بیرانشهر
بیرانشهر یکی از شهرهای استان لرستان است. این شهر مرکز بخش بیرانوند از توابع شهرستان خرمآباد است و در منطقهای کوهستانی و سردسیر در مرکز لرستان و در شمال شرقی خرمآباد قرار گرفتهاست. تاریخ پیدایش این شهر به بیش از صد سال پیش بازمیگردد که اجداد ساکنین حاضر مبادرت به یکجانشینی کردند. بیشتر ساکنین این شهر از ایل بیرانوند هستند.
بیران شهر به (لری) چغلونی | |
---|---|
کشور | ایران |
استان | لرستان |
شهرستان | خرم آباد |
بخش | بیرانوند |
نام(های) دیگر | چَغلوَندی |
سال شهرشدن | ۱۳۹۷ |
مردم | |
جمعیت | ۱،۷۲۰ نفر (۱۳۹۵) |
جغرافیای طبیعی | |
ارتفاع | ۱۶۵۹ |
شناسهٔ ملی خودرو | ایران |
کد آماری | ۲۴۷۵ |
بیران شهر |
جغرافیا و آبوهوا
موقعیت
این بخش در درههای تنگ از رشته کوههای زاگرس قرار دارد و جادهای آن را از جنوب به خرمآباد و از شمال به بروجرد وصل میکند. بیرانشهر آب و هوایی کوهستانی با زمستانهای سرد و برفی و تابستانهای معتدل دارد. شغل مردمانش بیشتر کشاورزی و دامپروری است. جمعیت بیرانشهر بنا بر سرشماری سال ۱۳۹۰ خورشیدی ۱٬۴۰۹ نفر بودهاست. رودخانه هُرو که در زبان محلی به آن باوالی میگویند آن را به دو بخش تقسیم کردهاست. این شهر در دامنه کوهی کوچک به نام کمرزرد قرار دارد و در سالهای اخیر به سمت جنوب و دامنه کوه «کلاته پلنگ» کشیده شدهاست.
مناطق تاریخی و سیاحتی
مناطق تفریحی و گردشگری دیگری چون آبسرده، گردکانه،گل زرد و سرابهای الیاس، بیدهل،بی مصرف ،پیرماهی،نرم... همچنین آثار فرهنگی و تاریخی دیگری چون قلعه رحیم،منصور،کاسیان،قنبر،علی بخش و تپههای باستانی و تاریخی متعددی ازه جمله سوسن،شیرخان،کرنوکر و گجی میباشد .[1]
رودخانه
رودخانه هرو (Horo) که در زبان محلی به آن باوالی (BoEli) میگویند آن رابه دو بخش تقسیم کردهاست.
تغییر نام
نام بیرانشهر در گذشته چَقَلوندی بود. چَقَل در زبان لری به معنای شغال است. در دی ماه ۱۳۹۰ با تصویب هیئت وزیران، نام شهر چغلوندی به بیرانشهر و نام بخش چغلوندی به بخش بیرانوند تغییر کرد.[2] دلیل این تغییر نام، درخواستهای مکرر بومیان منطقه که اکثراً از طایفه بیرانوند هستند بودهاست. طبق تحقیقات و پیگیریهای یک خبرنگار، در آن مصوبه هیئت دولت یک غلط املایی باعث شد بسیاری از مردم نام جدید بخش چغلوندی را «بیراوند» بدانند. در صورتی که نام صحیح جدید این بخش «بیرانوند» است و ترکیب «بیراوند» از نظر زبان شناسان صحیح نمیباشد و هیئت وزیران نام بیرانوند را به تصویب رسانده است.[3]
زبان
مردم بیرانشهر اکثراً از ایل بیرانوند و ایلات دیگر از قبیل سکوند (طایفه یاراحمدی و آروان) نیز در این بخش سکونت دارند و زبان آنها لکی می باشد.
پانویس
- «نسخه آرشیو شده». بایگانیشده از اصلی در ۳۰ ژوئیه ۲۰۱۷. دریافتشده در ۱۰ ژانویه ۲۰۲۰.
- «شش تغییر در نقشه تقسیمات کشوری استانهای لرستان و سیستان و بلوچستان». وبسایت دولت. دی ماه ۱۳۹۰. بایگانیشده از اصلی در ۲۹ اکتبر ۲۰۱۳. دریافتشده در ۳۰ بهمن ۱۳۹۰. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک) - «"بیراوند" ترکیبی نادرست است/ فرمانداری پیگیری و اصلاح نماید». وبسایت خبرگزاری یافته. آذر ماه ۱۳۹۲. دریافتشده در ۱۶ دی ۱۳۹۲. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک)