نهنگ‌منقاریان
نهنگ‌منقاریان (نام علمی: Ziphiidae) ۲۱ عضو تیره‌ای از آب‌بازان هستند که به خاطر داشتن نوک‌های بلند خود شناخته‌شده‌اند. نهنگ‌منقاریان بدن استوانه‌ای و پوزهٔ بسیار مشخص دارند که چین‌وشکنی بین آن و پیشانی وجود ندارد. این نهنگان به خاطر گستره جغرافیایی زندگیشان و عادت به رفتن به اعماق زیاد و عادت‌های اسرارآمیز، از کمتر شناخته‌شده‌ترین پستانداران جهان هستند. نام علمی نهنگ‌منقاریان (Ziphiidae) از واژه یونانی Xiphos، (به معنای «شمشیر») می‌آید، از این رو می‌توان نام این خانواده را به «نهنگانی با پوزهٔ شمشیرمانند» تعبیر کرد.
| نهنگ‌منقاریان | |
|---|---|
 | |
| تصویری از نوک‌نهنگ بلنویل | |
| آرایه‌شناسی | |
| فرمانرو: | جانوران |
| شاخه: | طنابداران |
| رده: | پستانداران |
| راسته: | آب‌بازان |
| زیرراسته: | آب‌بازان دندان‌دار |
| تیره: | نهنگ‌منقاریان[1] (Ziphiidae) گری، ۱۸۵۰ |
| سرده | |
| |
چندین گونه نهنگ‌منقاریان تنها در دو دهه گذشته شناسایی شده‌اند؛ از جمله نوک‌نهنگ پرین که در سال ۲۰۰۲ شناسایی و رده‌بندی شد.[2] خانواده نهنگ‌منقاریان دارای ۶ سرده است.
توصیف ظاهری
طول نهنگ‌های عضو این تیره میان ۴ تا ۱۳ متر متغیر است و وزنشان نیز ۱ تا ۱۵ تن، بسته به گونه، تغییر می‌کند. اصلی‌ترین مشخصه این نهنگان پوزه‌های باریک منقارمانندشان است که آن‌ها را همانند بسیاری از دلفینها می‌کند.[3]
با آنکه نهنگ‌منقاری تاسمان یک استثناء به شمار می‌رود، بیشتر اعضای این تیره دارای یک یا دو جفت دندان هستند که ممکن است در ماده‌ها وجود نداشته باشند. آن‌ها همچنین دارای دودیسی جنسی هستند.[4]
رده‌بندی
- راسته آب‌بازسانان
- زیرراسته آب‌بازسانان دندان‌دار: نهنگ‌های دندان‌دار
- خانواده نهنگ‌منقاریان
- سرده سیاه‌دلفین‌ها
- نوک‌نهنگ بزرگ، Berardius arnuxii
- نوک‌نهنگ بیرد، Berardius bairdii
- سرده نهنگان پوزه‌بطری
- نهنگ پوزه‌بطری شمالی، Hyperoodon ampullatus
- نهنگ پوزه‌بطری جنوبی، Hyperoodon planifrons
- سرده هندوآرام‌ها
- نهنگ پوزه‌بطری گرمسیری، Indopacetus pacificus
- سرده میان‌دندان‌ها
- نوک‌نهنگ ساوربی، Mesoplodon bidens
- نوک‌نهنگ پهن‌دندان، Mesoplodon bowdoini
- نوک‌نهنگ هابز، Mesoplodon carlhubbsi
- نوک‌نهنگ بلنویل، Mesoplodon densirostris
- نوک‌نهنگ آنتیل، Mesoplodon europaeus
- نوک‌نهنگ ژینکودندان، Mesoplodon ginkgodens
- نوک‌نهنگ گری، Mesoplodon grayi
- نوک‌نهنگ هکتور، Mesoplodon hectori
- نوک‌نهنگ لایارد، Mesoplodon layardii
- نوک‌نهنگ ترو، Mesoplodon mirus
- نوک‌نهنگ کوتوله، Mesoplodon peruvianus
- نوک‌نهنگ پرین، Mesoplodon perrini
- نوک‌نهنگ برینگ، Mesoplodon stejnegeri
- نوک‌نهنگ بیل‌دندان، Mesoplodon bahamondi
- سرده نهنگ‌های تاسمان
- نهنگ تاسمان، Tasmacetus shepherdi
- سرده غازمنقارها
- نهنگ غازمنقار، Ziphius cavirostris
- سرده سیاه‌دلفین‌ها
- خانواده نهنگ‌منقاریان
- زیرراسته آب‌بازسانان دندان‌دار: نهنگ‌های دندان‌دار
منابع
- برابرنهاده‌های فرهنگستان زبان فارسی، دفتر پنجم
- Dalebout, Merel L. ; Mead, James G. ; Baker, C. Scott; Baker, Alan N. & van Helden, Anton L. (۲۰۰۲). «A New Species of Beaked Whale, Mesoplodon perrini sp. n. (Cetacea: Ziphiidae), Discovered Through Phylogenic Analysis of Mitochondrial DNA Sequences» (PDF). Marine Mammal Science (۱۸). ص. ۵۷۷–۶۰۸. دریافت‌شده در ۲۹ اکتبر ۲۰۱۱.
- "نهنگ‌منقاریان" (به اسپانیایی). مرکز حفاظت از آب‌بازسانان شیلی. Archived from the original on 23 September 2015. Retrieved 3 November 2011.
- Christensen, Ivar (۱۹۸۴)، The Encyclopedia of Mammals، New York: Facts on File، ص. ۲۱۰–۲۱۱، شابک ۰-۸۷۱۹۶-۸۷۱-۱ پارامتر
|تاریخ بازیابی=نیاز به وارد کردن|پیوند=دارد (کمک)
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ نهنگ‌منقاریان موجود است. |
گونههای زندهٔ آب‌بازسانان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
