پلاکت

تصویر الکترونی از سلول‌های خون. گلبول قرمز (چپ تصویر) ، پلاکت (میانه تصویر) ، لوکوسیت (راست تصویر)

کار اصلی پلاکت جلوگیری از خون‌ریزی است؛ که این عمل با چسبیدن پلاکتها به همدیگر و محل آسیب دیده رگ و ترشح مواد دخیل در انعقاد انجام می‌گیرد. تحریک پلاکتها در محل آسیب عروقی باعث ترشح ADP می‌گردد که ADP چسبیده به سطح پلاکت موجب چسبیدن پلاکتها بهم و تشکیل توده پلاکتی را می‌کند که به صورت درزگیر عمل کرده و از ادامه خون‌ریزی جلوگیری می‌کند. هم‌زمان با ترشح ADP، سروتونین و ترومبوبلاستین پلاکتی نیز ترشح می‌گردد؛ که اولی باعث انقباض رگها و دومی باعث تبدیل پروترومبین به ترومبین می‌شود. ترومبین، فیبرینوژن محلول پلاسما را به فیبرین غیر محلول تبدیل می‌نماید که سلولهای خونی در لابه‌لای توری ظریف حاصل از فیبرین گرفتار شده و لخته تشکیل می‌گردد.

پلاکت‌ها در رشد و تکامل، ایجاد یا از بین بردن سلول‌های سرطانی و فاکتور رشدی مشتق از پلاکت (PDGF) نیز مشارکت دارند.

تعداد پلاکت طبیعی در خون بین ۱۵۰،۰۰۰ تا ۴۵۰،۰۰۰ در هر میکرومیلی‌لیتر است. پلاکت بالای ۵۰۰،۰۰۰ را بیماری ترومبوسیتوز و پلاکت‌های کمتر از ۱۰۰،۰۰۰ را بیماری ترومبوسیتوپنی می‌نامند.[2] درصورتی که تعداد پلاکت‌ها خون کمتر از تعداد ۱۰۰،۰۰۰ باشد درصورتی که ضربه‌ای به دست یا پا بخورد کبود رنگ یا همان بنفش تیره خواهد شد

• بزرگ شدن طحال
• خون ریزی شدید و مصرف پلاکت خون[3]
• لوسمی یا سرطان خون
• ترومبوسیتوپنی
• انواع وراثتی کمبود پلاکت
• انعقاد منتشر خون در داخل رگ ها
• شیمی درمانی بعد از سرطان
• عفونت و نارسایی مغز استخوان

دانشنامه رشد

• دانشنامه پزشکی - پلاکت خون