اهلی کردن
اهلی کردن یا رام کردن فرایندی است که در آن گروهی از جانوران یا گیاهان به زندگی زیر نظر و تحت حمایت انسانها خو می‌گیرند. انسانها به دلایل مختلف بسیاری از حیوانات را در طول تاریخ اهلی کرده‌اند. مهمترین این دلایل شامل؛ تهیهٔ مواد غذایی و کالاهای ارزشمند دیگر (مانند پشم، پنبه و ابریشم)، کمک در انجام برخی فعالیت‌ها (مانند حمل و نقل، شخم زدن زمین و شکار)، محافظت از خود و دام، لذت و تفریح به عنوان حیوان مونس یا گیاه تزئینی و برای تحقیقات علمی مانند یافتن درمان بیماری‌ها می‌شوند.
| عصر سنگ |
|---|
| ↑ پیشا انسان (پلیوسن) |
Epipaleolithic
|
| ↓ مس‌سنگی |
یک نقاشی قدیمی مصری از اولین مراحل اهلی‌کردن گاو
سگ و گوسفند از نخستین حیوانات اهلی‌شده
نقاشی از حیوانات وحشی (بالا) و اهلی (پایین)
والتر روتشیلد برای نشان‌دادن شخصیت اهلی گورخرها به عموم مردم، با ۴ گورخر دَشتی معروف خود، کالسکه‌اش را تا کاخ باکینگهام راند.[1]
فهرست حیوانات اهلی
نوشتار اصلی: فهرست حیوانات اهلی
در این فهرست زمان تقریبی و محل اولین اهلی‌سازی برای حیوانات واقعاً اهلی‌شده ذکر شده‌است.
| گونه (نام علمی) | زمان | محل |
|---|---|---|
| سگ (Canis lupus familiaris) | ۱۵۰۰۰ پیش از میلاد | شرق آسیا و آفریقا |
| گوسفند (Ovis orientalis aries) | بین ۹ تا ۱۱۰۰۰ پ.م[2][3] | جنوب غربی آسیا |
| بز (Capra aegagrus hircus) | ۱۰۰۰۰ پ.م [4] | ایران |
| خوک (Sus scrofa domestica) | ۹۰۰۰ پ.م[5] | خاورمیانه، چین |
| گاو (Bos primigenius taurus) | ۸۰۰۰ پ.م[6][7] | هند، خاورمیانه و آفریقای جنوب صحرا |
| گربه (Felis catus) | ۷۵۰۰ پ.م[8] | قبرس و خاورمیانه |
| مرغ (Gallus gallus domesticus) | ۶۰۰۰ پ.م[9] | هند و جنوب شرقی آسیا |
| خوکچه هندی (Cavia porcellus) | ۵۰۰۰ پ.م[10] | پرو |
| خر (Equus africanus asinus) | ۵۰۰۰ پ.م[11][12] | مصر |
| اردک (Anas platyrhynchos domesticus) | ۴۰۰۰ پ.م | چین |
| گاومیش (Bubalus bubalis) | ۴۰۰۰ پ.م | هند، چین |
| اسب (Equus ferus caballus) | ۴۰۰۰ پ.م[13] | دشت‌های اورآسیا |
| شتر (Camelus dromedarius) | ۴۰۰۰ پ.م | عربستان |
| لاما (Lama glama) | ۳۵۰۰ پ.م | پرو |
| کرم ابریشم (Bombyx mori) | ۳۰۰۰ پ.م | چین |
| گوزن شمالی (Rangifer tarandus) | ۳۰۰۰ پ.م[14] | روسیه |
| کبوتر چاهی (Columba livia) | ۳۰۰۰ پ.م | سواحل مدیترانه |
| غاز (Anser anser domesticus) | ۳۰۰۰ پ.م[15] | مصر |
| شتر دوکوهانه (Camelus bactrianus) | ۲۵۰۰ پ.م | آسیای میانه |
| غژگاو (Bos grunniens) | ۲۵۰۰ پ.م | تبت |
| بنتنگ (Bos javanicus) | نامعلوم | جنوب شرق آسیا، جزیره جاوه |
| گااور (Bos gaurus frontalis) | نامعلوم | جنوب شرق آسیا |
| الپاکا (Vicugna pacos) | ۱۵۰۰ پ.م | پرو |
| راسو (Mustela putorius furo) | ۱۵۰۰ پ.م | اروپا |
| اردک موسکووی (Cairina momelanotus) | نامعلوم | آمریکای جنوبی |
| مرغ شاخدار | نامعلوم | آفریقا |
| کپور | نامعلوم | شرق آسیا |
| بوقلمون | ۵۰۰ پ.م | مکزیک |
| ماهی قرمز | نامعلوم | چین |
| خرگوش اروپایی | ۱۶۰۰ پ.م | اروپا |
پانویس
- Is it possible to ride zebras the way we ride horses?, The Guardian
- Krebs, Robert E. & Carolyn A. (2003). Groundbreaking Scientific Experiments, Inventions & Discoveries of the Ancient World. Westport, CT: Greenwood Press. ISBN 0-313-31342-3.
- Simmons, Paula (2001). Storey's Guide to Raising Sheep. North Adams, MA: Storey Publishing LLC. ISBN 978-1-58017-262-2. Unknown parameter
|coauthors=ignored (|author=suggested) (help) - Melinda A. Zeder, Goat busters track domestication (Physiologic changes and evolution of goats into a domesticated animal), April 2000
- Giuffra E, Kijas JM, Amarger V, Carlborg O, Jeon JT, Andersson L. The origin of the domestic pig: independent domestication and subsequent introgression., April 2000
- «Late Neolithic megalithic structures at Nabta Playa (Sahara), southwestern Egypt». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ فوریه ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۱ آوریل ۲۰۱۰.
- «Laboratoire de Préhistoire et Protohistoire de l'Ouest de la France». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ ژوئن ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۱ آوریل ۲۰۱۰.
- domestication of the cat on Cyprus, National Geographic
- West B. and Zhou, B-X., Did chickens go north? New evidence for domestication, World’s Poultry Science Journal, 45, 205-218, 1989, quotation 8 p.
- History of the Guinea Pig (Cavia porcellus) in South America, a summary of the current state of knowledge
- Beja-Pereira, Albano et al., African Origins of the Domestic Donkey, Science 304:1781, 18 June 2004, cited in New Scientist
- Roger Blench, The history and spread of donkeys in Africa
- «The Domestication of the Horse». بایگانی‌شده از اصلی در ۲ فوریه ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۱ آوریل ۲۰۱۰.
- «Domestication of Reindeer». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ مارس ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۱ آوریل ۲۰۱۰.
- Geese: the underestimated species
منابع
- Wikipedia contributors, "Domestication," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Domestication&oldid=353326008 (accessed April 1, 2010).
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ اهلی کردن موجود است. |
 غلات |
| ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Pseudocereals |
| ||||||||||||
| |||||||||||||
.JPG.webp){kind=small}
_at_Atuncolla_near_Sillustani_Juliaca.jpg.webp){kind=small}
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.