کره (لبنیات)

کَره در اصل گونه‌ای چربی است که از خامهٔ شیر یا دوغ گرفته می‌شود. کره، گونه‌ای چربی ناگداخته (گرم نشده) است. کره‌ای که از خامه تهیه می‌شود، متمایل به رنگ زرد و کره‌ای که از دوغ تهیه می‌شود، متمایل به رنگ سفید است. کرهٔ دوغ، در بیشتر نقاط جهان شناخته شده نیست. در صورتی که کرهٔ دوغی که از شیر گاو تهیه شده باشد سفیدتر است و کرهٔ دوغی که از شیر حیواناتی که شیر پرچرب‌تری دارند تهیه شده‌باشد، (مانند شیر گاومیش، گوسفند و بز) رنگی متمایل به زرد روشن دارد.

کره بیشتر به‌صورت قالبی فروخته می‌شود و برای مصرف آن «کاردِ کره» به‌کار می‌رود که به‌صورت محلی نیز به فروش می‌رسد.

کره، در بازاری در لندن، ۲۰۰۶

کره‌ای که به‌صورت صنعتی تهیه شده و در بیشتر فروشگاه‌ها به صورت بسته‌بندی به فروش می‌رسد، کرهٔ خامهٔ شیر است و از به هم‌زدن پیوسته خامه به دست می‌آید. در اثر هم‌زدن پیوسته، لایهٔ محافظی که روی ذرات چربی معلق در خامه وجود دارد، بریده‌شده و مولکول‌های چربی موجود در خامه، به صورت ذرات کوچک کره، به‌هم می‌چسبند. به همین ترتیب، کرهٔ دوغ، از به‌هم‌زدن شدید دوغ سرد به دست می‌آید و به همین دلیل گونه‌ای بوی تخمیر مشابه به بوی ماست، طعمی مشابه به طعم ماست چکیده در کرهٔ دوغ قابل تشخیص است. در بسیاری از نقاط ایران و در لبنیاتی‌ها (فروشگاه‌های محصولات لبنی) بیشتر، منظور از کرهٔ محلی، کرهٔ دوغ است.

کره از منابع مهم انرژی و ویتامین A است و بیشتر در وعدهٔ صبحانه مصرف می‌شود. همچنین در دانش زیست‌شناسی کره در گروه لیپید‌ها قرار می‌گیرد. لیپید همان چربی است که آزاد شدن انرژی آن در بدن، بیشتر از دیگر مواد به طول می‌انجامد.

به‌طور کلی کره‌ها در دو دستهٔ حیوانی و گیاهی قرار می‌گیرند. کره‌های حیوانی به صورت جامد و کره‌های گیاهی با عنوان کلی مارگارین و به صورت مایع وجود دارند. مارگارین‌های جامد نوع هیدروژنه شده و اشباع هستند که خواص مارگارین واقعی را ندارند. برخی از مواقع از کره به عنوان روغن استفاده می‌شود که چربی غذاها را کم‌تر و غذا را خوش‌طعم‌تر می‌کند.

اما عنوان کره و معادل‌های خارجی آن جز در ایران، در هیچ کشوری برای مارگارین و چربی‌های گیاهی استفاده نمی‌شود.