نوکنده

نوکنده بیش از 700 سال سابقه و قدمت تاریخی دارد، به طوری که در چند دهه اخیر در محوطه قبرستان قدیمی آن که منتهی الیه شهر نوکنده و در قسمت شرق جاده اصلی نوکنده به بندرگز آثاری از سنگ قبر های مربوط به صفویه وجود داشت.[2]

سرگذشت تاریخی نوکنده را می توان با بررسی کلمه نوکنده از آن دو استنباط کرد، که قبل از پیدایش نوکنده در این محل روستایی قدیمی به نام نوده وجود داشته که از قدمت بیشتری برخوردار بوده ولی به عللی که چندان مشخص نیست از بین رفته و در نتیجه نوکنده به وجود آمده است. گروهی دیگر این استنباط را دارند که هر چه قدر از خاک این شهر استفاده شود حاصل خیز و نو است و به این دلیل نام آن را نوکنده گذاشته اند. [3]

زمان پیدایش نوکنده را می توان در اسناد وقفی دوره صفویه(سال 919 ه.ق.) که مربوط به 500 سال پیش می باشد از نوکنده یاد شده است، پس چنین به نظر می رسد که نوکنده باید داری قدمتی بالای 500 سال باشد. [3]

آنچه مسلم است نوکنده تا قبل از پیدایش بندرگز از اعتبار و اهمیت بیشتری در منطقه برخوردار بوده و سالها به عنوان مرکز حکومت انزان در متطقه خودنمایی می کرده است. [3]

یکی از دوره هایی که در ان نوکنده به عنوان مرکزیت حکومت انزان شناخته می شد،اواخر دوره کریم خان زند و اوایل دوره قاجاریه بوده است.در این دوره برادر آغا محمد خان قاجار ،مرتضی قلی خان قاجار حاکم نوکنده بوده و بر کل منطقه انزان حکومت می کرده است. [3]

منطقه انزان در شمال ایران از نظر نامگذاری (نام انزان) دارای قدمت زیادی نبوده و قدمت این اسم به تاریخ ورود قوای انزان به فرماندهی حمزه سلطان انزانی به تاریخ 1162 ه.ش. می باشد، و در حال حاضر در تقسیمات کشور از این منطقه با نام شهرستان بندرگز یاد می شود. [3]

1. منبع: ملاح.شهروز و مهرشاد - کتاب: از خندق(جر) تا دیوار منطقه انزان

شهر نوکنده در جنوب غربی بندر گز واقع شده.[4] این شهر به علت موقعیت خاص جغرافیایی و وجود جنگلهای انبوه جهان مورا در جنوب آن و داشتن آب و هوای معتدل و خاک مساعد، از پیشرفت نسبتاً خوبی برخوردار است. ناهمواری‌های نوکنده همانند سایر مناطق اطراف شامل دو قسمت کوهستانی و جلگه‌ای می‌باشد. قسمت کوهستانی آن، بخشی از رشته کوه البرز است که دارای پوشش گیاهی جنگلی انبوه و مراتع مختلف است و به نام جنگل‌های جهان مورا نامیده می‌شود. نوکنده در قدیم دهی بود از دهستان انزان بخش بندر گز شهرستان گرگان. محصولات سنتی آن برنج و غلات و پنبه و کنجد و شغل مردمش زراعت و پارچه بافی و چادرشب بافی بوده‌است.[5]

روستاهای بنفش تپه، مزنگ، لیوان شرقی، لیوان غربی، کهنه کلباد از توابع نوکنده می‌باشند. زبان مردم نوکنده مازندرانی است. از اماکن دیدنی نوکنده می‌توان به جنگل نوکنده، دریای نوکنده و امام زاده حبیب اله نوکنده اشاره نمود.

این شهر از قطبهای ورزش کشور بوده و از رشته‌های ورزشی غالب آن کشتی می‌باشد که با خون مردم این منطقه درآمیخته است و همواره پهلوانان و قهرمانانی در اوزان تیم ملی از قدیم تاکنون داشته‌است.

بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت شهر نوکنده برابر با ۶،۶۵۰ نفر جمعیت بوده‌است.[6] مردم نوکنده به گویش نوکنده‌ای زبان مازندرانی گویش می‌کنند.[7]

بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این مکان ۶٬۶۵۰ نفر (۲٬۳۱۶ خانوار) بوده‌است.[8]

• مختصات

ملاح.شهروز/ ملاح. مهرشاد از خندق تا دیوار بلوک دوم انزان حوضه استراباد