رشته‌کوه گرین
رشته‌کوه گَرین یا گرو از رشته کوه‌های بزرگ غرب ایران است که بیشتر مساحت آن در شمال استان لرستان و بخشی نیز در استانهای همدان و کرمانشاه است. گرو در ادامهٔ چکاد اشترانکوه می‌باشد و طول آن به بیش از ۱۸۰ کیلومتر می‌رسد. این رشته کوه در استان کرمانشاه به کوه‌های پرو و بیستون می‌پیوندد. قله‌های بلند آن عبارتند از: بازگیر (۳۶۵۹متر)، هژده یال (۳۶۵۱ متر)، ولاش (۳۶۰۸ متر)، یال کبود (۳۵۷۰ متر)، هیگره (۳۵۴۵ متر) سه کوزان (۳۴۴۰ متر)، برنجه (٣٥٨٦ متر)، برف هل (۳۲۹۰ متر)، غازچغا (۳۲۰۰ متر)، پیازکاران (۳۱۵۰ متر) و شاه نشین (۲۹۷۷ متر). گرین از غرب به شهرستان دلفان و شهرستان سلسلمه (الشتر)، از شمال به شهرستان نهاوند، از شرق به شهرستان بروجرد و از جنوب به شهرستان خرم‌آباد محدود می‌شود. گرین در گویش محلی گرّو یا گرّی garri نیز خوانده می‌شود و در گویش لکی گروین garvin نامیده می‌شود. این رشته کوه یکی از کانونهای آبگیر دائمی استانهای لرستان و همدان است که رودهای دز و گاماسب را تغذیه می‌کند. سرابهای فراوانی در دو سوی این کوه وجود دارد (گیان، گاماسیاب، کهمان، کرتیل، اسبی، چله، خسروی، نظامی، پنبه مسجد، نیزه و…) و آب آشامیدنی بروجرد و نیز آب مورد نیاز کشاورزی دشت سیلاخور نیز از همین سرابها تأمین می‌شود. صعود به کوه گرین از روستاهای غرب شهر بروجرد (ونایی و فیال)، جنوب نهاوند (از مسیر روستای وراینه و سراب گاماسیاب) یا شمال الشتر امکان‌پذیر است. راه اصلی صعود به قله یال کبود از مسر سراب گاماسیاب در جنوب شهر نهاوند است که داشتن جان‌پناه با ظرفیت ۳۰ نفر و آب آشامیدنی و سرویس بهداشتی مناسب، بهترین مسیر صعود به خصوص برای بانوان است. این مسیر صعود توسط دیرکهای بلند نشانه گذاری شده که راهنمای مناسبی برای کوهنوردان به خصوص در فصل زمستان است. دهکده ده حیدر و وراینه دو روستا در دامنه گرین در سمت نهاوند هستند. دهکده ییلاقی ونایی در پای این کوه قرار دارد. این کوه خرس، کفتار، گرگ و روباه دارد و در گذشته پلنگ نیز داشته‌است. راه صعود به قلهٔ ولاش هم از ونایی است و هم از روستای پرسک در شرق الشتر.
| رشته‌کوه گرین | |
|---|---|
 | |
| مرتفع‌ترین نقطه | |
| ارتفاع | ۳٬۶۳۰ متر (۱۱۹۱۰ پا) |
| جغرافیا | |
| رشته‌کوه | زاگرس |
قله‌ها
قله ولاش با بلندی ۳۶۲۳ متر[1] یکی از رشته کوه‌های گرین در استان لرستان در شهرستان بروجرد است. همچنین قله قله یال کبود با ۳۵۲۷ متر ارتفاع، در جنوب نهاوند از بلندترین قله خط الرأس گرین در جنوب غرب نهاوند می‌باشد که بهترین مسیر صعود از سراب گاماسیاب در جاده نهاوند به نورآباد می‌باشد و دارای پناهگاه است.
قله میش پرور (۳۵۸۷ متر)[2] می‌توان زیباترین قله این رشته کوه نامید که مسیر دسترسی به آن در شهرستان بروجرد و روستای فیال است.
قله‌های بلند آن شامل قله بازگیر (۳۶۵۹ متر) قله ولاش (۳۶۲۳ متر) و میش پرور (۳۵۸۷ متر) و ۱۸ یال (۳۶۴۸ متر) و سه کوزان (۳۵۵۲ متر) در بروجرد یال کبود (۳۵۲۷ متر) و کوه چهل نابالغان (۳۳۳۷ متر)، در جنوب نهاوند و گاچال در نهاوند، و قله کنی کلان در نورآباد است. قله کنی کلان نورآباد دارای شکل زیبایست و نمای بسیار زیبا دارد.[3]
(عدد چکادها از روی نقشهٔ نظامی ۱: ۲۵۰۰۰۰ چاپ آمریکا برداشت شده‌است)
توضیحات جغرافیای و محیط زیست
گرین یکی از کانونهای آبگیر دائمی لرستان است که رودهای دز و گاماسیاب را تغذیه می‌کند. سرآبهای فراوانی در پای این کوه وجود دارد و آب آشامیدنی نهاوند و بروجرد والشتر و نیز آب مورد نیاز کشاورزی دشت بزرگ نهاوند و سیلاخور دورود نیز از همین سرآب‌ها تأمین می‌شود. صعود به کوه گرین از طریق روستاهای غرب شهر بروجرد، جنوب نهاوند یا شمال الشتر امکان‌پذیر است. دهکده وراینه در پای این کوه قرار دارد و صعود به یکی از بلندترین قله‌های این کوه، یال کبود (۳۵۲۷ متر)، از کنار سراب گاماسیاب صورت می‌گیرد. همچنین دهکده ییلاقی ونایی در این پای این کوه قرار دارد. این کوه، خرس، کفتار، گرگ و روباه دارد؛ و در گذشته پلنگ نیز داشته‌است. بخش بزرگ این کوه در جنوب نهاوند بوده و جلوه‌های زیبایی به این منطقه می‌دهد. سرآب‌هایی مانند کهمان، گاماسیاب، گیان، فارسبان، کنگاور کهنه و ملوسانرشته کوه فرعی آردشان از این رشته کوه سرچشمه می‌گیرند. ضلع جنوبی کوه در شمال دشت الشتر قرار گرفته و رود کهمان از دامنه‌های گرین به دشت جاری می‌شود و پس از یکی شدن با آب رود کشکان به سیمره رسیده که در خوزستان به نام کرخه ادامه می‌یابد. سراب گاماسیاب با آبیاری دشت نهاوند به کرمانشاه سرازیر می‌شود. این رشته کوه تقریباً تا اواخر مرداد ماه برف دارد البته داخل دره‌ها مدت و گرمای بیشتری برای ذوب برف این کوه لازم است.
یکی از مرتفع‌ترین قله‌های این رشته کوه، قله ولاش (۳۶۰۸ متر) است که مسیر صعود آن از تنگ گردکانه بیرانشهر یا روستای پرسک در شرق الشتر یا از ونایی در بروجرد می‌باشد. یکی دیگر از بلندترین قله‌های این رشته کوه، قله یال کبود در جنوب نهاوند می‌باشد.
مهم‌ترین رودخانه‌های بروجرد از دامنه گرین سرچشمه می‌گیرند که از جمله مهم‌ترین آنها میت وان به رودخانه گلرود، رودخانه لیقناب و رودخانه آب سرده اشاره کرد.
نگارخانه
جستارهای ویژه
منابع
- «رشته‌کوه گرین». بایگانی‌شده از اصلی در ۳ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲ مارس ۲۰۲۰.
- کوه‌های لرستان
- «کوه گرین درایران، وبگاه وفاق». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ آوریل ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۸-۰۱-۱۳۹۱. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازدید=را بررسی کنید (کمک)
پیوند به بیرون
- فیلم معرفی رشته کوه گرین از صدا و سیمای قزوین.
- رشیدی، محمدرضا. کوه و کوهنوری در نهاوند (رشته کوه جنوبی). پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
| قله‌ها |  | |
|---|---|---|
| سرآب ها | ||
| رودها | ||
| گستره | ||
| شهرها | ||
| روستاها |
| |
| سایر |
| |