آپاندیس
آپاندیس یا آویزه[1] (به انگلیسی: appendix) (به فرانسوی: Appendice) زائده‌ای کوچک و انگشتی شکل است که از ابتدای روده بزرگ منشعب می‌شود. این زائده به انتهای بن‌بست در سکوم (روده کور) متصل است. در جدار این عضو بافت لنفاوی فراوانی موجود است.[2] طول آپاندیس بین ۱۰ تا ۱۲ سانتی‌متر متغیر است و قطر آن نیز کمتر از ۶ میلی‌متر است. عفونت و التهاب در آن منجر آپاندیسیت . کارکرد آن در بدن انسان کمک به از بین بردن آلودگی‌های بدن است.
| آپاندیس | |
|---|---|
 Arteries of cecum and vermiform appendix (appendix visible at lower right, labeled as "vermiform process") | |
 مجرای گوارشی انسان که در آن آپاندیس مشخص شده‌است. | |
| جزئیات | |
| ساخته از | Midgut |
| دستگاه | Digestive |
| سرخرگ | appendicular artery |
| سیاهرگ | appendicular vein |
| شناسه‌ها | |
| لاتین | appendix vermiformis |
| MeSH | D001065 |
| TA98 | A05.7.02.007 |
| TA2 | 2976 |
| FMA | 14542 |
برخی از دانشمندان به تازگی نظریاتی ابراز داشته‌اند که نشان از کارایی این عضو دارد. نتایج تحقیقات ساینتیفیک آمریکن حاکی از آن است که آپاندیس در نوزادان به تولید هورمون و در افراد بزرگسال به تولید پادگنهای (آنتی‌ژن‌های) مفید برای ایمنی بدن و مبارزه با بیماری کمک می‌کند. همچنین تحقیقات دیگری نشان می‌دهد که آپاندیس نقش عمده‌ای در سیستم ایمنی بدن دارد. بافتهای لنفاوی جداره آپاندیس با حس کردن میکروبهای موجود در مواد زاید در حال دفع از بدن، نوع خوب یا بد میکروب‌ها را تشخیص داده و به بانک حافظه‌ای سیستم ایمنی بدن اجازه می‌دهند تا در مقابله (و دفع) میکروبهای مضر و ساختن میکروبهای مفید برنامه‌ریزی کرده و فعال گردد. آمار مرگ و میر در اثر اسهال مزمن در کشورهای فقیر یا در حال رشد نشان داده که آپاندیس سالم با ذخیره باکتریهای خوب در خود می‌تواند سیستم گوارشی افراد را پس از آلوده شدن به میکروبهای مضر باعث اسهال، با بازگشت میکروبهای مفید بهبود داده و از آمار مرگ و میر بکاهد. همچنین در بعضی آدم‌ها وقتی آپاندیس آلوده شده به عفونت مزمن می‌شود و آن را از بدن جدا می‌کنند باعث سفت شدن شکم و روده راست می‌شود و هموروئید را ایجاد می‌کنند وچربی خون در اثر باکتریهای آزاد شده موجب چربی خون می‌شود و خون آلوده می‌شود
علل عفونت آپاندیس
وقتی غذا از طریق مری به معده و روده بزرگ می‌رسد باکتری‌هایی که در روده قرار دارند نیمی از آن مواد غذایی را به خود جذب کرده و به داخل خون می‌ریزند و اما آپاندیس آن باکتری‌ها را از پوست خارجی آپاندیس به خود جذب می‌کند این باکتری‌ها زیاد می‌شوند و سپس باعث عفونت آپاندیسیت می‌شوند.[3][4]
نخستین کسی که خودش آپاندیسش را جراحی کرد
اواخر آوریل ۱۹۶۱، لئونید روگوزوف ۲۷ ساله که جزو ششمین گروه اکتشافی شوروی سابق بود که به قطب جنوب می‌رفتند (تیمی دوازده نفره که مأموریت‌شان ساختن پایگاهی جدید بنام ایستگاه نووولازاروسکایا در واحهٔ شیرماخر بود)، به دلیل ابتلا به آپاندیسیت حاد، وضع جسمانیش وخیم شد (کمی احساس ضعف و خستگی داشت، بعد حالت تهوع شروع شد، و کمی بعد دردی شدید در سمت راست پهلویش حس کرد) و چون خودش پزشک جراح بود، بلافاصله فهمید مشکل آپاندیس است اما از آنجا که هیچ اتاق عمل جراحی در آنجا وجود نداشت و امیدی هم به کمک‌رسانی نبود و تنها پزشک گروه نیز خودش بود، بنابراین و به ناچار تصمیم گرفت که با بی‌حسی موضعی و عدم بیهوشی کامل و توسط آینه، خودش را جراحی نموده و آپاندیس ملتهبش را خارج نماید که این کار با موفقیت انجام و خودش نیز زنده بماند؛ امروزه و پس از گذشت بیش از نیم قرن از آن زمان، برداشتن آپاندیس پیش از سفر به قطب جنوب عادی – و در بعضی کشورها مثل استرالیا، اجباری – است. بعضی از پزشکان هم معتقدند فضانوردانی که بخواهند (در آینده) برای مدتی طولانی به ماه یا مریخ بروند، باید همین کار را نیز بکنند.[5]
نگارخانه
جستارهای وابسته
پانویس
- «آویزه، آپاندیس» [پزشکی] هم‌ارزِ «appendix, appendicis, appendix vermiformis»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر اول. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۶۴-۷۵۳۱-۳۱-۱ (ذیل سرواژهٔ آویزه)
- حسین‌زاده طاهری، محمد حسین. ابراهیم‌زاده بیدسکان، علیرضا (۱۳۸۷)، آناتومی انسانی پایه، دوم، جهاد دانشگاهی مشهد، شابک ۹۶۴۳۲۴۱۸۱۵
- "What is the function of the human appendix? Did it once have a purpose that has since been lost?". Scientific American. Retrieved 2020-10-01.
- «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ سپتامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۹.
- «مردی که آپاندیس خودش را درآورد». فرارو. ۱۰ خرداد ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۱۰ فوریه ۲۰۱۸.
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ آپاندیس موجود است. |