درندگی
درندگی نوعی فعالیت زیستی در زمانی است که یک جانور شکارچی یا درنده، شکار یا طعمه خود را شکار میکند. درندگان اغلب برای شکار سازگار شده و مهارت بسیاری در این کار دارند. دَرَندِگان جانورانی هستند که طعمههای خود را فعالانه تعقیب کرده و به منظور خوردن میکشند. به این عمل طُعمهخواری[1] گفته میشود.
تعریف
درنده (به انگلیسی: Predator) به جانور گوشتخواری گفته میشود که دارای این ویژگیها باشد:
- طعمههای خود را با اعضایی از بدن خود مانند دندانها و چنگالها میکشد.
- سپس بدن قربانی خود را با دندانها و چنگالهایشان تکهتکه کرده و از آن تغذیه میکند.
- درندگان معمولاً طعمههایی متناسب با اندازه بدنشان را شکار میکنند.
با توجه به این ویژگیها هر جانور گوشتخواری را نمیتوان درنده نامید برای مثال نهنگ آبی یک درنده محسوب نمیشود. چرا که این جانور از ارگانیسمهای بسیار کوچک تغذیه میکند و موقع شکار آنها را با دهان بزرگش فقط میبلعد. درندگان با انجام اعمالی نظیر کمین کردن برای طعمه و تعقیب کردن آن طعمههای خود را به دام میاندازند. برخی از آنها به صورت گلهای به شکار میروند و برخی نیز به تنهایی به شکار میپردازند. درنده عنوانی است که بیشتر برای پستانداران گوشتخواری چون شیر و گرگ به کار میرود ولی برای برخی از پرندگان و خزندگان گوشتخوار نظیر عقاب و تمساح نیز استفاده میشود. بیمهرگانی مانند ماهی مرکب و عنکبوت نیز درنده هستند. بزرگترین درنده امروزی نهنگ عنبر است.
طبقه بندی
شمار زیادی از گونههای درنده در میان پستانداران و از راسته گوشتخواران هستند اما گروههای زیاد دیگری از جانوران درنده نیز وجود دارد از جمله حشرات درنده، ماهیان درنده و پرندگان درنده.
در میان حشرات درنده گونههای زیادی هستند که طعمههای خود را زنده میخورند به عنوان نمونه آخوندکها و مورچهها.
عنکبوتها و دوزیستان بدون استثنا گوشتخوارند. برخی دیگر از درندگان نیز همهچیزخوار یا لاشهخوار هستند. از درندگان مشهور در خشکی میتوان شیر، ببر، پلنگ و تمساح و در آبها کوسه، کوترماهی و پیرانیا را نام برد.
از آنجا که جانوران گیاهخوار بخشی از گیاهان را میخورند و آنها را نمیکشند ازجمله درندگان بهشمار نمیآیند. همچنین انگلها به این خاطر که از میزبان تغذیه میکنند ولی برای این تغذیه به میزبان خود وابسته هستند و قصد کشتن آن را ندارند درنده و طعمهخوار بهشمار نمیآیند.
جستارهای وابسته
منابع
- Predation
*William J. Ripple and Robert L. Beschta. "Wolves and the Ecology of Fear: Can Predation Risk Structure Ecosystems?" 2004.
- Alcock, J. (1998). Animal Behavior: An Evolutionary Approach (6th edition). Sunderland, Mass. : Sinauer Associates, Inc. ISBN 0-87893-009-4.
- Wikipedia-bijdragers, "Predator," Wikipedia, de vrije encyclopedie, http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Predator&oldid=27211216 (accessed september 16, 2011).