دینارکوه

منطقه دینارکوه طی مصوبه شماره ۲۱۷ شورای عالی محیط زیست (کمیسیون زیر بنائی دولت) مورخ ۱۳۸۰/۷/۲۵ با وسعت ۴۰۵۷۹ هکتار بعنوان منطقه حفاظت شده جنگلی به مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست پیوسته است.[1][2]

جاده آسفالته آبدانان – سایت مخابراتی دینارکوه که به قسمت مرکزی منطقه وارد می‌شود.

منطقه خالی از سکنه است ولی قبل از حفاظت منطقه عشایر در منطقه وجود داشت. که موجب از بین رفتن بعضی از گونه‌های گیاهی و شکستن درختان بلوط شده بود.

منطقه حفاظت شده دینارکوه، منطقه‌ای کوهستانی از سلسله جبال زاگرس بوده که در دامنه ارتفاعی ۸۰۰ تا ۱۹۵۵ متر از سطح دریا قرار دارد. قله دینارکوه در قسمت مرکزی و زمین‌های کشاورزی واقع در جنوب روستای هزارانی به ترتیب مرتفع‌ترین و پست‌ترین نقاط ارتفاعی منطقه را تشکیل می‌دهند. در مجموع این منطقه از ارتفاعات بهم پیوسته و متعددی تشکیل شده و منطقه‌ای است کوهستانی با راه‌های صعب‌العبور که به لحاظ داشتن پوشش جنگلی تا بلندترین منطقه دارای سیمایی کوهستانی با پوشش جنگلی می‌باشد.

مقدار بارندگی سالانه منطقه حدود ۲۹۲/۲ میلی‌متر است که حداکثر آن در ماه‌های دی و بهمن نازل می‌شود. بیشترین نزولات در منطقه به صورت باران است. بر اساس آمار موجود، حداکثر بارش ۴۲۶ میلی‌متر، حداقل آن ۱۵۲ میلی‌متر و میانگین آن ۲۹۲/۲ میلی‌متر گزارش شده‌است. حدود ۵۰ درصد بارندگی‌ها در فصل زمستان اتفاق می‌افتد. دمای متوسط سالانه منطقه ۲۵/۶ درجه سانتی‌گراد است. مرداد ماه با میانگین ۳۹/۱ درجه بالای صفر بالاترین و دی‌ماه با میانگین ۱۲/۶ درجه سانتی‌گراد کمترین دما را دارند. دمای حداکثر مطلق ماهانه ۳۷ و حداقل مطلق ماهانه ۱۴/۶ درجه سانتی‌گراد است.

در سال‌های اخیر خشکسالی و به علاوه پدیده ریزگردها موجب ضعیف شدن درختان جنگل‌های دینارکوه شده و در نهایت با همه گیر شدن نوعی انگل، موجب نابودی بخش قابل توجهی از درختان این جنگل شده‌است. این انگل از پوشش گیاهی بلوط به عنوان میزبان استفاده می‌کند و این در نهایت به مرگ تدریجی درخت می‌انجامد. این جنگل درصورت ادامه این روند تا ۳۰ الی ۴۰ سال آینده نابود خواهند شد.

منطقه حفاظت شده دینارکوه از منابع آبی زیادی برخوردار است. این منابع علاوه بر تأثیر بسزایی که در غنای زیستی منطقه دارند، جلوه‌های زیبایی را در منطقه ایجاد نموده‌اند که از ارزش اکوتوریسمی زیادی برخوردارند. در محدوده حفاظت شده دینارکوه چندین رودخانه کوچک وجود دارد که عبارتند از رودخانه تختان و خروزان که از مرز غربی منطقه عبور کرده و قسمتی از مرز منطقه را تشکیل می‌دهد. رودخانه چنیز انجیره که از ارتفاعات دامنه‌های جنوبی حوزه کبیرکوه سرچشمه گرفته و از نزدیک روستای انجیره وارد منطقه شده و جلوه‌هایی زیبا را در داخل منطقه ایجاد نموده است. رودخانه قدح که پس از عبور از روستای گنداب وارد منطقه حفاظت شده می‌شود. سایر رودخانه‌ها فصلی بوده و فقط در فصل‌های بارندگی پر آب می‌شوند. در داخل محدوده حفاظت شده دینارکوه چشمه‌های زیادی جریان دارند که عموماً برای مصارف حیات وحش، دام و شرب مورد استفاده قرار می‌گیرند. با توجه به تعداد زیاد است.

درختانی همچون بلوط،پسته کوهی،انجیر کوهی،کنار و... می‌روید. به علت استفاده‌های بی‌رویه از مراتع و جنگل‌های منطقه و چرای بی‌موقع و زودرس، پوشش گیاهی و خاک دچار سیر قهقرایی شده و گیاهان خوش خوراک جای خود را به گیاهان نامرغوب، خاردار و یکساله داده و از ارزش و اهمیت مراتع آن کاسته شده‌است.

تاکنون ۱۶ گونه پستاندار وابسته به ۵ راسته و ۱۱ خانواده در این منطقه شناسایی شده که در صورت بررسی و مطالعه بیشتر وجود گونه‌های دیگر، خصوصاً از راسته‌های جوندگان و حشره‌خورها و خفاش‌ها دور از تصور نیست.