کانولا
روغن کانولا یا کانولا(به انگلیسی Canola oil) نوعی روغن گیاهی است که از گونه ای از کلزا استخراج می‌شود که دارای اروسیک اسید پایین است. دانه کلزا دارای ۲۵ تا ۵۵ درصد روغن، ۱۸ تا ۲۴ درصد پروتئین و ۱۲ تا ۲۰ درصد پوست است[1] روغن کانولا (روغن گیاهی به همین نام که در کانادا می‌روید) به عنوان یک روغن خوراکی (کانولا اویل) که از کاشت گونه‌های مختلف بذر در زمین‌های مخصوصِ کاشت دانه‌های روغنی تولید می‌شود، شناخته می‌شود.
بیش از ۹۰% روغن‌های برای مصرف خوراکی کانولا در سطح دنیا دستکاری ژنتیکی شده‌اند، هرچند مضر بودن مواد غذایی دستکاری ژنتیکی شده ثابت نشده است. این نوع روغن بصورت گسترده به عنوان جایگزین سوخت دیزل همراه با روان کننده‌ها مانند لاستیک تولید و استفاده می شود. بسیاری از اجزای این روغن در دسته غیر خوراکی تقسیم بندی می شوند، با‌‌این‌حال بدین معنی نیست که مضر هستند.[2]
زمین‌هایی که این دانه‌ها در آن‌ها کشت می‌شود گونه‌ای است که به نام‌های دانه ریپ (که عمدتاً برای مصارف خوراکی است) یا در زمین‌هایی که مخصوص کشت خردل بوده (که از آن با نام کشتزارهای مخصوص دانه شلغم روغنی نیز نام برده می‌شود)، استفاده می‌شود.
استفاده از این نوع روغن امری طبیعی و معمول بوده و زیان یا آسیبی برای سلامت انسان یا احشام (حیوانات) ندارد.
این روغن همچنین به عنوان مرجعی از بیودیزل (زیست دیزلی) نیز استفاده شده و کاربرد دارد.
روغن کانولا برای اولین بار در اوایل سال ۱۹۷۰ توسط Keith downy و Balder R.steffanson به‌طور کاملاً طبیعی به وسیلهٔ دانه ریپ در دانشگاه Manitoba کانادا، کشت و پرورش داده شد که علاوه بر اسید ایروسیس کمتر، شاخصه غذایی (ارزش غذایی) متفاوتی نیز داشت در مجامع بین‌المللی کانولا عموماً به نام دانه ریپ OO یا دبل زیرو ریپ (Double zero rapeseed)) شناخته می‌شود. (این دو صفر موجود در نام این روغن) به منظور اشاره داشتن به مقدار بسیار پایین اسید ایروسیس و گلوکز تعبیه شده‌اند.
علاوه بر وجود تفاوت در گونه‌های سنتی و مرسوم Rapa و Napsus، پیوند زدن گونه‌های مختلف نوع خاصی از شلغم با گونه‌های خاصی از خردل، باعث به وجود آمدن گونه خاصی از روغن کانولا با اسید ایراسیس و گلوکز کمتر، گشت که این امر منجر به اخذ گواهی LEAR (برای کاهش مقدار اسید ایراسیس) به عنوان استاندارد مواد غذایی شد. در نتیجه این امر روغن کانولا به عنوان روغنی مناسب و بی‌خطر برای مصرف انسان در نظر گرفته می‌شود.
اتیمیولوژی (ریشه‌شناسی)
کلمه کانولا توسط هیئت اتحادیه دانه ریپ کانادا در سال ۱۹۷۰ انتخاب شد. کلمه Canola قسمت can آن از آغاز کلمه کانادا Canada گرفته شده و ola به کلمه oil به معنای روغن ارجاع داده می‌شود.
هرچند مراجع بسیاری شامل فرهنگ‌های لغت همچنان در تلاش هستند تا اثبات کنند که این کلمه Canola به این شکل تعبیر می‌شود Can (Canada) + o(il) + a(acid) (روغن کم اسید کانادایی) این فرهنگ‌ها شامل The American heritage dictionary of the English language و Random House Kernerman Webster's College Dictionary هستند.
این اسم تا حدود جانبدارانه‌ای به منظور جلوگیری از ایجاد سوء برداشت از معنای منفی تلویحی کلمه rape (بمعنای تجاوز)، انتخاب شده‌است.
تاریخچه
کانولا توسط پرورش زمین‌های (کشتزارهای) دانه ریپ، دانه روغنی که در تمدن باستان ازآن به عنوان مرجع تامیین سوخت استفاده می‌کردند، گسترش پیدا کرد. کلمه rape در اصطلاح rapeseed از کلمه لاتین rapum بمعنای گیاه شلغم، برگرفته شده‌است. تورنیپ (نوعی از گیاه شلغم)، روتاباگا (نوعی از گیاه شلغم)، کبِیج (برگ کلم)، کلم بروکسل (بروکلی)، خردل و دیگر گیاهان، وابسته به دو نوع مختلف از کانولا است که عموماً می‌رویند.
این دو نوع گونه‌هایی از brassica napus و brassica rapa هستند. علت تغییر این نام‌ها به کانولا به خاطر متمایز کردن آن از دانه روغنی ریپ طبیعی است که به مراتب اجزاء اسید ایراسیس بیشتری دارد.
گونه‌های دانه‌های روغنی brassica یکی از قدیمی‌ترین گونه‌های دانه روغنی است که توسط بشر کشت شده‌است، با مدارکی مستند از کشت آن‌ها در هند در ۶۰۰۰ سال قبل و همچنین در چین و ژاپن در ۲۰۰۰ سال قبل و همچنین استفاده از آن‌ها در اروپا شمالی برای چراغ‌های نفتی (چراغ‌های نفت سوز) در قرن ۱۳ نیز مستند است.
استفاده از آن تا زمان توسعه و گسترش نیروی بخار محدود شده بود زمانی‌که مکانیک‌ها دانه روغنی ریپ پایدار در آب را پیدا کردند این کشف بهتر از هر نوع روغن یا گریسی برای سطوح فلزات کاربرد داشت.
جنگ جهانی دوم شاهد تقاضای بالای روغن به عنوان گریس بعلت افزایش تولید تعداد موتورهای بخار در ناوهای جنگی و کشتی‌های تجاری، بود. پس از جنگ جهانی دوم منابع دانه‌های روغنی ریپ اروپا و آسیا با کمبود جدی مواجه شد و در اینجا بود که کانادا آغاز به توسعه محدودیت‌های تولید دانه روغنی ریپ کرد. پس از جنگ تقاضا به شدت کاهش یافت و در نتیجه کشاورزان به دنبال راه‌های دیگر استفاده از کشتزارها و تولید محصولات دیگر، رفتند. عصاره‌های دانه‌های روغنی ریپ برای اولین بار در سال ۱۹۵۶ تا ۱۹۵۷ به عنوان یک ماده غذایی در فروشگاه‌ها و مارکت‌ها قرار داده شد. اما این عصاره‌ها دچار خصوصیت‌های غیرقابل قبولی بودند. روغن دانه ریپ مزه و طعمی خاص و منحصر به فرد و همچنین رنگ مایل به سبز ناخوشایندی داشت که این مشکلات حاکی از وجود کلوروفیل (نوعی سبزینه) در این ماده بود و این ماده همچنین شامل وجو و تراکم درصد زیادی از اسید ایراسیس نیز می‌شد.
تحقیقات انجام شده روی حیوانات حاکی از آن بود که استفاده از اسید ایراسیس در مقیاس زیاد می‌تواند منجر به آسیب رساندن به قلب شود. هرچند با این وجود محققین هندی شواهدی را ارائه کردند که نتایج آزمایش قبلی و پیامدهای آن را زیر سؤال برده و اشاره به این موضوع دارد که مصرف خردل و دانه‌های روغنی ریپ کلاً خطرناک است. حتی غذاهای فرآوری شده از کشتزارهای دانه‌های روغنی ریپ نیز به خصوص برای حیوانات مناسب نبود. چراکه شامل درصد بالایی از طعم‌های ترکیبی نامطلوب به نام گلوکوزینولیت، می‌شود.
روغن کانولا برای اولین بار در سال ۱۹۷۰ توسط Keith downy و Balder R. steffanson به‌طور کاملاً طبیعی به وسیلهٔ دانه روغنی ریپ در دانشگاه Manitoba کانادا کشت و پرورش داده شد که علاوه بر اسید ایراسیس کمتر ارزش غذایی بیشتری نیز داشت. یک گونه توسعه یافته در سال ۱۹۹۸ به عنوان مقاومترین گونه روغن کانولا حاصل از دانه روغنی ریپ در مقابل آفات و بی آبی در نظر گرفته می‌شود. گونه ذکر شده و دیگر گونه‌های جدید با استفاده از مهندسی ژنتیک تولید شده‌اند. در سال ۲۰۱۱ .۲۶٪ازهکتارهای کاشته شده. به‌طور ژنتیکی دچار تغییر و جهش ژنتیکی شدند و باعث به وجود آمدن روغن کانولا بیوتکنولوژی شدند.
کانولا در اصل یک برند تجاری بود اما اکنون یک اصلاح ژنتیکی برای گونه‌های خوراکی دانه‌های روغنی ریپ در شمال آمریکا و استرالیا می‌باشد. در کشور کانادا تعریف رسمی و دقیق از کانولا در قانون و مقررات کانادا تدوین و تنظیم شده‌است.
تولید و تجارت
دانه‌های روغنی ریپ یک بار در کانادا به عنوان یک محصول و یک کشت کاملاً تخصصی در نظر گرفته شده‌اند اما روغن کانولا اکنون یک کشتزار پول (منبع درآمد عالی) برای آمریکا شده‌است. کشورهای کانادا و آمریکا سالانه بین ۷ الی ۱۰ میلیون تن از بذر کانولا را تولید می‌کنند. متوسط سالانه صادرات این محصول از کانادا شامل ۳ تا ۴ میلیون تن از بذر این محصول، ۸۰۰ هزار تن از روغن کانولا و ۱ میلیون تن از (آرد، بلغور یا خوراک) کانولا می‌باشد.
گونه GM روغن کانولا ممکن است بخاطر عدم تأیید صلاحیت GMOها از سوی دستگاه قضا، رشد و گسترش پیدا نکرده باشد. در محدوده آمریکا و قلمرو ایالات متحده ۹۰ درصد از کشتزارهای کانولا در شمال داکوتا گسترش و رشد پیدا کرده‌است.
دانه‌های روغنی ریپ بالاترین نرخ تولید روغن را در کشتزارهای آمریکا دارد یکی از محققین دانشگاه اورگن ثابت کرد که رشد زمستانه بذر کانولا پیوندی در مرکز ایالت Oregon امکان‌پذیر به نظر می‌رسد.
هرچند این ایالت رشد و کاشت این بذر را در مناطق Deschutes, Jefferson, Crook ممنوع اعلام کرده‌است به این علت که ممکن است منجر به جذب زنبورها از دیگر مناطق کشتزاری مانند کستزارهای هویج که نیازمند زنبورها برای گرده افشانی است، شود.
شکوفه دانه‌های روغنی ریپ منبع اصلی شهد گل برای زنبورهای عسل می‌باشد. مصرف کنندگان عمده بذر کانولا ژاپن، مکزیک، چین و پاکستان هستند و این امر در حالی است که عمده روغن کانولا و فر آورده‌های آن به ایالات متحده منتقل می‌شود و مقدار کمتری از همین حجم (حجم ارسالی به آمریکا) توسط کشتی به مکزیک، چین و اروپا صادر می‌شود.
تولیدات جهانی حاصله از دانه روغنی ریپ در فصول سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۳ چیزی حدود ۱۴ میلیون تن بود. پیش‌بینی می‌شد که در فصول سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۱ این تولیدات جهانی به حدود ۵۸٫۴ میلیون تن برسد. ایالات متحده آمریکا یکی از مصرف کنندگان اصلی روغن کانولا با برآورد حدود ۳ بیلیون پوند در سال ۲۰۱۰ بود که ۲٫۵ بیلیون پوند آن از کانادا وارد شده بود. سازمان اصلی برآورد مکانیزم قیمت جهانی تجارت کانولا، شرکت ICE کانادا می‌باشد. اکنون دانه روغنی گیاهی ریپ در مبادلات تجاری euronext داد و ستد می‌شود.
روغن کانولا
روغن کانولا با استفاده ازکمی حرارت و سپس شکستن دانه به دست می‌آید. اگرچه همهٔ درجه تجاری روغن کانولا هست و بعدتوسط هگزان آن را تصفیه می‌کنند. سرانجام روغن خام تصفیه وخالص می‌شودتوسط پاشش آب واسیدهای آلی و بانچینگ توسط خاک رس و توسط تقطیر با بخار بو زدایی می‌شود. حدود ۴۳٪ ازدانه روغن به دست می‌آید. وباقی ماندهٔ آن که کنجاله کلزا هست به عنوان یک غذای با کیفیت برای دام استفاده می‌شود. 22.68 کیلوگرم (۵۰ پوند) از کلزا حدود ۱۰ لیتر (2.64 گالن آمریکا) روغن کانولا می‌دهد.
روغن کانولا یک مادهٔ کلیدی دربسیاری از موادغذایی هست.
به عنوان یک روغن سالم و سلامتی بخش معرفی شده و در بازارهای سراسر جهان تقاضای زیادی دارد. و در مجموع سومین روغن نباتی معروف درجهان هست.
روغن جهت مصارف غیرغذایی هک زیاداستفاده می‌شودواغلب جایگزین منابع غیرقابل تجدیدپذیر درمحصولات هست شامل صنعت لوبریکنت (گریس)- سوخت زیستس - شمع‌سازی - رژلب‌سازی - جوهر مجله و روزنامه‌ها. روغن کانولا هم چنین توسط جامعه آمریکا برای پزشکی باروری به عنوان حفظ باروری مهبل استفاده می‌شود.
میانگین دانسیته روغن کانولا 0.92 گرم درمیلی لیتر هست.
اطلاعات سلامتی
مقداراسیدچرب اشباع روغن کانولا کم است. و شامل هردو اسیدچرب امگا۶وامگا۳ درنسبت۲به۱ هست. هم چنین دانسیته لیپوئید وسطح کلسترول خون راکا هش می‌دهد. به عنوان یک منبع قابل توجه ازاسیدچرب امگا۳ است. و باکاهش همه عوامل مرگ ومیر قلبی وعروقی درارتباط هست. روغن کانولا ازسازمان غذا وداروی آمریکا کفیت سلامتی بالایی را گرفته‌است به علت اینکه کلسترول خون را به مقدارزیادی کاهش می‌دهد.
| ترکیب | خانواده | % از کل |
|---|---|---|
مشکل اسیداروسیک
اگر چه روغن کلزا وحشی (یا دانهٔ کلزای اولیه (وحشی)) حاوی مقدار قابل توجهی ازاسیداروسیک بود. که به عنوان یک سم شناخته می‌شود. رقم مورد استفاده درتجارت حاوی کمتراز ۲٪ اسیداروسیک هست. معتقدند که این مقداربرای انسان مضرنیست وآسیب نمی‌زند و مصرف این دانه روغنی که اصطلاح ژنتیکی شده اثرروی سلامتی انسان ندارد. اگرچه شایعاتی منتشرشد که روغن کانولا می‌تواند مشکلاتی برای سلامتی ایجادکند اما دلیلی وجود نداردکه قانع شویم که روغن کانولا برای سلامتی خطروریسک دارد وآن رادراشکال وغذاهای مختلف استفاده می‌کنند وتوسط سازمان غذا و داروی آمریکا امن شناخته شده. ودرفرهنگ چینی هاوهندی‌ها روغن کلزاهزاران سال مورد استفاده قرارگرفته‌است امادر شکل طبیعی خودش ممکن است تأثیر متفاوتی روی سلامتی داشته باشد
جستجو و تحقیق
| روغن‌های گیاهی | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| نوع | اسید چرب اشباع شده[7] | اسیدهای چرب اشباع نشده منو[7] | اسیدهای چرب اشباع نشده چندگانه | اسید اولئیک (ω-۹) | نقطه دود | ||
| کل چندگانه[7] | آلفا لینولنیک اسید (ω-۳) | اسید لینولئیک (ω-۶) | |||||
| غیر هیدروژنه کردن | |||||||
| کانولا (کلزا) | ۷٫۳۶۵ | ۶۳٫۲۷۶ | ۲۸٫۱۴۲ | ۹-۱۱ | ۱۹-۲۱ | — | ۴۰۰ درجه فارنهایت (۲۰۴ درجه سلسیوس)[8] |
| روغن نارگیل | ۹۱٫۰۰ | ۶٫۰۰۰ | ۳٫۰۰۰ | — | ۲ | ۶ | ۳۵۰ درجه فارنهایت (۱۷۷ درجه سلسیوس)[8] |
| روغن ذرت | ۱۲٫۹۴۸ | ۲۷٫۵۷۶ | ۵۴٫۶۷۷ | ۱ | ۵۸ | ۲۸ | ۴۵۰ درجه فارنهایت (۲۳۲ درجه سلسیوس)[9] |
| روغن پنبه‌دانه | ۲۵٫۹۰۰ | ۱۷٫۸۰۰ | ۵۱٫۹۰۰ | ۱ | ۵۴ | ۱۹ | ۴۲۰ درجه فارنهایت (۲۱۶ درجه سلسیوس)[9] |
| روغن بزرک[10] | ۶–۹ | ۱۰–۲۲ | ۶۸–۸۹ | ۵۶–۷۱ | ۱۲–۱۸ | ۱۰–۲۲ | ۲۲۵ درجه فارنهایت (۱۰۷ درجه سلسیوس) |
| روغن زیتون | ۱۴٫۰۰ | ۷۲٫۰۰ | ۱۴٫۰۰ | <1.۵ | ۹–۲۰ | — | ۳۸۰ درجه فارنهایت (۱۹۳ درجه سلسیوس)[8] |
| روغن نخل | ۴۹٫۳۰۰ | ۳۷٫۰۰۰ | ۹٫۳۰۰ | — | ۱۰ | ۴۰ | ۴۵۵ درجه فارنهایت (۲۳۵ درجه سلسیوس)[11] |
| روغن بادام زمینی | ۱۶٫۹۰۰ | ۴۶٫۲۰۰ | ۳۲٫۰۰۰ | — | ۳۲ | ۴۸ | ۴۳۷ درجه فارنهایت (۲۲۵ درجه سلسیوس)[9] |
| روغن گلرنگ (>۷۰% اسید لینولئیک) | ۸٫۰۰ | ۱۵٫۰۰ | ۷۵٫۰۰ | — | — | — | ۴۱۰ درجه فارنهایت (۲۱۰ درجه سلسیوس)[8] |
| گلرنگ (اولیک بالا) | ۷٫۵۴۱ | ۷۵٫۲۲۱ | ۱۲٫۸۲۰ | — | — | — | ۴۱۰ درجه فارنهایت (۲۱۰ درجه سلسیوس)[8] |
| روغن سویا | ۱۵٫۶۵۰ | ۲۲٫۷۸۳ | ۵۷٫۷۴۰ | ۷ | ۵۰ | ۲۴ | ۴۶۰ درجه فارنهایت (۲۳۸ درجه سلسیوس)[9] |
| روغن آفتابگردان (>۶۰% اسید لینولئیک) | ۱۰٫۱۰۰ | ۴۵٫۴۰۰ | ۴۰٫۱۰۰ | ۰٫۲۰۰ | ۳۹٫۸۰۰ | ۴۵٫۳۰۰ | ۴۴۰ درجه فارنهایت (۲۲۷ درجه سلسیوس)[9] |
| روغن آفتابگردان (اولیک بالا) | ۹٫۸۵۹ | ۸۳٫۶۸۹ | ۳٫۷۹۸ | — | — | — | ۴۴۰ درجه فارنهایت (۲۲۷ درجه سلسیوس)[9] |
| هیدروژنه کردن کامل | |||||||
| روغن پنبه‌دانه | ۹۳٫۶۰۰ | ۱٫۵۲۹ | .۵۸۷ | .۲۸۷[7] | |||
| روغن نخل | ۴۷٫۵۰۰ | ۴۰٫۶۰۰ | ۷٫۵۰۰ | ||||
| روغن سویا (هیدروژنه) | ۲۱٫۱۰۰ | ۷۳٫۷۰۰ | .۴۰۰ | .۰۹۶[7] | |||
| عددها بر پایه (%) وزن کلی چربی است. | |||||||
کانولا (۴ متیل ۲و۶ دی متوکسی فنول یا ۴ وینیل سیرینگول) یک ترکیب فنولی است که نشان دهندهٔ خاصیت آنتی اکسیدانی درروغن خام کانولا است.
سوخت زیستی
ازآنجا که روغن کانولا اصلاح شده توکسین ویاسم پایین‌تری نسبت به روغن کلزادارد. روغن کانولا یک منبع امیدبخش تری هست برای سوخت زیستی از روغن طبیعی و به عنوان یکی از تجدید شدنی‌ها به جای سوخت فسیلی هست
مشکلات اصلاح ژنتیکی
مهندسی ژنتیکی که روی کلزاانجام شد باعث شد که بتواندعلف کش‌ها راتحمل کندوبرای اولین باردرسال۱۹۹۵ به کانادا معرفی شد. در سال ۲۰۰۹، ۹۰٪ از محصولات کشاورزی کانادا به علف کش‌ها مقاوم بودند.
در سال ۲۰۰۵، ۸۷٪ از کانولایی که در آمریکا رشد می‌کرداصلاح ژنتیکی شده بودند.
یک مطالعه در سال۲۰۱۰ در شمال داکوتا انجام شد که ۸۰٪ ژن گیاهان کلزای طبیعی به مقاوم‌اند. و تعداد کمی هم به هر دو علف کش مقاوم‌اند. orglyphosateor glufosinate).
فرار از گیاهان اصلاح ژنتیکی این نگرانی را افزایش می‌دهد که مقاومت کلزای وحشی نسبت به علف کش‌ها افزایش پیدا می‌کند. که می‌تواند مدیریت این گیاهان که از علف کش‌ها استفاده می‌کنند را مشکل تر کند. با این حال یکی از محققان معتقدهست که: بیشتر این کانولاها نمونه‌هایش کنار جاده است که احتمال قوی از بار کامیون‌هایی که دانه‌های اصلاحی دارند پخش شده‌است و کنار جاده رشد کرده. او همچنین اشاره می‌کند که نتایج یافته‌های اصلاح ژنتیکی کانولا ممکن است که تورش دار باشد چون نمونه‌های آن‌ها فقط در کنار جاده‌ها هست.
مشکلات قانونی
کلزای اصلاح شده ژنتیکی به یک نقطه برای مشاجره وجنجال ونبردقانونی تبدیل شده. دریک مورد با مشخصات بالا(mansatoکانادادرمقابلschmeiser)شرکت monsato ازشرکت percy schmeiser برای نقض حق ثبت اختراع شکایت کرد. بعد از اینکه او دوباره دانهٔ کانولا را کاشت وقتی که آن را از زمین برداشت کرد او کشف کرد کانولایی که مقاوم به علف کش بود و توسط monsato اختراع شده بود آلوده بود و آن را به عنوان تنها گیاه مقاوم رد کردند. دیوان عالی کشور که پرسی ثبت اختراع monsato را نقض کرده چون آگاهانه دوباره دانه مقاوم را کاشت جایی که او براشت شده بود هم چنین موجب تحمیل هزینهٔ بیش از ۲۰۰۰۰۰ $ به schmeiser شد. اما لازم نبود به schmeiser خسارت بپردازد. از آنجا که از این حضور بهره مالی نبود. در ۱۹ مارس ۲۰۰۸ شرکت schmeiser و monsato کانادا در خارج از دادگاه به یک توافق رسیدند به موجب این توافق شرکت monsato بایدهزینهٔ پاک کردن از آلودگی رابپردازد. که در کل ۶۶۰$ بود.
در سال ۲۰۰۳ تکنولوژی تنظیم ژن استرالیا یک کانولا اصلاح شده را انتشار داد که مقاوم هست به آمونیوم glufosinate که یک علف کش هست. معرفی محصول اصلاح شدهٔ ژنتیکی به استرالیا مناقشات زیادی را در پی داشت. کانولا سومین محصول بزرگ استرالیا هست. و اغلب گندم به عنوان یک محصول برای استراحت زمین و به منظور بهبود کیفیت خاک توسط کشاورزان استفاده می‌شود.
در سال ۲۰۰۸ محصولات اصلاح شده ژنتیکی در استرالیا فقط کانولا و پنبه و میخک صدپر هست
منابع
- خواجه پور، ۱۳۷۷
- "Canola Oil: Healthy or Harmful، انجمن سیستم سلامت هنری فورد". www.henryford.com. Retrieved 2021-06-01.
- «Comparison of Dietary Fats Chart» (PDF). Canola Council of Canada. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۳ سپتامبر ۲۰۰۶. دریافت‌شده در ۲۰۰۸-۰۹-۰۳.
- USDA National Nutrient Database for Standard Reference, Release 21 (2008)
- DeFilippis، Andrew P. «Understanding omega-3's» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۲ اکتبر ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۱۴ اکتبر ۲۰۱۳. از پارامتر ناشناخته
|coauthors=صرف نظر شد (|author=پیشنهاد می‌شود) (کمک) - USDA National Nutrient Database for Standard Reference, Release 22 (2009)
- "Nutrient database, Release 24". United States Department of Agriculture. All values in this column are from the USDA Nutrient database unless otherwise cited.
- Katragadda, Harinageswara Rao; Fullana, Andrés; Sidhu, Sukh; Carbonell-Barrachina, Ángel A. (2010). "Emissions of volatile aldehydes from heated cooking oils". Food Chemistry. 120 (1): 59–65. doi:10.1016/j.foodchem.2009.09.070. ISSN 0308-8146.
- Wolke, Robert L. (May 16, 2007). "Where There's Smoke, There's a Fryer". The Washington Post. Retrieved March 5, 2011.
- Fatty acid composition of important plant and animal fats and oils (German) 21 December 2011, Hans-Jochen Fiebig, Münster
- Scheda tecnica dell'olio di palma bifrazionato PO 64 (ایتالیایی)
پیوند به بیرون
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ کانولا موجود است. |
|
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ کانولا موجود است. |
- Review of University of Alberta Canola Breeding Program
- Swathing and Harvesting Canola
- Canola Production
- North Dakota State University picture comparing canola oil fatty acid content with other oils.
- USDA-ERS Briefing Room - Canola Summary of canola production, trade, and consumption as well as links to relevant USDA reports.
