV pathogenesis and long-term survival". AIDS. 7 (11): 1401–10. doi:10.1097/00002030-199311000-00001. PMID 8280406.
  55. Smith, Johanna A. ; Daniel, René (Division of Infectious Diseases, Center for Human Virology, Thomas Jefferson University, Philadelphia) (2006). "Following the path of the virus: the exploitation of host DNA repair mechanisms by retroviruses". ACS Chem Biol. 1 (4): 217–26. doi:10.1021/cb600131q. PMID 17163676.
  56. Martínez, edited by Miguel Angel (2010). RNA interference and viruses: current innovations and future trends. Norfolk: Caister Academic Press. p. 73. ISBN 9781904455561. Archived from the original on 19 March 2013.
  57. Immunology, infection, and immunity. Washington, D.C.: ASM Press. 2004. p. 550. ISBN 9781555812461. Archived from the original on 19 March 2013. |first1= missing |last1= in Authors list (help)
  58. Gilbert, PB; McKeague, IW; Eisen, G; Mullins, C; Guéye-Ndiaye, A; Mboup, S; Kanki, PJ (28 February 2003). "Comparison of HIV-1 and HIV-2 infectivity from a prospective cohort study in Senegal". Statistics in Medicine. 22 (4): 573–593. doi:10.1002/sim.1342. PMID 12590415.
  59. Reeves, J. D. and Doms, R. W (2002). "Human Immunodeficiency Virus Type 2". J. Gen. Virol. 83 (Pt 6): 1253–65. doi:10.1099/vir.0.18253-0. PMID 12029140.
  60. زیست‌شناسی؛ دورهٔ پیش‌دانشگاهی؛ رشتهٔ علوم تجربی؛ محمد کرام‌الدینی و دیگران…؛ سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، دفتر تألیف کتاب‌های درسی ابتدایی و متوسطهٔ نظری؛ چاپ دوازدهم؛ ۱۳۹۲. فصل نهم؛ ص ۲۱۰.
  61. ویروس اچ آی وی در روند تکامل 'خفیف تر شده‌است' - BBC Persian. بی‌بی‌سی فارسی. جیمز گالاگر، سردبیر اخبار بهداشتی، بی‌بی‌سی نیوز. بازبینی شده در تاریخ ۲ دسامبر ۲۰۱۴. پیوند پایدار (دائمی)
  62. Piatak, M. ، Jr, Saag, M. S. , Yang, L. C. , Clark, S. J. , Kappes, J. C. , Luk, K. C. , Hahn, B. H. , Shaw, G. M. and Lifson, J.D. (1993). "High levels of HIV-1 in plasma during all stages of infection determined by competitive PCR". Science. ۲۵۹ (۵۱۰۲): ۱۷۴۹–۱۷۵۴. Bibcode:1993Sci...259.1749P. doi:10.1126/science.8096089. PMID 8096089.
  63. Pantaleo G, Demarest JF, Schacker T, Vaccarezza M, Cohen OJ, Daucher M, Graziosi C, Schnittman SS, Quinn TC, Shaw GM, Perrin L, Tambussi G, Lazzarin A, Sekaly RP, Soudeyns H, Corey L, Fauci AS. (1997). "The qualitative nature of the primary immune response to HIV infection is a prognosticator of disease progression independent of the initial level of plasma viremia". Proc Natl Acad Sci U S A. ۹۴ (۱): ۲۵۴–۲۵۸. Bibcode:1997PNAS...94..254P. doi:10.1073/pnas.94.1.254. PMC 19306. PMID 8990195.
  64. Guss DA (1994). "The acquired immune deficiency syndrome: an overview for the emergency physician, Part 1". J Emerg Med. ۱۲ (۳): ۳۷۵–۸۴. doi:10.1016/0736-4679(94)90281-X. PMID 8040596.
  65. Hel Z, McGhee JR, Mestecky J (2006). "HIV infection: first battle decides the war". Trends Immunol. ۲۷ (۶): ۲۷۴–۸۱. doi:10.1016/j.it.2006.04.007. PMID 16679064. Unknown parameter |ماه= ignored (help)
  66. Arie J. Zuckerman et al. (eds) (2007). Principles and practice of clinical virology (6th ed.). Hoboken, N.J.: Wiley. p. ۹۰۵. ISBN 978-0-470-51799-4. Archived from the original on 19 March 2013.
  67. Mehandru S, Poles MA, Tenner-Racz K, Horowitz A, Hurley A, Hogan C, Boden D, Racz P, Markowitz M (2004). "Primary HIV-1 infection is associated with preferential depletion of CD4+ T cells from effector sites in the gastrointestinal tract". J. Exp. Med. ۲۰۰ (۶): ۷۶۱–۷۰. doi:10.1084/jem.20041196. PMC 2211967. PMID 15365095. Unknown parameter |ماه= ignored (help)
  68. Brenchley JM, Schacker TW, Ruff LE, Price DA, Taylor JH, Beilman GJ, Nguyen PL, Khoruts A, Larson M, Haase AT, Douek DC (2004). "CD4+ T cell depletion during all stages of HIV disease occurs predominantly in the gastrointestinal tract". J. Exp. Med. ۲۰۰ (۶): ۷۴۹–۵۹. doi:10.1084/jem.20040874. PMC 2211962. PMID 15365096. Unknown parameter |ماه= ignored (help)
  69. editor, Julio Aliberti, (2011). Control of Innate and Adaptive Immune Responses During Infectious Diseases. New York, NY: Springer Verlag. p. ۱۴۵. ISBN 978-1-4614-0483-5. Archived from the original on 19 March 2013.
  70. Appay V, Sauce D (2008). "Immune activation and inflammation in HIV-1 infection: causes and consequences". J. Pathol. ۲۱۴ (۲): ۲۳۱–۴۱. doi:10.1002/path.2276. PMID 18161758. Unknown parameter |ماه= ignored (help)
  71. Brenchley JM, Price DA, Schacker TW, Asher TE, Silvestri G, Rao S, Kazzaz Z, Bornstein E, Lambotte O, Altmann D, Blazar BR, Rodriguez B, Teixeira-Johnson L, Landay A, Martin JN, Hecht FM, Picker LJ, Lederman MM, Deeks SG, Douek DC (2006). "Microbial translocation is a cause of systemic immune activation in chronic HIV infection". Nat. Med. ۱۲ (۱۲): ۱۳۶۵–۷۱. doi:10.1038/nm1511. PMID 17115046. Unknown parameter |ماه= ignored (help)
  72. بهترین زمان برای آزمایش HIV چند ماه بعد از رابطه جنسی می‌باشد؟ - بیماری - مراقبت - سلامت نیوز بایگانی‌شده در ۸ ژوئیه ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine. سلامت نیوز. بازبینی شده در تاریخ ۱۵ ژانویهٔ ۲۰۱۶. پیوند پایدار (نسخه بایگانی شده).
  73. مرکز ملی پیشگیری از ایدز ایران بایگانی‌شده در ۲۹ اکتبر ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine. بازبینی شده و بایگانی شده در تاریخ ۱۵ ژانویهٔ ۲۰۱۶. پیوند پایدار (دائمی) یا نسخۀ بایگانی شده.
  74. HIV/AIDS | معاونت بهداشتی | دانشگاه علوم پزشکی | کاشان بایگانی‌شده در ۱۰ اوت ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine. معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کاشان. بازبینی و بایگانی در تاریخ ۱۵ ژانویهٔ ۲۰۱۶. پیوند پایدار (نسخۀ بایگانی شدۀ دائمی) بایگانی‌شده در ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine.
  75. HIV Test Types
  76. HIV Testing | Understanding HIV/AIDS | AIDSinfo
  77. آشنایی با انواع آزمایش ایدز. جام جم آنلاین. بازبینی در تاریخ ۱۸ ژانویهٔ ۲۰۱۶. پیوند پایدار (نسخه دائمی بایگانی شده).
  78. مرکز ملی پیشگیری از ایدز ایران. بازبینی در تاریخ ۱۸ ژانویهٔ ۲۰۱۶ میلادی. پیوند پایدار (نسخه دائمی بایگانی شده).
  79. مرکز ملی پیشگیری از ایدز ایران. بازبینی شده در تاریخ ۱۸ ژانویهٔ ۲۰۱۶. پیوند پایدار (نسخه دائمی بایگانی شده).
  80. Kellerman, S; Essajee, S (2010 Jul 20). "HIV testing for children in resource-limited settings: what are we waiting for?". PLoS medicine. ۷ (۷): e1000285. doi:10.1371/journal.pmed.1000285. PMC 2907270. PMID 20652012. Check date values in: |تاریخ= (help)
  81. UNAIDS 2011 pg. 70–80
  82. Schneider, E; Whitmore, S; Glynn, KM; Dominguez, K; Mitsch, A; McKenna, MT; Centers for Disease Control and Prevention, (CDC) (2008-12-05). "Revised surveillance case definitions for HIV infection among adults, adolescents, and children aged <18 months and for HIV infection and AIDS among children aged 18 months to <13 years--United States, 2008". MMWR. Recommendations and reports: Morbidity and mortality weekly report. Recommendations and reports / Centers for Disease Control. 57 (RR–10): 1–12. PMID 19052530.
  83. Crosby, R; Bounse, S (2012 Mar). "Condom effectiveness: where are we now?". Sexual health. 9 (1): 10–7. doi:10.1071/SH11036. PMID 22348628. Check date values in: |تاریخ= (help)
  84. "Condom Facts and Figures". WHO. 2003. Archived from the original on 19 March 2013. Retrieved January 17, 2006. Unknown parameter |ماه= ignored (help)
  85. Gallo, MF; Kilbourne-Brook, M; Coffey, PS (2012 Mar). "A review of the effectiveness and acceptability of the female condom for dual protection". Sexual health. 9 (1): 18–26. doi:10.1071/SH11037. PMID 22348629. Check date values in: |تاریخ= (help)
  86. Celum, C; Baeten, JM (2012 Feb). "Tenofovir-based pre-exposure prophylaxis for HIV prevention: evolving evidence". Current opinion in infectious diseases. 25 (1): 51–7. doi:10.1097/QCO.0b013e32834ef5ef. PMC 3266126. PMID 22156901. Check date values in: |تاریخ= (help)
  87. Baptista, M; Ramalho-Santos, J (2009-11-01). "Spermicides, microbicides and antiviral agents: recent advances in the development of novel multi-functional compounds". Mini reviews in medicinal chemistry. 9 (13): 1556–67. doi:10.2174/138955709790361548. PMID 20205637.
  88. Siegfried, N; Muller, M; Deeks, JJ; Volmink, J (2009-04-15). Siegfried, Nandi, ed. "Male circumcision for prevention of heterosexual acquisition of HIV in men". Cochrane database of systematic reviews (Online) (2): CD003362. doi:10.1002/14651858.CD003362.pub2. PMID 19370585.
  89. "WHO and UNAIDS announce recommendations from expert consultation on male circumcision for HIV prevention". World Health Organization. Mar 28, 2007. Archived from the original on 19 March 2013. Retrieved 25 January 2013.
  90. Larke, N (2010 May 27 – Jun 9). "Male circumcision, HIV and sexually transmitted infections: a review". British journal of nursing (Mark Allen Publishing). 19 (10): 629–34. PMID 20622758. Check date values in: |تاریخ= (help)
  91. Eaton, L; Kalichman, SC (2009 Nov). "Behavioral aspects of male circumcision for the prevention of HIV infection". Current HIV/AIDS reports. 6 (4): 187–93. doi:10.1007/s11904-009-0025-9. PMID 19849961. Check date values in: |تاریخ= (help)(subscription required)
  92. Kim, HH; Li, PS, Goldstein, M (2010 Nov). "Male circumcision: Africa and beyond?". Current opinion in urology. 20 (6): 515–9. doi:10.1097/MOU.0b013e32833f1b21. PMID 20844437. Check date values in: |تاریخ= (help)
  93. Templeton, DJ; Millett, GA, Grulich, AE (2010 Feb). "Male circumcision to reduce the risk of HIV and sexually transmitted infections among men who have sex with men". Current opinion in infectious diseases. 23 (1): 45–52. doi:10.1097/QCO.0b013e328334e54d. PMID 19935420. Check date values in: |تاریخ= (help)
  94. Wiysonge, CS.; Kongnyuy, EJ. (2011). Wiysonge, Charles Shey, ed. "Male circumcision for prevention of homosexual acquisition of HIV in men". Cochrane Database Syst Rev (6): CD007496. doi:10.1002/14651858.CD007496.pub2. PMID 21678366.
  95. Utz-Billing I, Kentenich H (2008). "Female genital mutilation: an injury, physical and mental harm". J Psychosom Obstet Gynaecol. 29 (4): 225–9. doi:10.1080/01674820802547087. PMID 19065392. Unknown parameter |ماه= ignored (help)
  96. Underhill K, Operario D, Montgomery P (2008). Operario, Don, ed. "Abstinence-only programs for HIV infection prevention in high-income countries". Cochrane Database of Systematic Reviews (4): CD005421. doi:10.1002/14651858.CD005421.pub2. PMID 17943855. Archived from the original on 19 March 2013.
  97. Tolli, MV (2012-05-28). "Effectiveness of peer education interventions for HIV prevention, adolescent pregnancy prevention and sexual health promotion for young people: a systematic review of European studies". Health education research. doi:10.1093/her/cys055. PMID 22641791.
  98. Ljubojević, S; Lipozenčić, J (2010). "Sexually transmitted infections and adolescence". Acta dermatovenerologica Croatica: ADC. 18 (4): 305–10. PMID 21251451.
  99. Patel VL, Yoskowitz NA, Kaufman DR, Shortliffe EH (2008). "Discerning patterns of human immunodeficiency virus risk in healthy young adults". Am J Med. 121 (4): 758–764. doi:10.1016/j.amjmed.2008.04.022. PMC 2597652. PMID 18724961.
  100. National Institute of Allergy and Infectious Diseases (NIAID), "Treating HIV-infected People with Antiretrovirals Protects Partners from Infection", NIH News, 2011 May
  101. Anglemyer, A; Rutherford, GW; Baggaley, RC; Egger, M; Siegfried, N (2011–08–10). Rutherford, George W, ed. "Antiretroviral therapy for prevention of HIV transmission in HIV-discordant couples". Cochrane database of systematic reviews (Online) (۸): CD009153. doi:10.1002/14651858.CD009153.pub2. PMID 21833973. Check date values in: |تاریخ= (help)
  102. Centers for Disease Control (CDC) (1987). "Recommendations for prevention of HIV transmission in health-care settings". MMWR. ۳۶ (Suppl 2): 1S–18S. PMID 3112554. Archived from the original on 19 March 2013. Unknown parameter |ماه= ignored (help)
  103. Kurth, AE; Celum, C; Baeten, JM; Vermund, SH; Wasserheit, JN (2011 Mar). "Combination HIV prevention: significance, challenges, and opportunities". Current HIV/AIDS reports. ۸ (۱): ۶۲–۷۲. doi:10.1007/s11904-010-0063-3. PMC 3036787. PMID 20941553. Check date values in: |تاریخ= (help)
  104. قاسمی، پیمان. فصل۲ صفحه۵۰. «Me and My Friend President Obama-Concise memos of my cooperations with The White House and CIA all around the hell».
  105. [No authors listed] (2012). "HIV exposure through contact with body fluids". Prescrire Int. 21 (126): 100–1, 103–5. PMID 22515138. Unknown parameter |ماه= ignored (help)
  106. Linden, JA (2011-09-01). "Clinical practice. Care of the adult patient after sexual assault". The New England Journal of Medicine. 365 (9): 834–41. doi:10.1056/NEJMcp1102869. PMID 21879901.
  107. Young, TN; Arens, FJ; Kennedy, GE; Laurie, JW; Rutherford, G (2007-01-24). Young, Taryn, ed. "Antiretroviral post-exposure prophylaxis (PEP) for occupational HIV exposure". Cochrane database of systematic reviews (Online) (1): CD002835. doi:10.1002/14651858.CD002835.pub3. PMID 17253483.
  108. Siegfried, N; van der Merwe, L; Brocklehurst, P; Sint, TT (2011-07-06). Siegfried, Nandi, ed. "Antiretrovirals for reducing the risk of mother-to-child transmission of HIV infection". Cochrane database of systematic reviews (Online) (7): CD003510. doi:10.1002/14651858.CD003510.pub3. PMID 21735394.
  109. "WHO HIV and Infant Feeding Technical Consultation Held on behalf of the Inter-agency Task Team (IATT) on Prevention of HIV – Infections in Pregnant Women, Mothers and their Infants –Consensus statement" (PDF). October 25–27, 2006. Archived (PDF) from the original on 9 April 2008. Retrieved March 12, 2008.
  110. Horvath, T; Madi, BC; Iuppa, IM; Kennedy, GE; Rutherford, G; Read, JS (2009-01-21). Horvath, Tara, ed. "Interventions for preventing late postnatal mother-to-child transmission of HIV". Cochrane database of systematic reviews (Online) (1): CD006734. doi:10.1002/14651858.CD006734.pub2. PMID 19160297.
  111. UNAIDS (May 18, 2012). "The quest for an HIV vaccine". Archived from the original on 19 March 2013. Retrieved 13 March 2013.
  112. «Why Haven't Researchers Developed an HIV Vaccine or Cure Yet?». leapsmag (به انگلیسی). ۲۰۱۸-۰۸-۰۳. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۲.
  113. September 2017, Dinsa Sachan27. "The long road to an HIV vaccine". Chemistry World. Retrieved 2019-04-02.
  114. "HIV Vaccine: When Will We Have One?". Healthline. 2019-01-04. Retrieved 2019-04-02.
  115. Maxmen, Amy (2018-02-27). "Promising HIV vaccines could stall without coordinated research". Nature. 555: 17. doi:10.1038/d41586-018-02538-5.
  116. "A vaccine for HIV is about to be tested in thousands of people". Futurism. Archived from the original on 2 April 2019. Retrieved 2019-04-02.
  117. «HIV Vaccine Awareness Day May 18, 2018». AIDSinfo (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۲.
  118. Stephens, Tim. "Scientists report big improvements in HIV vaccine production". UC Santa Cruz News. Retrieved 2019-04-02.
  119. «Phase I HIV vaccine trial to begin». medicalxpress.com (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۲.
  120. «Scientists report big improvements in HIV vaccine production». medicalxpress.com (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۲.
  121. Maria Trovato, Luciana D’Apice, Antonella Prisco and Piergiuseppe De Berardinis (April 19, 2018). "Review: HIV Vaccination: A Roadmap among Advancements and Concerns". International Journal of Molecular Sciences. line feed character in |عنوان= at position 54 (help)
  122. «Preventing HIV - Vaccines». www.aidsmap.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ آوریل ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۲.
  123. «What is a Preventive HIV Vaccine? Understanding HIV/AIDS». AIDSinfo (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۲.
  124. May 15, Content Source: CDC’s HIV BasicsDate last updated:; 2017 (2017-05-15). "HIV Vaccines". HIV.gov. Retrieved 2019-04-02.
  125. Reynell, L; Trkola, A (2012-03-02). "HIV vaccines: an attainable goal?". Swiss medical weekly. 142: w13535. doi:10.4414/smw.2012.13535. PMID 22389197.
  126. U.S. Army Office of the Surgeon General (March 21, 2011). "HIV Vaccine Trial in Thai Adults". ClinicalTrials.gov. Archived from the original on 19 March 2013. Retrieved June 28, 2011.
  127. U.S. Army Office of the Surgeon General (June 2, 2010). "Follow up of Thai Adult Volunteers With Breakthrough HIV Infection After Participation in a Preventive HIV Vaccine Trial". ClinicalTrials.gov. Archived from the original on 19 March 2013. Retrieved 13 March 2013.
  128. آزمایش داروی پیشگیری از ایدز موفقیت‌آمیز بود . [خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) http://www.irna.ir]
  129. May, MT (2011 Dec). Ingle, SM, ed. "Life expectancy of HIV-positive adults: a review". Sexual health. 8 (4): 526–33. doi:10.1071/SH11046. PMID 22127039. Check date values in: |تاریخ= (help)
  130. Antiretroviral therapy for HIV infection in adults and adolescents: recommendations for a public health approach. World Health Organization. 2010. p. 19–20. ISBN 978-92-4-159976-4. Archived from the original (PDF) on 19 March 2013.
  131. Sax, PE (2009-04-30). Baden, LR, ed. "When to start antiretroviral therapy—ready when you are?". The New England Journal of Medicine. 360 (18): 1897–9. doi:10.1056/NEJMe0902713. PMID 19339713.
  132. Siegfried, N (2010-03-17). Siegfried, Nandi, ed. "Optimal time for initiation of antiretroviral therapy in asymptomatic, HIV-infected, treatment-naive adults". Cochrane database of systematic reviews (Online) (3): CD008272. doi:10.1002/14651858.CD008272.pub2. PMID 20238364. More than one of |ویراستار= and |نام خانوادگی ویراستار= specified (help)
  133. Panel on Antiretroviral Guidelines for Adults and Adolescents (2009-12-01). Guidelines for the use of antiretroviral agents in HIV-1-infected adults and adolescents. United States Department of Health and Human Services. p. i. Archived from the original (PDF) on 19 March 2013.
  134. When To Start, Consortium (2009-04-18). Sterne, JA; May, M; Costagliola, D; de Wolf, F; Phillips, AN; Harris, R; Funk, MJ; Geskus, RB; Gill, J; Dabis, F; Miró, JM; Justice, AC; Ledergerber, B; Fätkenheuer, G; Hogg, RS; Monforte, AD; Saag, M; Smith, C; Staszewski, S; Egger, M; Cole, SR, ed. "Timing of initiation of antiretroviral therapy in AIDS-free HIV-1-infected patients: a collaborative analysis of 18 HIV cohort studies". Lancet. 373 (9672): 1352–63. doi:10.1016/S0140-6736(09)60612-7. PMC 2670965. PMID 19361855.
  135. Beard, J (2009 Nov). Feeley, F; Rosen, S, ed. "Economic and quality of life outcomes of antiretroviral therapy for HIV/AIDS in developing countries: a systematic literature review". AIDS care. 21 (11): 1343–56. doi:10.1080/09540120902889926. PMID 20024710. Check date values in: |تاریخ= (help)
  136. Orrell, C (2005 Nov). "Antiretroviral adherence in a resource-poor setting". Current HIV/AIDS reports. 2 (4): 171–6. doi:10.1007/s11904-005-0012-8. PMID 16343374. Check date values in: |تاریخ= (help)
  137. Malta, M (2008 Aug). Strathdee, SA; Magnanini, MM; Bastos, FI, ed. "Adherence to antiretroviral therapy for human immunodeficiency virus/acquired immune deficiency syndrome among drug users: a systematic review". Addiction (Abingdon, England). 103 (8): 1242–57. doi:10.1111/j.1360-0443.2008.02269.x. PMID 18855813. Check date values in: |تاریخ= (help)
  138. Nachega, JB (2011 Apr). Marconi, VC; van Zyl, GU; Gardner, EM; Preiser, W; Hong, SY; Mills, EJ; Gross, R, ed. "HIV treatment adherence, drug resistance, virologic failure: evolving concepts". Infectious disorders drug targets. 11 (2): 167–74. PMID 21406048. Check date values in: |تاریخ= (help)
  139. Nachega, JB (2010 Jan). Mills, EJ; Schechter, M, ed. "Antiretroviral therapy adherence and retention in care in middle-income and low-income countries: current status of knowledge and research priorities". Current opinion in HIV and AIDS. 5 (1): 70–7. doi:10.1097/COH.0b013e328333ad61. PMID 20046150. Check date values in: |تاریخ= (help)
  140. Montessori, V. , Press, N. , Harris, M. , Akagi, L. , Montaner, J. S. (2004). "Adverse effects of antiretroviral therapy for HIV infection". CMAJ. 170 (2): 229–238. PMC 315530. PMID 14734438.
  141. Burgoyne RW, Tan DH (2008). "Prolongation and quality of life for HIV-infected adults treated with highly active antiretroviral therapy (HAART): a balancing act". J. Antimicrob. Chemother. 61 (3): 469–73. doi:10.1093/jac/dkm499. PMID 18174196. Archived from the original on 19 March 2013. Unknown parameter |ماه= ignored (help)
  142. Barbaro, G (2011 Dec). Barbarini, G, ed. "Human immunodeficiency virus & cardiovascular risk". The Indian journal of medical research. 134 (6): 898–903. doi:10.4103/0971-5916.92634. PMC 3284097. PMID 22310821. Check date values in: |تاریخ= (help)
  143. Orsi, F (2010 May). d'almeida, C, ed. "Soaring antiretroviral prices, TRIPS and TRIPS flexibilities: a burning issue for antiretroviral treatment scale-up in developing countries". Current opinion in HIV and AIDS. 5 (3): 237–41. doi:10.1097/COH.0b013e32833860ba. PMID 20539080. Check date values in: |تاریخ= (help)
  144. UNAIDS 2011 pg. 150–160
  145. "Guidelines for the Use of Antiretroviral Agents in Pediatric HIV Infection" (PDF). The Panel on Antiretroviral Therapy and Medical Management of HIV-Infected Children. Aug 11,2011. Archived from the original (PDF) on 19 مارس 2013. Retrieved 14 مارس 2013. Check date values in: |تاریخ= (help)
  146. Antiretroviral therapy for HIV infection in infants and children. World Health Organization. 2010. p. 2. ISBN 978-92-4-159980-1. Archived from the original (PDF) on 19 March 2013.
  147. داروی 'مهیج' تازه اچ آی وی را از مخفیگاه بیرون می‌کشد - BBC Persian. بی‌بی‌سی فارسی. گزارشگر امور بهداشتی بی‌بی‌سی، جیمز گالاگر. بازبینی شده در تاریخ ۲۱ دسامبر ۲۰۱۴میلادی. بایگانی شده در تاریخ ۲۱ دسامبر ۲۰۱۴میلادی. (پیوند پایدار دائمی)
  148. Laurence J (2006). "Hepatitis A and B virus immunization in HIV-infected persons". AIDS Reader. 16 (1): 15–17. PMID 16433468.
  149. Huang, L (2011 Jun). Cattamanchi, A; Davis, JL; den Boon, S; Kovacs, J; Meshnick, S; Miller, RF; Walzer, PD; Worodria, W; Masur, H; International HIV-associated Opportunistic Pneumonias (IHOP), Study; Lung HIV, Study, ed. "HIV-associated Pneumocystis pneumonia". Proceedings of the American Thoracic Society. 8 (3): 294–300. doi:10.1513/pats.201009-062WR. PMC 3132788. PMID 21653531. Check date values in: |تاریخ= (help)
  150. "Treating opportunistic infections among HIV-infected adults and adolescents. Recommendations from CDC, the National Institutes of Health, and the HIV Medicine Association/Infectious Diseases Society of America". February 2, 2007. Archived from the original on 19 March 2013. Retrieved 14 March 2013.
  151. Smith, [edited by] Blaine T. (2008). Concepts in immunology and immunotherapeutics (4th ed.). Bethesda, Md.: American Society of Health-System Pharmacists. p. 143. ISBN 978-1-58528-127-5. Archived from the original on 19 March 2013.
  152. Littlewood RA, Vanable PA (2008). "Complementary and alternative medicine use among HIV-positive people: research synthesis and implications for HIV care". AIDS Care. 20 (8): 1002–18. doi:10.1080/09540120701767216. PMC 2570227. PMID 18608078. Unknown parameter |ماه= ignored (help)
  153. Mills E, Wu P, Ernst E (2005). "Complementary therapies for the treatment of HIV: in search of the evidence". Int J STD AIDS. 16 (6): 395–403. doi:10.1258/0956462054093962. PMID 15969772. Unknown parameter |ماه= ignored (help)
  154. Irlam, JH (2010-12-08). Irlam, James H, ed. "Micronutrient supplementation in children and adults with HIV infection". Cochrane database of systematic reviews (Online) (12): CD003650. doi:10.1002/14651858.CD003650.pub3. PMID 21154354. More than one of |ویراستار= and |نام خانوادگی ویراستار= specified (help)
  155. Stone, CA (2010 Nov). Kawai, K; Kupka, R; Fawzi, WW, ed. "Role of selenium in HIV infection". Nutrition Reviews. 68 (11): 671–81. doi:10.1111/j.1753-4887.2010.00337.x. PMC 3066516. PMID 20961297. Check date values in: |تاریخ= (help)
  156. Forrester, JE (2011 Dec). Sztam, KA, ed. "Micronutrients in HIV/AIDS: is there evidence to change the WHO 2003 recommendations?". The American journal of clinical nutrition. 94 (6): 1683S–1689S. doi:10.3945/ajcn.111.011999. PMC 3226021. PMID 22089440. Check date values in: |تاریخ= (help)
  157. World Health Organization (2003-05). Nutrient requirements for people living with HIV/AIDS: Report of a technical consultation (PDF). Geneva. Archived from the original (PDF) on March 25, 2009. Retrieved March 31, 2009. More than one of |کد زبان= and |زبان= specified (help); Check date values in: |تاریخ= (help)
  158. Liu JP, Manheimer E, Yang M (2005). Liu, Jian Ping, ed. "Herbal medicines for treating HIV infection and AIDS". Cochrane Database Syst Rev (3): CD003937. doi:10.1002/14651858.CD003937.pub2. PMID 16034917.
  159. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۶ ژانویه ۲۰۲۱.
  160. Knoll B, Lassmann B, Temesgen Z (2007). "Current status of HIV infection: a review for non-HIV-treating physicians". Int J Dermatol. 46 (12): 1219–28. doi:10.1111/j.1365-4632.2007.03520.x. PMID 18173512.
  161. UNAIDS, WHO (2007). "2007 AIDS epidemic update" (PDF). Archived from the original (PDF) on 19 March 2013. Retrieved 2008-03-12. Unknown parameter |ماه= ignored (help)
  162. Morgan D, Mahe C, Mayanja B, Okongo JM, Lubega R, Whitworth JA (2002). "HIV-1 infection in rural Africa: is there a difference in median time to AIDS and survival compared with that in industrialized countries?". AIDS. 16 (4): 597–632. doi:10.1097/00002030-200203080-00011. PMID 11873003.
  163. Zwahlen M, Egger M (2006). "Progression and mortality of untreated HIV-positive individuals living in resource-limited settings: update of literature review and evidence synthesis" (PDF). UNAIDS Obligation HQ/05/422204. Archived from the original (PDF) on April 9, 2008. Retrieved March 19, 2008.
  164. Antiretroviral Therapy Cohort Collaboration (2008). "Life expectancy of individuals on combination antiretroviral therapy in high-income countries: a collaborative analysis of 14 cohort studies". Lancet. 372 (9635): 293–9. doi:10.1016/S0140-6736(08)61113-7. PMC 3130543. PMID 18657708.
  165. Schackman BR, Gebo KA, Walensky RP, Losina E, Muccio T, Sax PE, Weinstein MC, Seage GR 3rd, Moore RD, Freedberg KA. (2006). "The lifetime cost of current HIV care in the United States". Med Care. 44 (11): 990–997. doi:10.1097/01.mlr.0000228021.89490.2a. PMID 17063130.
  166. van Sighem, AI (2010-06-19). Gras, LA; Reiss, P; Brinkman, K; de Wolf, F; ATHENA national observational cohort, study, ed. "Life expectancy of recently diagnosed asymptomatic HIV-infected patients approaches that of uninfected individuals". AIDS (London, England). 24 (10): 1527–35. doi:10.1097/QAD.0b013e32833a3946. PMID 20467289.
  167. Cheung, MC (2005 Jun–Jul). "AIDS-related malignancies: emerging challenges in the era of highly active antiretroviral therapy". The oncologist. 10 (6): 412–26. doi:10.1634/theoncologist.10-6-412. PMID 15967835. Check date values in: |تاریخ= (help)
  168. Tang J, Kaslow RA (2003). "The impact of host genetics on HIV infection and disease progression in the era of highly active antiretroviral therapy". AIDS. 17 (Suppl 4): S51–S60. doi:10.1097/00002030-200317004-00006. PMID 15080180.
  169. Lawn SD (2004). "AIDS in Africa: the impact of co-infections on the pathogenesis of HIV-1 infection". J. Infect. Dis. 48 (1): 1–12. doi:10.1016/j.jinf.2003.09.001. PMID 14667787.
  170. Campbell GR; Pasquier E; Watkins J; et al. (2004). "The glutamine-rich region of the HIV-1 Tat protein is involved in T-cell apoptosis". J. Biol. Chem. 279 (46): 48197–48204. doi:10.1074/jbc.M406195200. PMID 15331610. Unknown parameter |نویسنده-separator= ignored (help)
  171. Campbell GR, Watkins JD, Esquieu D, Pasquier E, Loret EP, Spector SA (2005). "The C terminus of HIV-1 Tat modulates the extent of CD178-mediated apoptosis of T cells". J. Biol. Chem. 280 (46): 38376–39382. doi:10.1074/jbc.M506630200. PMID 16155003.
  172. "Tuberculosis". Fact sheet 104. World Health Organization. March 2012. Archived from the original on 19 March 2013. Retrieved August 29, 2012.
  173. World Health Organization (2011). "Global tuberculosis control 2011" (PDF). ISBN 978 92 4 156438 0. Archived from the original (PDF) on 19 March 2013. Retrieved August 29, 2012.
  174. Pennsylvania, Editors, Raphael Rubin, M.D. , Professor of Pathology, David S. Strayer, M.D. , Ph.D. , Professor of Pathology, Department of Pathology and Cell Biology, Jefferson Medical College of Thomas Jefferson University Philadelphia, Pennsylvania ; Founder and Consulting Editor, Emanuel Rubin, M.D. , Gonzalo Aponte Distinguished Professor of Pathology, Chairman Emeritus of the Department of Pathology and Cell Biology, Jefferson Medical College of Thomas Jefferson University, Philadelphia, (2011). Rubin's pathology: clinicopathologic foundations of medicine (Sixth ed.). Philadelphia: Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins. p. 154. ISBN 978-1-60547-968-2. Archived from the original on 19 March 2013.
  175. Woods SP, Moore DJ, Weber E, Grant I (June 2009). "Cognitive neuropsychology of HIV-associated neurocognitive disorders". Neuropsychol Rev. 19 (2): 152&ndash, 68. doi:10.1007/s11065-009-9102-5. PMC 2690857. PMID 19462243.
  176. Brown TT, Qaqish RB (November 2006). "Antiretroviral therapy and the prevalence of osteopenia and osteoporosis: a meta-analytic review". AIDS. 20 (17): 2165&ndash, 74. doi:10.1097/QAD.0b013e32801022eb. PMID 17086056.
  177. Nicholas PK; Kemppainen JK; Canaval GE; et al. (2007). "Symptom management and self-care for peripheral neuropathy in HIV/AIDS". AIDS Care. 19 (2): 179–89. doi:10.1080/09540120600971083. PMID 17364396. Unknown parameter |ماه= ignored (help); Unknown parameter |نویسنده-separator= ignored (help)
  178. Boshoff C, Weiss R (2002). "AIDS-related malignancies". Nat. Rev. Cancer. 2 (5): 373–382. doi:10.1038/nrc797. PMID 12044013.
  179. Yarchoan R, Tosato G, Little RF (2005). "Therapy insight: AIDS-related malignancies – the influence of antiviral therapy on pathogenesis and management". Nat. Clin. Pract. Oncol. 2 (8): 406–415. doi:10.1038/ncponc0253. PMID 16130937.
  180. Post FA, Holt SG (February 2009). "Recent developments in HIV and the kidney". Curr. Opin. Infect. Dis. 22 (1): 43&ndash, 8. doi:10.1097/QCO.0b013e328320ffec. PMID 19106702.
  181. Cohen, MS; Hellmann, N; Levy, JA; DeCock, K; Lange, J (2008 Apr). "The spread, treatment, and prevention of HIV-1: evolution of a global pandemic". The Journal of clinical investigation. 118 (4): 1244-54. PMID 18382737. Archived from the original on 19 March 2013. Retrieved 17 September 2012. Check date values in: |تاریخ= (help)
  182. UNAIDS 2011 pg. 20–30
  183. UNAIDS 2011 pg. 40–50
  184. Mandell, Bennett, and Dolan (2010). Chapter 117.
  185. Centers for Disease Control and Prevention, (CDC) (2011-06-03). "HIV surveillance—United States, 1981–2008". MMWR. Morbidity and mortality weekly report. 60 (21): 689–93. PMID 21637182.
  186. Health Protection Agency (2010). HIV in the United Kingdom: 2010 Report. Archived from the original on 19 March 2013.
  187. Surveillance; riques, Risk Assessment Division=Le VIH et le sida au Canada: rapport de surveillance en date du 31 décembre 2009 / Division de la surveillance et de l'évaluation des (2010). HIV and AIDS in Canada: surveillance report to December 31, 2009. Ottawa: Public Health Agency of Canada, Centre for Communicable Diseases and Infection Control, Surveillance and Risk Assessment Division. ISBN 978-1-100-52141-1. Archived from the original (PDF) on 19 March 2013.
  188. بهنام, فرهودی، (2003-08-15). "بحث ویژه: اپیدمی HIV/AIDS و اعتیاد تزریقی؛ کاهش آسیب و برنامه‌های سرنگ و سوزن". فصلنامه علمی و پژوهشی اعتیادپژوهی. 1 (3).
  189. «هشدار رئیس اداره ایدز وزارت بهداشت». روزنامه همشهری. ۹ آذر ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ مارس ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۶ مارس ۲۰۱۱.
  190. Ruxin, ‎Josh (2005), Combating AIDS in the Developing World, به کوشش Jeffrey D. Sachs, Josh Ruxin, Agnes Binagwaho. Agnes Binagwaho, Paul A. Wilson, UN Millennium Project Working Group on HIV/AIDS, Earthscan, p. ۶۹, ISBN 1-84407-225-8
  191. Gheissari, ‎Ali (2009), Contemporary Iran Economy, Society, Politics, Oxford University Press, p. ۱۵۷, ISBN 0-19-537848-2
  192. روند ابتلا به ایدز در ایران برخلاف دنیا رو به افزایش است. [خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) http://www.irna.ir]
  193. «آمار غیررسمی از وجود ۱۲۰ هزار ناقل HIV در کشور خبر می‌دهد». سلامت نیوز. ۱۷ خرداد ۱۳۹۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ مارس ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۶ مارس ۲۰۱۳.
  194. «آرش علایی آزاد شد». بی‌بی‌سی. ۲۹ اوت ۲۰۱۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ مارس ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۰ خرداد ۱۳۹۱.
  195. شناسایی ۲۹ هزار و ۴۱۴ مبتلا به ایدز/اچ.آی.وی. ایرنا.
  196. «افزایش بیماری ایدز در میان زنان». ریشه. ۲۰۰۰-۰۱-۰۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۶-۰۸-۲۸.
  197. «لوران فابیوس: سیاست‌مدار خون‌های آلوده- اخبار بین‌الملل - اخبار تسنیم - Tasnim». خبرگزاری تسنیم - Tasnim. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۹-۲۹.
  198. Riding، Alan (۱۹۹۴-۰۲-۱۳). «Scandal Over Tainted Blood Widens in France» (به انگلیسی). The New York Times. شاپا 0362-4331. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۲-۰۲.
  199. Gottlieb MS (2006). "Pneumocystis pneumonia—Los Angeles. 1981". Am J Public Health. 96 (6): 980–1; discussion 982–3. PMC 1470612. PMID 16714472. Archived from the original on April 22, 2009. Retrieved March 31, 2009.
  200. Friedman-Kien AE (1981). "Disseminated Kaposi's sarcoma syndrome in young homosexual men". J. Am. Acad. Dermatol. 5 (4): 468–71. doi:10.1016/S0190-9622(81)80010-2. PMID 7287964. Unknown parameter |ماه= ignored (help)
  201. Hymes KB; Cheung T; Greene JB; et al. (1981). "Kaposi's sarcoma in homosexual men-a report of eight cases". Lancet. 2 (8247): 598–600. PMID 6116083. Unknown parameter |ماه= ignored (help); Unknown parameter |نویسنده-separator= ignored (help)
  202. Basavapathruni, A; Anderson, KS (2007). "Reverse transcription of the HIV-1 pandemic". The FASEB Journal. 21 (14): 3795–3808. doi:10.1096/fj.07-8697rev. PMID 17639073. Unknown parameter |ماه= ignored (help)
  203. Centers for Disease Control (CDC) (1982). "Persistent, generalized lymphadenopathy among homosexual males". MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 31 (19): 249–251. PMID 6808340. Archived from the original on 19 March 2013. Retrieved August 31, 2011.
  204. Barré-Sinoussi F; Chermann JC; Rey F; et al. (1983). "Isolation of a T-lymphotropic retrovirus from a patient at risk for acquired immune deficiency syndrome (AIDS)". Science. 220 (4599): 868–871. Bibcode:1983Sci...220..868B. doi:10.1126/science.6189183. PMID 6189183. Unknown parameter |نویسنده-separator= ignored (help)
  205. Centers for Disease Control (CDC) (1982). "Opportunistic infections and Kaposi's sarcoma among Haitians in the United States". MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 31 (26): 353–354; 360–361. PMID 6811853. Archived from the original on 19 March 2013. Retrieved August 31, 2011.
  206. "Making Headway Under Hellacious Circumstances" (PDF). American Association for the Advancement of Science. July 28, 2006. Archived from the original (PDF) on 19 March 2013. Retrieved June 23, 2008.
  207. Altman LK (May 11, 1982). "New homosexual disorder worries health officials". New York Times. Archived from the original on 19 March 2013. Retrieved August 31, 2011. More than one of |کد زبان= and |زبان= specified (help)
  208. Kher U (July 27, 1982). "A Name for the Plague". Time. Archived from the original on 7 March 2008. Retrieved 14 March 2013. More than one of |تاریخ دسترسی= and |accessdate= specified (help); More than one of |کد زبان= and |زبان= specified (help)
  209. Centers for Disease Control (CDC) (1982). "Update on acquired immune deficiency syndrome (AIDS)—United States". MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 31 (37): 507–508; 513–514. PMID 6815471.
  210. RC Gallo, PS Sarin, EP Gelmann, M Robert-Guroff, E Richardson, VS Kalyanaraman, D Mann, GD Sidhu, RE Stahl, S Zolla-Pazner, J Leibowitch, and M Popovic (1983). "Isolation of human T-cell leukemia virus in acquired immune deficiency syndrome (AIDS)". Science. 220 (4599): 865–867. Bibcode:1983Sci...220..865G. doi:10.1126/science.6601823. PMID 6601823.
  211. Barre-Sinoussi, F; Chermann, J.; Rey, F; Nugeyre, M.; Chamaret, S; Gruest, J; Dauguet, C; Axler-Blin, C; Vezinet-Brun, F; Rouzioux, C; Rozenbaum, W; Montagnier, L (1983). "Isolation of a T-lymphotropic retrovirus from a patient at risk for acquired immune deficiency syndrome (AIDS)". Science. 220 (4599): 868–871. doi:10.1126/science.6189183. ISSN 0036-8075.
  212. Aldrich, ed. by Robert; Wotherspoon, Garry (2001). Who's who in gay and lesbian history. London: Routledge. p. 154. ISBN 9780415229746. Archived from the original on 19 March 2013.
  213. منشأ ایدز: «در دهه ۱۹۲۰ از کینشاسا آمد»، بی‌بی‌سی فارسی
  214. Gao F; Bailes E; Robertson DL; et al. (1999). "Origin of HIV-1 in the chimpanzee Pan troglodytes troglodytes". Nature. ۳۹۷ (۶۷۱۸): ۴۳۶–۴۱. Bibcode:1999Natur.397..436G. doi:10.1038/17130. PMID 9989410. Unknown parameter |ماه= ignored (help); Unknown parameter |نویسنده-separator= ignored (help)
  215. Keele, B. F. , van Heuverswyn, F. ، Li, Y. Y. , Bailes, E. ، Takehisa, J. ، Santiago, M. L. , Bibollet-Ruche, F. ، Chen, Y. ، Wain, L. V. , Liegois, F. ، Loul, S. ، Mpoudi Ngole, E. ، Bienvenue, Y. ، Delaporte, E. ، Brookfield, J. F. Y. ، Sharp, P. M. , Shaw, G. M. , Peeters, M. ، and Hahn, B. H. (28 July 2006). "Chimpanzee Reservoirs of Pandemic and Nonpandemic HIV-1". Science. ۳۱۳ (۵۷۸۶): ۵۲۳–۶. Bibcode:2006Sci...313..523K. doi:10.1126/science.1126531. PMC 2442710. PMID 16728595.
  216. Goodier, J. ، and Kazazian, H. (2008). "Retrotransposons Revisited: The Restraint and Rehabilitation of Parasites". Cell. ۱۳۵ (۱): ۲۳–۳۵. doi:10.1016/j.cell.2008.09.022. PMID 18854152.(subscription required)
  217. Sharp, P. M.; Bailes, E.; Chaudhuri, R. R.; Rodenburg, C. M.; Santiago, M. O.; Hahn, B. H. (2001). "The origins of acquired immune deficiency syndrome viruses: where and when?". Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences. ۳۵۶ (۱۴۱۰): ۸۶۷–۷۶. doi:10.1098/rstb.2001.0863. PMC 1088480. PMID 11405934. Archived from the original (PDF) on 19 March 2013.
  218. Kalish ML; Wolfe ND; Ndongmo CD; McNicholl J; Robbins KE; et al. (2005). "Central African hunters exposed to simian immunodeficiency virus". Emerg Infect Dis. ۱۱ (۱۲): ۱۹۲۸–۳۰. doi:10.3201/eid1112.050394. PMC 3367631. PMID 16485481. Unknown parameter |نویسنده-separator= ignored (help)
  219. Marx PA, Alcabes PG, Drucker E (2001). "Serial human passage of simian immunodeficiency virus by unsterile injections and the emergence of epidemic human immunodeficiency virus in Africa". Philos Trans R Soc Lond B Biol Sci. ۳۵۶ (۱۴۱۰): ۹۱۱–۲۰. doi:10.1098/rstb.2001.0867. PMC 1088484. PMID 11405938. Archived from the original (PDF) on 19 March 2013.
  220. دانشگاه آکسفورد و دانشگاه لون
  221. Worobey, Michael; Gemmel, Marlea; Teuwen, Dirk E.; Haselkorn, Tamara; Kunstman, Kevin; Bunce, Michael; Muyembe, Jean-Jacques; Kabongo, Jean-Marie M.; Kalengayi, Raphaël M. (2008). "Direct evidence of extensive diversity of HIV-1 in Kinshasa by 1960". Nature. ۴۵۵ (۷۲۱۳): ۶۶۱–۴. Bibcode:2008Natur.455..661W. doi:10.1038/nature07390. PMID 18833279. Archived from the original (PDF) on 19 March 2013. (subscription required)
  222. Sousa, João Dinis de; Müller, Viktor; Lemey, Philippe; Vandamme, Anne-Mieke; Vandamme, Anne-Mieke (2010). Martin, Darren P., ed. "High GUD Incidence in the Early 20th Century Created a Particularly Permissive Time Window for the Origin and Initial Spread of Epidemic HIV Strains". PLoS ONE. ۵ (۴): e9936. doi:10.1371/journal.pone.0009936. PMC 2848574. PMID 20376191. Archived from the original on 19 March 2013.
  223. Chitnis, Amit; Rawls, Diana; Moore, Jim (2000). "Origin of HIV Type 1 in Colonial French Equatorial Africa?". AIDS Research and Human Retroviruses. ۱۶ (۱): ۵–۸. doi:10.1089/088922200309548. PMID 10628811.(subscription required)
  224. Donald G. McNeil, Jr. (September 16, 2010). "Precursor to H.I.V. Was in Monkeys for Millennia". New York Times. Archived from the original on 19 مارس 2013. Retrieved ۲۰۱۰–۰۹–۱۷. Dr. Marx believes that the crucial event was the introduction into Africa of millions of inexpensive, mass-produced syringes in the 1950s.  ... suspect that the growth of colonial cities is to blame. Before 1910, no Central African town had more than 10,000 people. But urban migration rose, increasing sexual contacts and leading to red-light districts. Check date values in: |تاریخ دسترسی= (help)
  225. Zhu, T. ، Korber, B. T. , Nahmias, A. J. , Hooper, E. ، Sharp, P. M. and Ho, D. D. (1998). "An African HIV-1 Sequence from 1959 and Implications for the Origin of the epidemic". Nature. ۳۹۱ (۶۶۶۷): ۵۹۴–۷. Bibcode:1998Natur.391..594Z. doi:10.1038/35400. PMID 9468138. Archived from the original on 19 March 2013.
  226. Kolata, Gina (28 October 1987). "Boy's 1969 Death Suggests AIDS Invaded U.S. Several Times". The New York Times. Archived from the original on 19 March 2013. Retrieved 11 February 2009.
  227. Gilbert, M. Thomas P.; Rambaut, Andrew; Wlasiuk, Gabriela; Spira, Thomas J.; Pitchenik, Arthur E.; Worobey, Michael (November 20, 2007). "The emergence of HIV/AIDS in the Americas and beyond". PNAS. ۱۰۴ (۴۷): ۱۸۵۶۶–۱۸۵۷۰. Bibcode:2007PNAS..10418566G. doi:10.1073/pnas.0705329104. PMC 2141817. PMID 17978186. Archived from the original (PDF) on 19 March 2013.
  228. "The impact of AIDS on people and societies". 2006 Report on the global AIDS epidemic. UNAIDS. 2006. ISBN 92-9173-479-9. Archived from the original (PDF) on 19 March 2013. Retrieved June 14, 2006.
  229. Ogden J, Nyblade L (2005). "Common at its core: HIV-related stigma across contexts". International Center for Research on Women. Archived from the original (PDF) on 19 March 2013. Retrieved February 15, 2007. More than one of |کد زبان= and |زبان= specified (help)
  230. Herek GM, Capitanio JP (1999). "AIDS Stigma and sexual prejudice". American Behavioral Scientist. ۴۲ (۷): ۱۱۳۰–۱۱۴۷. doi:10.1177/0002764299042007006. Archived from the original (PDF) on 19 March 2013. Retrieved March 27, 2006.
  231. Snyder M, Omoto AM, Crain AL (1999). "Punished for their good deeds: stigmatization for AIDS volunteers". American Behavioral Scientist. ۴۲ (۷): ۱۱۷۵–۱۱۹۲. doi:10.1177/0002764299042007009.
  232. Sharma, A.K. Population and society. New Delhi: Concept Pub. Co. p. ۲۴۲. ISBN 9788180698187. Archived from the original on 19 March 2013.
  233. Herek, GM (2002 Mar). Capitanio, JP; Widaman, KF, ed. "HIV-related stigma and knowledge in the United States: prevalence and trends, 1991–1999". American journal of public health. ۹۲ (۳): ۳۷۱–۷. doi:10.2105/AJPH.92.3.371. PMC 1447082. PMID 11867313. Check date values in: |تاریخ= (help)
  234. De Cock, KM (2012 Jun 19). Jaffe, HW; Curran, JW, ed. "The evolving epidemiology of HIV/AIDS". AIDS (London, England). ۲۶ (۱۰): ۱۲۰۵–۱۳. PMID 22706007. Check date values in: |تاریخ= (help)
  235. Bell C, Devarajan S, Gersbach H (2003). "The long-run economic costs of AIDS: theory and an application to South Africa". World Bank Policy Research Working Paper No. 3152. Archived from the original on 19 March 2013. Retrieved April 28, 2008.
  236. Greener R (2002). "AIDS and macroeconomic impact". In S, Forsyth (ed.). State of The Art: AIDS and Economics. IAEN. p. ۴۹–۵۵. Archived from the original (PDF) on 19 March 2013.
  237. Over M (1992). "The macroeconomic impact of AIDS in Sub-Saharan Africa, Population and Human Resources Department" (PDF). The World Bank. Archived from the original (PDF) on May 27, 2008. Retrieved May 3, 2008.
  238. "AIDS Stigma". News-medical.net. Archived from the original on 19 March 2013. Retrieved November 1, 2011. More than one of |کد زبان= and |زبان= specified (help)
  239. "Thirty years after AIDS discovery, appreciation growing for Catholic approach". Catholicnewsagency.com. June 5, 2011. Archived from the original on 19 March 2013. Retrieved November 1, 2011. More than one of |کد زبان= and |زبان= specified (help)
  240. "Church HIV prayer cure claims 'cause three deaths'". BBC News. October 18, 2011. Archived from the original on 19 March 2013. Retrieved October 18, 2011.
  241. "Rock Hudson announces he has AIDS – History.com This Day in History – 7/25/1985". History.com. Archived from the original on 19 March 2013. Retrieved November 1, 2011.
  242. Coleman, Brian (June 25, 2007). "Thatcher the gay icon". New Statesman. Archived from the original on 19 March 2013. Retrieved November 1, 2011.
  243. "November 24, 1991: Giant of rock dies". BBC On This Day. BBC News. Archived from the original on 19 March 2013. Retrieved November 1, 2011.
  244. "Freddie Mercury". Nndb.com. Archived from the original on 19 March 2013. Retrieved November 1, 2011.
  245. Bliss, Dominic. "Frozen In Time: Arthur Ashe". iTENNISstore.com. Archived from the original on 19 March 2013. Retrieved June 25, 2012.
  246. "Tributes to Arthur Ashe". The Independent. London. February 8, 1993. Archived from the original on 19 March 2013. Retrieved July 24, 2012.
  247. Cosgrove, Ben. "Behind the Picture: The Photo That Changed the Face of AIDS". LIFE magazine. Archived from the original on 19 March 2013. Retrieved 16 August 2012.
  248. "Aziga found guilty of first-degree murder". CTV.ca News. Archived from the original on 9 آوریل 2013. Retrieved 09 April 2013. Check date values in: |تاریخ دسترسی= (help)
  249. "HIV killer ruled dangerous offender". CBC News. Archived from the original on 9 آوریل 2013. Retrieved 09 April 2013. Check date values in: |تاریخ دسترسی= (help)
  250. "A fraudster, not a murderer". National Post. Aug 2, 2011. Archived from the original on 9 آوریل 2013. Retrieved 09 April 2013. Check date values in: |تاریخ دسترسی= (help)
  251. Duesberg, P. H. (1988). "HIV is not the cause of AIDS". Science. ۲۴۱ (۴۸۶۵): ۵۱۴, ۵۱۷. Bibcode:1988Sci...241..514D. doi:10.1126/science.3399880. PMID 3399880.Cohen, J. (1994). "The Controversy over HIV and AIDS". Science. ۲۶۶ (۵۱۹۱): ۱۶۴۲–۱۶۴۹. Bibcode:1994Sci...266.1642C. doi:10.1126/science.7992043. PMID 7992043. Archived from the original (PDF) on 19 March 2013. Retrieved ۲۰۰۹–۰۳–۳۱. Check date values in: |تاریخ دسترسی= (help)،
  252. Kalichman, Seth (2009). Denying AIDS: Conspiracy Theories, Pseudoscience, and Human Tragedy. New York: Copernicus Books (Springer Science+Business Media). ISBN 978-0-387-79475-4. Archived from the original on 19 March 2013. Unknown parameter |نویسندهlink= ignored (help)
  253. Smith TC, Novella SP (2007). "HIV Denial in the Internet Era". PLoS Med. ۴ (۸): e256. doi:10.1371/journal.pmed.0040256. PMC 1949841. PMID 17713982. Archived from the original on 19 March 2013. Retrieved ۲۰۰۹–۱۱–۰۷. Unknown parameter |ماه= ignored (help); Check date values in: |تاریخ دسترسی= (help)
  254. Various (Last updated January 14, 2010). "Resources and Links, HIV-AIDS Connection". National Institute of Allergy and Infectious Diseases. Archived from the original on 19 مارس 2013. Retrieved ۲۰۰۹–۰۲–۲۲. More than one of |کد زبان= and |زبان= specified (help); Check date values in: |accessdate=, |تاریخ= (help)
  255. Watson J (2006). "Scientists, activists sue South Africa's AIDS 'denialists'". Nat. Med. ۱۲ (۱): ۶. doi:10.1038/nm0106-6a. PMID 16397537.
  256. Baleta A (2003). "S Africa's AIDS activists accuse government of murder". Lancet. ۳۶۱ (۹۳۶۳): ۱۱۰۵. doi:10.1016/S0140-6736(03)12909-1. PMID 12672319.
  257. Cohen J (2000). "South Africa's new enemy". Science. ۲۸۸ (۵۴۷۴): ۲۱۶۸–۷۰. doi:10.1126/science.288.5474.2168. PMID 10896606.
  258. INFEKTION – Soviet Bloc Intelligence and Its AIDS Disinformation Campaign. Thomas Boghardt. 2009
  259. Blechner MJ (1997). Hope and mortality: psychodynamic approaches to AIDS and HIV. Hillsdale, NJ: Analytic Press. ISBN 0-88163-223-6. Unknown parameter |unused_data= ignored (help)
  260. Kirby DB, Laris BA, Rolleri LA (2007). "Sex and HIV education programs: their impact on sexual behaviors of young people throughout the world". J Adolesc Health. ۴۰ (۳): ۲۰۶–۱۷. doi:10.1016/j.jadohealth.2006.11.143. PMID 17321420. Unknown parameter |ماه= ignored (help)
  261. Ferrantelli F, Cafaro A, Ensoli B (2004). "Nonstructural HIV proteins as targets for prophylactic or therapeutic vaccine". Curr. Opin. Biotechnol. 15 (6): 543–56. doi:10.1016/j.copbio.2004.10.008. PMID 15560981. Unknown parameter |ماه= ignored (help)
  262. Karlsson Hedestam GB, Fouchier RA, Phogat S, Burton DR, Sodroski J, Wyatt RT (2008). "The challenges of eliciting neutralizing antibodies to HIV-1 and to influenza virus". Nat. Rev. Microbiol. 6 (2): 143–55. doi:10.1038/nrmicro1819. PMID 18197170. Unknown parameter |ماه= ignored (help)
  263. "German HIV patient cured after stem cell transplant". Belfast Telegraph. December 15, 2010. Archived from the original on 19 March 2013. Retrieved December 15, 2010.
  264. Allers, K; Hütter, G; Hofmann, J; Loddenkemper, C; Rieger, K; Thiel, E; Schneider, T (2011-03-10). "Evidence for the cure of HIV infection by CCR5Δ32/Δ32 stem cell transplantation". Blood. 117 (10): 2791–9. doi:10.1182/blood-2010-09-309591. PMID 21148083.
  265. Mark Schoofs (November 7, 2008). "A Doctor, a Mutation and a Potential Cure for AIDS". The Wall Street Journal. Archived from the original on 19 March 2013. Retrieved 2008-11-09.
  266. Hütter G, Nowak D, Mossner M, Ganepola S, Ganepola A, Allers K, Schneider T, Hofmann J, Kücherer C, Blau O, Blau IW, Hofmann WK, Thiel E (2009). "Long-Term Control of HIV by CCR5 Delta32/Delta32 Stem-Cell Transplantation". N Engl J Med. 360 (7): 692–698. doi:10.1056/NEJMoa0802905. PMID 19213682. Archived from the original on 19 March 2013. Retrieved 2009-03-31.
  267. Levy JA (2009). "Not an HIV Cure, but Encouraging New Directions". N Engl J Med. 360 (7): 724–725. doi:10.1056/NEJMe0810248. PMID 19213687. Archived from the original on 19 March 2013. Retrieved 2009-03-31.
  268. Nath, A; Clements, JE (2011-03-13). "Eradication of HIV from the brain: reasons for pause". AIDS (London, England). 25 (5): 577–80. doi:10.1097/QAD.0b013e3283437d2f. PMID 21160414.(subscription required)
  269. van Lunzen J, Fehse B, Hauber J (June 2011). "Gene therapy strategies: can we eradicate HIV?". Curr HIV/AIDS Rep. 8 (2): 78&ndash, 84. doi:10.1007/s11904-011-0073-9. PMID 21331536.(subscription required)
  270. Tincati, C; d'Arminio Monforte, A; Marchetti, G (2009 Jan). "Immunological mechanisms of interleukin-2 (IL-2) treatment in HIV/AIDS disease". Current molecular pharmacology. 2 (1): 40–5. doi:10.2174/1874467210902010040. PMID 20021444. Check date values in: |تاریخ= (help)
  271. Bowman MC, Archin NM, Margolis DM. (2009). "Pharmaceutical approaches to eradication of persistent HIV infection". Expert Reviews in Molecular Medicine. 11 (e6): e6. doi:10.1017/S1462399409000970. PMID 19208267.
  272. Planque S, Nishiyama Y, Taguchi H, Salas M, Hanson C, Paul S (2008). "Catalytic antibodies to HIV: Physiological role and potential clinical utility". Autoimmun Rev. 7 (6): 473–9. doi:10.1016/j.autrev.2008.04.002. PMC 2527403. PMID 18558365. Unknown parameter |ماه= ignored (help)

منابع

پیوند به بیرون
طبقه‌بندی
منابع بیرونی
مقالات مراقبت‌های بهداشتی ویکی‌پدیا را می‌توان به‌صورت آفلاین با Medical Wikipedia app. مشاهده کرد.
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ ایدز موجود است.
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به ایدز در ویکی‌گفتاورد موجود است.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.