فهرست نمایندگان دوره دوم مجلس شورای ملی

فهرست نمایندگان دوره دوم مجلس شورای ملی ایران که از ۲۴ آبان ۱۲۸۸ (خورشیدی) تا ۳ دی ۱۲۹۰ (خورشیدی) دایر بود.

عکس نمایندگان مجلس دوم. برای دیدن نام نمایندگان روی تصویر کیلک کنید.

به توپ بستن مجلس توسط محمدعلی‌شاه قاجار و آغاز دوره استبداد صغیر از دوم تیر ۱۲۸۷ خورشیدی باعث تعطیلی مجلس اول شد. این دوره تا خلع محمدعلی‌شاه از پادشاهی تا ۲۵ تیر ۱۲۸۸ طول کشید اما دوران فترت مجلس تا ۲۴ آبان ۱۲۸۸ ادامه داشت. این مجلس با اولتیماتوم امپراتوری روسیه در روز سوم دی ۱۲۹۰ خورشیدی منحل شد.

روش انتخاب نمایندگان در این دوره برخلاف دوره پیش بر اساس صنف نبود و نمایندگان به روش غیرمستقیم و دومرحله‌ای انتخاب می‌شدند. تعداد نمایندگان از ۱۶۰ نفر به ۱۲۰ نفر کاهش یافت.

انتخابات نمایندگان در طول دوره دوم مجلس شورای ملی همچنان ادامه پیدا کرد به نحوی که بسیاری از نمایندگان به دلایل گوناگون همهٔ دوره دوم را درک نکردند. این مجلس با حضور ۶۱ نفر افتتاح شد و منتخبان مردم به تدریج از نقاط مختلف کشور وارد مجلس شدند. در طول این مجلس ۱۲ کابینه روی کار آمدند.

نام و شهرت (لقب) سمت حوزه انتخابیه توضیحات مدت نمایندگی
سیدنصرالله سادات اخوینایب رئیس (اجلاسیه‌های ۱، ۲، ۴ و ۵)تهران۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
حسین قلی‌خان نوابمنشی (اجلاسیهٔ ۱)تهرانپس از ۸ ماه وزیر امور خارجه شد.۸ ماه و ۴ روز خورشیدی
میرزا محمدعلی‌خان ذکاءالملکمنشی (اجلاسیهٔ ۱)
رئیس (اجلاسیهٔ ۳ و نیمی از ۴)
نایب رئیس (اجلاسیهٔ ۵)
تهراناز ریاست اجلاسیه چهارم استعفا داد.۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
شیخ محمدحسین ندوشنی یزدیتهران۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
مرتضی‌قلی‌خان صنیع‌الدولهتهرانپس از ۳ ماه وزیر شد و بعداً ترور شد.۳ ماه و ۵ روز خورشیدی
میرزا حسن‌خان وثوق‌الدولهتهرانپس از ۱۰ روز وزیر شد.۱۰ روز
حسنعلی‌خان کمال هدایت (نصرالمک)تهران۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
میرزا محمدخان صدیق حضرتتهران۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
اسدالله میرزا شهاب‌الدولهنایب رئیس (اجلاسیهٔ ۳)تهرانپس از ۸ ماه وزیر شد.۸ ماه و ۶ روز خورشیدی
میرزا حسین‌خان مؤتمن‌الملکرئیس (نیمی از اجلاسیهٔ ۴ و کل اجلاسیهٔ ۵)تهران۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
میرزا حسین‌خان معتمدالممالکتهران۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
میرزا محمودخان احتشام‌السلطنهتهراناستعفا داد.؟
شاهزاده یحیی میرزا اسکندریتهرانپیش از افتتاح مجلس دوم درگذشت-
امیر خان امیراعلمتهران۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
یحیی میرزا لسان‌الحکماتهران۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
حاج میرزا عبدالحسین‌خان وحیدالملکتهران۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
میرزا داوودخانتهران۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
ابراهیم قمیقم۱۶ ماه و ۲۶ روز خورشیدی
حاج شیخ تقی ایرانی وکیل‌الرعایاهمدان۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
میرزا اسماعیل‌خان معاضدالملکمنشی (اجلاسیه‌های ۱، ۲، ۳ و ۴)کرمانشاهدر ۹ خرداد ۱۲۹۰معاون وزیر مالیه شد
شاهزاده ابوالقاسم میرزاکارپرداز (اجلاسیهٔ ۳)کرمانشاه۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
سید حسین کزازیکرمانشاه۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
حاج محسن آقا مصدق‌الممالکملایر، نهاوند و تویسرکاندر آخرین روزهای این دوره درگذشت۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
شیخ ابراهیم زنجانیملایر، نهاوند و تویسرکان۲۴ ماه و ۱۳ روز خورشیدی
عبدالرضا سالار فیروز رکن‌الممالکعراق۱۳ ماه و ۱ روز خورشیدی
عبدالحسین میرزا فرمانفرمائیانعراقاعتبارنامه‌اش نظر به اشتغال در وزارت جنگ، رد شد.
عزت الله خان عزالملک اردلانکردستان۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
میرزا اسدالله خان کردستانیکردستاندر دهم شهریور ۱۲۹۰ معاون وزیر پست و تلگراف شد
عبدالحسین خان سالارالملک گروسیگروس (بیجار)
آقامحمد بروجردیبروجرد۱۹ ماه و ۲ روز خورشیدی
سید عبدالحسینبروجرد۱۹ ماه و ۲ روز خورشیدی
حاج بیوک‌خان لواءالدولهخوانسار و گلپایگان۱۷ ماه و ۲۸ روز خورشیدی
شیخ اسدالله محلاتیخوانسار و گلپایگان۱۷ ماه و ۲۸ روز خورشیدی
میرزا صادق‌خان مستشارالدولهرئیس (اجلاسیه‌های ۱ و ۲)آذربایجانپس از ۱۶ ماه وزیر داخله شد.۱۵ ماه و ۲۴ روز خورشیدی
میرزا اسماعیل‌خان ممتازالدولهنایب‌رئیس (اجلاسیه‌های ۱ و ۲)
رئیس (نیمی از اجلاسیهٔ ۴)
آذربایجانپس از ۱۶ ماه وزیر مالیه شد.۱۵ ماه و ۲۴ روز خورشیدی
حاج میرزا آقا فرشچیآذربایجان۲۱ ماه و ۱۷ روز خورشیدی
میرزا ابراهیم‌خان حکیم‌الملکآذربایجانپس از ۸ ماه وزیر مالیه شد.۸ ماه و ۶ روز خورشیدی
سید محمدرضا مساواتآذربایجان۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
سید حسن تقی‌زادهآذربایجان۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
میرزا عبدالله معین‌الرعایاآذربایجان۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
آقا شیخ محمدخان خیابانیآذربایجان۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
آقا سیدجلیل اردبیلیآذربایجان۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
حاج میرزا رضاخانمنشی (اجلاسیهٔ ۴)آذربایجان۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
میرزا اسماعیل‌خان نوبریآذربایجانپس از ۱۹ ماه استعفا داد.۱۹ ماه و ۶ روز خورشیدی
میرزا محمدعلی خان تربیتآذربایجان۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
شیخ اسماعیل هشترودیآذربایجان۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
شیخ رضا دهخوار قانیآذربایجان۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
حاج محمدصادق علی‌زادآذربایجان۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
میرزا احمد قزوینیآذربایجان۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
آقا میرزا محمد شجاعتآذربایجان۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
صادق‌خان منتصرالسلطانآذربایجان۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
میرزا محسن معتمدالتجارآذربایجان
ابوالحسن میرزا شیخ‌الرئیسهیئت رئیسهٔ سنیمازندران۱۷ ماه و ۲۸ روز خورشیدی
میرزا مصطفی خان نیرالسلطانمازندران۱۷ ماه و ۲۸ روز خورشیدی
آقا شیخ جعفرمازندران۲۴ ماه و ۲۱ روز خورشیدی
آقا سیدعباس شریف‌العلمامازندران۷ ماه و ۷ روز خورشیدی
میرزا حسن‌خان مشیرالدولهاسترآبادوزیر شد.۸ ماه و ۸ روز خورشیدی
میرزا محمد ادیب‌التجارقزوین۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
میرزا خلیل‌خان فهیم‌الملکقزوین۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
سید یحیی ناصرالاسلام مروستیگیلان۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
حاج محمدآقا وکیل‌التجار یزدیکارپرداز (اجلاسیه‌های ۲، ۳ و ۴)گیلاندرگذشت.۱۵ ماه و ۲۱ روز خورشیدی
میرزا ابوالحسن‌خان معاضدالسلطنه پیرنیاگیلانوزیر شد.۱۸ ماه و ۱۰ روز خورشیدی
دکتر اسماعیل‌خان مرزبان امین‌الملکگیلان۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
میرزا علی‌محمد‌خان وزیرزادهکارپرداز (اجلاسیهٔ ۱)
منشی (اجلاسیه‌های ۲ و ۳)
گیلاناستعفا داد۶ ماه و ۷ روز خورشیدی
عبدالحمیدخان متین‌السلطنهنایب رئیس (اجلاسیهٔ ۴)خراسان۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
آقا سید حسین اردبیلیخراسان۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
عبدالحسین‌خان معززالملک (تیمورتاش)منشی (اجلاسیه‌های ۱، ۲ و ۳)خراسان۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
سید یعقوب صدرالعلماخراسان۲۳ ماه و ۱۲ روز خورشیدی
شیخ حبیب‌الله افتخارالواعظینخراسان۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
میرزا باقر حسام‌الذاکرینخراساندرگذشت.؟
حاج محمد اسماعیل کاشفخراسان۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
میرزا محمد صادق طباطباییخراسان۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
آقا شیخ علیسبزوار۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
محمد هاشم میرزا افسر (شیخ‌الرئیس)سبزوار۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
قوام‌الاسلامنیشابوراستعفا داد.۱ ماه و ۵ روز خورشیدی
میرزا محمد تقی ضیاء الممالک سمنان و دامغان ۱۹ ماه و ۲ روز خورشیدی
میرزا منصورخان معدل‌الدولهقاین و سیستان۸ ماه خورشیدی
آقا شیخ غلامحسینشاهرود۱۶ ماه و ۹ روز خورشیدی
میرزا احمدخان شیبانیکاشان۲۲ ماه و ۸ روز خورشیدی
احمدعلی‌خان غفاری فخرالممالککاشاناستعفا داد.
میرزا مرتضی قلی‌خان نائینیمنشی (اجلاسیهٔ ۴)اصفهان۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
میرزا ابراهیم‌خان کسریکارپرداز (اجلاسیهٔ ۲)
منشی (اجلاسیه‌های ۳ و ۴)
اصفهان
حاج میرزا احمدخان فاتح‌الملکاصفهاناستعفا داد.۱ سال
حاج آقا مجتهد شیرازیفارس۲۲ ماه و ۲ روز خورشیدی
شیخ علی ابیوردی مجتهدفارس۲۲ ماه و ۲ روز خورشیدی
حاج سید ابراهیم مدرسفارس۲۲ ماه و ۲ روز خورشیدی
میرزا امان‌الله خان عزالممالککارپرداز (اجلاسیهٔ ۴)عربستان (خوزستان)۱۹ ماه و ۳ روز خورشیدی
آقا سید محمد باقر ادیبعربستان (خوزستان)۱۹ ماه و ۲۰ روز خورشیدی
شیخ محمد علی بهجتعربستان (خوزستان)۱۹ ماه و ۲۰ روز خورشیدی
حاج میرزا یحیی دولت‌آبادیکرماناستعفا داد
شیخ مهدی نجم‌آبادیکرمان۱۵ ماه و ۲۳ روز خورشیدی
شاهزاده دکتر حیدر میرزاکرمان۱۷ ماه و ۲۴ روز خورشیدی
سیدعلی آقا یزدییزد۱۵ ماه و ۹ روز خورشیدی
میرزا رضا خان طباطبایی نایینیمنشی (اجلاسیهٔ ۲)یزد۱۵ ماه و ۹ روز خورشیدی
ارباب کیخسرو شاهرخکارپرداز (اجلاسیه‌های ۱، ۲، ۳، ۴ و ۵)زرتشتیان۲۵ ماه و ۲ روز خورشیدی
حاج کریم‌خانایل قشقایی۲۴ ماه خورشیدی
آدینه محمد خانتراکمه (ترکمن ها)۲۲ ماه و ۱۶ روز خورشیدی
یوسف‌خان میرزایانسارامنه۱۲ ماه و ۲۵ روز خورشیدی
میرزا لقمان نهوراییکلیمیان
شاهزاده سلیمان میرزامجلسبه جای یحیی‌میرزا که درگذشته بود.۲۴ ماه خورشیدی
دکتر علی‌خان اصفهانیمجلسبه جای حسام‌الاسلام که درگذشته بود.۲۴ ماه خورشیدی
میرزا علی‌اکبرخان دهخدامجلسبه جای صنیع‌الدوله۱۹ ماه و ۱۰ روز خورشیدی
میرزا مرتضی قلی‌خان بختیاریمجلسبه جای وثوق‌الدوله انتخاب شد ولی بعداً استعفا داد.۱۰ ماه و ۳۰ روز خورشیدی
میرزا حسین‌خان دبیرالملکمجلسبه جای مشیرالدوله انتخاب شد ولی بعداً استعفا داد.۱۱ ماه و ۲۴ روز خورشیدی
حاج علی‌قلی‌خان سردار اسعدمجلسبه جای وزیرزاده۱۷ ماه و ۱۱ روز خورشیدی
محمدولی‌خان سپهدار اعظممجلسبه جای دبیرالملک انتخاب شد ولی ۸ ماه بعد استعفا داد.۸ ماه خورشیدی
سید محمد بهبهانیمجلسبه جای حکیم‌الملک۸ ماه و ۳ روز خورشیدی
دکتر حاج میرزا رضاخانکارپرداز (اجلاسیهٔ ۵)مجلسبه جای بهبهانی۱۴ ماه و ۱۸ روز خورشیدی
میرزا رضا مستوفیمجلسبه جای صنیع‌الدوله۱ سال و ۲۰ روز خورشیدی
آقا میرزا علی انتظام‌الحکمامجلسبه جای فاتح‌الملک۱ سال و ۲۰ روز خورشیدی
میرزا فتح‌الله‌خان مشیر حضورمجلسبه جای صدیق حضرت۱ سال و ۲۰ روز خورشیدی
میرزا یوسف‌خان اعتصام‌الملککارپرداز (اجلاسیهٔ ۵)به جای اسماعیل‌خان نوبری۷ ماه و ۱۴ روز خورشیدی
اسماعیل‌خان فرزانهمجلسبه جای مشیرالدوله۷ ماه و ۱۴ روز خورشیدی
سید محمدرضا همدانیمجلسبه جای سپهدار اعظم۷ ماه و ۱۴ روز خورشیدی
میرزا حسن‌خان ساعدالوزرامجلسبه جای مستشارالدوله۷ ماه و ۱۴ روز خورشیدی
دکتر حسین‌خان سیدالاطبامجلسبه جای ممتازالدوله۷ ماه و ۱۴ روز خورشیدی
میرزا علی اصفهانیمجلسب جای مرتضی‌قلی‌خان بختیاری۷ ماه و ۱۴ روز خورشیدی
میرزا قاسم‌خان صور اسرافیلمنشی (اجلاسیهٔ ۵)مجلس۷ ماه و ۱۴ روز خورشیدی
حاج میرزا زین‌العابدین قمیعلمای طراز اول۷ ماه و ۱۴ روز خورشیدی
سید ابوالحسن اصفهانیعلمای طراز اولاستعفا داد و به مجلس نرفت
میرزا سید حسن مدرس قمشهعلمای طراز اول۱۶ ماه و ۱۹ روز خورشیدی
حاج میرزا سید علی حائریعلمای طراز اولاستعفا داد و به مجلس نرفت
میرزا یحیی امام جمعه خوییعلمای طراز اول
حاج شیخ محمد باقر بهاری همدانیعلمای طراز اولبه جای حائری انتخاب شد ولی استعفا داد و به مجلس نرفت
حاج نورالله ثقة الاسلامعلمای طراز اولبه جای شیخ محمدباقر بهاری همدانی انتخاب شدهیچگاه به مجلس نرفت
شیخ مهدی مازندرانیعلمای طراز اولبه جای سید ابوالحسن اصفهانی انتخاب شد ولی استعفا داد و به مجلس نرفت
حاج شیخ محمدهادی مجتهد بیرجندیعلمای طراز اولاستعفا داد.
سید ابوالحسن انگجیعلمای طراز اولبه جای شیخ مهدی مازندرانیهیچگاه به مجلس نرفت

منابع

    • آشنایی با تاریخ مجالس قانونگذاری در ایران: دوره اول تا دوره شانزدهم (۱۳۲۸–۱۲۸۵). تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. ۱۳۸۴.
    This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.