آلت مردی

آلت مردانه[1] یا آلت تناسلی مرد، به زبان عامیانه کیر (به انگلیسی: penis)، اندامی است فاقد استخوان و متشکل از غضروف در انسان مذکر که بافت نعوظی آن از سه سیلندر (دو عدد جسم غاری (به انگلیسی: Corpus cavernosum) و یک عدد جسم اسفنجی (به انگلیسی: Corpus Spongiosum) به طولی حدود ۱۲٫۹ تا ۱۵ سانتیمتر و قطر حدود ۴ سانتیمتر تشکیل شده‌است. در زیر آلت تناسلی، کیسه بیضه قرار دارد. از آلت مردانه برای آمیزش جنسی، خود ارضایی و دفع ادرار استفاده می‌شود.

آلت مردانه انسانی
یک آلت تناسلی در حالت سست، موهای شرمگاه تراشیده شده تا جزئیات آناتومی دیده شود
جزئیات
ساخته ازدندان تناسلی، چین‌های دستگاه ادراری تناسلی
دستگاهدستگاه ادراری-تناسلی
سرخرگسرخرگ آلت تناسلی، شریان پشتی آلت تناسلی، شریان عمیق آلت تناسلی، شریان پیاز آلت تناسلی
سیاهرگرگهای پشتی آلت تناسلی مرد
عصب محیطیعصب پشتی آلت تناسلی مرد
لنفغدد لنفاوی اینگوینال
شناسه‌ها
لاتینpenis, pl. penes
MeSHD010413
TA98A09.4.01.001
TA23662
FMA9707

در آلت تناسلی مردانه اغلب نواحی حساسی وجود دارند که تحریک آن‌ها باعث تحریک جنسی فرد و نعوظ قضیب می‌شود. در اوج لذت جنسی، منی حاوی اسپرم از بیضه خارج شده و از راه قضیب خارج می‌شود. در صورت ریخته شدن منی در مهبل زن، ممکن است تخمک زن با اسپرم‌های مرد ترکیب شده و زن باردار شود.

این عضو در مردان به صورت استوانه‌ای شکل می‌باشد که از ۳ بافت تو در تو تشکیل شده‌است. این بافت‌ها اسفنجی شکل هستند و در واقع مانند جَک‌های بادی عمل می‌کنند به این صورت که حاوی سلول‌هایی می‌باشند که در هنگام تحریک جنسی، با ارسال پیام عصبی در بخش استوانه‌ای آلت، اتساع عروق روی می‌دهد و در نتیجه، حجم زیادی از خون به فضاهای موجود در بافت نعوظی وارد می‌شود. اجسام غاری و جسم اسفنجی پرخون و متسع می‌شوند و وریدهای خود را بر روی فاسیای اطراف خود می‌فشارند. به این ترتیب، جریان خون از بافت نعوظی به تعویق می‌افتد و فشار داخلی افزایش یافته و بالا می‌ماند. در نتیجه، طول و قطر آلت افزایش می‌یابد و نعوظ حاصل می‌گردد.[2]

واژه‌شناسی

کهن‌ترین واژه در زبان فارسی برای اندام مردانه «کیر» (آوانگاری: kīr) است که خود از «کِر» (آوانگاری: kēr) در زبان پارسی میانه گرفته شده‌است.[3] کیر را در پارسی میانه (یا پارسیک) با خط پهلوی به‌گونهٔ «» می‌نوشتند، و در بعضی متن‌های پهلوی نیز با هُزوارِشِ «» آمده‌است.[4] واژه «ذَکَر» در زبان عربی همان «کیر» در پارسی است که با دگرگونی، به زبان تازی ره گشوده‌است.[5]

در زبان فارسی نو به کیر در حالت عادی و شق نشده، چُل هم گفته می‌شود.[6] هم‌چنین، در ادبیاتِ گذشتگان به آن «حمدان» یا «حمدون» نیز گفته می‌شده؛ برای مثال، سوزنی سمرقندی، در هزلیاتِ خود از آن استفاده کرده‌است.

در فارسی عامیانه، به آلت تناسلی مرد، «دودول»، «شوشول» یا «شومبول» گفته می‌شود.

تاریخ
لینگام‌های چوبین در معبدی در تایلند

لینگام نمادی از شیوا خدای هندو است که به شکل آلت نرینگی به تصویر در می‌آید. لینگام معمولاً همراه با یونی (واژن ایزدبانوی شاکتی) در معابد برای عبادت قرار می‌گیرد و متداولترین نماد غایی در هند محسوب می‌شود.[7]

دستگاه تولید مثل در مردان
نوشتار اصلی: دستگاه تولید مثل در مردان

علاوه بر آمیزش جنسی، دستگاه تولید مثل در مردان هورمون‌های جنسی لازم برای تولید اسپرم و تکامل جنسی در دوران بلوغ را می‌سازد. اعضای تناسلی مرد از آلت تناسلی، بیضه و کیسه بیضه که بیضه‌ها در آن آویزان هستند، تشکیل می‌شوند. هر بیضه حاوی لوله‌های منی ساز (به انگلیسی: Seminiferous tubules) است که اسپرم می‌سازند. اسپرم در اپیدیدیم یک لوله پیچ در پیچ که پشت هر بیضه قرار دارد، نگهداری می‌شود. یک لوله دیگر به نام مجرای وابران (به انگلیسی: Vas deferens)، هر اپیدیدیم را به یک مجرای انزالی وصل می‌کند که این مجرا خود به پیشابراه وصل می‌شود. سه غده (یک جفت غده ساخت منی و غده پروستات)، مایعاتی را ترشح می‌کنند که وظیفه انتقال و تغذیه اسپرم را بر عهده دارند؛ این ترشحات همراه اسپرم، مایعی به نام مایع منی را تشکیل می‌دهند. در طول فعالیت جنسی، بافت نعوظی آلت تناسلی، پر خون شده، آلت تناسلی را دراز و سفت می‌کند تا بتواند وارد مهبل زن شود. در هنگام ارگاسم، انقباضات عضلانی مایع منی را از طریق هر وازدفران به طرف پیشابراه و خارج از آلت تناسلی می‌رانند. درحالت عادی آلت تناسلی مرد کوچک و شل می‌باشد ولی پس از تحریک شدن به حالت نعوظ در می‌آید.[8]

اندازه آلت مرد

نوشتار اصلی: اندازه آلت مرد

نمودار تشریحی از آلت تناسلی مرد

هرچند نتایج تحقیقات معتبر در زمینه اندازه آلت مرد تا حدی با یکدیگر اختلاف دارند، اما بنا بر اجماع عمومی پژوهشگران، میانگین طول آلت تناسلی مردان بالغ بین ۱۲٫۹ تا ۱۵ سانتی‌متر است و ۹۵ درصد میانی نیز طول بین ۱۰٫۷ تا ۱۹٫۱ سانتی‌متر دارند.[9][10][11] در مورد محیط یا دورِ آلت تناسلی مردان هم اجماع عمومی بر روی میانگین ۱۲٫۳ سانتی‌متر است که به معنای قطری معادل ۳٫۹ سانتی‌متر در حالت نعوظ کامل است.

میانه حسابی اندازه‌های آلت تناسلی مردان، یعنی رقمی که ۵۰ درصد افراد از آن پائین‌تر و ۵۰ درصد بالاتر از آن قرار می‌گیرند، کمی پائین‌تر از میانگین است. ارتباطی بین اندازه آلت تناسلی مردان و نژاد مشاهده نشده‌است. آلت تناسلی مردان ختنه شده به‌طور میانگین ۸ میلی‌متر کمتر از همتایان ختنه نشده‌است.[12]

یک پروژه تحقیقاتی که توسط پزشکانی با ملیت‌های مختلف انجام شد نشان می‌دهد که در مقیاس جهانی، طول آلت در حالت کاملاً تحریک شده بین ۹٫۶–۱۶ سانتیمتر می‌باشد. همچنین اشاره شده‌است که طول آلت نه تنها از ژنتیک، بلکه از فرهنگ، رژیم غذایی و میزان تماس با مواد شیمیایی و سمی نیز تأثیر می‌پذیرد.[13][14]

اگر طول آلت در حالت نعوظ از ۲٬۵ برابر انحراف معیار طول آلت جامعه، کمتر باشد، یا در حالت نعوظ از ۷ سانتی‌متر کوچکتر باشد، میکروپنیس نام دارد و احتمال نازایی در آنان زیاد است. در غیر این صورت، کوچک بودن در طیف جمعیتی آن مشکلی برای زاد و ولد ایجاد نمی‌کند.[15][16]

سیلندرهای آلت تناسلی
مقطع از سیلندرهای آلت تناسلی مرد که عمل نعوظ را انجام می‌دهند.

این سیلندرها که در کنار هم قرار گرفته در قسمت داخلی متصل به استخوان‌های لگن خاصره و قسمت خارجی آن توسط پوست پوشانیده که نمای اندام تناسلی ظاهری را تشکیل می‌دهد.

قسمت بیرونی بافت نعوظی را اگر از داخل به خارج توضیح دهیم در داخلی‌ترین قسمت گفته شد که از سه سیلندر طولی (۲ عدد بافت اصلی نعوظ به نام اجسام غاری (به انگلیسی: Corpus cavernosum) و سومی بنام جسم اسفنجی (به انگلیسی: Corpus Spongiosum) که حاوی مجرای ادراری است و در زیر ۲ سیلندر قبلی قرار گرفته).

داخل سیلندرهای نعوظی بافت اسفنجی قرار گرفته که فضای زیادی را هنگام نعوظ جهت ورود خون ایجاد می‌کند و دیواره آن از بافت بسیار قوی و ضخیم بنام تونیکا آلبوژینه تشکیل شده‌است.

سیلندرها توسط بافت قوی دیگری بنام فاسیای باکس (Bucks fasia) در کنار هم قرار می‌گیرند تا خود شکل سیلندری واحدی را تشکیل دهد و روی آن را بافت‌های نرم و لغزنده زیر جلدی و پوست است که قابلیت حرکت و لغزندگی بین پوست و بافت نعوظی را ایجاد می‌کند تا بدون کشش و فشار بر روی پوست، سایز آلت تناسلی در حالت نعوظ چند برابر بزرگتر شود.[17][18]

نعوظ
حالت عادی آلت مردانه (سمت‌چپ) و حالت برانگیخته (وسط و سمت‌راست) (ختنه نشده)

مکانیسم نعوظ بدین شرح است که هنگام تحریک جنسی یا فعال شدن مکانیسم نعوظی به هر دلیل، جریان خون بداخل بافت اسفنجی این سیلندرها به سرعت و شدت افزایش یافته بطوری‌که خون ورودی، فرصت خارج شدن از طریق سیاهرگ‌ها را ندارد. سیلندرها افزایش بارز حجم پیدا کرده و همچون بادکنکی که به‌طور کامل پر باد شده باشد حجیم و سفت می‌گردد.

سفتی دیواره سیلندرها باعث بسته شدن ۹۰٪ قابلیت خروج خون از سیلندرها می‌گردد تا بافت آلت پر خون باقی بماند. این فشار به بالاتر از حد متوسط فشار خون فرد، یعنی حدود ۱۲۰ میلی‌متر جیوه می‌رسد و با توجه به محصور بودن خون با دو بافت قوی تونیکا آلبوژینه دیواره سیلندرها و فاسیای باکس پوشاننده آن‌ها منجر به قوام سخت و شبیه به استخوانی بافت آلت تناسلی مردان درحالت نعوظ می‌گردد.[17] از این نظر، آلت مردان شباهت بسیار زیادی با چوچوله در زنان دارد. بر خلاف آلت تناسلی مردانه که از نظر هومولوژی متشابه چوچوله‌است، پیشابراه در چوچوله قرار ندارد و نقش چوچوله صرفاً در لذت جنسی است. برخلاف آلت، تنها بخش کمی از چوچوله نمایان است. در برخی لهجه‌های فارسی از جمله لهجه هراتی نام ایندو نیز مشابه هم و به صورت کِچُل (کلیتریس) و چُل (کیر) نامیده می‌شوند.

در فرهنگ

در هنر یونان باستان، به‌طور معمول آلت کوچکتری نسبت به اندازه مورد انتظار در مردان دیده می‌شود. هنر رنسانس نیز همین رویه را در پیش گرفت. گفته می‌شود که در یونان قدیم از دید فرهنگی آلت کوچک و ختنه نشده برای مردان مطلوب‌تر شناخته شده و در عوض داشتن آلت بزرگ و ختنه شده مضحک و بی‌تناسب به نظر می‌رسیده‌است.[19]

مطالعه‌ای در سال ۲۰۰۳ نشان داد که تنها ۵۵٪ مردان از اندازه آلت تناسلی خود راضی هستند و این در حالی است که ۸۵٪ زنان از اندازه آلت تناسلی شریک جنسی خود راضی بوده‌اند.[20]

بیمار

بیماری پریونی

به عارضهٔ تشکیل شدن پلاک یا توده سخت روی آلت تناسلی بیماری پیرونی گفته می‌شود. پلاک معمولاً بالا یا گاهی پایین آلت به صورت لایه‌های حاوی بافت نعوظی تشکیل می‌شود. ورم و تحریک (التهاب) موضعی غالباً از علائم اولیه تشکیل پلاک است که به مرور زمان تبدیل به اسکار سخت می‌شود. پلاک سخت شده انعطاف‌پذیری را کاهش می‌دهد و باعث می‌شود آلت هنگام خم شدن حین نعوظ درد بگیرد و فشار تحمل کند. بیماری پیرونی ناراحتی و اضطراب بیمار را نیز در پی دارد و میل جنسی و توانایی جنسی مرد را هنگام نزدیکی کاهش می‌دهد.

نعوظ دائم

پریاپیسم به نعوظ دائم و غالباً دردناکی گفته می‌شود که بیش از ۴ ساعت ادامه داشته باشد. نعوظ دائم ربطی به فعالیت جنسی ندارد و پس از ارگاسم برطرف نمی‌شود. نعوظ زمانی رخ می‌دهد که خون در آلت جریان داشته باشد اما به خوبی تخلیه نشود.

بالانیت

به التهاب سر آلت بالانیت گفته می‌شود که عارضه‌ای مشابه بالانوپوستیت یعنی التهاب سر آلت و پوست ختنه گاه است. قرمزی یا ورم، خارش، حساسیت پوستی، درد و ترشحات بدبو از علائم بالانیت به‌شمار می‌رود.

هیپوسپادیاس

هیپوسپادیاس نقصی مادرزادی است. در بیماران مبتلا به این عارضه دریچه حالب (موسوم به مجرا یا مئاتوس) در نوک آلت، که ادرار و منی از راه آن از بدن خارج می‌شود، در محل مناسب قرار ندارد و به جای این که نوک آلت باشد، زیر کلاهک یا حشفه (گلانس) آلت واقع شده‌است.

مشکلات پوستی آلت تناسلی

حساسیت‌های پوستی، لکه‌ها و برآمدگی‌های مختلفی روی آلت ایجاد می‌شود که اگر چه بعضی از آن‌ها نشانه‌های ابتلا به بیماری‌های مقاربتی جنسی (STIs) هستند، اما بسیاری از آن‌ها بدون خطرند.

  • پسوریازیس: پسوریازیس آلت به صورت لکه‌های قرمز ضخیم با لبه‌های تیز و مشخص مشاهده می‌شود. این ناراحتی پوستی می‌تواند ارثی باشد و به ندرت جدی است.
  • پاپول (کورک یا جوش) مرواریدی آلت لکه‌های کوچکی با قطر یک تا سه میلی‌متر است که دور کلاهک یا حشفه آلت به چشم می‌خورد و عفونی نیست و نیاز به درمان نیز ندارد.
  • دانه‌های فوردایس: دانه‌های کوچک بنفش یا قرمز رنگی به قطر ۱ تا ۵ میلی‌متر هستند که روی حشفه آلت و بدنه کیسه بیضه ایجاد می‌شوند. این عارضه پوستی بدون درد و خارش است، به صورت تک‌دانه یا گروه‌هایی با بیش از صد دانه دیده می‌شود.
  • سیفلیس یکی از بیماری‌های مقاربتی است که باکتری ترپونما پالیدوم عامل آن است. عفونت اولیه معمولاً زخم بدون درد مدور و ساده‌ای را روی آلت یا کیسه بیضه ایجاد می‌کند، اما عفونت به مرور زمان به دیگر بخش‌های بدن سرایت می‌یابد و به بسیاری از اندام‌ها آسیب می‌زند.
  • زگیل تناسلی برآمدگی‌ها یا زائده‌های گل کلم شکل قهوه‌ای یا سفید مایل به صورتی یا همرنگ پوست با سطح مرطوب است که معمولاً روی سر آلت و گاهی روی بدنه، کیسه بیضه، اطراف مقعد و داخل دهان و گلو ایجاد می‌شود.
  • تبخال تناسلی نیز نوعی بیماری منتقله جنسی است که به صورت برآمدگی‌های کوچک قرمز رنگی مشاهده می‌شود که به تاول تبدیل می‌شوند و با ترکیدن این تاول‌ها زخم‌های باز و دردناکی ایجاد می‌شود. بیمار غالباً در مراحل اولیه بیماری تب می‌کند.
  • عفونت تخمیری مردانه: حساسیت پوستی توأم با خارش و سوزش قرمز رنگی در نوک آلت است که با مصرف پماد ضدقارچ غیرتجویزی درمان می‌شود.
نوشتار‌های اصلی: شکستن آلت تناسلی مرد و بیماری‌های آمیزشی

نگارخانه
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ آلت مردی موجود است.

جستارهای وابسته

منابع
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ آلت مردی موجود است.
  1. «آلت مردانه، آلت» [علوم سلامت] هم‌ارزِ «penis»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر سیزدهم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی (ذیل سرواژهٔ آلت مردانه)
  2. ریچارد س. اسنل (۱۳۸۷). آناتومی بالینی اسنل. تهران: کتاب ارجمند. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۹۰۸۹۵-۴-۳.
  3. MacKenzie, D. N. (1971). A concise Pahlavi Dictionary, London: Oxford University Press, p. 51.
  4. فرهنگ هزوارش‌های دبیرهٔ پهلوی، فریدون جنیدی، ص ٢
  5. از داستان ایران بر بنیاد گفتارهای ایرانی، فریدون جنیدی، ص ٤١٧
  6. لغت‌نامهٔ دهخدا
  7. جوزف کمبل، قدرت اسطوره، عباس مخبر، نشر مرکز، ۱۳۷۷، ص ۲۵۵
  8. درسنامه فیزیولوژی پزشکی گایتون/جان ادوارد هال؛ ترجمه مسعود خدایی…[ودیگران]:تهران:کتاب ارجمند:غزال جوان،1389. شابک:978-600-5689-75-4:ج2
  9. Wessells H, Lue TF, McAninch JW (September 1996). "Penile length in the flaccid and erect states: guidelines for penile augmentation". J. Urol. 156 (3): 995&ndash, 7. PMID 8709382.
  10. Chen J, Gefen A, Greenstein A, Matzkin H, Elad D (December 2000). "Predicting penile size during erection". Int. J. Impot. Res. 12 (6): 328&ndash, 33. doi:10.1038/sj.ijir.3900627. PMID 11416836.
  11. "ANSELL RESEARCH – The Penis Size Survey". Ansell. 2001. Archived from the original on 1 July 2006. Retrieved 2006-07-13. Unknown parameter |month= ignored (help)
  12. Understanding circumcision: a multi-disciplinary approach George C. Denniston, Frederick Mansfield Hodges (2001)
  13. بایگانی‌شده در ۶ مه ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine Size decrease in Male infants with prenatal phthalate exposure. ehp. Retrieved on 2006-11-08
  14. بایگانی‌شده در ۱۰ دسامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine PCBs DIMINISH PENIS SIZE. Retrieved on 2007-04-09
  15. «Micropenis From Wikipedia, the free encyclopedia».
  16. «Micropenis».
  18. ریچارد اس. اسنل (۲۰۰۸). پرینه، در کتاب فیزیولوژی پزشکی گایتون. (ترجمه غلامرضا حسن‌زاده). تهران: انتشارات کتاب ارجمند؛ ۱۳۸۷. صفحهٔ ۵۰۹
  19. Why does so much ancient Greek art feature males with small genitalia
  20. بایگانی‌شده در ۲۸ سپتامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine Does Size Matter? Men’s and Women’s Views on Penis Size Across the Lifespan
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.