فناوری

فناوری[2] یا تکنولوژی (به فرانسوی: Technologie) مجموع تکنیک‌ها، مهارت‌ها، روش‌ها و فرایندهایی است که در تولید کالاها یا خدمات یا تحقق اهداف مانند تحقیقات علمی استفاده می‌شود. فناوری می‌تواند دانش تکنیک‌ها، فرایندها و مواردی از این دست باشد، یا می‌تواند در ماشین‌ها تعبیه شود تا بدون اطلاع دقیق از عملکرد آنها، امکان کار را فراهم آورد. سیستمی که از تکنولوژی برای دریافت یک ورودی، و سپس تغییر آن با توجه به کاربرد، و تولید خروجی استفاده می‌کند به عنوان سیستم‌ تکنولوژیک یا سامانه فناوری شناخته می‌شود.

یک توربین بخار با محفظه باز. چنین توربین‌هایی بیشتر برق مورد نیاز انسان را در سراسر جهان تأمین می‌کنند. مصرف برق و استاندارد زندگی ارتباط نزدیکی با یکدیگر دارند.[1] تصور بر این است که برق رسانی بزرگترین دستاورد بشر در قرن ۲۰ بوده‌است.

ساده‌ترین شکل فناوری، توسعه و استفاده از ابزارهای اساسی است. کشف چگونگی کنترل آتش در پیش از تاریخ و انقلاب نوسنگی بعدی، منابع غذایی موجود را افزایش داد و اختراع چرخ به انسان‌ها کمک کرد تا در محیط زندگی خود سفر کرده و آنها را کنترل کنند. تحولات در زمان‌های تاریخی، از جمله چاپ فشاری، تلفن و اینترنت، موانع جسمانی برقراری ارتباط را کاهش داده و به انسان‌ها امکان تعامل آزادانه در مقیاس جهانی را داده‌است.

فناوری تأثیرات بسیاری دارد. فناوری به توسعه اقتصادهای پیشرفته تر (از جمله اقتصاد جهانی امروز) کمک کرده و امکان ایجاد طبقه خوشگذران را فراهم کرده‌است. بسیاری از فرایندهای فناوری، محصولات جانبی ناخواسته ای تولید می‌کنند که به عنوان آلودگی شناخته می‌شوند و منابع طبیعی را کاهش داده و به محیط زیست زمین آسیب می زنند. نوآوری‌ها همیشه بر ارزش‌های یک جامعه تأثیر گذاشته و سوالات جدیدی را در اخلاق فناوری مطرح کرده‌اند. به عنوان مثال می‌توان به افزایش مفهوم بازده از نظر کارایی انسانی و چالش‌های اخلاق زیستی اشاره کرد.

تکنولوژی (به معنای "دانش مهارت یا هنرِ ساختن یا تکنیک‌شناسی") از واژه لاتین τέχνη (techne) به معنای "هنر یا مهارت" و پسوند λογία (logia) به معنای "دانش" گرفته شده‌است.[3]

تعریف

فناوری استفادهٔ عملی از دانش و مهارت برای ساختن ابزار ماشین ساختمان وسیلهٔ نقلیه و سایر وسایل مورد نیاز دیگر است در طول تاریخ تعاریف متعددی توسط صاحب نظران در مورد مفهوم تکنولوژی ارائه شده‌است. برخی همچون نژی آن را در معنای ابزاری برای حفظ بقای انسان‌های نخستین تعبیر کرده‌اند و برخی دیگر مانند کلاکستون آن را ابزاری در دست بشر برای تسلط بر محیط دانسته‌اند. فناوری، دانش-مهارت تولید افزار (سخت و نرم) است. فناوری (تکنولوژی) شیوه و شگرد ساخت و کاربرد ابزار، دستگاه‌ها، ماده‌ها و فرایندهایی است که گره گشای دشواری‌های انسان است. فناوری یک فعالیت انسانی است و از همین رو، هم از دانش و هم از مهندسی دیرینه تر است.

مجموعهٔ «دانش» قابل دسترس برای ساختن ملزومات و مصنوعات از هر نوع، برای پرداختن به حرفه‌ها و مهارت‌های دستی (به استثنای آنجا م کارهای مذهبی، جادویی، نظامی یا آشپزی) و برای استخراج یا جمع‌آوری انواع مواد (به استثنای موادی که برای خوراک یا برای مراسم مذهبی یا جادویی مورد استفاده قرار می‌گیرند) دلالت دارد.[4]

  • در مورد جوامعی که هم‌اکنون صنعتی اند یا جوامعی که در حال صنعتی شدن هستند این اصطلاح دلالت دارد بر همه یا بخش منظمی از آن مجموعه «دانش» که مربوط است به:
  1. اصول علمی و اکتشافات
  2. فرایندهای صنعتی موجود و پیشین، منابع نیرو و مواد، و روش‌های انتقال و ارتباط، که تصور می‌شود به تولید یا بهبود کالاها و خدمات مربوط باشند.
  • مفهوم تکنولوژی به صورت دانشی که به ساختن و بکار بردن ابزار و وسائل مربوط می‌شود، و دانش استفاده از مواد خام (به استثنای خوراک)
  • «نظام تکنولوژیک» یعنی «ابزار مادی و مجموعه‌ای از دانش» که «در اختیار افراد سهیم در یک اقتصاد قرار دارد».
  • کاربرد صنعتی نتایج علم که کار فن شناسان و مهندسان است و «علم» یا «علم محض» اختصاص داده شده‌است.
  • دلالت دارد بر فعالیت عملی در راه بهبود روش‌ها و وسائل صنعتی قدیمی بدون ارجاع به اصول علمی، یعنی گرایش به اختراع اشیاء و فرایندهای جدید یا ایجاد بهبود در اشیاء و فرایندهای قدیمی تر.. و شاید اکثر اختراعات فنی و ترقیات بی هیچ نوع کمکی از سوی علم محض صورت گرفته‌است.
  • دلالت دارد بر مجموعه‌ای از دانش و مهارتی که مبشر اختراعات و ترقیات فنی بوده یا بالقوه قابل استفادهٔ آن‌ها باشد.
  • واژه فناوری اغلب به نوآوری‌ها و نو ابزارهایی اشاره دارد که از اصول و فرایندهای تازه یافتهٔ دانشی بهره می‌گیرند. از این رو مقولهٔ فناوری ممکن است در بدو مواجهه عجیب جلوه کند. لیکن چنین نیست. حتی نوآوری‌های بسیار کهن مانند چرخ هم نمونه‌هایی از فناوری بوده و به‌شمار می‌روند. از مصداقهای فناوری نزد قدما فوت کوزه‌گری بوده‌است.
  • فناوری همان تسلط و تبحر انجام کار است، فناوری توانایی انجام کار در تمامی سطوح و زمینه‌ها است. یعنی طراحی، ساخت، استفاده، تعمیر و نگهداری و تحقیق و توسعه و غیره می‌باشد.
  • امروزه بسیاری از فناوری‌ها در نتیجه پژوهش به دست می‌آیند و پژوهشگاه‌های فناوری زیادی در سراسر جهان بر پا شده‌است. تکنولوژی به معنای اصلی حداکثر استفاده از کمترین امکانات موجود می‌باشد. در کتاب مبانی و مدیریت فناوری اطلاعات[5] آمده‌است:
  • فناوری به معنی کاربرد منظم معلومات علمی و دیگر آگاهی‌های نظام‌یافته برای انجام وظایف علمی است.
  • فناوری را می‌توان کلیهٔ دانش‌ها، فرایندها، ابزارها، روش‌ها و سیستم‌های به کار رفته در ساخت محصولات و ارائهٔ خدمات تعریف کرد.
  • فناوری کاربرد عملی دانش و ابزاری برای کمک به تلاش انسان است.
  • فناوری نوآورد (cutting-edge) به فناوری‌ای گفته می‌شود که به تازگی در بازار آمده و قابلیت‌های نوین و نوآورانه‌ای ارائه می‌کند.
  • یونیدو فناوری را کاربرد علوم در صنایع با استفاده از رویه‌ها و مطالعات منظم می‌داند
  • فرهنگ لاروس، فناوری را مطالعهٔ ابزارها، شیوه‌ها و روش‌های مورد انتظار و مورد استفاده در حوزه‌ها گوناگون صنعت می‌داند.
  • فناوری مجموعه‌ای از فرایندها، روش‌ها، فنون، ابزار، تجهیزات، ماشین‌آلات و مهارت‌هایی است که توسط آن‌ها کالایی ساخته شده یا خدمتی ارائه می‌گردد.
  • فناوری عبارت است از کاربرد علوم در صنایع با استفاده از رویه‌ها و مطالعات منظم و جهت‌دار.
  • علام با مطالعهٔ طبیعت به بررسی رفتارهای طبیعی و فیزیکی پرداخته و به دنبال کشف پدیده‌ها است و در حالی‌که فناوری با به‌کارگیری ایده‌ها و دستاوردهای علمی، خدمات و کالای مورد نیاز بشر را ارائه می‌کند.
  • فناوری عامل تبدیل منابع طبیعی، سرمایه و نیروی انسانی به کالا و خدمات است که عناصر متشکله یا ارکان آن عبارت است از: سخت‌افزار، انسان افزار یا نیروی انسانی متخصص، فناوری متبلور در اسناد و مدارک یا اطلاعات، سازمان‌ها یا نهاد افزار.[5]
  • تکنولوژی یا فناوری به معنای کاربرد منظم معلومات علمی و دیگر آگاهی‌های نظام یافته برای انجام وظایف عملی است. به بیان ساده‌تر، تکنولوژی کاربرد عملی دانش و ابزاری برای کمک به تلاش انسان است و تأثیر بسزایی بر توسعه جوامع بشری دارد.[6][7][8][9][10][11][12][13][14][15][16][17][18][19][20]

تأثیر بر زندگی

یک پژوهش میدانی در مورد استفاده از نمایش‌گرهای الکترونیکی نشان می‌دهد، که از هر ده نفر، شش نفر احساس می‌کنند که روزانه وقتشان را بیش از حد در جلوی این دستگاه‌ها می‌گذرانند. آن‌ها می‌گویند می‌خواهند یک زندگی ساده‌تر و آهسته‌تر داشته باشند. این پژوهش همچنین رویکرد فناوری به حیطه فردی، به سنت و جهانی‌شدن را بررسی کرده‌است. سه چهارم افراد شرکت‌کننده گفته‌اند که فکر می‌کنند جهان با سرعتی بیش از حد برای آن‌ها در حال تغییر است.[21]

تأثیر بر صنعت و بازار کار

تأثیر فناوری و ابزارهای آن بر زندگی مردم، سبب گشته صنعت و بازار کار نیز با این پدیده درآمیزند. به طوری که امروزه اغلب کسب و کارها و مشاغل، برای پیشرفت و ارتقای کار خود، به سراغ ابزارهای فناوری می‌روند. همچنین بسیاری از مشاغل نوپا و استارتاپی که به وجود آمده‌اند که به‌طور مستقیم با فناوری و ابزارهایش در ارتباط بوده و و از طریق آن به مردم خدمت رسانی می‌نمایند.[22]

جستارهای وابسته

پانویس
  1. National Research Council; Division on Engineering and Physical Sciences; Energy Engineering Board; Commission on Engineering and Technical Systems; Committee on Electricity in Economic Growth (1986). Electricity in Economic Growth. Washington, DC: National Academies Press. pp. 16, 40. ISBN 978-0-309-03677-1. Archived from the original on 7 June 2014. Retrieved 8 May 2015.
  2. «فناوری» [عمومی] هم‌ارزِ «technology, technologie (fr.)»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر اول. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۶۴-۷۵۳۱-۳۱-۱ (ذیل سرواژهٔ فناوری)
  3. Liddell, Henry George; Scott, Robert (1980). A Greek-English Lexicon (Abridged ed.). United Kingdom: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-910207-5.
  4. فرهنگ علوم اجتماعی- نوشتهٔ گولد و کولب - ترجمهٔ محمد جواد زاهدی-نشر مازیار- چاپ دوم ۱۳۸۴- ص۲۶۲
  5. مبانی و مدیریت فناوری اطلاعات، محمد فتحیان، حاتم مهدوی نور، تهران، دانشگاه علم و صنعت، ۱۳۸۶، چاپ ششم
  6. "Introduction to Virtualization" (PDF). 2013. Retrieved 2017-06-06.
  7. Nicos Bilalis (2015). "Computer Aided Design" (PDF). Retrieved 2017-06-06.
  8. Jonathan Block (2008). "Stochastic Processes and the Mathematics of Finance" (PDF). Retrieved 2017-06-06.
  9. William F. Trench (2013). "Elementary Differential Equations - Trinity University" (PDF). Retrieved 2017-06-06.
  10. J. H. Heinbockel (2013). "Introduction to Calculus - Old Dominion University" (PDF). Retrieved 2017-06-06.
  11. S Johnston. "Ada-95: A guide for C and C++ programmers" (PDF).
  12. H. Scott Fogler. "Elements of Chemical Reaction Engineering" (PDF).
  13. Jennifer Knaack (2012). "The Importance of Analytical Chemistry in Quantitative Pharmaceutical Sciences - Mercer University" (PDF). Retrieved 2017-06-06.
  14. Alberto Bisin (2011). "Introduction to economic analysis - NYU" (PDF). Retrieved 2017-06-06.
  15. "Mechanical Engineering - University of Kentucky" (PDF).
  16. M Sponcil. "Use of social media by college students: Relationship to..." (PDF).
  17. "Supreme Court of the United States - Authors Guild" (PDF).
  18. "Economic Value of Google - O'Reilly Media" (PDF).
  19. "Petroleum Industry in Nigeria: Environmental Issues, National ..." (PDF).
  20. "Introduction to Computer Systems" (PDF).
  21. «نقش بیش از حد فناوری در زندگی روزانه». ۲۵ تیر ۱۳۹۳.
  22. «تأثیر فناوری بر صنعت و بازار کار».
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.