سنگ کیسه صفرا

سنگ کیسه صفرا در این افراد بیشتر دیده می‌شود: خانم‌های میانسال (بالای ۴۰ سال)، بارداری، چاقی، کاهش وزن سریع، رژیم غذایی پرچرب و کم فیبر، سابقه خانوادگی بیماری کیسه صفرا.

• سونوگرافی روش استاندارد طلایی برای تشخیص بوده و کلانژیوگرافی آندوسکوپیک پس رونده (ERCP) گاه در تشخیص و درمان سنگ های مجاری صفراوی مفید است.

کیسه صفرا به‌طور کلی به دو روش جراحی باز و لاپاراسکوپی کیسه صفرا انجام می‌شود. در روش باز با برش پوستی معمولاً زیر دنده‌ها در سمت راست، کیسه صفرا و سنگ‌ها خارج می‌شود.

در روش لاپاراسکوپی چند سوراخ کوچک حدود ۱ تا ۱٫۵ سانتی‌متری در پوست شکم ایجاد شده و عمل جراحی از این طریق انجام می‌شود.

عمل جراحی کیسه صفرا خصوصاً در بین خانم‌ها بسیار شایع است و با انجام این عمل جراحی علاوه بر از بین بردن درد، از بروز عوارض ذکر شده و همچنین سرطان کیسه صفرا جلوگیری می‌شود.

مهم‌ترین سؤالی که در زمینه جراحی برای بیماران مطرح می‌شود، مزایا و معایب استفاده از این روش‌هاست. البته نباید انتظار داشته باشیم لاپاراسکوپی بدون عارضه باشد و هیچ مشکلی برای فرد ایجاد نکند، ولی در مقایسه با اعمال جراحی باز عوارض بسیار کمتری ایجاد خواهد کرد.

به عنوان مثال چسبندگی یکی از مشکلاتی است که پس از عمل جراحی باز ممکن است برای فرد ایجاد شود، اما در لاپاراسکوپی چون شکم باز نمی‌شود، در معرض هوای محیط قرار نمی‌گیرد و بافت بدن با لوازمی که هنگام عمل استفاده می‌شود تماس ندارد، چسبندگی خیلی کمتری ایجاد می‌کند.

یکی از فواید لاپاراسکوپی کوچک بودن اسکار عمل (جای زخم) است، به عنوان مثال اگر عمل جراحی بستن لوله‌های رحم به روش جراحی باز انجام شود، باید برش جراحی حداقل به اندازه هفت تا هشت سانتی‌متر ایجاد شود، اما در این روش با دو سوراخ نیم سانتی‌متری تا حداکثر یک سانتیمتری می‌توان عمل را انجام داد. با توجه به این که در روش لاپاراسکوپی اسکار عمل کوچک‌تر از جراحی باز است، انتظار می‌رود عوارض و مشکلات پس از عمل نیز کمتر باشد.

این مسئله هم از نظر زیبایی به نفع بیمار است و هم به او کمک می‌کند پس از جراحی خیلی سریع‌تر به زندگی روزمره برگردد و کارهای عادی را از سر بگیرد.

احتمال عفونت نیز در این روش بسیار کمتر است. همچنین در روش جراحی باز، داخل شکم به خوبی روش لاپاراسکوپی روشن نمی‌شود و چون اعضای بدن روی هم قرار گرفته‌اند، ممکن است خیلی از بافت‌ها به‌خوبی دیده نشود، اما این مشکلات در لاپاراسکوپی وجود ندارد.

البته باید گفت دمیدن گاز داخل شکم که در روش لاپاراسکوپی انجام می‌شود، برای برخی افراد خطرناک است، بنابراین افرادی که زمینه بیماری‌های قلبی یا تنفسی دارند، نباید از این روش استفاده کنند.

با توجه به این که این روش ممکن است برای برخی افراد و به خصوص مبتلایان به بیماری‌های خاص، دردسرساز شود، باید نسبت به این مورد نیز دقّت داشته باشید.

افرادی که به بیماری‌های قلبی یا بیماری‌های انسدادی ریه مبتلا هستند، نباید از این روش استفاده کنند؛ بنابراین لاپاراسکوپی برای افرادی که مشکل خاصی ندارند، سالم و در سنین مناسب هستند، هیچ گونه مشکلی ایجاد نمی‌کند.

انجام عمل جراحی به روش لاپاراسکوپی در سنین بالای ۶۰ سال چندان مناسب نیست. البته افرادی که تصمیم می‌گیرند از این روش استفاده کنند، باید به یک پزشک متخصصی مراجعه کنند که در این زمینه تبحّر و مهارت دارد.

پزشکی که عمل لاپاراسکوپی را انجام می‌دهد، حتماً باید دوره‌های خاصی را گذرانده و در این زمینه مهارت کافی داشته باشد، چون این عمل بر خلاف این‌که برای بیمار راحت و به نفع اوست، برای پزشک جراح کاری نسبتاً دشوار است.

• https://radiopaedia.org/articles/gallstones-1?lang=us
• http://digestive.clinicman.org/خدمات/جراحی-لاپراسکوپی-کیسه-صفرا
• دورلند، فرهنگ لغات پزشکی
• واشینگتن، درمان‌های طب داخلی ۲۰۰۷

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ سنگ کیسه صفرا موجود است.