بندر خمیر

بندرخمیر با مساحت قانونی ۴۳۱٫۵ هکتار و وسعت حریم ۱۱۵ کیلومترمربع در موقعیت جغرافیایی ۲۶ درجه و ۵۷ دقیقه عرض شمالی و ۳۵ دقیقه طول شرقی نسبت به نصف‌النهار گرینویج و در ارتفاع ۱۵ متری از سطح دریا واقع شده‌است.

شهر بندرخمیر از شمال به کوه و از جنوب به دریا و تالاب بین المللی خورخوران، از شرق به شهر پُل (پُهل) و از غرب به دهستان دژگان منتهی می‌شود.

بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این مکان ۳۰،۱۳۲ نفر (۴٬۱۶۱ خانوار) بوده‌است.[1]

بندرخمیر تا سال۱۳۸۳ یکی از بخش‌های بندرعباس محسوب می‌شد، اما به دلیل موقعیت خاص، به شهرستان ارتقا یافت.[2]

بندرخمیر دارای ۵۹ ساله سابقه بخش و قریب به دوازده سال است که مرکز شهرستان خمیر است.

شهرداری بندرخمیر ۵۰ ساله قدمت دارد و در سال ۱۳۴۶ تأسیس شده که هم‌اکنون حائز درجه ۵ است.

بندرخمیر یکی از شهرهای در حال توسعه و مهاجرپذیر استان هرمزگان است که عواملی همچون موقعیت جغرافیایی و روند رو به رشد وضعیت اقتصادی و صنعتی با وجود کارخانه‌های بزرگی چون کارخانه سیمان هرمزگان، پایانه بار، شهرک صنعتی ۱ و۲، کارخانه گچ خمیر، گمرگ و ارتباط حمل‌ونقل دریایی کالا به کشورهای همسایه جنوبی خلیج فارس و همچنین وجود آثار تاریخی و گردشگری همچون تالاب بین المللی خورخوران ،جنگل های حرا با جزایر متعدد از جمله جزیره زیبای مردو ، جزیره منحصربفرد وارمی ، کلبه رویایی کالنگار ، درخت کهنسال حرا ، آب‌گرم‌های معدنی درمانی، دیوار بلند سِدار، برج قلعه تاریخی خمیر،مسجد باشکوه جامع ، آب انبارها و … در توسعهٔ آن نقش دارد.

شغل اکثر مردم پیله‌وری، ملوانی، صیادی و دامداری است.

بندرخمیر از جهت آب و هوایی در محدوده گرم و مرطوب قرار دارد. متوسط دمای ده ساله ۲۶٫۷ درجه سانتی‌گراد و میانگین حداقل و حداکثر دمای ده ساله ۱۸٫۱ و ۳۵٫۳ درجه سانتی‌گراد و تبخیر سالیانه ۳۶۷۲ میلی‌متر و میزان متوسط بارندگی سالیانه ۲۰ سال اخیر حدود ۱۷۱میلی‌متر است.

در بندرخمیر آثار تاریخی متعددی وجود دارد که تعدادی از آن‌ها عبارت‌اند از:

• دیوار سِدار: دیوار بلندی است که از بالای کوه تا ساحل دریا برای محافظت از شهر بنا شده و قدمت آن به دوره زندیه می‌رسد.[3]
• قلعه خمیر: بنایی متشکل از چند برج و یک عمارت که حدود سه قرن پیش ساخته شده‌است.اين قلعه به قلعه سعيد بن سلطان حاكم وقت عمان معروف مى باشد.

کاروانسرای تاریخی، مقبره اولیاها و بزرگان، آب انبارها (برکه‌های) متعدد و تاریخی، چهار مقبره تاریخی، آثار و بقایای مسجد کوچکی در کنار مسجد جامع قرار دارد و بیش از ۴۰۰ سال سابقه تاریخی دارد.

دهكده گوری: در بالای کوه خمیر واقع است که قدمت آن دوره پرتغالیها نسبت داده می شود.

بندرخمیر دارای یک درمانگاه و یک بیمارستان ۳۲ تختخوابی به نام بیمارستان سید عبدالباقی نیاپور است که توسط فردی خیر احداث شده‌است.

جمعیت دانش آموزی و فضاهای آموزشی شهر نیز شامل ۲۹۲۹ دانش آموز مشتمل بر پنج آموزشگاه در مقطع دبیرستان در سه فضای آموزش، پنج آموزشگاه در مقطع راهنمایی در سه فضای آموزشی، ۹ آموزشگاه در مقطع دبستان در ۵ فضای آموزش می‌باشد. یک واحد دانشگاهی پیام نور با چهار رشته تحصیلی افتتاح گردیده که فاز اول دانشگاه با مشارکت مردم و دولت در حال احداث می‌باشد؛ که هم‌اکنون دارای ۱۲ رشته می‌باشد و دانشگاه آزاد نیز در این شهر به همت معتمدین راه اندازی گردیده‌است.

صدرالاسلام و ملاسلیمان خمیری از علما و شعرای بنام بندرخمیر (در اوایل قرن سیزدهم هجری) و نیز مرحوم سیدامیرشیخ عالم، فقیه و مرجع دینی منطقه در قرن اخیر بوده که از خود خدمات و آثار ماندگاری بجای گذاشته‌اند.

مرحوم سید عبدالباقی مظفری نیاپور از بزرگان شهرستان بندرخمیر بوده‌اند و مرحوم حاج عبدالهادی بلوکی، محمدطیب بلوکی، مرحوم محمدطیب نیک‌بین، مرحوم حاج محمد صالح محمودی و محمود محمودی و سید عبدالرئوف قتالی و سید عبدالباعث قتالی و مرحوم شیخ عبدالرحمن انصاری و شیخ عبدالرحمن عارفیو مرحوم حاج عبدالرحمن عقیلی و مرحوم شیخ عبدالله انصاری و مرحوم سید یوسف حکیمی و مرحوم یوسف ادیبی و مرحوم محمد رشید ادیبی و حاجی محمد باستی از معتمدین و بزرگان شهرستان بندرخمیر بوده‌اند.

• اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳خ.
• پایگاه اطلاع‌رسانی شهرداری بندرخمیر
• مرکز گردشگری شهرداری بندرخمیر

• فهرست بخش‌های ایران
• استان هرمزگان
• شهرستان خمیر

• تقسیمات استانی استان هرمزگان