شقیق بلخی
ابو علی شقیق بن ابراهیم بلخی معروف به شقیق بلخی (متوفی ۱۹۴ ه ق) از عرفای بنام بود. او همشهری و همعصر ابراهیم ادهم بود. در جوانی برای تجارت به ترکستان رفت اما سخن بت‌پرستی او را متحول کرد. پس به بلخ بازگشت و تمام ثروتش را در راه خدا صدقه داد و به تحصیل علم پرداخت. عرفای شیعه شقیق را شاگرد جعفر صادق و موسی کاظم می‌دانند. حاتم اصم از شاگردان او بود.
شقیق در سال ۱۹۴ هجری برای جهاد در راه خدا به ترکستان رفت و در نبرد کولان کشته شد و در ختلان دفن شد.
میان نویسندگان شیعه و سنی راجع به اعتقادات و طریقت و علت درگذشت شقیق اختلاف است.
در رساله قشیریه چنین حکایت آمده است: گويند شقيق بلخى، جعفر بن محمّد الصّادق علیه السلام را از فتوّت پرسيد، فرا شقيق گفت: تو چه گويى؟ گفت: اگر دهند شكر كنيم و اگر منع كنند؛ صبر كنيم. جعفر گفت: سگان مدينه ما همين كنند. شقيق گفت: يا ابن رسول اللّه! پس فتوّت چيست؟ گفت: اگر دهند ايثار كنيم و اگر ندهند شکر كنيم.
منابع
 |
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به شقیق بلخی در ویکی‌گفتاورد موجود است. |
- دهخدا، ذیل «شقیق بلخی»
- محیط‌طباطبایی (۱۳۴۵). «شقیق بلخی کیست». مهر (۱۳۳): ۳۵۲–۳۵۵.
