تابران

طابران یکی از دو شهر مهم ولایت توس به‌شمار آمده و در کتب تاریخی از آن یاد شده‌است.

اصطخری در نیمه اول قرن چهارم می‌نویسد:

«اگر طوس را در شمار نیشابور گیریم شهرهای طوس عبارتست از

رادکان، طابران، بزدغور، نوقان

ابن حوقل در نیمه دوم همین قرن می‌نویسد:

«طوس در مجموع نیشابور باشد شهرهای آن عبارتست از رادکان، طبران، نوقان، تروغوز

صاحب حدود العالم ولایت توس را توصیف کرده و می‌نویسد:

«طوس ناحیتی است و اندر وی شهرکهاست چون طوران، نوقان، بروغون، رایکان، بنوازه و اندر میان کوه‌هاست و اندر کوه‌های وی معدن پیروزه و معدن مس و سرب و سرمه و شبه و دیگ سنگین و سنگ خان و شلواربند و جوراب خیزد».

مقدسی صاحب احسن التقاسیم در نیمه دوم قرن چهارم هجری ولایت طوس را چنین توصیف نموده‌است:

«طوس خزانه ایرانشهر است که قصبه اش طابران، نوقان، رادکان، جنابذ، استورقان و تروغبذ است».

ابن خلکان در وفیات الأعیان می‌نویسد:

«طوس ناحیه ای است در خراسان مشتمل بر دو شهر یکی طابران و دیگری نوقان که دارای هزار قریه بوده‌است».

یاقوت حموی در نیمه اول قرن هفتم هجری از طوس چنین یاد کرده:

«طوس شهری است در خراسان که فاصله میان آن و نیشابور ده فرسخ می‌باشد و مشتمل است بر دو شهر (طابران و نوقان)

آنچه از تابران توس پیشین بر جای مانده عبارتند از: باروی شهر، ارگ توس، گنبد هارونیه و بقایای مسجد جامع تابران است.[2]

• دهخدا و دیگران، علی‌اکبر (۱۳۹۱). «طابران». [[لغت‌نامه دهخدا]]. دریافت‌شده در ۹ خرداد ۱۳۹۱. تداخل پیوند خارجی و ویکی‌پیوند (کمک)