سروان
سروان درجه‌ای افسری و سمتی در نیروهای مسلح و نهادهای نظامی، انتظامی و امنیتی است، که پایینتر از سرگرد و بالاتر از ستوان می‌باشد.
| سروان | |
|---|---|
 | |
| کشور |  ایران |
| شاخه خدمات | نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران سپاه پاسداران انقلاب اسلامی |
| درجه ناتو | OF-2 |
| شکل گرفته | ۱۳۱۳ |
| رتبه بالاتر بعدی | سرگرد |
| رتبه پایینتر بعدی | ستوان یکم |
| درجه‌های معادل | سروان پاسدار ناوسروان ناوسروان پاسدار |
سروان در نیروهای مسلح معمولاً سمت فرماندهی گروهان را دارد، که یگانی تاکتیکی است، که از دو یا بیشتر دسته تشکیل شده و بخشی از گردان یا یگانی جداگانه است و معمولاً از ۱۰۰ تا ۴۰۰ سرباز تشکیل شده‌است[1].
پیشینه
سروان همچون سمت نظامی نخستین بار در سپاه هخامنشیان (۵۵۰ — ۳۳۰ تا میلاد) پدید آمده و «سده‌بد» (پارسی باستان: -θata-pati*) نامیده می‌شد و فرمانده «سده» (پارسی باستان: -θata*) بوده است[2]. هر سده از ۱۰ دهه (پارسی باستان: -daθa*) تشکیل می‌شد و صد سرباز را در بر می‌گرفت.
در سپاه اشکانیان (۲۵۰ تا میلاد — ۲۲۴ میلادی)، که سازمان رده‌بندی دهدهی سپاه هخامنشیان را به کار گرفته بود[3]، سده «وست» (پارتی: wast) نام گرفته و فرمانده آن «وست‌سالار» (پارتی: wast-sālār) خوانده می‌شد[4].
در سپاه ساسانیان (۲۲۴ - ۶۵۱ میلادی) نیز همین رده‌بندی به کار می‌رفته، ولی این یگان «وشت» (پارسی میانه: wašt) خوانده می‌شده و ۵۰۰ سرباز را در بر می‌گرفته و فرماندهش «وشت‌سالار» (پارسی میانه: wašt-sālār) نامیده می‌شده است[5] که با سروان برابر بود.
در دورهٔ پهلوی اول، این درجه را «سلطان» می‌نامیدند.[6] در فارسی دری افغانستان برای درجهٔ سروان واژهٔ «تورن» و برای سروان بلندپایه‌تر جکتورن به‌کار می‌رود.
- نشان سروان نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران
نشان سروان نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران
نشان سروان نیروی زمینی شاهنشاهی ایران
جستارهای وابسته
منابع
- «فرهنگ هزارواژۀ نظامی، مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی، دفتر واژه‌گزینی نظامی ستاد کل نیروهای مسلح، بهار ۱۳۹۲» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۱۰ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۸ اوت ۲۰۱۸.
- W. Hinz, Altiranisches Sprachgut der Nebenüberlieferungen, Wiesbaden, 1975, p. 87
- NIKONOROV, Valery. The issue of Parthian inheritance in Iran: warfare // Central Asia from the Achaemenids to the Timurids: Archaeology, History, Ethnology, Culture / Valery NIKONOROV (ed.), Saint Petersburg: Oriental Department of the St. Petersburg State University, 141-182 2005. С. 156
- Farrokh, Kaveh. Sassanian Elite Cavalry AD 224-642. Oxford: Osprey, 2005. ISBN 1-84176-713-1. — с. 6—7
- Kaveh Farrokh, Gholamreza Karamian, Katarzyna Maksymiuk. A Synopsis of Sasanian Military Organization and Combat Units, Siedlce-Tehran 2018. — ISBN 978-83-62447-22-0 — c. 13
- از فرمان شاهنشاهی تأسیس نیروی هوایی تا دژ پرندهٔ آمریکایی در تهران خبرگزاری فارس
- واژه‌های نو فرهنگستان ایران تا پایان سال ۱۳۱۸، تهران، نشر ابن سینا، ۱۳۱۹ خ.
| نظامی |
|  | ||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| انتظامی |
| |||||||||||||||||||||