مسعود بهنود
مسعود بهنود (زادهٔ ۲۸ مرداد ۱۳۲۵) نویسنده، منتقد ادبی، تهیه‌کنندهٔ رادیو و تلویزیون و روزنامه‌نگار ایرانی است. او از سال ۱۳۴۲ به روزنامه‌نگاری پرداخت و با روزنامه‌هایی همچون تهران مصور و آیندگان همکاری می‌کرد. او در دههٔ ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ میلادی، سردبیر چند نشریه ایرانی بود. در اردیبهشت ۱۳۷۹ و در پی توقیف فله‌ای مطبوعات برای مدت کوتاهی زندانی شد. او سپس در سال ۲۰۰۳ میلادی به انگلستان مهاجرت کرد و به استخدام بی‌بی‌سی فارسی درآمد.[1]
| مسعود بهنود | |
|---|---|
 مسعود بهنود در بی‌بی‌سی فارسی، سال ۲۰۱۹ | |
| زادهٔ | ۲۸ مرداد ۱۳۲۵ (۷۴ سال) تهران،  ایران |
| محل زندگی | لندن |
| ملیت | ایرانی |
| پیشه | نویسنده، روزنامه‌نگار و فیلمساز |
| فرزندان | بامداد و نیما |
| وبگاه | |
نویسندگی
مسعود بهنود نثر شیوا و روانی دارد. به گفتهٔ خودش قصه‌نویسی را نه به‌شکل آکادمیک بلکه از مادر بزرگش یادگرفته‌است.[2]
پیش از انقلاب
پیش از انقلاب ۱۳۵۷ ایران مسعود بهنود از روزنامه‌نگاران نزدیک به امیرعباس هویدا، نخست‌وزیر وقت بود.[3]
وی همچنین مجری برنامه‌ای شبانه در تلویزیون ملی ایران بود که به صورت زنده پخش می‌شد. در مصاحبه‌ای با رادیو زمانه ادعا کرد که در ۱۶ شهریور ۱۳۵۷ (شب تظاهرات ۱۷ شهریور) اقدام به پخش تصاویر سید روح‌الله خمینی در برنامهٔ زندهٔ تلویزیونی‌اش کرد و در آن برنامه از خمینی تجلیل کرد.[4] بهنود سپس مدعی شد که سید محمد بهشتی به او گفته‌است که «آیت‌الله خمینی در نوفل لوشاتو شما را دعا کرده‌اند».[4]
بهنود یکی از اعضای گروه اعتصابی در تلویزیون ملی ایران بود که از انقلاب حمایت می‌کردند و خواستار سرنگونی حکومت شاهنشاهی بودند.[5]
بعد از انقلاب
اتوبوس ارمنستان
در ماجرای اتوبوس ارمنستان، که یکی از موارد مطرح در قتل‌های زنجیره‌ای ایران است، از جملهٔ مسافران آن اتوبوس بود.[6]
دادگاه و زندان
«... از منزل مسکونی مسعود بهنود مقدار قابل توجهی تریاک، شیرهٔ تریاک و لوازم استعمال مواد مخدر کشف شده‌است.»
بخشی از شکایت مدعی‌العموم در جلسهٔ دادگاه رسیدگی به اتهامات مسعود بهنود به تاریخ ۲۳ آذر ۱۳۷۹.[7]
در پی توقیف فله‌ای مطبوعات، مسعود بهنود در آذر ۱۳۷۹ به اتهام «توهین و افترا، نشر اکاذیب به قصد تشویش اذهان عمومی، تبلیغ علیه نظام جمهوری اسلامی، عبور از خطوط قرمز نظام، همکاری با رسانه‌های بیگانه، مشارکت در فروش مواد مخدر و نگهداری مواد مخدر، مشروبات الکلی و ابزار استعمال مواد مخدر» به دادگاه معرفی شد.[8]
مسعود بهنود در دفاعیه خود در مورد مواد مخدر کشف‌شده از خانه‌اش گفت: «آن مکان خانهٔ ییلاقی و محل سکونت دائم من نیست و کلید آن در دست دوستان، آشنایان و بستگانم هست، بنابراین از وجود مواد مخدر در خانه‌ام بی‌خبرم، با این حال مسئولیت آن را می‌پذیرم».[9]
مسعود بهنود در خاطره‌ای که در مجلهٔ بخارا منتشر شد، مدعی شد که در حین بازجوئی‌شدن با احسان نراقی روبرو شده‌است.[10]
مهاجرت
مسعود بهنود در اواخر دوران محمد خاتمی در مقاله‌ای نوشته‌بود که «اینجا خانهٔ ماست. به دعوت کسی نیامده‌ایم که حالا با تشر او برویم.» اما چندی بعد پس از محکومیت در دادگاه و زندانی‌شدنش ناگزیر به مهاجرت از ایران به انگلستان شد.[11]
باورها
بهنود خود را «جمهوری‌خواه» می‌داند و از شرکت‌کنندگان در کنفرانس اتحاد جمهوریخواهان ایران بوده‌است.[12]
بهنود از جناح اصلاح‌طلب جمهوری اسلامی و از اندیشه‌های سید محمد خاتمی حمایت می‌کند.[13] او همچنین اکبر هاشمی رفسنجانی را «تنها فرد بی‌جانشین جمهوری اسلامی» می‌داند.[14]
بهنود، با تحریم انتخابات در نظام جمهوری اسلامی مخالف است و استدلال مخالفان نظام مبنی بر کاهش‌یافتن مشروعیت حکومت در پی مشارکت حداقلی را «شوخی از سر عادت» معارضان نامیده‌است.[15]
بهنود، سعدی را نماد زبان مشترک ایرانیان و مصدق را نماد ملی‌گرایی ایرانیان می‌داند.[16]
انتقادات
پرویز ثابتی، مسئول ادارهٔ سوم ساواک، مسعود بهنود را به «مزخرف‌نویسی» متهم کرده و او را «میرزابنویس جمهوری اسلامی» نامیده‌است.[17] او در کتاب در دامگه حادثه، بهنود را متهم‌کرده که پیش از انقلاب کارش «خانم‌بازی و تریاک‌کشی» بود، اما بعد از انقلاب با «عوض‌کردن رنگ و به منظور پاک‌کردن سوابق خود، سعی در تخریب پادشاهان پهلوی» را دارد.[18]
بخشی از رسانه‌های جناح اصولگرا، بهنود را متهم می‌کنند که در نوشته‌هایش صرفاً به بیان ابعاد منفی و بدگویی بسنده و نکات مثبت و امیدبخش جمهوری اسلامی را نادیده می‌گیرد.[19]
کتاب‌شناسی
- دولت‌های ایران از سید ضیا تا بختیار: سوم اسفند ۱۲۹۹ - بیست و دوم بهمن ۱۳۵۷. تهران: جاویدان. ۱۳۶۶.
- حرف دیگر: مجموعه‌مقالات مسعود بهنود ۶۹–۱۳۶۸. گردآورنده مرتضی فیاضی، طرح‌ها توکا نیستانی. تهران: آرین. ۱۳۷۰.
- دو حرف: مجموعه مقالات. گردآورنده مرتضی فیاضی. تهران: ارین. ۱۳۷۱.
- ضدیاد. تهران: علم. ۱۳۷۴.
- این سه زن: اشرف پهلوی، مریم فیروز، ایران تیمورتاش. تهران: علم. ۱۳۷۴. شابک ۹۶۴-۵۹۸۹-۰۷-۸.
- از دل گریخته‌ها. تهران: علمی. ۱۳۷۶. شابک ۹۶۴-۵۹۸۹-۸۳-۳.
- امینه. تهران: علمی. ۱۳۷۶. شابک ۹۶۴-۵۹۸۹-۴۰-X.
- ۲۷۵ روز بازرگان. تهران: علمی. ۱۳۷۷. شابک ۹۶۴-۴۰۵-۰۴۹-۵.
- مجموعه مقالات حروف (گزیده مقالات دو حرف و حرف دیگر). تهران: علمی. ۱۳۸۰. شابک ۹۷۸۹۶۴۴۰۵۰۵۰۳.
- ما می‌مانیم (مجموعه مقالات دهه هفتاد). تهران: علم. ۱۳۷۸. شابک ۹۶۴-۴۰۵-۰۳۸-X.
- شاید حرف آخر: مقالات عصر آزادگان، گوناگون، آدینه (مهر ۷۸ - تیر۷۹). تهران: علم. ۱۳۷۹. شابک ۹۶۴-۴۰۵-۱۰۲-۵.
- گلوله بد است: مقالات جامعه، توس، نشاط و آدینه (فروردین ۷۷ - شهریور ۷۸). گردآورنده فریبرز اعتمادی. تهران: علم. ۱۳۷۹.
- کشتگان بر سر قدرت. تهران: علم. ۱۳۸۰. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۴۰۵-۰۵۵-۸.
- دربند اما سبز. تهران: علم. ۱۳۸۰. شابک ۹۶۴-۴۰۵-۱۳۱-۹.
- خانوم. تهران: علم. ۱۳۸۱. شابک ۹۶۴-۴۰۵-۱۶۷-X.
- بعد از ۱۱ سپتامبر: مجموعه مقالات (زمستان ۸۰ تا بهار۸۲). تهران: علم. ۱۳۸۲. شابک ۹۶۴-۴۰۵-۲۸۶-۲.
- نام و یاد. تهران: علم. ۱۳۸۶. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۴۰۵-۸۲۱-۹.
- کوزه بشکسته. تهران: علم. ۱۳۸۷. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۴۰۵-۹۹۳-۳.
منابع
- Your Eyes Say That You Have Cried, Nieman Reports
- رمان خانم، نوشته‌ای سهل و ممتنع، رادیو فردا
- هویدای بهنود، یادداشتی بر خاطره مسعود بهنود، رادیو زمانه
- تصمیم گرفتم تصویر آقای خمینی را پخش کنم، رادیو زمانه
- رجایی در راهروهای تلویزیون نماز می‌خواند، رادیو زمانه
- مروری بر قتل‌های زنجیره‌ای پس از هفت سال: بخش سوم اتوبوس مرگ، رادیو فردا
- در ضرورت تعیین تکلیف با آیت‌الله خمینی، بی‌بی‌سی فارسی
- اولین جلسه دادگاه رسیدگی به اتهامات مسعود بهنود امروز چهارشنبه برگزار شد، ایسنا
- اولین جلسه دادگاه رسیدگی به اتهامات مسعود بهنود برگزار شد، ایسنا
- بگذار شایعه بسازند/ مسعود بهنود، بخارا
- روزنامه‌نگاران ایرانی: آنها که ماندند، دویچه‌وِلهٔ فارسی
- برگزاری چهارمین همایش اتحاد جمهوریخواهان ایران، دویچه‌وِلهٔ فارسی
- دردسر بهنود در پذیرایی از شاملو و گور ویدال، رادیو فردا
- بازتاب مرگ رفسنجانی در شبکه‌های اجتماعی، دویچه‌وِلهٔ فارسی
- بهنود: استدلال مخالفان شوخی است، ایمنا
- کنفرانس دفتر پژوهش‌های راهبردی برای دموکراسی در ایران، دویچه‌وِلهٔ فارسی
- پانویس کتاب در دامگه حادثه، صفحهٔ ۲۵۶
- «در دامگه حادثه؛ بررسی علل و عوامل فروپاشی حکومت شاهنشاهی». شرکت کتاب. ۱ فروردین ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۲۶ ژانویه ۲۰۲۱.
- بررسی دیدگاه‌ها و گرایش‌های مسعود بهنود، مرکز پژوهش‌های صدا و سیما