نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی

نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (به‌اختصار: نزسا) یکی از پنج نیروی زیرمجموعه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است، که با در اختیار داشتن بیش از ۱۰۰ هزار نفر نیروی فعال، پیکره اصلی سپاه پاسداران را تشکیل می‌دهد.

نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی


پرچم رسمی نزسا
کنش ۱۳۶۴–تاکنون
کشور  ایران
وفاداری رهبر جمهوری اسلامی ایران
گونه نیروی زمینی
اندازه ۱۰۰٫۰۰۰ نفر[1]
بخشی از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
نام مستعار نزسا
پشتیبان وزارت دفاع
سازمان جهاد خودکفایی سپاه
رژه 31 شهریور
تجهیزات ۱۴۰۲ عراده تانک

۱۹۷۵ عراده نفربر

۱۸۹۵ لانچر موشک انداز

۱۴۵۶ عراده توپخانه

۹۲ فروند بالگرد

۱۶۷ فروند پهباد

۳۵۷۸ خودروی زرهی

نبردها جنگ ایران و عراق
فرماندهان
فرمانده سرتیپ پاسدار محمد پاکپور[2]
جانشین فرمانده سرتیپ پاسدار روح‌الله نوری[3]
معاون هماهنگ‌کننده سرتیپ پاسدار علی‌اکبر پورجمشیدیان[4]
هواگردها
بالگرد طوفان ،شاهد۲۸۵ پنهاشباویز۲۰۶۱
بالگرد جنگنده طوفان

پیشینه شکل‌گیری این نیرو به سال ۱۳۶۱ و تشکیل قوای زمینی سپاه بازمی‌گردد. نیروی زمینی سپاه پاسداران به‌طور رسمی فعالیت خود را از شهریورماه ۱۳۶۴ در خلال جنگ ایران و عراق آغاز کرد و نخستین فرمانده آن سید یحیی رحیم‌صفوی بود.[5] هم‌اکنون سرتیپ پاسدار محمد پاکپور فرماندهی نیروی زمینی سپاه را برعهده دارد.[6]

در طول ۴ دهه گذشته، لشکرها و تیپ‌های نیروی زمینی سپاه به موازات یگان‌های فعال ارتش در استان‌های مختلف تشکیل شده‌است و از سال ۱۳۸۷ نیز طرح تحول این نیرو با ادغام یگان‌های رزمی سپاه با پایگاه‌های بسیج و ایجاد سپاه‌های استانی اجرا گردید. هم‌اکنون نیروی زمینی سپاه پاسداران از ۳۲ سپاه استانی تشکیل می‌شود و دارای ۱۰ لشکر رزمی، همچنین یگان‌های زرهی، هوابرد، تکاور، نیروی ویژه و هوانیروز می‌باشد.[7]

تاریخچه

ریشه‌های تشکیل نیروی زمینی سپاه پاسداران، به زمان شکل‌گیری یگانی با عنوان «قوای زمینی سپاه» بازمی‌گردد، که فعالیت رسمی آن از بهمن‌ماه ۱۳۶۱ در خلال جنگ ایران و عراق آغاز گردید. در این دوره، سپاه در قالب قرارگاه خاتم‌الأنبیا و قرارگاه نجف، نیروهای زمینی خود را سازمان‌دهی و مدیریت می‌کرد.[8] قرارگاه خاتم‌الانبیا از ۲ سپاه بنام‌های؛ سپاه هفتم حدید و سپاه سوم صاحب‌الزمان تشکیل می‌شد و در زیرمجموعه قرارگاه نجف نیز سپاه یازدهم قدر و لشکر ۵ نصر فعالیت می‌کردند. در این دوران با نظر فرماندهان ارشد سپاه، این مجموعه‌ها با هم ادغام و قوای زمینی سپاه پاسداران تشکیل شد. بر اساس برنامه‌ریزی آن دوران، مقرر شده بود که در زیرمجموعه قوای زمینی سپاه، چند سپاه و هر سپاه شامل چند لشکر باشد و هنگام انجام عملیات نظامی، قوای زمینی سپاه، با نام قرارگاه مقدمِ نیروی زمینی ارتش، وارد عمل شود.

با صدور فرمان سیدروح‌الله خمینی؛ رهبر وقت جمهوری اسلامی، در تاریخ ۲۶ شهریور ۱۳۶۴ وضعیت تازه‌ای بر مجموعه سپاه پاسداران حاکم گردید، رهبر جمهوری اسلامی نامه‌ای به محسن رضایی؛ فرمانده کل سپاه نوشت و دستور تشکیل نیروی زمینی سپاه، نیروی هوایی سپاه و نیروی دریایی سپاه را صادر کرد. با این دستور قوای زمینی سپاه منحل شد و نیروی زمینی سپاه پاسداران به‌طور رسمی فعالیت خود را آغاز نمود.

در طول جنگ ایران و عراق، لشکرهای زیرمجموعه نیروی زمینی سپاه، از نیروهای داوطلب بسیج استفاده می‌کردند که با پایان گرفتن جنگ، از سال ۱۳۶۹ به‌طور رسمی نیروی مقاومت بسیج از نیروی زمینی سپاه جدا شد و بعنوان پنجمین نیروی زیرمجموعه سپاه پاسداران به فعالیت خود ادامه داد.

سال ۱۳۸۷ طرح تحول نیروی زمینی سپاه توسط فرمانده وقت؛ محمدعلی جعفری اجرا گردید، که بر اساس این طرح، مناطق مقاومت بسیج، به همراه لشکرها و تیپ‌های نیروی زمینی سپاه پاسداران، سپاه‌های استانی را تشکیل دادند. هم‌اکنون نیروی زمینی سپاه کماکان از نظر نظامی تحت مدیریت ستاد مرکزی اداره می‌شود و تشکیلات و امکاناتش را در ۳۲ سپاه استانی (۳۰ سپاه استانی و ۲ سپاه استان تهران) و ۱۱ قرارگاه مستقر کرده‌است و این قرارگاه‌ها به عنوان واحدهای نظامی منطقه‌ای عمل می‌کنند. هر قرارگاه دارای ساختار مستقل مرکزی است و علاوه بر استفاده از امکانات سپاه استان‌ها، از واحدهایی چون یگان پشتیبانی رزم و یگان پشتیبانی خدمات نیز برخوردار می‌باشد. در حال حاضر نیروی زمینی سپاه دارای ۱۰ لشکر رزمی، توپ‌خانه، یگان‌های زرهی، تکاور، هوابرد، نیروی ویژه، هوانیروز و ۱۷ رده نظامی می‌باشد.[9]

فرماندهان

فرمانده نیروی زمینی سپاه پاسداران به پیشنهاد فرمانده کل سپاه و با حکم رهبر جمهوری اسلامی، در مقام فرمانده کل قوا منصوب می‌شود. از ابتدای شکل‌گیری نیروی زمینی سپاه تاکنون ۸ نفر فرماندهی این نیرو را برعهده داشته‌اند.

ر. فرماندهآغاز تصدیپایان تصدیطول دورانمنبع
۱
صفوی، یحییسید یحیی رحیم‌صفوی
(زادهٔ ۱۳۳۱)		شهریور ۱۳۶۴اردیبهشت ۱۳۶۵۰–۱ سال[10]
۲
علی، شمخانیعلی شمخانی
(زادهٔ ۱۳۳۴)		۲۱ اردیبهشت ۱۳۶۵شهریور ۱۳۶۷۱–۲ سال[11]
–
صفوی، یحییسید یحیی رحیم‌صفوی
(زادهٔ ۱۳۳۱)
سرپرست		شهریور ۱۳۶۷۲ مهر ۱۳۶۸۰–۱ سال[12]
۳
ایزدی، مصطفیسرتیپ پاسدار
مصطفی ایزدی		۲ مهر ۱۳۶۸۲۱ تیر ۱۳۷۱۲–۳ سال–
۴
جعفری، محمدعلیسرتیپ پاسدار
محمدعلی جعفری
(زادهٔ ۱۳۳۶)		۲۱ تیر ۱۳۷۱۲۹ مرداد ۱۳۸۴۱۲–۱۳ سال–
۵
کاظمی، احمدسرتیپ پاسدار
احمد کاظمی
(۱۳۳۷–۱۳۸۴)		۲۹ مرداد ۱۳۸۴۱ بهمن ۱۳۸۴ †۰–۱ سال[13]
۶
زاهدی، محمدرضاسرتیپ پاسدار
محمدرضا زاهدی
(زادهٔ ۱۳۳۹)		۱ بهمن ۱۳۸۴۲۲ تیر ۱۳۸۷۱–۲ سال–
۷
اسدی، محمدجعفرسرتیپ پاسدار
محمدجعفر اسدی
(زادهٔ ۱۳۴۰)		۲۲ تیر ۱۳۸۷۹ اردیبهشت ۱۳۸۸۰–۱ سال–
۸
پاکپور، محمدسرتیپ پاسدار
محمد پاکپور		۹ اردیبهشت ۱۳۸۸متصدی۱۱–۱۲ سال–

یگان‌ها

یگان‌های رزمی نیروی زمینی سپاه پاسداران، در طول ۴ دهه گذشته، به موازات لشکرهای فعال نیروی زمینی ارتش، به‌صورت لشکر و تیپ‌های مستقل، در استان‌های ایران سازماندهی شده‌اند، که از سال ۱۳۸۷ با اجرای طرح تحول نزسا، این یگان‌ها تحت فرماندهی سپاه‌های استانی به فعالیت خود ادامه می‌دهند. در فهرست زیر نام برخی از این لشکرها و تیپ‌های مستقل و محل استقرار قرارگاه فرماندهی و پادگان نظامی هر یک درج شده‌است.

سپاه‌های استانی

رده‌های سازمانی

بر اساس تقسیم‌بندی جدید در مدیریت امکانات نیروی زمینی سپاه پاسداران، با توجه به تقسیمات کشوری، مدیریت تقریبی کلیه نیروی انسانی و امکانات موجود مربوط به نیروی زمینی، همچنین نیروی مقاومت بسیج در هر استان، به‌طور متمرکز و با افزایش اختیارت در درون همان استان و با یک ستاد فرماندهی انجام می‌شود. محمدعلی جعفری فرمانده وقت سپاه در زمان تشکیل سپاه‌های استانی و اعمال تغییرات ساختاری در سازمان نیروی زمینی سپاه، مأموریت اصلی سپاه‌های استانی را دفاع از انقلاب اسلامی و مقابله با تهدیدات نرم فرهنگی و امنیتی اعلام کرد. در تاریخ ۳ اسفند ۱۳۹۴ یگان هوانیروز سپاه، با الگوگیری از هوانیروز ارتش، به‌عنوان یکی از زیرمجموعه‌های نیروی زمینی سپاه تشکیل شد.[14]

معاونت‌ها

نیروی زمینی سپاه توسط یک ستاد مرکزی اداره می‌شود. در راس این ستاد، فرمانده نیروی زمینی قرار دارد. در زیرمجموعه فرمانده نیروی زمینی، جانشین فرمانده نیروی زمینی که توسط فرمانده کل سپاه منصوب می‌شود و معاونت‌های اطلاعات، آموزش، عملیات، هماهنگ‌کننده، نیروی‌انسانی، روابط عمومی و تبلیغات، محرومیت‌زدایی و بهداری، فعال می‌باشند.[15]

جستارهای وابسته

منابع
  1. «جایگاه ارتش ایران در رده‌بندی جهانی + آمار و جزئیات». باشگاه خبرنگاران جوان.
  2. «سردار پاکپور: امنیت خوبی در مرزهای غربی کشور حاکم است». خبرگزاری مشرق. ۵ مهر ۱۳۹۸.
  3. «آئین تکریم و معارفه جانشین و معاونین سپاه پاسداران». خبرگزاری فارس. ۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۸.
  4. «سردار پورجمشیدیان معاون هماهنگ‌کننده نیروی زمینی سپاه شد». ایسنا. ۲ مهر ۱۳۹۵.
  5. «نیروی زمینی سپاه و قرارگاه‌های وابسته به آن». ایران وایر.
  6. «سپاه پاسداران؛ تنها سازمان تروریستی جهان که نیروی زمینی و دریایی دارد». العربیه.
  7. البرز دماوندی. «عروج سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران». پژواک ایران.
  8. «نقش سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در تداوم انقلاب اسلامی». خبرگزاری حوزه.
  9. «نیروی زمینی سپاه و قرارگاه‌های وابسته به آن». ایران‌وایر.
  10. فردی، محمد (زمستان ۱۳۹۵). «تشریح کلیات عملیات والفجر ۸: سردار سرلشکر سید رحیم صفوی» (PDF). نگین ایران. تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس. ۱۵ (۵۸): ۷۱. دریافت‌شده در ۲۸ تیر ۱۳۹۷.
  11. "Chronology April 16, 1986–July 15, 1986". Middle East Journal. 40 (4): 693. Autumn 1986. JSTOR 4327427.
  12. Directory of Iranian Officials: A Reference Aid (PDF), Central Intelligence Agency, November 1988, p. 22, retrieved 3 July 2018
  13. "Plane crash kills Iran commander". BBC News. 9 January 2006. Retrieved 25 December 2011.
  14. «سپاه پاسداران 'هوانیروز' تشکیل می‌دهد». BBC Persian. ۳ اسفند ۱۳۹۴.
  15. «نیروی زمینی سپاه و قرارگاه‌های وابسته به آن». ایران‌وایر.

پیوند به بیرون
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی موجود است.

سپاه نیوز - پایگاه رسمی اطلاع‌رسانی سپاه پاسداران

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.