دهدز

مردم دهدز لر زبان و از ایل بختیاری شاخه ی هفت لنگ و دینارون باب و می باشند.

مردم دهدز به زبان لری گویش بختیاری سخن می گویند.

مردم دهدز با توجه به آداب و رسوم مردم بختیاری به شدت پایبند بوده و هنوز بزرگان و ریش سفیدان جایگاه ویژه ای بین مردم دارند .پوشش اکثریت مردم دهدز همان پوشش محلی (لباس بختیاری‌ها )یعنی مردان با لباس چوقا و دبیت و کلاه خسروی و زنان نیز همان لباس ها رنگی را بر تن دارند . مراسمات عزا هنوز با همان احترام گذشته برگذار می شود و در مراسمات با حضور حداکثری و تیراندازی و شیون زنان همراه است.

مردم دهدز با وجود نزدیکی به رود کارون که پر آب ترین و طولانی ترین رود ایران است با مشکل کم آبی هم برای کشاورزی و هم برای آب شرب روبرو هستند روبرو هستند. نزدیکی به دو سد بزگ سد کارون ۳ و سد کارون ۴ نه تنها مشکلات مردم را کاهش نداده بلکه باعث تغییر در اکو سیستم منطقه شده و مشکلات زیادی را برای مردم به ارمفان آورده .[2]

بی‌توجهی شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران بر انجام تعهدات قانونی در خصوص ترمیم راه‌های روستایی مستغرق در دریاچه سد کارون ۳،[3][4] موجب غرق شدن یک مینی‌بوس و مرگ ۱۲ زن و کودک[5][6] از روستائیان بختیاری بخش دهدز شهرستان ایذه در تاریخ ۹ مرداد ۱۳۹۲ شد.[7][8] از زمان آبگیری سد کارون ۳ در سال ۱۳۸۳ و زیر آب رفتن پل قدیمی «گدار شهپیر»، روستائیان و عشایر بختیاری ساکن روستاهای «سادات حسینی»[9] در شمال شرقی ایذه، در بن‌بست گرفتار شده‌اند. شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران (آب و نیرو) به تعهدات خود برای احداث راه‌های روستایی که در اثر عملیات سدسازی تخریب شده و به زیر آب رفته‌اند عمل نکرده[10] و در عوض، با قرار دادن یدک‌کش، اقدام به جابجایی مینی بوس‌های حامل مسافر می‌نماید.[11] ازسوی استاندار خوزستان یک روز عزای عمومی در ایذه اعلام شد[12] این حادثه واکنش شدید نمایندگان مجلس را در پی داشت. حجت اله درویش پور نماینده مردم ایذه و باغملک از بی‌توجهی وزارت نیرو به اخطارها انتقاد و وزارت نیرو را مقصر حادثه دانست[13][14] هیچ دستگاهی مسولیت این حادثه را بر عهده نگرفت و حاضر به عذر خواهی از مردم داغدیده نشد. حتی استاندار خوزستان به ایذه نرفت.[15] پس از تناقض گویی‌های آشکار[16] سرانجام سازمان آب و برق خوزستان راننده مینی بوس روستا را مقصر حادثه اعلام کرد.[17] اما مسئولان انتظامی علت حادثه را «واژگونی لنج» اعلام کردند. رئیس قوه قضاییه ایران روز شنبه، ۱۲ مرداد غلامحسین محسنی اژه‌ای، دادستان کل کشور را مأمور تحقیق دربارهٔ حادثه کرد.[18] کمال موسوی، امام جمعه ایذه در خطبه‌های نماز جمعه ۱۱ مرداد به شدت از انجام نشدن وعده مسئولان انتقاد کرد و گفت به ایذه و مردم ایذه خیانت شد و مسئولین با بی‌توجهی و بی‌مسئولیتی به ایذه خیانت کردند. همچنین وی گفت :

اسرائیل هم اینگونه غزه را در محاصره قرار نداده بود که برخی مسئولین وزارت نیرو و استانداری خوزستان و به خصوص مسئولین شرکت دولتی آب و نیرو، مردم دنباله رود و سادات برحق حسینی را در محاصره قرار دادند و هر از چند گاهی باید شاهد مرگ این عزیزان باشیم. اگر اجازه می‌دادند، امروز کفن پوش به صحنه می‌آمدم تا مسئولان در اهواز و تهران بدانند که بر مردم ایذه و دهدز چه می‌گذرد و دچار چه فلاکت‌هایی هستند[19][20]

.

در اقدامی بی‌سابقه کمیته‌ای مستقل و غیردولتی گزارشی از حادثه منتشر کرد که ابعاد آن را به دور از سانسورهای معمول بررسی کرد.[21]

این شهر دارای آب و هوای بسیار معتدل است و از جاذبه‌های گردشگری طبیعی و مصنوعی فراوانی از جمله کوهستان، جنگل، رودخانه، آبشار، سد، دریاچه و… برخوردار است.

از جاذبه‌های طبیعی دهدز می‌توان به جنگلهای بلوط، آبشارهای متعدد همانند آبشار شیوند، کوه منگشت و… اشاره کرد. از جاذبه‌های مصنوعی آن نیز می‌توان دریاچه‌های سد کارون ۳ و کارون ۴، سد و نیروگاه عظیم کارون ۳، سد و نیروگاه عظیم کارون ۴، پل‌های قوسی شالو، شهرک توریستی زراس و… را نام برد. دشت بزرگ، کوه سفید، آبشار شیوند، باغ‌های لهبید، و حاجی کمال و باغ ها و چشمه های روستای لنده و همچنین جنگل روح‌افزای بلوط بلند و کوه قارون و روستاهای اطراف ازجمله تفرجگاه‌های دهدز هستند. قالی‌بافی و گلیم‌بافی از هنرهای دستی عده‌ای از بانوان دهدز است.

آبشار شیوند واقع در روستای شویند

قلعه ابدال خان

قلعه ابدال خان که متاسفانه اویل انقلاب اسلامی بدلیل کدورت مسولین وقت کمیته انقلاب اسلامی ،با تحت فشار قرار دادن بخشدار اقدام به تخریب قلعه ابدال خان نموده اند

آثار بجا مانده از قلعه در منطقه کنونی داوودی ها (کوی سعدی کنونی) وجود دارد.

قلعه ابدال خان واقع در شهر دهدز از جمله آثار باستانی مانده از گذشته می باشد

[22]== منابع ==

1. دانشگاه جندی شاپور اهواز (۱۴۰۰-۰۱-۱۶). «تاریخچه دهدز».
2. https://www.ilna.news/fa/tiny/news-958503
3. «واژگونی مینی‌بوس در آب‌های سد کارون ۳ جان ۱۲ نفر را گرفت». رادیو فردا. ۱۰ مرداد ۱۳۹۲.
4. «تناقض گویی دربارهٔ مرگ دلخراش ۱۲ عشایر بختیاری». الف. ۱۰ مرداد ۱۳۹۲.
5. «مدیرکل مدیریت بحران خوزستان اعلام کرد: نقص فنی؛ دلیل سقوط مینی بوس به دریاچه». ایسنا. ۹ مرداد ۱۳۹۲.
6. «اسامی قربانیان گدار شهپیر سد کارون 3 اعلام شد». ایبنا نیوز. ۹ مرداد ۱۳۹۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ اوت ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۴ اوت ۲۰۱۳.
7. «تناقضگویی آشکار دربارهٔ قربانیان حادثه "گدار شهپیر"». ایبنا نیوز. ۱۰ مرداد ۱۳۹۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ اوت ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۴ اوت ۲۰۱۳.
8. «یک مینی‌بوس در آب‌های سد کارون غرق شد». بی‌بی‌سی. ۱۰ مرداد ۱۳۹۲.
9. «12 نفر به علت سقوط مینی بوس در دریاچه سد کارون3 غرق شدند». مهر. ۱۰ مرداد ۱۳۹۲.
10. «تعهداتی که هیچ‌وقت در 10 سال گذشته عملی نشد / وزارت نیرو پاسخگو باشد». ۹ مرداد ۱۳۹۲.
11. «مرگ دلخراش 12 روستایی در دریاچه سد کارون 3». ایبنا نیوز. ۹ مرداد ۱۳۹۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ اوت ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۴ اوت ۲۰۱۳.
12. «عزای عمومی در ایذه». ایسنا. ۹ مرداد ۱۳۹۲.
13. «نمایندگان مجلس مسئله سقوط مینی‌بوس در سدکارون 3 را بررسی می‌کنند/ بارها هشدار داده‌ایم». فارس. ۱۰ مرداد ۱۳۹۲.
14. «وزارت نیرو به تعهدات خود در قبال سد کارون3 عمل نکرد/ حادثه قابل پیش‌بینی بود». خبرگزاری مهر. ۱۲ مرداد ۱۳۹۲.
15. «سخنان تکان دهنده امام جمعه ایذه دربارهٔ کارون 3». تابناک. ۱۱ مرداد ۱۳۹۲.
16. «تناقض‌گویی در مورد علل مرگ ۱۲ نفر در سانحه سد کارون۳». دوی چه وله فارسی. ۲ اوت ۲۰۱۳.
17. «تناقض گویی آشکار دربارهٔ قربانیان حادثه "گدار شهپیر"». تابناک. ۱۰ مرداد ۱۳۹۲.
18. «محسنی اژه‌ای مأمور تحقیق دربارهٔ حادثه کارون ۳ شد». رادیو فردا. ۱۲ مرداد ۱۳۹۲.
19. «امام جمعه ایذه دربارهٔ حادثه سد کارون: به شهر ما خیانت شد». رادیو فردا. ۱۲ مرداد ۱۳۹۲.
20. «مسئولان آب نیرو و استاندار مقصران حادثه کارون 3 هستند/ 10 سال مردم مصیبت می‌کشند». فارس نیوز. ۱۲ مرداد ۱۳۹۲.
21. «گزارش کمیته حقیقت یاب حادثه گدارشهپیر کارون3». ایبنا نیوز. ۱۲ مرداد ۱۳۹۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۵ اوت ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۴ اوت ۲۰۱۳.
22. http://shora.ahvaz.ir/%D8%A7%D8%B9%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7

• بلندا و جایگاه