نهنگ عنبر

نهنگ عنبر یا شاه‌نهنگ ، بزرگ‌ترین نهنگ دندان‌دار است. نهنگ عنبر به زیرراستهٔ آب‌بازسانان دندان‌دار (Odontoceti)، خانواده عنبرنهنگیان (Physeteridae)، سردهٔ نهنگ‌های عنبر (Physeter) تعلق دارد. نهنگ‌های عنبر در تمام اقیانوس‌ها زندگی می‌کنند. حداکثر طول نرها ۱۸ متر (۶۰ پا) است و وزنشان تا ۶۰ تن می‌رسد که برابر با وزن ۱۳ فیل آفریقایی بالغ و ماده‌ها ۱۲ متر (۴۰ پا) و وزنشان تا ۴۰ تن است. غالباً رنگ آن‌ها سیاه مایل به قهوه‌ای یا خاکستری تیره است. سر بزرگ نهنگ‌های عنبر تقریباً یک‌سوم طول بدن را تشکیل می‌دهد.

برای فیلمی به این نام، نهنگ عنبر (فیلم) را ببینید.
نهنگ عنبر
مقایسه اندازه با یک انسان میان‌قد
وضعیت بقا
آرایه‌شناسی
فرمانرو: جانوران
شاخه: طنابداران
رده: پستانداران
راسته: آب‌بازسانان
زیرراسته: آب‌بازسانان دندان‌دار
تیره: شاه‌نهنگیان
سرده: عنبری‌ها
گونه: P. catodon
نام علمی
Physeter catodon
لینه، ۱۷۵۸
زیستگاه شاه نهنگ (رنگ آبی)

در سر نهنگ عنبر، مادهٔ روغنی اسپرماستی (Spermaceti) و روغن اسپرم وجود دارد که برای ساختن شمع مورد استفاده قرار می‌گیرد و روغن اسپرم به‌عنوان گریس یا روغن هم به کار می‌رود. نهنگ عنبر در آب‌های گرم و معتدل به سر می‌برد. نرهای بالغ در بهار به سوی آب‌های سردتر شمال یا جنوب شنا می‌کنند، ولی ماده‌ها و نهنگ‌های جوان به صورت گروهی، در عرض‌های جغرافیایی پایین‌تر باقی می‌مانند. نهنگ‌ها به‌طور عمده از سرپاور بزرگ تغذیه می‌کنند. این جانوران معمولاً تا عمق ۱۰۰۰ متری پایین می‌روند و می‌توانند بیش از یک ساعت زیر آب بمانند.[2] شاه‌نهنگ‌ها در سده‌های ۱۹ و ۲۰ تا حد انقراض شکار شدند. ماده‌ای روغنی به نام عنبر از رودهٔ این نهنگ به دست می‌آید که در تهیهٔ عطر مورد استفاده قرار می‌گیرد. شیر نهنگ عنبر ماده، دارای ۳۶٪ چربی است[3] (در مقابل حداکثر چربی شیر گاو که تنها ۴٪ است) و این میزان چربی باعث می‌شود تا شیر این نهنگ بافتار و قوامی مشابه پنیر داشته باشد[4] و همین موضوع، باعث می‌شود که تا قبل از حل شدن در آب اقیانوس، بچه نهنگ آن را میل نماید.[5] هرمان ملویل در کتابش با نام موبی دیک داستانی دربارهٔ صید نهنگ عنبر نوشته‌است.

آب‌بازسانان    
آب‌بازسانان دندان‌دار
عنبرنهنگیان
 

Other Physeteroidea†

 
 
عنبرنهنگیان
 

نهنگ عنبر ریزقد

 
 

نهنگ عنبر کوتوله

 
 
عنبرنهنگیان
 

Other Physeteridae†

 
 

Sperm whale

 
 
 
 
 
 

دلفین رودخانه‌ای جنوب آسیا

 
 
 
 

دلفین رودخانه‌ای

 
 

دلفینیان

 
 

گرازماهی

 
 

تک‌دندانان

 
 
 

نهنگ‌منقاریان

 
 
 
 
 

آب‌بازسانان بی‌دندان

 
 

منابع
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ نهنگ عنبر موجود است.
  1. Taylor, B.L. , Baird, R. , Barlow, J. , Dawson, S.M. , Ford, J. , Mead, J.G. , Notarbartolo di Sciara, G. , Wade, P. & Pitman, R.L. (2008). Physeter macrocephalus. 2008 IUCN Red List of Threatened Species. IUCN 2008. Retrieved on 7 October 2008
  2. خبرگزاری مهر
  3. Mammals in the Seas Vol. 3: General Papers & Large Cetaceans (Fao/Unep). Food & Agriculture Org. 1981. p. 499. ISBN 978-92-5-100513-2.
  4. General Whale Information. Biology.kenyon.edu. Retrieved 2013-03-19.
  5. Whale Milk. Whalefacts.org. Retrieved 2013-03-19.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.