آشپزخانه
آشپزخانه یا مطبخ (به انگلیسی: Kitchen) به اتاق یا بخشی از اتاقی گفته می‌شود که برای پخت و پز و تهیه غذا در یک خانه یا مکان تجاری استفاده می‌شود. آشپزخانه مسکونی مدرن و متوسط به‌طور معمول مجهز به اجاق گاز، سینک ظرفشویی با آب گرم و سرد، یخچال، میز کار و کابینت آشپزخانه است که مطابق با یک طرح مدولار مرتب شده‌اند. بسیاری از خانواده‌ها به صورت تکمیلی دارای اجاق مایکروویو، ماشین ظرفشویی و سایر وسایل برقی هستند. وظایف اصلی آشپزخانه ذخیره و پخت موارد اولیه برای تهیه و پخت غذا (و انجام کارهای مرتبط مانند ظرفشویی) است. همچنین ممکن است از فضای آن یا منطقه نزدیک به آن برای صرف غذا (یا وعده‌های غذایی کوچک مانند صبحانه)، سرگرمی و لباسشویی استفاده شود. طراحی و ساخت آشپزخانه یک بازار عظیم در سراسر جهان است.
آشپزخانه‌های تجاری در رستوران‌ها، سفره خانه‌ها، هتل‌ها، بیمارستان‌ها، مکان‌های آموزشی و محل کار، پادگان‌های نظامی و موسسات مشابه یافت می‌شوند. این آشپزخانه‌ها به‌طور کلی بزرگتر و مجهز به تجهیزات بزرگتر و سنگین تر از آشپزخانه‌های مسکونی هستند. به عنوان مثال، یک رستوران بزرگ ممکن است دارای یخچال بزرگ در ابعاد یک اتاق و یک ماشین ظرفشویی تجاری بزرگ باشد. در بعضی موارد از تجهیزات آشپزخانه تجاری مانند سینک ظرفشویی در محیط خانه استفاده می‌شود زیرا سهولت استفاده برای تهیه غذا و دوام بالا را دارد.[1][2]
شرایط یک آشپزخانه خوب
یک آشپزخانه خوب دارای شرایط زیر است:
- لزوم نورپردازی مناسب
در آشپزخانه‌های قدیم که مانند امروز دارای کابینت‌های ثابت و جاسازی شده و محل مشخصی برای اجاق گاز، یخچال و دیگر وسایل آشپزخانه نبودند، نورپردازی اغلب به وسیله یک چراغ آویز سقفی که در مرکز سقف آشپزخانه نصب می‌شد انجام می‌گرفت. چرا که اغلب فعالیت‌های داخل آشپزخانه (مانند آماده‌سازی مواد غذایی) بر روی میز وسط آشپزخانه انجام می‌شد. اما امروزه باید به گونه‌ای این نورپردازی صورت بگیرد تا باعث نشود که آشپز پشت به نور قرار گیرد و باعث خستگی مفرط شود.
- لزوم جریان داشتن هوا
یک آشپزخانه خوب همچنین باید به گونه‌ای طراحی شود که هوا در آن جریان داشته باشد و گرما و بوی ناشی از پخت غذا را به خارج منتقل نماید.[3]
ضوابط معماری یک آشپزخانهٔ استاندارد
- موقعیت آشپزخانه در خانه
آشپزخانه باید شمالی-جنوبی یا شمالی-غربی باشد زیرا دارای هوا ی گرم است و باید درجبههٔ هوای سردخانه باشد. اگر این امکان وجود نداشته باشد باید به وسیلهٔ بالکن یا ایوان به فضای باز وصل شود. همچنین آشپزخانه باید در مجاورت باغچه سبزیجات و انبارمواد غذایی باشد و به فضای بازی بچه‌ها و ایوان و ورودی دید داشته باشد. اگر سعی شود که آشپزخانه در نزدیکی در ورودی یا پارکینک طراحی شود بهتر است زیرا انتقال مواد غذایی خریداری شده به آشپز خانه راحت‌تر است و در نهایت آشپزخانه باید به اتاق غذاخوری و پذیرایی نزدیک باشد[4]
- مثلث کار در آشپزخانه
آشپزخانه در خانه عمدتاً محل کار است. شخص خانه‌دار مدت زمان زیادی را در آشپز خانه صرف تهیه غذا می‌کند. از این رو چیزی که در طراحی آشپزخانه اهمیت دارد وجود تناسباتی است که باعث شود شخص خانه‌دار در زمان کار مسافت کمتری را در آشپز خانه طی کند. برای همین در آشپزخانه وسایل اصلی شامل سینک ظرفشویی و یخچال و اجاق گاز در یک مثلث قرار می‌گیرد که در استانداردهای معماری محیط این مثلث باید بین دو عدد ۴٫۸۰ متر و ۶٫۰۰ متر باشد فاصله این سه وسیله باید نه آنچنان زیاد باشد که باعث رفت آمد زیاد شود و نه آنچنان کم که محدوده کاری و حرکتی را برای هر یک از آن‌ها مخدوش کند.[5]
- محل قرارگیری وسایل آشپزخانه
محل وسایل آشپزخانه باید طوری طراحی شود که شخص خانه‌دار مدت زمان کمتر بایستد. فضای بین وسیله‌های اصلی آشپزخانه(سینک ظرفشویی و اجاق گاز و یخچال) معمولاً با کابینت پر می‌شود و برای ایجاد فضا ی بیشتر برای ذخیره مواد غذایی و… است عمق این کابینت‌ها روی زمین ۶۰ سانتی‌متر و در کابینت هوایی ۳۵سانتی‌متر است زیرا کابینت‌های هوایی میزان وزنی که تحمل می‌کند کمتر است و همچنین کابینت هوایی باید در ارتفاعی که دست انسان می‌رسد قرار گیرد که ارتفاعی در حدود ۲ متر می‌باشد. اگر قرار باشد پنجره‌ای بین فضای آشپزخانه و پذیرایی باشد این پنجره در راستای چشم انسان قرار می‌گیرد یعنی در ارتفاع ۱۵۰ سانتی‌متر. در آشپزخانه‌هایی که دو ردیف کابینت داریم فاصلهٔ این دو ردیف باید حداقل ۱٫۲متر باشد[6]
از آنجایی که شخص خانه‌دار مدت زمان زیادی را در مقابل سینک ظرفشویی صرف می‌کند بهتر است در مقابل سینک پنجره ای رو به فضای باز باشد تا فضای دل نشینی ایجاد کند و باعث رفع خستگی فرد شود و همچنین وجود این پنجره باعث ورود نور خورشید و جریان هوا می‌شود که رطوبت اطراف سینک را از بین می‌برد. این پنجره باید سانتی‌متر ۲۰ تا ۳۰ سانتی‌متر بالاتر از سینک باشد طول سینک ظرفشویی دوقلو با سطح آبکشی ۱۵۰ سانتی‌متر است بهترین ارتفاع برای سینک و گاز بین دو عدد ۸۵ سانتی‌متر و۹۲ سانتی‌متر است. برای لوله‌کشی شیر آب سینک باید انشعابی در زیر سینک در نظر گرفته شود که برای ماشین ظرفشویی و ماشین لباسشویی استفاده می‌شود در نتیجه در صورت وجود این دو وسیله در آشپز خانه محل استقرار آن‌ها باید در نزدیک سینک باشد.[7][8]
اجاق گاز که به منظور پخت‌وپز مورد استفاده قرار می‌گیرد باید در دو طرف خود کابینت کافی داشته باشد و همچنین باید دارای تهویه ی مناسب باشد این تهویه باید به وسیلهٔ هود انجام گیرد هواکش این هود اگر در دیوار باشد نباید مسافت زیادی را طی کند تا به فضای باز برسد در نزدیکی گاز نباید پنجره باشد زیرا جریان هوا موجب خاموشی شعله و در نهایت آتش‌سوزی می‌شود پهنای استاندارد گاز ۶۰ سانتی‌متر است. یخچال و فریزر چون وسیله ایست که عموم افراد خانه از آن استفاده می‌کنند ترجیحاً در نزدیکی ورودی آشپزخانه قرار می‌گیرد در این رابطه به فضای لازم برای باز کردن در آن‌ها باید توجه کرد در اطراف یخچال و فریزر باید کابینت باشد برای راحت‌تر برداشتن و گذاشتن وسایل پهنای یخچال استاندارد ۶۰ سانتی‌متر است[7][8]
منابع
 |
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به آشپزخانه در ویکی‌گفتاورد موجود است. |
- "The Pros and Cons of Using A Commercial Sink at Home – Home Decor Expert and". Home Decor Expert. 2018-06-14. Retrieved 2018-07-22.
- Vogel, Carol (1982-12-09). "The commercial litchen at home: pros and cons". New York Times.
- فرهنگ فارسی معین
- کتاب اطلاعات معماری نویفرت 2013 صفحهٔ 258
- کتاب طرح معماری طراحی خانه‌های مسکونی. انتشارات فاطمی 1390 ناهید صادقی پی صفحهٔ 23
- کتاب اطلاعات معماری نویفرت 2013 صفحه ی255-کتاب طرح معماری طراحی خانه‌های مسکونی. انتشارات فاطمی 1390 ناهید صادقی پی صفحهٔ 24
- کتاب اطلاعات معماری نویفرت 2013 صفحهٔ 255
- کتاب طرح معماری طراحی خانه‌های مسکونی. انتشارات فاطمی ۱۳۹۰ ناهید صادقی پی صفحهٔ ۲۴ و 25
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ آشپزخانه موجود است. |
| اتاق‌های اشتراکی خانه |
|
|---|---|
| اتاق‌های خصوصی | |
| فضاها | |
| خدماتی و انبار |
|
| فضاهای خانه بزرگ | |
| مقالات مرتبط |
|
| عناصر معماری | |
| |
آشپزی‌ها | |
|---|---|
| منطقه‌ای | |
| ملی |
|
| قومی و مذهبی |
|
| تاریخی |
|
| شبک‌ها |
|
| فهرست‌ها |
|
| |
.svg.png.webp){kind=small}
- امیر کبیر ویکی‌پدیا