انسفالوپاتی کبدی
انسفالوپاتی کبدی (به انگلیسی: Hepatic encephalopathy) طیف وسیعی از اختلالات سیستم عصبی مرکزی را شامل می‌شود، این اختلال‌ها به دنبال آسیب‌های شدید کبدی، نارسایی‌های کبدی یا شنت‌های ورید پورت رخ می‌دهد. علت این اختلال ناتوانی کبد در تولید و دفع اوره از آمونیاک است. آمونیاک بر سیستم عصبی مرکزی اثر تضعیف‌کننده‌ای دارد. مراحل ابتدایی انسفالوپاتی کبدی با علایم کاهش هوشیاری، گیجی و بی‌قراری آغاز شده و در ادامه از دست دادن هوشیاری، تشنج و کُمای غیرقابل برگشت روی می‌دهد.[1]
| انسفالوپاتی کبدی | |
|---|---|
 | |
| میکروگراف از آستروسیت نوع ۲ آلزایمر که گاهی در انسفالوپاتی کبدی قابل دیدن است. | |
| طبقه‌بندی و منابع بیرونی | |
| تخصص | پزشکی گوارش، کبدشناسی، بیماری عفونی (تخصص پزشکی)، طب اورژانس |
| آی‌سی‌دی-۱۰ | K72 |
| آی‌سی‌دی-9-CM | 572.2 |
| مدلاین پلاس | 000302 |
| ئی‌مدیسین | med/۳۱۸۵ article/182208 |
| سمپ | D006501 |
علائم و نشانه‌ها
از ابتدایی‌ترین علائم در انسفالوپاتی کبدی می‌توان به تغییر جزئی در فعالیت‌های ذهنی و نیز اختلال حرکتی اشاره نمود. به‌طور کلی بیمار گیج به نظر رسیده و دچار تغییر در رفتار می‌شود. همچنین الگوهای خواب و بیداری در بیمار دچار دگرگونی می‌شوند به‌طوری‌که بیمار در طول روز خواب‌آلود و در شب دچار بی‌قراری و بی‌خوابی می‌شود. از دیگر علایم می‌توان به آستریکسی (لرزش و رعشه در دست) اشاره نمود که بیمار را با کارهای ساده‌ای همچون نوشتن دچار مشکل می‌سازد. میکروگرافی[1][2]
اولین علامت انسفالوپاتی کبدی تغییر الگوی خواب است سپس با پیشرفت بیماری به ترتیب بیمار دچار اختلال شخصیت و خلق و خو، بی‌قراری و در نهایت کاهش سطح هوشیاری می‌شود.
نارسایی در کارکرد کبد، موجب ناتوانی کبد در دفع سموم می‌شود که می‌تواند منجر به تجمع سموم در مغز و در نتیجه، اختلال در عملکرد حافظه نیز بشود.[3][4]
انسفالوپاتی اغلب همراه دیگر علائم و نشانه‌های نارسایی کبدی شامل زردی (زرد شدن پوست و سفیدی چشم)، آسیت (تجمع مایع در حفره شکم)، و اِدِم محیطی (تورم پاها به علت تجمع مایع در زیر پوست) رخ می‌دهد. در مراحل ابتدایی رفلکس‌های وتری در تاندون بیمار هایپراکتیو بوده و پس از مدتی این رفلکس‌ها ناپدید می‌شوند.[5]
ملاحظات دارویی
در انسفالوپاتی پورتوسیستمیک یا کبدی، تجویز داروهای مخدر و آرامبخش خطرناک و ممنوع است.
جستارهای وابسته
منابع
- Cash WJ, McConville P, McDermott E, McCormick PA, Callender ME, McDougall NI (January 2010). "Current concepts in the assessment and treatment of hepatic encephalopathy". QJM. 103 (1): 9–16. doi:10.1093/qjmed/hcp152. PMID 19903725.
- منیر نوبهار، محمدرضا عسگری (۱۳۹۱). پرستاری داخلی جراحی.
- هشدارهایی که بدن، از ناسالم بودن کبد می‌دهد. تندرست نیوز. بازبینی در تاریخ ۲ آوریل ۲۰۱۹
- زنگ‌های هشدار کبد!. عصر ایران. بازبینی در تاریخ ۲ آوریل ۲۰۱۹
- Chung RT, Podolsky DK (2005). "Cirrhosis and its complications". In Kasper DL, Braunwald E, Fauci AS; et al. Harrison's Principles of Internal Medicine (16th ed.). New York, NY: McGraw-Hill. pp. 1858–69. ISBN 0-07-139140-1.