لیتیوم کربنات
| لیتیوم کربنات | |
|---|---|
 | |
Lithium carbonate | |
دیگر نام‌ها Dilithium carbonate Carbolith Cibalith-S Duralith Eskalith Lithane Lithizine Lithobid Lithonate Lithotabs Priadel Zabuyelite | |
| شناساگرها | |
| شماره ثبت سی‌ای‌اس | ۵۵۴-۱۳-۲  |
| پاب‌کم | ۱۱۱۲۵ |
| کم‌اسپایدر | ۱۰۶۵۴ |
| UNII | 2BMD2GNA4V |
| KEGG | D00801 |
| ChEBI | CHEBI:6504 |
| ChEMBL | CHEMBL۱۲۰۰۸۲۶  |
| شمارهٔ آرتی‌ئی‌سی‌اس | OJ5800000 |
| جی‌مول-تصاویر سه بعدی | Image 1 |
SMILES
| |
| |
| خصوصیات | |
| فرمول مولکولی | Li2CO3 |
| جرم مولی | 73.891 g/mol |
| شکل ظاهری | Odorless white powder |
| چگالی | 2.11 g/cm3 |
| دمای ذوب | ۷۲۳ درجه سلسیوس (۱٬۳۳۳ درجه فارنهایت؛ ۹۹۶ کلوین) |
| دمای جوش | ۱٬۳۱۰ درجه سلسیوس (۲٬۳۹۰ درجه فارنهایت؛ ۱٬۵۸۰ کلوین) |
| انحلال‌پذیری در آب | 1.54 g/100 mL (0 °C) 1.32 g/100 mL (20 °C) 1.00 g/100 mL (60 °C) 0.72 g/100 mL (100 °C) |
| انحلال‌پذیری | insoluble in استون، آمونیاک and اتانول |
| ضریب شکست (nD) | 1.428[1] |
| ترموشیمی | |
| 1.341 J/(g·K) | |
آنتالپی استاندارد تشکیل ΔfH |
-16.46 kJ/g |
| خطرات | |
| MSDS | ICSC 1109 |
| شاخص ئی‌یو | Not listed |
| خطرات اصلی | irritant |
| نقطه اشتعال | |
| LD50 | 525 mg/kg |
| ترکیبات مرتبط | |
| دیگر کاتیون‌ها | سدیم کربنات کربنات پتاسیم کربنات روبیدیم کربنات سزیم |
| به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa) | |
| (بررسی) (چیست: /؟) | |
| Infobox references | |
|
| |
لیتیوم کربنات (به انگلیسی: Lithium carbonate)
رده درمانی: داروهای تثبیت کننده خلق
اشکال دارویی: قرص
موارد مصرف
لیتیوم کربنات برای درمان بیماری دوقطبی، روان‌پریشی و پروفیلاکسی در مانیا به کار می‌رود. اختلال دوقطبی اختلال شایعی است و از بزرگترین موانع برای سیستم بهداشتی است که می‌تواند بار مالی زیادی بر جوامع وارد کند.[2]در سال ۱۸۴۳، کربنات لیتیوم به عنوان یک حلال جدید برای سنگ در مثانه مورد استفاده قرار گرفت. در سال ۱۸۵۹، برخی از پزشکان برای تعدادی از بیماری‌ها از جمله نقرس، محاسبات ادراری، روماتیسم، شیدایی، افسردگی و سردرد، درمانی را با نمک لیتیوم توصیه کردند. در سال ۱۹۴۸، جان کید اثر ضد میکروبی یونهای لیتیوم را کشف کرد. این یافته باعث شد لیتیوم، به ویژه لیتیوم کربنات، برای درمان شیدایی و افسردگی و اقدام به خودکشی مرتبط با اختلال دو قطبی استفاده شود. کربنات لیتیوم برای درمان شیدایی، افکار خودکشی و افسردگی (تنها مرتبط به اختلال دوقطبی مورد استفاده قرار گیرد. به تازگی توسط محققان علوم پزشکی در انگلیس تحقیقی صورت گرفته که نشان می دهد لیتیوم در پیشگیری از سرطان روده موثر است؛ این متخصصان معتقدند که داروی لیتیوم می‌تواند به سلامت سلول‌های بنیادی در دستگاه هاضمه کمک کرده و آن‌ها را در مقابل اثرات سوء جهش‌های سلولی که عامل سرطان هستند، مقاوم کند.
درمان افسردگی
لیتیوم کربنات در بیش از ۳۰۰ پژوهش به عنوان یک درمان موثر برای افسردگی دوقطبی واقع شده و از سابقه بالینی بسیار بالایی برخوردار است.در این پژوهش ها نشان داده شد که لیتیوم کربنات به طور قابل توجهی میل به خودکشی و افکار خودکشی را سرکوب میکند. از آنجا که افراد مبتلا به افسردگی بالینی و اختلالات خلقی مانند اختلال دوقطبی یا سیکلوتایمیا میباشند، ۳۰ برابر بیشتر در معرض خودکشی هستند، یافته های این پژوهش قابل توجه است.
مکانیسم اثر
یونهای لیتیوم با فرایندهای انتقال یون تداخل دارند (رجوع کنید به " پمپ سدیم ") که پیام‌های منتقل شده به سلول‌های مغز را انتقال داده و تقویت می‌کنند.[3] شیدایی با افزایش نامنظم فعالیت پروتئین کیناز C (PKC) در مغز همراه است. کربنات لیتیوم و سدیم والپروات، دارویی دیگر که به‌طور سنتی برای درمان این اختلال مورد استفاده قرار می‌گیرد، با مهار فعالیت PKC در مغز عمل میکند و به تولید ترکیبات دیگری که باعث مهار PKC می‌شوند نیز کمک میکند.[4] خواص کنترل خلقی کربنات لیتیوم کاملاً درک نشده‌است.[5]
عوارض جانبی
در صورت بروز هر یک از علایم زیر، مصرف لیتیم را قطع کرده، با پزشکتان تماس بگیرید: غش، ضربان قلب تند، کند یا نامنظم؛ تکلم نامفهوم، بی‌اختیاری ادرار یا عدم کنترل ادرار، ضعف یا خستگی غیرمتعارف؛ افزایش وزن؛ سرگیجه؛ تهوع یا استفراغ؛ مشکلات بینایی یا چشم درد؛ کبودی و درد در انگشتان دست و پا؛ سردی بازوها و پاها؛ اسهال؛ خواب آلودگی؛ لرزش بدن؛ گیجی؛ تاری دید؛ تشنج؛ آکنه، تحریک پذیری، ورم آرنج و مچ دست، وزوز گوش، کاهش حس لامسه، طعم فلزی، خشکی دهان، اسهال، پرادراری، علائم کم‌کاری تیروئید و افزایش وزن برای بعضی‌ها افسردگی به وجود می‌آورد، تشنگی زیاد، بی‌تفاوتی نسبت به کارها، بی حالی شدید.[6]صرف نمک لیتیوم خطرات و عوارض جانبی دارد. استفاده گسترده از لیتیم برای درمان اختلالات مختلف روانی شناخته شده‌است که می‌تواند منجر به دیابت نفروژنیک اکتسابی شود.[7] مسمومیت با لیتیوم می‌تواند بر سیستم عصبی مرکزی و سیستم کلیوی تأثیر بگذارد و می‌تواند کشنده باشد.[8]
منابع
- Pradyot Patnaik. Handbook of Inorganic Chemicals. McGraw-Hill, 2002, ISBN 0-07-049439-8
- «مرور نشریات - Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology - مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران». ijpcp.iums.ac.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۶-۰۶.
- "lithium, Lithobid: Drug Facts, Side Effects and Dosing". Medicinenet.com. 2016-06-17. Retrieved 2017-01-02.
- Yildiz, A; Guleryuz, S; Ankerst, DP; Ongür, D; Renshaw, PF (2008). "Protein kinase C inhibition in the treatment of mania: a double-blind, placebo-controlled trial of tamoxifen" (PDF). Archives of General Psychiatry. 65 (3): 255–63. doi:10.1001/archgenpsychiatry.2007.43. PMID 18316672.
- Lithium Carbonate at PubChem
- http://www.nhs.uk/medicine-guides/pages/MedicineOverview.aspx?condition=Depression&medicine=lithium%20carbonate
- Richard T. Timmer; Jeff M. Sands (1999-03-01). "Lithium Intoxication". Jasn.asnjournals.org. Retrieved 2017-01-02.
- Simard, M; Gumbiner, B; Lee, A; Lewis, H; Norman, D (1989). "Lithium carbonate intoxication. A case report and review of the literature" (PDF). Archives of Internal Medicine. 149 (1): 36–46. doi:10.1001/archinte.149.1.36. PMID 2492186. Archived from the original (PDF) on 2011-07-26. Retrieved 2010-09-11.
- فرهنگ داروهای ژنریک ایران، دکتر حشمتی، ۱۳۸۷