چهل‌چشمه

از روستاهای اطراف چهل چشمه می‌توان به اسحاق آباد، کانعمت، بست، دره گاوان، سوله، نرگسله و دره هوان اشاره نمود. از مسیرهای معمول برای فتح این کوه می‌توان به سه مسیر، اسحاق آباد، بست و دره هوان اشاره نمود. لازم است ذکر شود که در نزدیکی روستای بست یک پناهگاه جهت استفاده کوهنوردان احداث گردیده است

این مجموعه عظیم کوهستانی صدها گونهٔ گیاهی دارویی بی‌نظیر را در خود جای داده است ازجمله: سولان یاگل پامچال، کاشمه، لووشه، پسل یا کول، سموور، ریواس، منی، سووره بنه، گونی، کنیوال، پیچک، برزا، سنوبر، قیتران، بنفشه، سالمه و... بی‌نظیرترین مجموعهٔ گل و گیاه رادر ایران به وجود آورده است. که اخیراً به دلیل استفاده ی بیش از حد وکندن ریشه ی گیاه به شدت در حال کاهش است.

از رودخانه‌های مهم این منطقه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. حوزهٔ دریای خزر: قزل اوزن یا سفیدرود که به دریای خزر می‌ریزد.
2. حوزهٔ خلیج فارس: قشلاق؛ این رود که تامین‌کنندهٔ اصلی آب سد وحدت سنندج می‌باشد در ۲۰ کیلومتری جنوب سنندج با پیوستن به گاوه رود؛ رود سیروان را به وجود می‌آورند که آب این رود در نهایت به اروند رود و خلیج فارس می‌ریزد.
3. رودخانه خورخوره که به سد شهید کاظمی می‌ریزد می‌توان اشاره کرد.
4. زرینه رود که به دریاچه ارومیه می‌ریزد.

در تمام جبهه‌های این منطقه چشمه‌های فراوانی وجود که که معروف‌ترین و پُر آب‌ترین چشمه آن کانی چاۆڕەش نام دارد که در ضلع جنوب شرقی آن قرار دارد. از ییلاق‌های چهل‌چشمه می‌توان از ییلاق گرمه در شمال غرب مریوان، ییلاق قولنگ احمد خدر در منطقهٔ شمال شرق دیواندره، ییلاق میکائیل کویره، هوار یا ییلاق کانی چاوره‌ش، ییلاق جمین، ییلاق کانی زلیخا و در آخر ییلاق مصطفی خان نام برد. در این مجموعه به دلیل مسیرهای پر شیب و دره‌های بهمن‌گیر ان در زمستان بسیار خطرناک می‌باشد و جهت صعود به آن باید حتماً از راهنماها و کوهنوردان آشنا به مسیر منطقه استفاده نمود.

از جانداران این منطقه می‌توان به خرس، گرگ، روباه، خرگوش، کبک کوهی، مارهای فراوان و گراز اشاره نمود.