صفحه ایران
صفحهٔ ایران (به انگلیسی: Iranian Plate) صفحهٔ تکتونیکی کوچکی است که با صفحات اوراسیا، عربستان، هند-استرالیا و آدریاتیک-ترکیه-یونان هم‌مرز است و ایران و افغانستان و بخش هایی از پاکستان و عراق را دربرمی گیرد.[1]
دریای تتیس که زمانی تمام ایران را می‌پوشاند[2] در آغاز دورهٔ سنوزوئیک در ۶۵ میلیون سال پیش به خط ناوهای باقیمانده‌ای تقلیل یافته بود که تنها بخشی از آن را هنوز دریا فرا می‌گرفت.[3] از سوی دیگر آنچه که امروزه با عنوان منطقهٔ دریای سرخ-خلیج عدن می‌شناسیم در حال گسترش بیشتری بود.[3] درنتیجهٔ این رویداد، بخشی بزرگ به‌نام صفحهٔ عربستان جدا شد و شروع به حرک به سمت شمال-شرق نمود، صفحهٔ ایران را به‌شدت فشرد و باعث شد تا کوه‌های زاگرس ارتفاع یابند.[3] این جابجایی صفحه‌ای را حتی امروز نیز در جریان می‌دانند[3] و بیشتر زمین‌لرزه‌های ایران در مرز برخورد این دو صفحه در منطقهٔ زاگرس متمرکز است.[4]
همچنین صفحهٔ ایران در نقطه‌ای جنوبی‌تر در مکران (واقع در جنوب شرقی ایران) با پوسته اقیانوسی برخورد نمود[3] که این پوسته به زیر صفحهٔ ایران رفت.[4] نتیجهٔ این برخورد پدیدآمدن رشته‌کوه‌هایی عظیم بود[3] اما در مقایسه با منطقهٔ زاگرس، فعالیت‌های زمین‌لرزه‌ای کمتری در اینجا وجود دارد.[4]
جستارهای وابسته
- صفحه اوراسیا
- List of orogenies
- Persia–Tibet–Burma orogeny
منابع
- G. de Klerk. NSSC Geography Student's Answer Book. Cambridge University Press, 2009, ISBN 0-521-18223-9. Google Books, (بازبینی به تاریخ ۱ نوامبر ۲۰۱۱).
- Arieh Singer, Emilio Galan. Developments in Palygorskite-Sepiolite Research: A New Outlook on These Nanomaterials. Elsevier, 2011, ISBN 0-444-53608-6. Google Books, (بازبینی به تاریخ ۱ نوامبر ۲۰۱۱).
- William Bayne Fisher. The Middle East: a physical, social, and regional geography. Routledge, 1978, ISBN 0-416-71520-6. Google Books, (بازبینی به تاریخ ۱ نوامبر ۲۰۱۱).
- . در واقع می‌توان گفت که زلزه‌های ایران بیشتر حاصل فشار برخورد صفحهی ایران یا عربستان هستند. «لرزه‌خیزی ایران». پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ نوامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۰ آبان ۱۳۹۰.
| صفحه‌های اصلی |  | |
|---|---|---|
| صفحه‌های فرعی | ||
| دیگر صفحه‌ها |
| |
| صفحه‌های تاریخی |
| |
فهرست صفحه‌های زمین‌ساختی | ||