کردکوی

بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این مکان ۳۹٬۸۸۱ نفر (۱۲٬۹۷۱ خانوار) بوده‌است.[3]

مردم شهر و شهرستان کردکوی از قومیت طبری هستند و به زبان زبان طبری سخن می‌گویند.[4][5] لهجه مردم کردکوی و بندرگز یکی از لهجه‌های دوازده‌گانه زبان طبری می‌باشد که در شرق این منطقه زبانی قرار دارد. کِرد «kerd» در زبان طبری به معنای گله‌دار می‌باشد[6] که در لهجه مردم شرق استان مازندران و غرب استان گلستان به صورت کارد گویش می‌شود.[7][8] کاردها نباید با قوم کُرد که در مناطق غربی ایران زندگی می‌کنند اشتباه گرفته‌شوند. صادق کیا در کتاب واژه‌نامه تبری ضمن اشاره به معنای کرد می‌نویسد: اکنون فقط به چوپانان کرد گفته می‌شود.[9] پژوهشگران کِردها، گالش‌ها «Galeš» و مختابادها را دسته ای از رعایای طبری‌تبار می‌دانند که دامدار بوده و در تابستان‌ها مجبور به ترک جلگه بوده‌اند. گالش «gâleš» امروزه در شمال به معنی فردی است که از رمه گاوان نگهداری می‌کند و با نگهبان گوسفندان که کِرد «kerd» یا «چوپان» نامیده می‌شود فرق دارد.[10] مردم طبری به مناطقی که کِردها در آن ساکن بودند: کِردمله (کردمحله)، کِردخیل، کِردکتی و … می‌گفتند. کردکوی تا ۱۹ تیر ۱۳۱۹ به کردمحله (کاردمله) مشهور بوده که در این روز نام کردمحله به کردکوی تغییر داده‌شد؛ ولی همچنان نیز نام کاردمله در این منطقه رایج است. کردکوی در مجاورت تمیشه باستان قرار دارد که در افسانه‌های شاهنامه بنای آن را به فریدون پسر آبتین نسبت داده‌اند.

• گالش‌های طبری یکی از بومیان کردکوی هستند. گالش‌های طبری نیز مانند کردها شاخه ای از اقوام طبری‌تبار هستند. گالش‌ها در مناطق کوهستانی استان‌های مازندران و گلستان زندگی می‌کنند و به زبان مازندرانی سخن می‌گویند.[11][12][13]گالش یا گاولش «Galeš»، در مازندرانی معنای گاوبان را می‌دهد. بعبارت ساده‌تر گالش یعنی کسی که دامداری می‌کند و گاو و گوسفند پرورش می‌دهد. کلمه گالش از ریشه سانسکریت گئورکش «Gao-rakš» گرفته شده‌است «Gao» به معنی گاو و «Rakš» به معنی پاییدن و نگهبانی کردن است. همچنین در زبان مازندرانی به چوپان گاو گالش «Galeš» و به چوپان گوسفند کرد «kerd» گفته می‌شود. در متون کهن طبری از کلمه گالش به معنای چوپان استفاده شده‌است.
• بخشی از مردم کردکوی از منطقه جویبار می‌باشند که از اولین بومیان آن منطقه و اصیل‌ترین مردمان سرزمین مازندران بوده‌اند که با توجه به شرایط پیش آمده در دوره قاجار از جویبار به سمت منطقه کردکوی آمدند؛ و هویت نام خانوادگی آن‌ها مازندرانی است. به گفته باستان شناسان سرزمین کنونی مازندران از قدیمی‌ترین سکونت گاه بشری در حاشیه دریای مازندران بوده که آریایی‌ها پس از استقرار در ایران، تبرستان را «ساتراپی آریایی نژاد» خواندند. مازندران و گیلان در آن زمان، «ساتراپی متحد» خوانده می‌شدند و به «فرشوادگر» یا «پتشخوارگر» نامیده شدند. در واقع بعد از مهاجرت آریایی‌ها به ایران، میان آماردها و آریایی‌ها، جنگی درگرفت که در پی این جنگ، قبیله‌های کوچک شکست خوردند و به نوشته برخی دیگر از مورخان «اقوام تپور»، از دیگر اقوام ساکن در مازندران بودند که بعد از پراکنده شدن آماردها در ایران، به مازندران آمدند و سرزمین تپورستان را شکل دادند و جزو طایفه‌های جنگجو به‌شمار می‌آمدند که همواره در سپاه ایرانیان به عنوان گارد سنطنتی حضور داشتند.
• بخش دیگری از مردم کردکوی از اسرم می‌باشند که زادگاه و اصالت آنان به این منطقه بر می‌گردد؛ که با توجه به شرایط پیش آمده به منطقه کردکوی کوچ کرده‌اند و هویت نام خانوادگی مازندرانی را برای خود انتخاب نموده‌اند. سرزمین اسرم تاریخ و قدمت ۶۰۰۰ ساله دارد و در زمانی هم پایتخت قوم هیرکانیا، قبل از ساری بوده‌است. از اصالت و قدمت این منطقه می‌توان فهمید که اسرم و ساکنانی که در این منطقه زندگی کرده‌اند از چه تاریخ و پیشینه مازندران برخوردار بوده‌اند. اشپیگل شرق‌شناس و نئونازیست آورده‌است که نام ساری کنونی برگرفته از نام قوم سائورو بوده که پیش از هجوم اقوام آریایی در شهر باستانی اسرم زندگی می‌کردند.

هر دو گروه اخیر بیان شده در دوره سلسله قاجار به دلیل درگیری که در آن زمان میان نیاکان مازندرانی با اربابان و خان‌های منطقه جویبار و اسرم به وجود آمد منجر به مرگ دشمنان گردید و مجبور به کوچ اجباری به سایرنقاط تبرستان تا آستراباد شدند. همه این درگیری و نزاع بخاطر زمین‌های کشاورزی بوده و اربابان و خان‌های وقت، قصد تصرف آن زمین‌ها را داشتند و با توسل به زور، قدرت، نزاع و درگیری به غارت اموال و اراضی آنان پرداختند، آن‌ها نیز در مقابل شان ایستادگی و شجاعت نشان داده و در نهایت منجر به درگیری خونین شد و یکی از اربابان و خان آن‌ها بر اثر درگیری و جراحت فراوان درگذشت. تاریخ شفاهی بزرگان طایفه مازندرانی که از خاطرات گذشتگان خود روایت می‌کنند سند این واقعه است که اقوام مازندرانی، میربند خود را به زمین انداختند و به دلیل درگیری خونین، به مناطق دیگر کوچ نمودند. حادثه فوق یکی از مهم‌ترین دلایل کوچ اجباری نیاکان اهالی کردکوی است.

نام‌های خانوادگی مازندرانی برگرفته از نام سرزمین مازندران و گرگان است و هرفردی که از مازندران به سایر مناطق کوچ و اقامت نموده‌است به دلیل اینکه در گذشته شناسنامه به شکل امروزی نبوده، افراد براساس زادگاه شان معرفی می‌شدند و لقب می‌دادند. این دسته از مازندرانی‌ها به دلیل اینکه از منطقه مازندران به سایر نقاط و قریه و شهرها کوچ نمودند خود را بنام زادگاهشان ثبت نمودند. از لحاظ اصالت و ریشه و تبار مردم مازندران و مازندرانی‌ها، از اقوام قوم تپور هستند که قبل از ورود آریایی‌ها به سرزمین تبرستان در آن مناطق شمال ایران حکمرانی می‌کردند و جزء طوایف بومی و جنگجو و قدرتمند بشمار می‌رفتند. آماردها، تپورها از اقوام بومی کهن این سرزمین بودند.

مناطق زیبای کوهستانی درازنو، ریز او، کندآب، رادکان، چمن، یزدان محله و همچنین پارک جنگلی پلنگ پا (امام رضا) و آب بندان میاندره واقع در روستای میاندره و همینطور آب بندان بانکلا واقع در جنوب کردکوی در حاشیه جنگل از مناطق دیدنی این شهر محسوب می‌گردد

جنگل کردکوی

آثار باستانی کردکوی: میل رادکان کردکوی، جاده شاه عباسی، دیوار و شهر تمیشه

.تپه شاهده: مربوط به هزاره اول است و در شهرستان کردکوی، روستای اسلام‌آباد شاهده واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۱ مهر ۱۳۸۳ با شمارهٔ ثبت ۱۱۱۸۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

جاذبه‌های مذهبی کردکوی: امامزاده طاهر و ابراهیم در روستای النگ، زیارتگاه معصوم‌زاده سبزپوش در حدود بالاجاده، امامزاده مجید در شهر کردکوی، امامزاده روشن آباد، امامزاده چهارکوه، امامزاده محمد در محلهٔ بالابلوک. روستاهای بزرگ این شهر عبارتند از:النگ، میاندره، بالاجاده، سرکلاته، یساقی، مهترکلاته، چهارده، ایلوار، شاهده سابق، دنگلان، سالیکنده

جاذبه‌های طبیعی کردکوی: منطقه حفاظت شده جهان‌نما، دهکده ییلاقی درازنو، روستای ییلاقی یزدان محله، پارک جنگلی کردکوی، آبشار دوآب (دِاُو)، آبشار هفت طبقه

بیمارستان امیرالمؤمنین (ع) کردکوی بیمارستانی است درمانی و وابسته به دانشگاه علوم پزشکی گلستان با ۱۳۱ تخت ثابت می‌باشد.[14]

سوغاتی معروف کردکوی، حلوا گردویی، شیر نون و پشته زیک می‌باشد.