سالم (شاعر)
عبدالرحمان بگ صاحبقران متخلص به سالم بابان از شاعران غزلسرای کرد،[1][2][3] در سال ۱۸۰۰ میلادی در سلیمانیه به دنیا آمد. وی از خاندان صاحبقران و پسر عموی مصطفی بگ صاحبقران متخلص به کردی و دایی نالی شعرای ادبیات کرد است..[4]
اشعار سالم
درون مایه بیشتر اشعار وی غنایی، عرفانی و فلسفی است و بیشتر به غزل سرودن مشهور است. اشعار او وزن دارند و کاربرد واژه ها و اصطلاحات قرآنی، عرفانی و فلسفی در آنها به وفور دیده می شود. در شعرای فارس بیشتر تحت تأثیر حافظ و کلیم همدانی و در میان شعرای کرد بیشتر تحت تأثیر نالی قرار داشت.[5] سالم به زبان های کردی، عربی و فارسی شعر سروده است.[4]
نمونه شعر فارسی
بر ســـر مــصحف رو زلـــف چــلیـپا داری
تو پریچــهره مـــگر دین مسـیـحــــــا داری؟
زده ای طره ی شبرنگ بران صفحه ی رخ
روز و شب مجلس کــــــافر به کلـیسا داری
قصد قتلم نه به تنــها کـــند آن دیده ی مست
خون صـد طـــایفه در گــردن میـــنـا داری
زلف یلـــــدا به رخ ســــال تـوان دیــد شـبی
این چه سری است به یک ماه دو یلدا داری؟
نمونه شعر کردی
ساقی له په‌رده ده‌رهات جامی شـــــهڕابی هێنا
دڵ خیـــــــــره ما له حێـــــره‌ت مه‌ه ئافتابی هێنا
یه‌ک زهڕڕه عه‌کسی پڕته‌و، ده‌رکه‌وت وتووری سووتاند
ئاوێنه سه‌خت ڕووبوو، له‌و عه‌کـسه تابـی هــێنا
تیماری چاکی ســــــینه‌م، ڕاجع به چاوی مه‌سته
به‌ختیش موافیقی عه‌شـــق، بۆ من خه‌رابی هێنــا
یارم‌له‌ئه‌نده‌روون هات، ده‌ستی ڕه‌قیب له‌ده‌سـتا
غه‌مناک و شــــــادمانم، ڕه‌حمه‌ت عه‌زابی هـــێنا
بۆ تۆبه ســــــــووی مزگه‌وت، هاتم بچم له ڕێدا
بۆ کۆیی مه‌ی فرۆشــــان، عه‌زمم شـــــتابی هێنا
ڕوو هه‌ر له‌من ئه‌پــــــــۆشێ، وا حاڵیه که جبریل
هه‌ر خاســــه بۆ من و ئه‌و، ئایه‌ی حیجابی هێنا
وه‌ی‌وه‌ی چ مه‌جلسێ بوو، دوێنێ له ده‌بده‌به‌ی‌دڵ
دڵبه‌ر شــهڕابی گێـڕا " ســـــــالم" که‌بـابی هێنا
منابع
- "Encyclopedia Iranica: KURDISH WRITTEN LITERATURE".
- ده‌قه‌کانی ئه‌دبی کوردی عه‌لائه‌دین سه‌ججادی، چاپخانهٔ کۆڕی زانیاریی کورد، به‌غدا، 1978
- خزانه دار، معروف (2002). تاریخ ادبیات کرد، جلد دوم، اربیل: نشر آراس،
- سجادی، علاءالدین، "تاریخ ادبیات کردی،" چاپخانه معارف، بغداد، (چاپ اول)1951.
- دیوان نالی، تصحیح و جمع آوری ملا عبدالکریم مدرس، انتشارات کردستان، سنندج، ١٣٩٦.