کوتریموکسازول

کوتریموکسازول (به انگلیسی: Co-trimoxazole) که با نام Trimethoprim/sulfamethoxazole و به‌طور مخفف (TMP/SMX) نیز شناخته می‌شود، نوعی آنتی‌بیوتیک است که برای درمان انواع مختلفی از عفونت‌های باکتریایی تجویز می‌شود.[1] کوتریموکسازول در واقع از ترکیب دو آنتی‌بیوتیک تری متوپریم و سولفامتوکسازول (از گروه سولفونامیدها) به نسبت ۱ واحد تری متوپریم در برابر ۵ واحد سولفامتوکسازول تولید می‌شود.[2] اَشکال دارویی این آنتی‌بیوتیک، به شکل تزریقی، قرص و شربت هستند.[3]

کوتریموکسازول
ترکیبی از
تری متوپریم بازدارنده آنزیم دی هیدروفولات ردوکتاز (۱۶٫۷ درصد)
سولفامتوکسازول آنتی‌بیوتیک سولفونامید (۸۳٫۳ درصد)
داده‌های بالینی
نام تجاری Bactrim, Bactrimel, Biseptol, Co-trimoxazole, Cotrim, Septrin, Septra, Sulfatrim, Trisul
رده بارداری C(US)
تجویز Oral
شناسه
شماره سی‌ای‌اس 8064-90-2
کد ATC J01EE01
پاب‌کم CID 358641
کم‌اسپایدر 318412
 Y(what is this?)  (verify)

موارد مصرف

این دارو، آنتی‌بیوتیک پرمصرفی است که اغلب در درمان مواردی از قبیل عفونت‌های ادراری، عفونت‌های پوستی، اسهال مسافران، عفونت‌های دستگاه تنفسی، وبا و عفونت ناشی از استافیلوکوک اورئوس مقاوم به متی‌سیلین تجویز می‌شود.[4][5] کوتریموکسازول همچنین برای پیشگیری و درمان سینه‌پهلوی پنوموسیستیس و توکسوپلاسموز در افراد دارای دستگاه ایمنی ضعیف مانند مبتلایان به ایدز تجویز می‌شود.[4]

مکانیسم اثر

تری متوپریم و سولفامتوکسازول (از گروه سولفونامیدها) از راه‌های مختلف در متابولیسم اسید فولیک در باکتری‌ها ایجاد اختلال می‌کنند. سولفونامیدها متوقف‌کننده رشد باکتریایی هستند. آن‌ها با اسیدپاراآمینوبنزوئیک (PABA) شباهت ساختمانی داشته و به‌طور رقابتی یک آنزیم باکتریایی بنام دی هیدروپتروات سنتتاز (Dihydropteroate synthase) را که مسئول داخل کردن PABA در ساختمان دی‌هیدروفولیک اسید است، مهار می‌کنند. این عمل ساخت اسید دی هیدروفولیک را که از نظر متابولیک، کوفاکتور در ساخت پورین‌ها، تیمیدین و دی‌ان‌ای می‌باشد را کاهش می‌دهد.

تری‌متوپریم با تداخل در عملکرد آنزیم دی هیدروفولات ردوکتاز باکتری‌ها ساخت اسید تترا هیدروفولیک را مهار می‌کند. تتراهیدروفولیک اسید کوفاکتور ضروری در ساخت تیمیدین و DNA می‌باشد. باکتری‌هایی که اسید فولیک را خودشان تولید می‌کنند به این دارو حساس هستند لذا این دارو تکثیر آن‌ها را متوقف می‌کند.

لذا با استفاده از ترکیب کوتریموکسازول متابولیسم اسیدفولیک در باکتری‌ها با دو مکانیسم متفاوت مختل می‌شود.

مصرف

دوز معمول آن در بزرگسالان دو قرص هر دوازده ساعت است. کوتریموکسازول به‌طور کامل در دستگاه گوارش جذب شده و پس از چهار ساعت به اوج اثر می‌رسد.[6]

از مصرف این دارو در مبتلایان به فاویسم و آنمی مگالوبلاستیک باید اجتناب کرد و از عوارض جانبی آن سندرم استیون جانسون است.

منابع
  1. «Co-trimoxazole Monograph for Professionals - Drugs.com». web.archive.org. ۲۰۱۵-۰۹-۰۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۶-۰۹.
  2. Hamilton, Richart (2015). Tarascon Pocket Pharmacopoeia 2015 Deluxe Lab-Coat Edition. Jones & Bartlett Learning. p. 105. ISBN 978-1-284-05756-0.
  3. "Co-trimoxazole Monograph for Professionals". Drugs.com. Retrieved 2021-06-09.
  4. "Co-trimoxazole". The American Society of Health-System Pharmacists. Archived from the original on 2015-09-06. Retrieved Aug 1, 2015.
  5. Hamilton, Richart (2015). Tarascon Pocket Pharmacopoeia 2015 Deluxe Lab-Coat Edition. Jones & Bartlett Learning. p. 105. ISBN 978-1-284-05756-0.
  6. دکتر مجید سلطانی (۱۶ شهریور ۱۳۸۷). «15 نکته دربارهٔ کوتریماکسازول». وبگاه تبیان به نقل از هفته‌نامه سلامت. دریافت‌شده در ۱۹ فروردین ۱۳۹۰.

۲-دکتر عادل بهنام پور (۲۳ اردیبهشت ۹۶) نکاتی برای بیمارن عفونی. گزارش عالی برای بهداشت جهانی T- WHO

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.