محلات

مَحَلّات شهری از توابع شهرستان محلات و مرکز شهرستان محلات استان مرکزی می‌باشد.

محلات
محلات
کشور ایران
استانمرکزی
شهرستانمحلات
بخشمرکزی
نام(های) پیشینریوکان
مردم
جمعیت۴۳٬۲۴۵ نفر (۱۳۹۵)[1][یادداشت 1]
اطلاعات شهری
ره‌آوردانواع گل و گیاه، انواع سنگهای تراورتن، حلوا شکری، حلوا کنجدی، حلوا ارده، ارده، ماهیان زینتی، گیوه، بافت‌های تریکو، بید قرمز بزیجان، محصولات کشاورزی و…
پیش‌شمارهٔ تلفن۰۸۶
وبگاهشهرداری
شناسهٔ ملی خودرو ایران ۵۷ د
کد آماری۱۱۱۵
محلات
قلعه مرحوم آقا خان محلاتی در دوره قاجار
چشم‌اندازی در بیرون از محلات
گلخانه‌ای در شهر محلات

این شهر در فاصله ۲۶۲ کیلومتری آن قرار داشته و یکی از شهرستان‌های استان مرکزی محسوب می‌شود که در جنوب شرقی آن واقع گردیده‌است. شهر محلات از طرف شمال به اراک و از طرف جنوب به اصفهان و گلپایگان، از طرف غرب به خمین از طرف شرق به دلیجان محدود است.[2]

محلات به عنوان بزرگ‌ترین شهرستان کشور از لحاظ سطح زیرکشت گل،[3] مهد پرورش گل و گیاهان زینتی در کشور،[4] پایلوت گل‌کاری کشور[4] است و رتبه اول را از لحاظ تنوع تولید گل در کشور[5] داراست. شهرستان محلات دارای منابع متعدد و غنی معادن سنگ زینتی، معادن سنگ تراورتن و مرمریت می‌باشد.

نامگذاری

این شهر را به آن جهت که متشکل از محله‌های گوناگونی با فرهنگ‌های مختلف بود، «محلات» نامیدند.[6]

تاریخچه

منطقه محلات در روزگار هخامنشیان بخش کوچکی از ایالت ماد به‌شمار می‌رفته‌است. وجود آثار باستانی آتشکده آتشکوه نشان می‌دهد که از زمان امپراطوری ساسانیان منطقه محلات و خصوصاً دره رودخانه قمرود محل استقرار جمعیت بوده‌است. از دوران اسلامی این منطقه جزو ایالت جبال بود و از زمان سلجوقیان تا قاجاریه جزو منطقه عراق عجم شد. بر اساس کتیبه‌های موجود مربوط به هخامنشیان از محلات با عنوان ورکان نام برده شده‌است و بر اساس قدیمی‌ترین نام مربوط به محلات همان ورکان می‌باشد.[7] محلات همان گونه که از نام آن پیداست جمع محله و احتمالاً منظور روستاهایی است که محلات از آن‌ها تشکیل شده‌است. روستاهای پیل پایان، ریوکان، زنجیردان و گوشه. همین‌طور در گذشته به محلات «سایرالبلوک» نیز گفته می‌شده چرا که در آن زمان محلات در نقشه از بلوک‌های قم و کاشان نبوده‌است.[8]

مردم
نوشتار اصلی: لهجه محلاتی

مردم محلات فارسی‌زبان هستند و به لهجه محلاتی سخن می‌گویند.[9] بیشینه مردم این شهر مسلمان و شیعه‌مذهب هستند.[10]

آموزش عالی
  • دانشگاه آزاد اسلامی واحد محلات
  • دانشگاه غیرانتفاعی مهرگان محلات
  • دانشگاه پیام نور محلات
  • مرکز آموزش عالی محلات

رصدخانه محلات

شهر محلات دو رصدخانه دارای تلسکوپ در مجموعه دانشگاه آزاد اسلامی و پژوهش سرای دانش آموزی دارد.[11]

جاذبه‌های گردشگری
  • دهکده جهانی بید قرمز بزیجان
  • آبگرم محلات
  • منطقهٔ حفاظت شدهٔ هفتادقله واقع در شمال شهرستان محلات
  • منطقه حفاظت شده موته واقع در روستای گل‌چشمه محلات
  • پارک زیبای سرچشمه محلات واقع در شمال شهر محلات
  • چنار ۱۱۵۰ ساله شهر محلات واقع در میدان چنار شهر محلات
  • یخچال طبیعی نیم‌ور واقع در شهر نیم‌ور
  • انواع باغ‌های پرورش گل محلات واقع در مزارع گل جنوب محلات
  • مجتمع آب درمانی و آب‌گرم طبیعی محلات واقع در روستای آبگرم محلات
  • آتشکده آتشکوه میل میلونه متعلق به زمان ساسانیان در نیم‌ور.
  • ستون‌های سنگی شهر باستانی خورهه از دوران اشکانیان.
  • کوچه‌باغ‌های پولگان محلات واقع در میدان فرمانداری (منطقهٔ پولگان)
  • سد ساسانی نیم‌ور واقع در رودخانه قمرود
  • پل قدیمی باقرآباد واقع در روستای باقرآباد محلات
  • غار آزاد خان واقع در روستای سنجی‌باشی محلات
  • غار سوراخ گاو واقع در خورهه محلات
  • غار چال‌شغال در روستای آتش کوه نیم‌ور
  • غار یکه‌چاه واقع در روستای یکه‌چاه محلات
  • غار باباجابر واقع در روستای جودان محلات
  • غار شاه‌بلبل واقع در خورهه محلات
  • سرچشمه محلات

تأمین آب از لرستان
نوشتار اصلی: انتقال آب الیگودرز به قم

آب مصرفی (شرب، صنعتی، کشاورزی) مورد نیاز شهرهای خوانسار، گلپایگان، خمین، محلات، نیم ور، سلفچگان و قم از سرچشمه‌های دز در شهرستان الیگودرز تأمین می‌شود.[12][13][14] به گفته فتاح وزیر وقت نیرو این آب یکی از بهترین آب‌های دنیا است.[15]

اما انتقال آب از شهرستان الیگودرز به شهرهای ذکر شده باعث اعتراض مردم الیگودرز شده‌است. از اثرات انتقال آب، پایین رفتن شدید سطح سفره‌های آب زیرزمینی و در نهایت خشک شدن بیش از ۶۰ حلقه چاه و کم‌آب شدن ۱۷۱ حلقه چاه دیگر در شهرستان الیگودرز بوده‌است.[16] خشک شدن چاه‌ها و چشمه‌های شهرستان الیگودرز علاوه بر خسارات بسیاری که به بخش کشاورزی وارد کرده باعث از بین رفتن مجتمع‌های پرورش ماهی در این شهرستان شده‌است.[17]

یادداشت‌ها
  1. آمار بر اساس سرشماری ۱۳۹۵ است و بر همین اساس، جمعیت شهر محلات ۴۳٬۲۴۵ تن و استان مرکزی ۱٬۴۱۳٬۹۵۹ تن بوده‌است.

منابع
  1. نتایج سرشماری سال ۱۳۹۵ بایگانی‌شده در ۲۱ سپتامبر ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine وبگاه مرکز آمار ایران
  2. هفته نامه سیاحت و تجارت (۱۷ بهمن ۱۳۹۰). «محلات استان مرکزی کجاست؟». خبرآنلاین. دریافت‌شده در ۱۲ شهریور ۱۳۹۱.
  3. «یک دسته گل یک خروار مشکل». همشهری آنلاین. ۲۸ شهریور ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۲۳ مهر ۱۳۹۱.
  4. [www.markazinews.ir/1390/06/3191 «عطر گل از استان مرکزی برمی‌خیزد»] مقدار |نشانی= را بررسی کنید (کمک). مرکزی نیوز. ۲۶ شهریور ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۲۳ مهر ۱۳۹۱.
  5. [farsnews.com/newstext.php?nn=۱۳۹۱۰۳۲۲۰۰۱۳۸۳ «تولید ۱۲۰ نوع گل توسط گلکاران محلات»] مقدار |نشانی= را بررسی کنید (کمک). خبرگزاری فارس. ۲۲ خرداد ۱۳۹۱. دریافت‌شده در ۲۳ مهر ۱۳۹۱.
  6. مهرالزمان نوبان (۱۳۷۶)، نام مکان‌های جغرافیایی در بستر زمان، تهران: انتشارات ما، ص. ۴۵۰، شابک ۹۶۴-۶۴۹۷-۰۰-۴
  7. «موقعیت تاریخی محلات». شهرداری محلات. ۲۳ آبان ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ ژوئن ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۵ آبان ۱۳۹۱.
  8. «تاریخچه شهرستان». دانشگاه پیام نور مرکز محلات. ۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ ژوئیه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۳ مرداد ۱۳۹۱.
  9. «چند اصطلاح محلاتی». صداوسیمای استان مرکزی. دریافت‌شده در ۴ اوت ۲۰۲۰.
  10. «استان مرکزی». ایران‌نگری. دریافت‌شده در ۴ اوت ۲۰۲۰.
  11. «دربارهٔ رصدخانه | رصدخانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد تفت». rasad.taftiau.ac.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۵-۱۹.
  12. «نماینده قم: طرح انتقال آب'دز'، رؤیای مردم این استان را محقق می‌کند». خبرگزاری ایرنا. ۲۷ فروردین ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ ژوئیه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲ اردیبهشت ۱۳۹۰.
  13. «آب رودخانه دز به قم رسید». وب‌سایت جام‌جم آنلاین. ۱ اردیبهشت ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۲ اردیبهشت ۱۳۹۰.
  14. «آب شیرین به قم رسید». واحد مرکزی خبر جمهوری اسلامی ایران. ۱ اردیبهشت ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ مه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲ اردیبهشت ۱۳۹۰.
  15. «طرح انتقال آب به ۴۰ شهر و روستای قم». جام جم آنلاین. ۱۶ آبان ۱۳۸۷. دریافت‌شده در ۴ اردیبهشت ۱۳۹۰.
  16. «اینجا روزی رودخانه بود». روزنامه اعتماد ۲۹ اردیبهشت ۱۳۸۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ سپتامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۶ آوریل ۲۰۱۱.
  17. «الیگودرز قربانی طرح انتقال آب به قمرود». آبنمانیوز۲ اردیبهشت ۱۳۸۹. دریافت‌شده در ۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۰.

پیوند به بیرون
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ محلات موجود است.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.