آثار سید علی‌محمد باب
سید علی‌محمد شیرازی پیامبر آیین بیانی مانند دیگر پیامبران، خود را دارای قدرت وحی و نزول آیات الهی از سوی خداوند می‌دانسته‌است. به این ترتیب این چنین آیاتی در بین افراد به نام آثار یاد می‌شود. از جمله آثار او می‌توان به کتاب بیان فارسی و کتاب بیان عربی، تفسیر سوره یوسف، تفسیر سوره کوثر اشاره نمود.
برخی از آثار باب
مسیو نیکلا منشی اول سفارت فرانسه در ایران در کتاب مذاهب ملل متمدنه تاریخ سید علی محمد معروف به باب نام برخی از کتب وی را از صفحه ۳۲ تا ۴۴ درج نموده‌است. فره وشی در کتاب آئین باب ضمن درج لیست کتاب‌ها ازکتاب میسو نیکلا (شامل ۳۹ کتاب و ۷ خطبه)، در پانویس صفحه ۱۲ می‌نویسد: آنچه را که مسیو نیکلا نام می‌برد از کتاب الفهرست استخراج شده و این کتاب در شیراز نوشته شده‌است بنابراین صورت کتبی که پس از مهاجرت از شیراز نوشته‌است در کتاب فهرست دیده نمی‌شود؛ و در ادامه فره وشی نام ۲۵ کتاب دیگر از سید علی محمد شیرازی را می‌نگارد. برخی از نوشته‌های باب از این قرار هستند:
- تفسیر سوره یوسف (قیوم الاسماء)
- بیان فارسی
- بیان عربی
- دلائل سبعه
- صحیفه عدلیه
- تفسیر سوره فاتحه
- تفسیر سوره والعصر
- تفسیر سوره الکوثر
- پنج شأن
- الأسماء کلشیئ
- هیکل الدین
- صحیفه رضویّه
- کتاب جزا
- صحیفة بین الحرمین
- تفسیر سوره حمد نقطه باء زیر بسم الله
- فی بیان المسائل الثلثة
- تفسیر سوره توحید
- تفسیر سوره القدر
- بیان عربی
- رساله ذهبیة
- الواح دوائر
- قسمتی از الواح حضرت نقطه و سید حسین کاتب
- لوح وصایت خطاب به صبح ازل
- دعا و مناجات
- زیارت نامه
- رجعت
تفسیر سوره یوسف
تفسیر سوره یوسف قیوم الاسماء یا احسن القصص، اولین اثر سید علی‌محمد شیرازی است که بابیان و بهائیان آن را دارای تأثیرات خاصی می‌دانند. بدین ترتیب که ملاحسین بشرویه‌ای یکی از شاگردان برجسته سیدکاظم رشتی از مؤسسین مکتب شیخیه، با شنیدن این اثر، به پیامبری باب اذعان داشت و به باب ایمان آورد و در نهایت جان خود را نیز در راه باب از دست داد.[1]
تفسیر سوره کوثر
تقسیر سوره کوثر یکی دیگر از آثار باب می‌باشد. سید یحیی دارابی، یکی از عالمان به نام و مشهور زمان محمد شاه که به نمایندگی از شاه برای بررسی دعوی باب به شیراز سفر کرده بود در سومین بار ملاقات خود با باب، تفسیر سوره کوثر را از او شنید و به باب ایمان آورد و در نامه‌ای به شاه اعلام نمود که دیگر به سوی پایتخت باز نخواهد گشت و در آخر نیز جان خویش را در راه باب از دست داد و در راه او کشته شد.[1]
فهم آثار سید علی‌محمد شیرازی
دنیس مکین در دانشنامه ایرانیکا، دربارهٔ آثار باب از اصطلاح غیر گرامری استفاده می‌کند.[2].[3] وی در مقاله بیان در همان دانشنامه می‌گوید که جملات غیرگرامری فهم برخی متن‌ها را مشکل کرده‌است.[4] او گرامر عربی باب را همواره بد می‌داند؛ و بیان می‌کند که بابیان انحراف از گرامر عربی را از اختیارات یک پیامبر می‌دانند در حالی که این نکته اغلب در انتقادات مسلمانان از باب ذکر شده‌است.[5] زمانی که از خود باب در این زمینه سؤال شد، او این غلط‌ها را «غیرمهم» خوانده و گفت که کتاب خداوند نیازی به پیروی از قوانین وضع شده توسط عربیدانان ندارد و اینکه اعتراض‌ها به غلط‌های گرامری در واقع باعث انحراف از مسائل مهم و اساسی تر می‌شود.[6]
ترکیبات فارسی در متون عربی
یکی از مواردی که در آثار باب وجود دارد استفاده از عبارت فارسی مانند «خط الشکسته» یا «چاپا» در متون و نوشتجات عربی وی است.
پانویس
- پرویز صادق‌زاده، بهنام گل‌محمدی (۱۹۹۳)، نور ایمان، Czech Republic، ص. ۳۱، شابک [[ویژه:منابع کتاب/80
-901201-2-1|۸۰
-۹۰۱۲۰۱-۲-۱]] مقدار
|شابک=را بررسی کنید: length (کمک) کاراکتر line feed character در|شابک=در موقعیت 3 (کمک) - iranicaonline.org
- جملات مشابهی در Denis MacEoin, The sources for early Bābī doctrine and history: a survey, p. ۱۲, Brill آمده‌است
- Denis MacEoin, The sources for early Bābī doctrine and history: a survey, p. ۱۲, Brill
- دانشنامه ایرانیکا، مدخل(BAYĀN)بیان
- Mangol Bayat, Mysticism and dissent: socioreligious thought in Qajar Iran, p. ۱۰۰, Syracuse University Press, 1982
