بومی انحصاری
به گونه‌های زیستی مختص یک زیستگاه، منطقه جغرافیایی، جزیره یا کشور که به صورت انحصاری فقط در آن منطقه یافت شوند و بیرون از آن دیده نشوند بومی انحصاری گفته می‌شود.[1]
گونه‌های بومی انحصاری با احتمال بیشتری در مناطقی که از دیدگاه زیستی محفوظ و دورافتاده هستند، شکل پیدا می‌کنند. برای نمونه، بسیاری از جزیره‌ها به دلیل در انزوا بودن دارای گونه‌های گیاهی و جانوری بوم‌زاد هستند؛ هاوایی، جزایر گالاپاگوس، و سقطرا از جمله این جزایر هستند. ماداگاسکار نیز به دلیل جداافتادگی از آفریقا دارای تعداد زیادی گونه‌های بوم‌زاد است.[2] دیگر مناطق منزوی و دورافتادهٔ اینچنینی را می‌توان در بلندی‌های اتیوپی یا آب‌های منزوی چون دریاچه بایکال یافت.
از آنجا که گونه‌های بوم‌زاد منحصر به یک منطقه جغرافیایی یا آب و هوای ویژه هستند، با هر گونه تغییر در محیط زیست‌شان می‌توانند به سادگی مورد تهدید انقراض قرار گیرند. فعالیت‌های انسانی نیز می‌توانند تاثیر بسیاری در افول وضعیت بقای گونه‌های بوم‌زاد داشته باشند. برای نمونه، تنها گونه دلفین منقرض شده در جهان باییجی بوم‌زادِ چین بود که در دهه نخست سده ۲۱ میلادی به دلیل فعالیت‌های بشری نابود شد.[3]
منابع
- Endemism, Encyclopedia Britannica, retrieved 18 September 2013
- Laurie Godfrey, Isolation and Biodiversity, PBS, retrieved 18 September 2013
- Isolation and Biodiversity, IUCN – Cetacean Specialist Group, retrieved 18 September 2013