منطقه شکارممنوع کوه هوا و تنگ‌خور

منطقه شکارممنوع کوه هوا و تنگ‌خور با وسعت ۱۲۹٬۶۵۸ هکتار در جنوب شرقی استان فارس و از نظر تقسیمات سیاسی در حوزه سه شهرستان لامرد (شمال غرب، شمال و شمال شرق بخش علامرودشت)، خنج (بخش محمله) و گراش (دهستان خلیلی) واقع شده‌است و یکی از ۲۰ منطقه شکارممنوع استان فارس به‌شمار می‌رود.[1][2] محدوده مذکور در در فاصله ۸۰ کیلومتری شمال شهر لامرد و ۶۵ کیلومتری جنوب غربی و غرب خنج قرار دارد و توسط اداره حفاظت محیط زیست شهرستان لامرد و همکاری انجمن‌های مردم‌نهاد محلی اداره و حفاظت می‌شود.

مختصات: ۲۷°۵۰′۰۰″ شمالی ۵۲°۵۲′۰۰″ شرقی
منطقه شکارممنوع کوه هوا و تنگ‌خور
مکانلامرد، خنج، گراش، فارس، ایران
مساحت۱۲۹٬۶۵۸ هکتار

تاریخچه حفاظت

این محدوده از سال ۱۳۷۸ به عنوان منطقه شکار ممنوع انتخاب شده‌است. پاسگاه محیط‌بانی کوه هوا به منظور حفاظت از این منطقه در سال ۱۳۸۰ ساخته شده و چهار نفر محیط‌بان از حیات وحش این منطقه حفاظت می‌کنند.[3] اولین آگهی رسمی در تاریخ ۱۳۷۸/۱۵/۱۲ در روزنامه رسمی کشور جمهوری اسلامی ایران به عنوان منطقه شکار ممنوع به مدت پنج سال اعلام گردید. در آخرین آگهی در سال ۱۳۸۶ ممنوعیت شکار در این منطقه به مدت ۵ سال تمدید گردید.[4]

در سال‌های اخیر با مشارکت اداره حفاظت محیط زیست شهرستان لامرد و انجمن زمین و زندگی علامرودشت و برپایی چادرهای ویژه به منظور جلوگیری از شکار و زنده‌گیری نوزادان حیات وحش در منطقه شکار ممنوع کوه هوا، جمعیت حیات وحش افزایش چشمگیری داشته‌است.[5] این انجمن مردم‌نهاد فعالیت جدی حفاظت از این گونه‌ها را با همکاری اداره حفاظت محیط زیست شهرستان لامرد از سال ۱۳۹۵ آغاز کرد و با احداث ۱۰ باب آبشخور و یک باب پاسگاه قرق‌بانی و استخدام ۳ قرق‌بان در قالب حفاظت مشارکتی سبب افزایش جمعیت حیات وحش منطقه شکار ممنوع کوه هوا و تنگ خور شد؛ به طوری که بر اساس آمار سرشماری حیات وحش این منطقه، جمعیت کَل، بُز و قوچ و میش از تعداد ۸۴ رأس در سال ۹۵ به ۸۰۹ رأس در سال ۹۸ رسید.[3]

این منطقه با وجود تنوع زیستی بسیار غنی و گونه‌های ارزشمند جانوری و گیاهی همچنان به‌صورت شکارممنوع مدیریت می‌شود. وجود چاه‌های فراوان گاز در کوه‌های هوا و تنگ‌خور، مهم‌ترین دلیل عدم موافقت با ارتقای این منطقه به عنوان یکی از مناطق چهارگانه حفاظت محیط زیست است.[6]

پوشش گیاهی و زندگی جانوری

منطقه شکارممنوع کوه هوا و تنگ خور با وسعت ۱۳۰ هزار هکتار شامل کوه‌های هوا، شانول، پرپازنی و کوه تلخ است. تلاقی دو ناحیه رویشی خلیج عمانی و ایران تورانی سبب تنوع گونه‌ای این منطقه شده‌است.[7] این منطقه دارای پوشش جنگلی نسبتاً متراکمی از گونه‌های بَنه، بادام و پسته کوهی در بین کوه‌های زاگرس جنوبی است. آویشن، بومادران، مرو تلخ و آنغوزه از مهم‌ترین گونه‌های دارویی آن به‌شمار می‌رود.[8] کنار، استبرق، کلخنگ، کیکم، انواع گون و گونه‌های مرتعی و گیاهان دارویی از دیگر گونه‌های گیاهی منطقه به‌شمار می‌رود.

منطقه شکارممنوع کوه هوا و تنگ خور به علت وجود گونه‌های کل، بز، قوچ، میش و پلنگ و راهگذر حیات وحش دارای ارزش است[9] و از نظر تنوع زیستی میزبان زیرگونه قوچ و میش منحصر به فرد لارستان و کل و بز است و یکی از بهترین و بکرترین زیستگاه‌های گونه ارزشمند قوچ و میش لارستانی در استان فارس به‌شمار می‌رود.[6] چهار گونه گربه‌سان مانند پلنگ، کاراکال، گربه جنگلی و گربه وحشی در این منطقه، زیست می‌کنند و همچنین روباه معمولی و شاه‌روباه نیز در آن یافت می‌شود.[3] همچنین این منطقه زیستگاه چندین گونه مار سمی شامل مار جعفری، کبرای سیاه، گرزه‌مار، افعی شاخدار و افعی پلنگی است.[10][11] گونه‌هایی مانند عقاب دوبرادر نیز در این منطقه زادآوری دارند و پرندگانی مانند کبک و تیهو در آنجا به وفور یافت می‌شود.[3][12]

تهدیدها و تعارضات
تخریب طبیعت کوه تنگ‌خور بر اثر تأسیسات میدان گازی شانول

این منطقه شکار ممنوع کوه هوا و کوه تنگ خور را شامل می‌شود. این دو کوه که به ترتیب میدان‌های گازی هما و شانول را در خود جای داده‌اند، در سال‌های اخیر به علت فعالیت‌های اکتشاف، استخراج و بهره‌برداری از منابع گاز آسیب فراوانی دیده‌اند و چهره بکر طبیعی آن دستخوش تغییر گردیده‌است.[13] علاوه بر تخریب‌های متعدد توسط شرکت ملی گاز ایران و فعالیت‌های اکتشافی و حفاری جهت استخراج گاز، خشک‌سالی‌های پی‌درپی و در نتیجه کاهش منابع آب و غذا و وجود پروانه چرای متعدد و چرای بی‌رویه از جمله تهدیدات در منطقه به‌شمار می‌رود.

جاذبه‌های گردشگری

این منطقه با توجه به وجود چشمه‌سارها و تنوع پوشش گیاهی و همچنین وجود مناطق بکر دیدنی، به خصوص در فصل زمستان و بهار پذیرای بازدیدکنندگان و گردشگران طبیعی می‌باشد.

منابع
  1. «سه منطقه جدید به مناطق شکار ممنوع استان فارس اضافه شد». ایرنا. ۱۶ اسفند ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۲ آبان ۱۳۹۹.
  2. «سه منطقه جدید به مناطق شکار ممنوع استان فارس اضافه می‌شود». سازمان حفاظت محیط زیست. دریافت‌شده در ۲ آبان ۱۳۹۹.
  3. «افزایش جمعیت گونه‌های حیات وحش در لامرد با مشارکت جوامع محلی». ایلنا. ۱۵ مهر ۱۳۹۹. دریافت‌شده در ۲ آبان ۱۳۹۹.
  4. «مناطق شکارممنوع استان فارس». اداره کل حفاظت محیط زیست فارس. دریافت‌شده در ۲۷ مرداد ۱۳۹۳.
  5. «آبرسانی به حیات وحش منطقه شکار ممنوع کوه هوا». خبرگزاری صدا و سیما. ۲۲ تیر ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۲ آبان ۱۳۹۹.
  6. «آلودگی شدید زیستگاه قوچ لارستان به دلیل ورود مواد شیمیایی از یک دکل حفاری». دیده‌بان محیط زیست و حیات وحش ایران. ۱۶ مرداد ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۲ آبان ۱۳۹۹.
  7. «ثبت تصاویری از زادآوری افعی شاخ دار در لامرد». سازمان حفاظت محیط زیست. ۱۷ مهر ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۲ آبان ۱۳۹۹.
  8. «منطقه شکار ممنوع کوه هوا و تنگخور لامرد». شبکه تلویزیونی ایران کالا. ۲۱ بهمن ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲ آبان ۱۳۹۹.
  9. «آغاز ممنوعیت شکار در مناطق حفاظت شده در فارس». خبرگزاری صدا و سیما. دریافت‌شده در ۲ آبان ۱۳۹۹.
  10. «ثبت تصاویری از زادآوری افعی شاخ دار در لامرد». سازمان حفاظت محیط زیست. ۱۷ مهر ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۲ آبان ۱۳۹۹.
  11. «ثبت زادآوری مار جعفری در منطقه شکار ممنوع کوه هوا و تنگ خور». سازمان حفاظت محیط زیست. ۱۷ مهر ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۲ آبان ۱۳۹۹.
  12. «منطقه شکار ممنوع کوه هوا و تنگ‌خور». کویرها و بیابان‌های ایران. دریافت‌شده در ۲۷ مرداد ۱۳۹۳.
  13. جغرافیای علامرودشت، تألیف هادی کریمی، انتشارات ایراهستان، ۱۳۹۱

پیوند به بیرون
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.