اپال

'اُپال یا اوپال (به انگلیسی: Opal)، [1] (نام‌های دیگر: اوپال، عین‌الهَر، عین‌الشمس) گونه‌ای از سنگ‌های بهادار است.

اوپال
اطلاعات کلی
رده‌بندی	اکسید
فرمول شیمیایی (بخش تکراری)	SiO2.nH2O
ویژگی‌ها
رنگ	آبی یا سبز
شکستگی	صدفی
سختی موس	۶–۷
جلا	شیشه‌ای
شفافیت	شفاف
ویژگی‌های ظاهری	قطره‌ای - نودول - آگرگات - خوشه‌ای - استالاکتیت فراوان؛ در نواحی آتشفشانی عهدحاضر در استرالیا، آلمان، چک و اسلواکی، مکزیک، ژاپن، ایسلند، آمریکا، کانادا و…
کنارزایی	کالسدوئن - اوانسیت- اوپال خالص- اوپال شیری- کالسدوئنگیرد. اسلواکی
توضیح بیشتر	محلول در KOH , HF متغیر - درصد H2O بین ۲۷–۱ درصد در تغییر است و ادخال‌های Ca-Mg-Al -Fe-As نیز دارد.
دلیل‌نام‌گذاری	از کلمه یونانی Hualos به معنی شیشه اخذ شده‌است.
خاستگاه	بعد از آتشفشانی - دگرسانی
کاربرد	گاه به صورت سنگ ظریف (آگرگاتهای کوچک) مورد استفاده قرار می‌شود

اپال گونهٔ بی‌شکل و نرم‌تر از در کوهی (SiO2·nH2O) است. سنگ یک سیلیس آبدار است که میزان آب آن تا ۲۰ درصد هم می‌رسد. این سنگ ممکن است بی‌رنگ باشد ولی در رنگ‌های سفید، آبی شیری، خاکستری، سرخ، زرد، سبز، قهوه‌ای و سیاه یافت می‌شود. اپال‌های سفید و سبز بیش از دیگر رنگ‌ها یافت می‌شوند و کمیاب‌ترین گونه، سرخ بر زمینهٔ سیاه است. تفاوت‌ها در تابعی از اندازهٔ رشد در طول موج‌های سرخ و فروسرخ است.[2]

اوپال یک کانی‌وار[3] ژله‌مانند است که در دمایی نسبتاً پایین ته‌نشین می‌شود و می‌تواند در شکاف‌ها و درزهای بیشتر تخته‌سنگ‌ها شکل بگیرد. این سنگ بیشتر در شکاف‌های لیمونیت، ماسه‌سنگ، ریولیت، مارن و بازالت شکل می‌گیرد.

اپال، نگین ملی کشور استرالیا است.

اوپال با فرمول شیمیایی SiO2.nH2O از مجموعه کانی هاست و خواص فیزیکی و شیمیایی آن شبیه اوپال است. دارای لو مینسانس فراوان سبز تا زرد-سبز است. گاه به صورت سنگ ظریف (آگرگاتهای کوچک) مورد استفاده قرار می‌گیرد. از کلمه یونانی Hualos به معنی شیشه اخذ شده‌است. محلول در KOH , HF متغیر - درصد H2O بین ۲۷–۱ درصد در تغییر است و ادخال‌های Ca-Mg-Al -Fe-As نیز دارد. برای اولین بار در چک و اسلواکی کشف شد و از نظر شکل بلور: منشوری، رنگ: آبی یا سبز، شفافیت: شفاف، شکستگی: صدفی، جلا: شیشه‌ای و در رده‌بندی اکسید است و منشأ .