لیدوکائین
لیدوکائین (به انگلیسی: Lidocaine) یا لیگنوکائین دارویی بی‌حس‌کننده موضعی از نوع آمینو آمیدی است که دارای اشکال دارویی مختلفی چون ویال، آمپول، پماد، افشانه و ژل می‌باشد. از این دارو همچنین در درمان تاکی‌کاردی بطنی استفاده می‌شود.
 | |
|---|---|
 | |
| سامانه‌شناسی نام (آیوپاک) | |
| 2-(diethylamino)- N-(۲٬۶-dimethylphenyl)acetamide | |
| داده‌های بالینی | |
| نام تجاری | Xylocaine |
| AHFS/دانشنامه دراگز | Micromedex Detailed Consumer Information |
| رده بارداری | B(US) |
| تجویز | سرم درمانی، تزریق وریدی، موضعی |
| داده‌های فارماکوکینتیکی | |
| فراهمی زیستی | ۳۵٪ (خوراکی) ۳٪ (موضعی) |
| متابولیسم | کبدی، توسط آنزیم CYP1A2 |
| نیمه‌عمر | ۱٫۵–۲ ساعت |
| دفع | کلیوی |
| شناسه | |
| شماره سی‌ای‌اس | 137-58-6  ۷۳-۷۸-۹ (hydrochloride) |
| کد ATC | N01BB02 C01BB01 (WHO) D04AB01 (WHO) S02DA01 (WHO) C05AD01 (WHO) |
| پاب‌کم | CID 367 |
| IUPHAR ligand | ۲۶۲۳ |
| بانک‌دارو | DB00281 |
| کم‌اسپایدر | 3548 |
| UNII | ۹۸PI200987 |
| KEGG | D00358 |
| ChEBI | CHEBI:۶۴۵۶ |
| ChEMBL | CHEMBL79 |
| مترادفها | N-(۲٬۶-dimethylphenyl)-N۲,N۲-diethylglycinamide |
| داده‌های شیمی | |
| فرمول | C۱۴H۲۲N۲O |
| وزن مولکولی | ۲۳۴٫۳۴ g/mol |
| SMILES | eMolecules & PubChem |
| |
| Physical data | |
| دمای ذوب | ۶۸ °C (154 °F) |
| (what is this?) (verify) | |
موارد مصرف
لیدوکائین به عنوان بی‌حس‌کننده موضعی در جراحی‌های کوچک و دندانپزشکی استفاده می‌شود. این دارو به همراه کوکایین پرمصرف‌ترین داروهایی هستند که در دندانپزشکی به عنوان بی‌حس‌کننده به کار می‌رود. پماد لیدوکائین در درمان دردهای موضعی مانند سوختگی، گزش حشرات و هموروئید به کار می‌رود (گاه در ترکیب با هیدروکورتیزون). لیدوکائین برای بی‌حسی نخاعی در اطراف سخت شامه یا زیر نخاع نیز تزریق می‌شود.
کاربرد در آریتمی
لیدوکائین به صورت وریدی در آریتمی‌های قلبی به خصوص آریتمی‌های بطنی کاربرد دارد. از داروهای ضد آریتمی کلاس1 -b است و بر فاز صفر پتانسیل عمل سلول‌های قلبی مؤثر است. سرعت هدایت الکتریکی را در سراسر سیستم هدایتی میوکارد کند می‌سازد.
مکانیسم اثر
لیدوکائین با رقابت با کلسیم در نشستن بر روی گیرنده‌های غشائی عصبی باعث کنترل عبور سدیم از وراء غشای سلولی می‌شود و مرحله دپولاریزاسیون پتانسیل عمل را کاهش می‌دهد. این اثرات با تثبیت برگشت‌پذیر غشای سلول‌های عصبی در نتیجه کاهش نفوذپذیری این غشا به یون سدیم، شروع و هدایت امواج عصبی را متوقف می‌کند. درصورت جذب مقادیر زیاد لیدوکائین ابتدا می‌تواند اثر تحریکی و سپس اثر تضعیفی بر روی سیستم عصبی مرکزی داشته باشد.
عوارض جانبی
لرزش دست‌ها، بی‌قراری، وزوز گوش، تیرگی دید یا دوبینی می‌باشد که با مصرف زیادتر می‌تواند موجب کاهش ضربان قلب، تشنج، ایست قلبی، آسم و ایست تنفسی نیز بشود.
مصرف به عنوان تسکین درد دندان
بنا به گفتهٔ یکی از پزشکان، مصرف اسپری بی‌حسی لیدوکائین به مینای دندان هیچ گونه آسیبی نمی‌رساند، اما مصرف بیش از حد آن احتمال زخم کردن لثه‌ها و گونه‌ها را به همراه خواهد داشت. افرادی که از درد دندان رنج می‌برند، بهتر است اسپری لیدوکائین را در طول ۲۴ ساعت سه مرتبه استفاده کنند و بیشتر از این مقدار توصیه نمی‌شود. همچنین داروهایی که به عنوان مسکن درد دندان مصرف می‌شوند، بهتر است به صورت خوراکی باشد و موضعی بر روی دندان گذاشته نشوند.[1]
منابع
- «برای تسکین درد دندان چه باید کرد؟». ایسنا. ۱۴ اکتبر ۲۰۱۶.
- فرهنگ داروهای ژنریک ایران، دکتر حشمتی، ۱۳۸۷