آستروسیت
آستروسیت (astrocyte) یا آستروگلیا یا اختریاخته، یاخته‌ای گلیایی (پی‌بانی) و ستاره‌شکل است که تغذیه و حفاظت یاخته‌های عصبی را بر عهده دارد.[1]
| آستروسیت | |
|---|---|
 سلول‌های آستروسیت در محیط کشت پس از رنگ آمیزی با آنتی بادی GFAP. | |
| شناسه‌ها | |
| MeSH | D001253 |
| شناسه نورولکس | sao1394521419 |
| TH | H2.00.06.2.00002، H2.00.06.2.01008 |
| FMA | 54537 |
آستروسیت‌ها سلول‌های گلیای ستاره‌شکل در مغز و طناب نخاعی می‌باشند. آستروسیت‌ها بیشترین نوع سلول‌های گلیا هستند. آستروسیت یعنی سلول ستاره‌ای و این نام به درستی شکل این سلول را توصیف می‌کند. آستروسیت‌ها از اندازه بزرگی برخوردارند و نورون‌ها را تغذیه کرده و از ان‌ها حمایت می‌کنند و به همراه میکروگلیاها مواد زاید درون مغز را از بین می‌برند؛ و در نهایت به صورت مواد شیمیایی از مایع احاطه‌کنندهٔ نورون‌ها حفاظت می‌کنند.
گاهی اوقات نورون‌ها به دلایل ناشناخته‌ای از بین می‌روند یا در اثر ضربهٔ مغزی عفونت یا سکتهٔ مغزی می‌میرند. در این هنگام آستروسیت‌ها به همراه میکروگلیا وظیفهٔ پاکسازی و از بین بردن مواد زاید باقی‌مانده را به عهده می‌گیرند. این سلول‌ها قادرند در دستگاه عصبی مرکزی حرکت کرده، به هنگام برخورد با یک مادهٔ زاید آن را بلعیده و هضم کنند. به این فرایند بیگانه‌خواری(فاگوسیتوز) می‌گوییم.
به آستروسیتی که عمدتاً در مادهٔ خاکستری مغز یافت می‌شود و رشته‌های گلیایی کمی دارد آستروسیت درشت‌رشته (protoplasmic astrocyte) گفته می‌شود.[1] به آستروسیتی که عمدتاً در مادهٔ سفید مغز یافت می‌شود و رشته‌های گلیایی متعدد دارد آستروسیت نازک‌رشته (fibrous astrocyte) می‌گویند.[2]
جستارهای وابسته
منابع
- واژه‌های مصوّب فرهنگستان تا پایان دفتر دهم فرهنگ واژه‌های مصوّب
- همان منبع.
- آرتور گایتون، جان ادوارد هال (۱۳۸۶)، «فیزیولوژی عصبی»، فیزیولوژی پزشکی گایتون، ترجمهٔ احمدرضا نیاورانی، سماط، شابک ۹۶۴-۵۷۸۹-۹۸-۲
- تونی اسمیت، سو دیویدسن (۱۳۸۴)، مغز و سیستم عصبی، ترجمهٔ عباس تیرگانی، بیژن معصوم، نشر سنبله، شابک ۹۶۴-۳۹۲-۰۷۱-۲
- پ. لاژه (۱۳۷۵)، بیولوژی و فیزیولوژی عصبی، ترجمهٔ علی حائری روحانی، انتشارات دانشگاه تهران
- نیل آر کارلسون (۱۳۸۹). مبانی روان‌شناسی فیزیولوژیک. ترجمهٔ مهرداد پژهان.