انبساط روده بزرگ

انبساط روان‌زاد روده بزرگ یا مگاکولون روان‌زاد (به انگلیسی:Psychogenic Megacolon)، عبارت است از افزایش حجم قسمت انتهایی رودهٔ بزرگ، که ناشی از عادت نگه داشتن مواد دفعی در رودهٔ بزرگ به مدت بیش از یک هفته با منشأ هیجانی است. ویلیام سی. کرین در کتاب پیشگامان روان‌شناسی رشد نمونه‌ای از این اختلال را در یکی از مددجویان اریک اریکسون چنین بیان می‌کند:

وی-اریک اریکسون- تجربه‌ای از این ناهنجاری را در یکی از مددجویان خود که پسر بچه‌ای چهارساله به نام پیتر بود، داشت. از طریق مصاحبه با پیتر و خانواده او، اریکسون دربافت که وی اندکی پس از اخراج شدن پرستار خود که یک دختر آسیایی بود، به این علامت دچار شده‌است. به نظر می‌رسید که پیتر به صورت خشنی پرستار خود را مورد تعرض جنسی قرار می‌داد و دختر هم این «برخورد مردانهٔ» عمدی وی را پذیرفته بود و از آن لذت هم می‌برد. در فرهنگ این دختر پرستار چنین رفتاری عادی تلقی می‌شد. در عین حال، مادر پیتر که در فرهنگ آمریکایی پرورده شده بود، احساس کرد که چیزی در این میان، بین مردانگی ناگهانی پیتر و شیوه‌ای که پرستار این رفتار او را آزادانه می‌پذیرفت، اشکال دارد؛ بنابراین مادر پیتر پرستار را رد کرد. پرستار به عنوان توضیح به پیتر گفت که می‌خواهد کودکی ازخود داشته باشد و ترجیح می‌دهد که از بچه‌های کوچک پرستاری کند نه از بچه‌های بزرگ مانند پیتر. به زودی پس از این جریان، پیتر به مگاکولون دچار شد.

اریکسون دریافت که پیتر، تصور می‌کرد خود او آبستن است و این یک خیال‌پردازی بود که به وسیلهٔ آن پیتر می‌کوشید از طریق همانندسازی با دختر پرستار او را حفظ کند. اما به صورتی عمیق‌تر می‌توانیم ببینیم که او از دیدگاه مراحل هشت‌گانه زندگی چگونه پسرفت کرد. در ابتدا وی رفتار مهاجم و جنسی مرحله ابتکار را آغاز کرده بود، اما دریافت که این امر منجر به یک فقدان تأسف‌آور گردید؛ بنابراین او به یک شیوهٔ مقعدی پسرفت کرد. او به وسیلهٔ جسم خود، نیاز عمدهٔ خود، یعنی «نگاه‌هداشتن» را ابراز می‌کرد. هنگامی که اریکسون لحظهٔ مناسب را یافت، تمایلات پیتر را از طریق مشاوره برای خود او تعبیر کرد و این امر منجر به بهبود چشمگیر در بیماری وی شد. گاهی دانشجویان روان‌شناسی پس از شنیدن رفتار پیتر می‌گویند که نشانهٔ او، وسیله‌ای برای دریافت توجه بیشتر بوده‌است. این تعبر عموماً توسط رفتارگرایان به‌کار می‌رود. اما مشاهده می‌کنیم که رویکرد اریکسون متفاوت بود. او به معنی این نشانه برای پیتر توجه داشت، یعنی با آنچه که پیتر می‌کوشید از طریق آن ابراز کند. پیتر از طریق جسم خود، به طور ناخودآگاه می‌کوشید بگوید: «من نیاز دارم آنچه‌را که از دست داده‌ام نگاه دارم». اریکسون و دیگر روانکاوان معتقدند که به جای تغییر رفتار کودک از طریق مشوق‌های خارجی همچون توجه، بهتر است دربارهٔ ترس‌های کودک صحبت کنیم و آنچه‌را کودک به طور ناخودآگاه می‌کوشد بگوید، مورد بحث قرار دهیم.

• روده
• روده بزرگ
• دستگاه گوارش
• فهرست بیماری‌های گوارشی
• روده بزرگ

1. سی. کرین، ویلیام؛ فدایی، فربد؛ پیشگامان روان‌شناسی رشد؛ تهران؛ چاپ دوازدهم، ۱۳۸۶؛ انتشارات اطلاعات. ISBN 964-423-098-1
2. اکبری، منصور؛ اختلالات روان-تنی؛ اصفهان؛ چاپ سوم، ۱۳۸۷؛ نشر وزین.