فهرست فرماندهان ارتش ایران

در آغاز «ارکان حرب کل قشون» نام داشت و سپس «ستاد ارتش» نامیده شد.

• سرتیپ امان‌الله جهانبانی از ۱۴ دی ۱۳۰۰[1] تا ؟
• سرتیپ حبیب‌الله شیبانی از ۱۳۰۵ تا ۱۳۰۶
• سرتیپ محمد نخجوان (کفیل) از ۱۳۰۶ تا ۱۳۱۳
• سرلشکر عزیزالله ضرغامی - از ۱۳۱۳ تا ۱۳۲۰
• سرلشکر مرتضی یزدان‌پناه - از ۹ مهر ۱۳۲۰ تا ۱۳۲۱
• ؟[پانویس 1] - از ۱۳۲۱ تا ۱۳۲۲
• سرتیپ حاج‌علی رزم‌آرا - از ۱ مرداد ۱۳۲۲[2] تا مهر ۱۳۲۲
• سرتیپ علی ریاضی - از ۱۳۲۲ تا ۱۳۲۳
• سرلشکر حاج‌علی رزم‌آرا - از ۱۵ اردیبهشت ۱۳۲۳ تا ۶ دی ۱۳۲۳
• سرلشکر حسن ارفع - از ۶ دی ۱۳۲۳[3] تا ۲۷ بهمن ۱۳۲۴
• سرلشکر فرج‌الله آق‌اولی - از ۲۷ بهمن ۱۳۲۴ تا ۱۳۲۵
• سرلشکر حاج‌علی رزم‌آرا از ۱۰ تیر ۱۳۲۵ تا ۵ تیر ۱۳۲۹
• سرلشکر عباس گرزن - از ۵ تیر ۱۳۲۹[4] تا ۳۱ تیر ۱۳۳۱
• سپهبد مرتضی یزدان‌پناه - از ۲ مرداد ۱۳۳۱ تا ۳۰ مرداد ۱۳۳۱
• سرلشکر محمود بهارمست - تا ۹ اسفند ۱۳۳۱
• سرتیپ محمدتقی ریاحی - از ۹ اسفند ۱۳۳۱ تا ۲۸ مرداد ۱۳۳۲
• سرلشکر نادر باتمانقلیچ - از ۱۳۳۲ تا ۱۳۳۴

در ۱ شهریور ۱۳۳۴ تغییری در سازمان ارتش به وجود آمد و نیروهای هوایی و دریایی دارای ستاد جداگانه شدند و در کنار نیروی زمینی که آن نیز ستاد خود را داشت زیر نظر «ستاد کل» قرار گرفتند. در دی ماه ۱۳۳۵ نام ستاد کل به «ستاد بزرگ‌ارتشتاران» تغییر کرد.

• سپهبد عبدالله هدایت - از مرداد ۱۳۳۴ تا ۲۴ اسفند ۱۳۳۹
• سپهبد عبدالحسین حجازی - از ۲۴ اسفند ۱۳۳۹ تا ۱۳۴۴
• ارتشبد بهرام آریانا - از ۳۰ آذر ۱۳۴۴ تا اردیبهشت ۱۳۴۸
• سپهبد فریدون جم - از ۱۴ اردیبهشت ۱۳۴۸ تا ۲۸ تیر ۱۳۵۰
• ارتشبد غلامرضا ازهاری - از ۲۸ تیر ۱۳۵۰ تا ۱۳ دی ۱۳۵۷
• ارتشبد عباس قره‌باغی - از دی ۱۳۵۷ تا ۲۲ بهمن ۱۳۵۷

پس از انقلاب نخست به «ستاد کل ارتش ملی[-اسلامی] ایران» و سپس «ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران» تغییر نام یافت.

• سرلشکر محمدولی قرنی - از ۲۳ بهمن ۱۳۵۷ تا ۷ فروردین ۱۳۵۸
• سرلشکر ناصر فربد - از ۷ فروردین ۱۳۵۸ تا ۳۰ تیر ۱۳۵۸
• سرلشکر محمدحسین شاکر - ۳۰ تیر ۱۳۵۸ تا ۱ دی ۱۳۵۸
• سرلشکر محمدهادی شادمهر - از ۱ دی ۱۳۵۸ تا خرداد ۱۳۵۹
• سرتیپ ولی‌الله فلاحی (کفیل)[پانویس 2] (پس از درگذشتش، سرلشکر شد) - از ۲۹ خرداد ۱۳۵۹ تا ۷ مهر ۱۳۶۰
• سرتیپ قاسمعلی ظهیرنژاد[پانویس 3] - از ۹ مهر ۱۳۶۰ تا مهر ۱۳۶۳
• سرهنگ اسماعیل سهرابی (سپس سرتیپ شد) - از ۳ آبان ۱۳۶۳ تا ۱۳ اردیبهشت ۱۳۶۷
• سرتیپ علی شهبازی (سپس سرلشکر شد) - از ۱۳ اردیبهشت ۱۳۶۷ تا شهریور ۱۳۷۷

در شهریور ۱۳۷۷ سمتی با نام فرماندهی کل ارتش به وجود آمد که عالی‌ترین سمت ارتشی است و از اهمیت سمت ریاست ستاد مشترک ارتش کاسته شد ولی این سمت همچنان برقرار ماند.

• سرتیپ مصطفی ترابی‌پور - از ۲۲ مهر ۱۳۷۷ تا ۱ تیر ۱۳۷۹
• سرتیپ شهرام رستمی - از ۱ تیر ۱۳۷۹ تا ۱۷ بهمن ۱۳۷۹
• سرتیپ عبدالعلی پورشاسب - از ۱۷ بهمن ۱۳۷۹ تا ۴ مهر ۱۳۸۴
• سرتیپ سید عبدالرحیم موسوی - از ۴ مهر ۱۳۸۴ تا ۴ شهریور ۱۳۸۷

جایگاه «رئیس ستاد مشترک ارتش» به «معاون هماهنگ‌کننده فرمانده کل ارتش» تغییر یافت.

• سرتیپ محمدحسین دادرس - از ۴ شهریور ۱۳۸۷ تا ۱۴ آبان ۱۳۹۶
• دریادار حبیب‌الله سیاری - از ۱۴ آبان ۱۳۹۶ تاکنون

• سرلشکر علی شهبازی - از ۸ مهر ۱۳۷۷ تا ۱ خرداد ۱۳۷۹
• سرلشکر محمد سلیمی - از ۱ خرداد ۱۳۷۹ تا ۲۰ شهریور ۱۳۸۴
• سرلشکر عطاءالله صالحی - از ۲۰ شهریور ۱۳۸۴ تا ۳۰ مرداد ۱۳۹۶
• سرلشکر سید عبدالرحیم موسوی از ۳۰ مرداد ۱۳۹۶ تاکنون

• سرلشکر بهرام آریانا - از ۱۳۳۴ تا ۱۳۳۷
• سپهبد عبدالحسین حجازی - از ۱۳۳۷ تا ۲۴ اسفند ۱۳۳۹
• سپهبد رضا عظیمی - از ۲۴ اسفند ۱۳۳۹ تا ۱۳۴۴
• ارتشبد عزیزالله ضرغامی - از ۱۳۴۴ تا ۱۳۴۸
• سپهبد فتح‌الله مین‌باشیان - از ۲۱ اردیبهشت ۱۳۴۸ تا آبان ۱۳۵۱
• ارتشبد غلامعلی اویسی - از ۱۳۵۱ تا ۱۳۵۷
• سپهبد عبدالعلی بدره‌ای - از ۱۵ دی ۱۳۵۷ تا ۲۲ بهمن ۱۳۵۷
• سرتیپ ولی‌الله فلاحی - از بهمن ۱۳۵۷ تا ۲۹ خرداد ۱۳۵۹
• سرتیپ قاسمعلی ظهیرنژاد - از ۲۹ خرداد ۱۳۵۹ تا ۹ مهر ۱۳۶۰
• سرهنگ علی صیاد شیرازی - از ۹ مهر ۱۳۶۰ تا ۱۱ مرداد ۱۳۶۵
• سرهنگ حسین حسنی سعدی - از ۱۱ مرداد ۱۳۶۵ تا ۱۸ اردیبهشت ۱۳۷۰
• سرتیپ عبدالله نجفی - از ۱۸ اردیبهشت ۱۳۷۰ تا ۳ آبان ۱۳۷۳
• سرتیپ احمد دادبین - از ۳ آبان ۱۳۷۳ تا ۹ مهر ۱۳۷۶
• سرتیپ عبدالعلی پورشاسب - از ۹ مهر ۱۳۷۶ تا ۱۹ بهمن ۱۳۷۹
• سرتیپ ناصر محمدی‌فر - از ۱۹ بهمن ۱۳۷۹ تا ۴ مهر ۱۳۸۴
• سرتیپ محمدحسین دادرس - از ۴ مهر ۱۳۸۴ تا ۴ شهریور ۱۳۸۷
• سرتیپ احمدرضا پوردستان - از ۴ شهریور ۱۳۸۷ تا ۲۹ آبان ۱۳۹۵
• سرتیپ کیومرث حیدری - از ۲۹ آبان ۱۳۹۵ تاکنون

متصدی دفتر هواپیمایی در رکن سوم ارکان حرب کل قشون

• رضا میزانی - از ۱۳۰۲ تا ۱۳۰۳

فرماندهان «هواپیمایی نظامی ایران»، «ادارهٔ هواپیمایی کل قشون دولت ایران» و «قوای هوایی ایران»

• سرهنگ احمد نخجوان (سرتیپ از ۱ فروردین ۱۳۰۷) - از ۱۱ خرداد ۱۳۰۳ تا ۲۶ مرداد ۱۳۰۹
• یاور احمد خسروانی - ۲۶ مرداد ۱۳۰۹ تا ۹ دی ۱۳۰۹
• سرتیپ احمد نخجوان - از ۹ دی ۱۳۰۹ تا ۷ تیر ۱۳۱۰
• یاور احمد خسروانی - از ۷ تیر ۱۳۱۰ تا ۵ مرداد ۱۳۱۰
• سرتیپ محمدصادق کوپال - از ۵ مرداد ۱۳۱۰ تا ۲۶ آذر ۱۳۱۱

فرمانده قوای هوایی

• سرتیپ احمد نخجوان - از ۲۶ آذر ۱۳۱۱ تا ۳۰ آذر ۱۳۱۵

فرمانده نیروی هوایی

• سرهنگ احمد خسروانی (سپس سرتیپ شد) - ۳۰ آذر ۱۳۱۵ تا ۹ شهریور ۱۳۲۰

کفیل فرماندهی نیروی هوایی شاهنشاهی

• سرلشکر کریم بوذرجمهری[پانویس 4] - از ۹ شهریور ۱۳۲۰ تا ۱ آذر ۱۳۲۰

نیرو در شهریور ۱۳۲۰ از هم پاشید و در ۱۲ مهر ۱۳۲۰ به «وزارت جنگ»، به نام «ادارهٔ پنجم» سپرده شد. همچنین بارها نامِ نیرو، گاه ستاد فرماندهی نیروی هوایی بود و گاه نیروی هوایی.

• سرلشکر عبدالمجید فیروز - از ۲۲ دی ۱۳۲۰ تا ۵ شهریور ۱۳۲۱
• سرتیپ محمد نخجوان - از ۵ شهریور ۱۳۲۱ تا ۲۱ آذر ۱۳۲۱
• سرهنگ شرف‌الدین قهرمانی - از ۲۱ آذر ۱۳۲۱ تا ۲۸ دی ۱۳۲۱[پانویس 5]
• سرهنگ میرمحمد مهنا و سرهنگ عبدالمجید فیروز - همزمان از ۲۸ دی ۱۳۲۱ تا ۲۴ اردیبهشت ۱۳۲۲
• سرلشکر احمد نخجوان - ۲۴ اردیبهشت ۱۳۲۲ تا ۱۳ تیر ۱۳۲۲
• سرهنگ میرمحمد مهنا - از ۱۳ تیر ۱۳۲۲ تا ۲۳ شهریور ۱۳۲۲
• سرتیپ محمدحسین فیروز - از ۲۳ شهریور ۱۳۲۲ تا ۶ تیر ۱۳۲۳

؟

• سرتیپ محمدحسین عمیدی - از ۲۵ فروردین ۱۳۲۵ تا ۱۶ شهریور ۱۳۲۶
• سرهنگ هدایت‌الله گیلانشاه - از ۱۶ شهریور ۱۳۲۶ تا ۱۰ فروردین ۱۳۲۷
• سرتیپ میرمحمد مهنا - از ۱۰ فروردین ۱۳۲۷ تا ۳۰ دی ۱۳۲۷
• سرهنگ مهدی سپه‌پور - از ۳۰ دی ۱۳۲۷ تا ۱۷ مرداد ۱۳۲۹

رئیس ستاد نیروی هوایی

• سرهنگ مهدی سپه‌پور - از ۱۷ مرداد ۱۳۲۹ تا ۳ آبان ۱۳۲۹
• سرتیپ نوری علائی - از ۳ آبان ۱۳۲۹ تا ۸ مرداد ۱۳۳۰
• سرتیپ مهدی سپه‌پور - از ۸ مرداد ۱۳۳۰ تا ۱۶ بهمن ۱۳۳۰
• سرتیپ هدایت‌الله گیلانشاه - از ۱۶ بهمن ۱۳۳۰ تا ۱۲ اسفند ۱۳۳۱
• سرتیپ محمد معینی - از ۱۲ اسفند ۱۳۳۱ تا ۲۹ اسفند ۱۳۳۲
• سرلشکر هدایت‌الله گیلانشاه - از ۲۹ اسفند ۱۳۳۲ تا ۲۲ بهمن ۱۳۳۶

فرمانده نیروی هوایی

• سپهبد هدایت‌الله گیلانشاه - از ۲۲ بهمن ۱۳۳۶ تا ۱۵ مهر ۱۳۳۷
• سرتیپ محمد خاتمی (تا درجهٔ ارتشبدی ترفیع یافت) - از ۱۵ مهر ۱۳۳۷ تا ۲۱ شهریور ۱۳۵۴
• سپهبد فضائل تدین (سپس ارتشبد شد) - از ۲۱ شهریور ۱۳۵۴ تا ۱۹ بهمن ۱۳۵۵
• سپهبد امیرحسین ربیعی - از ۱۹ بهمن ۱۳۵۵ تا ۲۲ بهمن ۱۳۵۷

کفیل فرماندهی نیروی هوایی ملی ایران

• سرتیپ کیومرث ثقفی - از ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ تا ۲۳ بهمن ۱۳۵۷

کفیل ریاست ستاد نیروی هوایی ملی ایران

• سپهبد سید سعید مهدیون - از ۲۳ بهمن ۱۳۵۷[5] تا ۲۷ بهمن ۱۳۵۷

رئیس ستاد نیروی هوایی ملی ایران

• سپهبد شاپور آذربرزین - از ۲۷ بهمن ۱۳۵۷[6] تا ۶ اسفند ۱۳۵۷

فرمانده نیروی هوایی

• سرتیپ اصغر ایمانیان - از ۶ اسفند ۱۳۵۷ تا ۲۰ مرداد ۱۳۵۸
• سرلشکر مصطفایی - از ۲۰ مرداد ۱۳۵۸[7] تا ۲۸ مرداد ۱۳۵۸
• سرلشکر امیربهمن باقری - از ۲۸ مرداد ۱۳۵۸[8] تا تیر ۱۳۵۹
• سرهنگ جواد فکوری (پس از کشته شدن نخست سرتیپ و سپس سرلشکر شد) - از تیر ۱۳۵۹ تا ۷ مهر ۱۳۶۰
• سرهنگ محمدحسین معین‌پور - از ۷ مهر ۱۳۶۰ تا ۴ آذر ۱۳۶۲
• سرهنگ هوشنگ صدیق - از ۴ آذر ۱۳۶۲ تا ۱۰ بهمن ۱۳۶۵
• سرهنگ منصور ستاری (نخست سرتیپ و سپس پس از کشته شدن سرلشکر شد) - از ۱۰ بهمن ۱۳۶۵ تا ۱۵ دی ۱۳۷۳
• سرتیپ حبیب بقایی - از ۶ بهمن ۱۳۷۳ تا ۶ خرداد ۱۳۸۰
• سرتیپ سید رضا پردیس - از ۶ خرداد ۱۳۸۰ تا ۱۴ مهر ۱۳۸۳
• سرتیپ کریم قوامی - از ۱۴ مهر ۱۳۸۳ تا ۶ آبان ۱۳۸۵
• سرتیپ احمد میقانی - از ۶ آبان ۱۳۸۵ تا ۱۰ شهریور ۱۳۸۷
• سرتیپ حسن شاه‌صفی - از ۱۰ شهریور ۱۳۸۷ تا ۲۸ مرداد ۱۳۹۷
• سرتیپ عزیز نصیرزاده - از ۲۸ مرداد ۱۳۹۷ تاکنون

• دریادار غلامعلی بایندر
• دریادار عبدالله ظلی - از ۱۳۲۶ تا ۱۳۳۱
• دریادار غلامحسین بایندر - از ۱۳۳۱ تا ۱۳۳۳
• دریابان حبیب‌الله شاهین - از ۱۳۳۳ تا ۱۳۳۹
• دریابان فرج‌الله رسائی (تا درجهٔ دریابدی ترفیع یافت) - از ۱۳۳۹ تا ۱۳ مهر ۱۳۵۱
• دریادار عباس رمزی عطایی (تا درجهٔ دریابانی ترفیع یافت) - از ۱۳ مهر ۱۳۵۱[9] تا ۱۷ دی ۱۳۵۴
• دریابان کمال حبیب‌اللهی (تا درجهٔ دریاسالاری ترفیع یافت) - از ۱۷ دی ۱۳۵۴ تا ۲۲ بهمن ۱۳۵۷
• دریادار احمد مدنی - از ۲۷ بهمن ۱۳۵۷[10] تا ۱۳۵۸
• دریادار محمود علوی - از ۱۳۵۸ تا ۱۳۵۹
• دریادار طباطبایی - ۱۳۵۹
• ناخدا یکم بهرام افضلی - از خرداد ۱۳۵۹ تا اردیبهشت ۱۳۶۲
• ناخدا یکم اسفندیار حسینی - از ۱۰ اردیبهشت ۱۳۶۲ تا ۶ تیر ۱۳۶۴
• ناخدا یکم محمدحسین ملک‌زادگان - از ۶ تیر ۱۳۶۴ تا ۸ آبان ۱۳۶۸
• دریادار علی شمخانی - از ۸ آبان ۱۳۶۸ تا ۵ شهریور ۱۳۷۶
• دریادار عباس محتاج - از ۵ شهریور ۱۳۷۶ تا ۴ مهر ۱۳۸۴
• دریادار سجاد کوچکی - از ۴ مهر ۱۳۸۴ تا ۲۹ مرداد ۱۳۸۶
• دریادار حبیب‌الله سیاری - از ۲۹ مرداد ۱۳۸۶ تا ۱۴ آبان ۱۳۹۶
• دریادار حسین خانزادی - از ۱۴ آبان ۱۳۹۶ تاکنون

فرمانده پدافند هوایی نیروی هوایی ارتش

• سرهنگ علی نخجوان
• سرلشکر نصرت‌الله خلیل ناجی
• سرلشکر محمدهادی اسفندیاری (سپس سپهبد شد) - از ۱۳۴۸ تا ۱۳۵۳
• سرلشکر امیر کامیابی‌پور - از ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۵
• سرلشکر سید سعید مهدیون (سپس سپهبد شد) - از ۱۳۵۵ تا ۲۲ بهمن ۱۳۵۷
• سرهنگ ابوالفتح یافت‌آبادی - از ۱۳۵۷ تا ۱۳۵۸
• سرهنگ ارسلان پورارسلان - از ۱۳۵۸ تا ؟
• سرهنگ ناصر اسکندر افشار - از ١٣٦٢ تا ١٣٦٦
• سرهنگ محمود خضرایی (پس از کشته شدن، سرتیپ و سپس سرلشکر شد) - ؟
• سرتیپ سید محمود یمینی - از ۱۳۶۴ تا ۱۳۷۴
• سرتیپ علی غلامی - از ۱ آذر ۱۳۷۴ تا خرداد ۱۳۸۰
• سرتیپ احمد صادق‌نژاد - از خرداد ۱۳۸۰ تا ۱۲ بهمن ۱۳۸۲
• سرتیپ دوم احمد شاهرخی - از ۱۲ بهمن ۱۳۸۲ تا ۱۶ تیر ۱۳۸۴
• سرتیپ دوم قادر رحیم‌زاده - از ۱۶ تیر ۱۳۸۴ تا ۱۱ آذر ۱۳۸۵
• سرتیپ دوم جعفر خادمی - از ۱۱ آذر ۱۳۸۵ تا ۱۱ شهریور ۱۳۸۷
• سرتیپ دوم محمداسماعیل رستمی - از ۲۷ تیر ۱۳۸۷ تا ۴ شهریور ۱۳۸۷

فرمانده قرارگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیاء

• سرتیپ احمد میقانی - از ۱۱ شهریور ۱۳۸۷ تا ۲۶ دی ۱۳۸۹
• سرتیپ فرزاد اسماعیلی - از ۲۶ دی ۱۳۸۹ تا ۸ خرداد ۱۳۹۷
• سرتیپ علیرضا صباحی‌فرد - از ۸ خرداد ۱۳۹۷[11] تا ۷ خرداد ۱۳۹۸
• سرلشکر سید عبدالرحیم موسوی - از ۷ خرداد ۱۳۹۸ تاکنون

فرمانده نیروی پدافند هوایی ارتش

• سرتیپ علیرضا صباحی‌فرد - از ۷ خرداد ۱۳۹۸ تاکنون

• فهرست فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی

• آفتاب نیوز
• پایگاه گسترش آراء و اندیشه‌های سیدروح‌الله خمینی
• پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار سیدعلی خامنه‌ای
• نیروی هوایی شاهنشاهی ایران
• بزرگ‌ارتشتاران، پایگاه اطلاع‌رسانی انقلاب اسلامی، دفتر ادبیات انقلاب اسلامی
• آذرنگ، عبدالحسین (۱۳۸۲). «تاریخ: سپهبد حاج‌علی رزم‌آرا رازی ناگشوده». بخارا (۳۲): ۱۶۹–۱۸۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۴-۰۳-۲۳.
• صنعتی، محمدحسن (۱۳۸۳). «ارفع در اسناد ساواک». مطالعات تاریخی (۳): ۱۷۴–۲۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۴-۰۳-۲۳.