عنایت‌الله بخشی

عنایت‌الله بخشی (زاده ۷ فروردین ۱۳۲۴ در طالقان) بازیگر ایرانی سینما، تئاتر و تلویزیون است.

عنایت‌الله بخشی
زادهٔ۷ فروردین ۱۳۲۴ ‏(۷۶ سال)
طالقان
ملیتایرانی
پیشهبازیگر، کارگردان تئاتر
سال‌های فعالیت۱۳۳۸ تاکنون
همسر(ها)سیمین بازرجانی
فرزندانابرش، آرش[1]

او طی شش دهه کار هنری در بیش از ۱۷۰ اثر نمایشی ایفای نقش نموده و از بازیگران سرشناس ایفاگر نقش ضد قهرمان در سینمای ایران است که روی به سوی نقش‌های مثبت داشته است.[2][3][4] وی با کارگردانان متعددی همچون ابراهیم گلستان، بهرام بیضایی، علی حاتمی، امیر نادری، مسعود کیمیایی، داریوش مهرجویی و داوود میرباقری سابقه همکاری داشته و از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران دکتری هنر دریافت کرده است.[5]

«بخشی» فعالیت در تئاتر را از سال ۱۳۳۸ در «گروه هنر ملی» و کار سینما را با بازی در فیلم «آقای هالو» (۱۳۴۹) به کارگردانی «داریوش مهرجویی» آغاز کرد و پس از آن در آثار متعددی ایفای نقش کرده است. ‌حضور در آثار سینمایی چون ستارخان (۱۳۵۱)، تنگنا (۱۳۵۲)، تنگسیر (۱۳۵۲)، مسلخ (۱۳۵۲)، گوزن‌ها (۱۳۵۳)، سناتور (۱۳۶۳)، شکار (۱۳۶۶)، مسافران (۱۳۷۰)، روز واقعه (۱۳۷۳)، مسافر ری (۱۳۷۹)، سگ‌کشی (۱۳۷۹) و آثار نمایشی تلویزیونی چون مرد اول (۱۳۵۵)، سربداران (۱۳۶۲)، سایه همسایه (۱۳۶۵)، امام علی (۱۳۷۵)، پهلوانان نمی‌میرند (۱۳۷۶)، ولایت عشق (۱۳۷۹)، و ریحانه (۱۳۸۴) از کارهای شناخته شده اوست.

زندگی و حرفه

عنایت‌اله بخشی در ۷ فروردین ۱۳۲۴ در شهرستان طالقان متولد شد. او بازیگری را از سنین نوجوانی زیر نظر حمید سمندریان فرا گرفت و کار نمایش را در سال ۱۳۳۸ به شکل حرفه‌ای در گروه هنر ملی به دعوت و سرپرستی عباس جوانمرد آغاز نمود. سپس در کنار کارهای هنری به نیروی هوایی نیز ملحق شد و با گذراندن دوره‌های آموزشی در آنجا به تدریس الکترونیک و زبان انگلیسی پرداخت.[6]

«بخشی» پس از ده سال خدمت در نیروی هوایی به استخدام وزارت فرهنگ و هنر درآمد و در «اداره تئاتر» بر کار نمایش تمرکز بیشتری یافت و تا امروز دست کم در ۴۰ نمایش به روی صحنه رفته است. بازی در «مرده‌های بی‌کفن و دفن» نوشته ژان پل سارتر و به کارگردانی حمید سمندریان، «پهلوان اکبر می‌میرد» به کارگردانی عباس جوانمرد، «میراث و ضیافت» و «سلطان مار» به نویسندگی و کارگردانی بهرام بیضایی، و «مجلس زن‌کشی» به کارگردانی داوود میرباقری چندی از نمایش‌های اوست. در میان این نمایش‌ها بوده‌اند نمایشنامه‌هایی که با وجود تمرین‌های مکرر به روی صحنه نرفته و یا به چند اجرا متوقف شده‌ و موانعی بر سر راه آن‌ها وجود داشته است. نمایش «بازجویی» به کارگردانی پرویز صیاد یکی از نمایش‌هایی بود که اجرای آن برای مدتی توسط سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک) متوقف شد.[6]

در پنجاه و چهارمین سالگرد تاسیس تماشاخانه سنگلج، «بخشی» به همراه علی نصیریان، محمد علی کشاورز، و اکبر زنجانپور نخستین نشان این تماشاخانه را به پاس نیم قرن فعالیت در عرصه نمایش دریافت کرد.

همسو با کار تئاتر او در طی شش دهه کار بازیگری، در آثار سینمایی و تلویزیونی متعددی نقش‌آفرینی نموده است. بخش قابل توجه آثار سینمایی وی مربوط به دهه ۱۳۶۰ سینمای ایران و سال‌های نخست دهه ۱۳۷۰ است. پرویز صیاد، ساموئل خاچیکیان، محمد متوسلانی، سیروس الوند، مهدی فخیم‌زاده، حسن فتحی، رسول صدرعاملی، سیدضیاءالدین دری، و سیروس مقدم از دیگر کارگردانانی هستند که وی با ایشان همکاری داشته است. از فعالیت‌های جانبی او نیز می‌توان به داوری دومین و سومین دوره جشن بزرگ سینمای ایران (۱۳۷۸–۱۳۷۷) در کنار دیگر اعضای هیئت داوران اشاره نمود.[7][8] وی همچنین از سال ۱۳۹۸ و برای یک دوره سه ساله به ریاست هیئت مدیره انجمن صنفی بازیگران سینما و تلویزیون ایران منصوب شده است.

زندگی شخصی

«بخشی» در سال ۱۳۴۹ با «سیمین بازرجانی» ازدواج کرد. همسر وی پس از ازدواج از وادی شعر و داستان به سینما و فیلمنامه‌نویسی روی آورد. فیلم‌نامه‌های دخترم سحر (۱۳۶۸) و خفاش (۱۳۷۶)، و چاپ چند کتاب از نوشته‌‌های اوست. «بخشی» در تهران محله تهران نو زندگی می‌کند و دارای ۲ فرزند به نام‌های ابرش و آرش است.[1]

نگاره‌ها
«عنایت بخشی» (باقرخان) و «علی نصیریان» (ستارخان)
«جمشید مشایخی» و «عنایت بخشی» (تفنگدار)
«بخشی» در نقش «عبدالله بن وهب راسبی»، رهبر خوارج

آثار

سینما

تئاتر (گزیده)
  • «مرده‌های بی کفن و دفن» به کارگردانی حمید سمندریان و نویسندگی ژان پل سارتر
  • «غروب در دیاری غریب» به کارگردانی عباس جوانمرد و نویسندگی بهرام بیضایی
  • «قصه ماه پنهان» به کارگردانی عباس جوانمرد و نویسندگی بهرام بیضایی
  • «میراث و ضیافت» به کارگردانی و نویسندگی بهرام بیضایی
  • «پهلوان اکبر می‌میرد» به کارگردانی عباس جوانمرد و نویسندگی بهرام بیضایی
  • «عروسکها» به کارگردانی عباس جوانمرد و نویسندگی بهرام بیضایی
  • «افعی طلایی» به کارگردانی عباس جوانمرد و نویسندگی علی نصیریان
  • «سلطان مار» به کارگردانی و نویسندگی بهرام بیضایی
  • «سنگ و سرنا» به کارگردانی نصرت پرتوی و نویسندگی بهزاد فراهانی
  • «ابراهیم توپچی و آقابیک» به کارگردانی رکن الدین خسروی و نویسندگی منوچهر رادین
  • «آلونک» به کارگردانی عباس جوانمرد
  • «شهر طلایی» به کارگردانی عباس جوانمرد
  • «قصه طلسم حریر و مرد ماهیگیر» به کارگردانی عباس جوانمرد و نویسندگی علی حاتمی
  • «زنگوله‌های پای تابوت» به کارگردانی عباس جوانمرد
  • «بازجویی» به کارگردانی پرویز صیاد و نویسندگی هارولد پینتر
  • «در غوزآباد» به کارگردانی و نویسندگی سیروس ابراهیم‌زاده
  • «هجرت» به کارگردانی نوذر آزادی
  • «فالگوش» به کارگردانی پرویز صیاد و نویسندگی منوچهر یکتایی
  • «انسان‌ها» به کارگردانی مرتضی عقیلی
  • «جوانمردان» به کارگردانی مرتضی عقیلی
  • «دیار خاموشان» به کارگردانی مرتضی عقیلی
  • «حاکم یک شبه» به کارگردانی هادی اسلامی
  • «غریبه» (کارگردان و بازیگر)
  • «مردی که مرده بود و خود نمی‌دانست» (کارگردان و بازیگر)
  • «آسیدکاظم» (کارگردان و بازیگر) به نویسندگی محمود استادمحمد
  • «بلبل سرگشته» (کارگردان و بازیگر) به نویسندگی علی نصیریان
  • «روسری قرمز» (کارگردان و بازیگر) به نویسندگی هادی اسلامی
  • «چمدان» (کارگردان و بازیگر) به نویسندگی مهدی معدنیان
  • «خنجر» (کارگردان، نویسنده و بازیگر)
  • «وکیل قلابی» (کارگردان، نویسنده و بازیگر - با برداشتی آزاد از داستان وکیل قلابی نوشته مولیر)
  • «دندان گراز» به کارگردانی صادق هاتفی
  • «بیا تا گل برافشانیم» به کارگردانی مجید جعفری
  • «مجلس زن کشی» به کارگردانی داود میرباقری

تلویزیون
سالعنوان اثرسمتکارگردانتوضیحات
۱۳۹۸بر سر دوراهیبازیگربهرنگ توفیقیدر نقش «جلال»، شبکه ۲
۱۳۹۶هست و نیستبازیگرحسین سهیلی زادهشبکه ۲
۱۳۹۶محکومینبازیگرحسین قناعتشبکه ۱
۱۳۹۵علمداربازیگرشهرزاد سالمی و جعفر موحداین سریال تاکنون به پخش نرسیده است
۱۳۹۴معمای شاهبازیگرمحمدرضا ورزیدر نقش رئیس دادگاه محمد مصدق
۱۳۹۳رخصتبازیگرقدرت‌الله صلح‌میرزاییدر نقش «حاج اسدالله»، محصول شبکه قرآن در ۱۳ قسمت
(پخش هم‌زمان در شبکه ۳ سیما)
۱۳۹۲رخنهبازیگرحسین تبریزیدر نقش «حاج محمود»، محصول شبکه ۲
۱۳۹۲–۱۳۹۱ستاره حیاتبازیگرجواد ارشادشبکه ۳
۱۳۹۱چمدانبازیگرخسرو ملکانرمضان ۹۱ - شبکه ۲
۱۳۹۱یه تیکه زمینبازیگرمهدی کرم‌پورشبکه ۲
۱۳۹۱–۱۳۹۰تله‌فیلم «جاودانگی»بازیگرمحسن توکلیصدا و سیمای مرکز خراسان شمالی
۱۳۹۰تله‌فیلم «سیاه راه»بازیگرمسعود نوابیشبکه ۲
۱۳۸۹تبریز در مهبازیگرمحمدرضا ورزیشبکه ۱
۱۳۸۸تله‌فیلم «قول»بازیگرجواد افشارشبکه ۲
۱۳۸۸تله‌فیلم «صدای زندگی»بازیگرعبدالله باکیده
۱۳۸۸تله‌فیلم «محله من»بازیگرمحسن ربیعی
۱۳۸۷–۱۳۸۸کلانتربازیگرمحسن شاه‌محمدیشبکه ۱ / سری سوم / اپیزود دختر عمو
۱۳۸۷–۱۳۸۸روزهای زیبابازیگرجواد افشارشبکه تهران
۱۳۸۷رازها و روزهابازیگرفریدون خسرویشبکه ۲
۱۳۸۶تله‌فیلم «دربست تا بهشت»بازیگرحسین تبریزیشبکه ۲
۱۳۸۶تله‌فیلم «یارش»بازیگرمحمدهادی نامورشبکه ۱
۱۳۸۶تله‌فیلم «آئین دلبری»بازیگرمحسن دامادیشبکه ۱
۱۳۸۶تله‌فیلم «نیلوفر کبود»بازیگرسیروس مقدمشبکه ۳
۱۳۸۵جابر بن حيانبازیگرجواد افشارشبکه ۳
۱۳۸۴–۱۳۸۵زیر تیغبازیگرمحمدرضا هنرمندشبکه ۱
۱۳۸۴راز ققنوسبازیگرنادر مقدسشبکه تهران
۱۳۸۴پای پیادهبازیگراصغر توسلیشبکه تهران
۱۳۸۴گارد ساحلیبازیگرمحسن شاه محمدیشبکه ۳
۱۳۸۳ریحانهبازیگرسیروس مقدمشبکه ۳
۱۳۸۳سایه آفتاببازیگرمحمدرضا آهنجشبکه ۳
۱۳۸۲–۱۳۸۳هتل پاپلیبازیگرمحمدتقی رنجبرمحصول مشترک گروه اجتماعی شبکه ۱ و
سیمای مرکز ساری (مازندران)
۱۳۸۲سایه سکوتبازیگرجواد افشاردر سال ۸۶–۱۳۸۵ از شبکه ۱ پخش شد.
۱۳۸۱ثاراللهبازیگرشهریار بحرانیمجموعه‌ای دربارهٔ حسین بن علی که ساخت آن نیمه تمام ماند
۱۳۸۱همرازبازیگرسامان مقدمدر ماه رمضان ۸۱ از شبکه ۳ پخش شد.
۱۳۸۰پلیس جوانبازیگرسیروس مقدمشبکه ۳
۱۳۷۹ولایت عشقبازیگرمهدی فخیم‌زادهشبکه ۱ / در نقش «عیسی جلودی» (بزرگ خاندان عباسی)
۱۳۷۹سایه‌هابازیگرغلامرضا رمضانیشبکه ۲
۱۳۷۹کمینبازیگرمسعود کرامتیشبکه ۳
۱۳۷۹مسافر ریبازیگرداود میرباقریشبکه ۱
۱۳۷۸–۱۳۷۷زیر بازارچهبازیگررضا ژیاندر تعطیلات نوروز از شبکه ۲ پخش می‌شد.
۱۳۷۶–۱۳۷۵سیاه، سفید، خاکستریبازیگرسیامک شایقیشبکه ۲
۱۳۷۶–۱۳۷۴پهلوانان نمی‌میرندبازیگرحسن فتحیکارگردان تلویزیونی: «بیژن صمصامی»
۱۳۷۴–۱۳۷۵حقیقت در آینه[9]بازیگراسماعیل میهن‌دوستاز برنامه «سیمای خانواده» پخش می‌شد.
۱۳۷۵گریز[10]بازیگرکریم آتشیمجموعهٔ پلیسی ۲۰ قسمتی
۱۳۷۴فراربازیگررحیم رحیمی‌پوردر ۱۳ قسمت تهیه و پخش شد.
۱۳۷۳هدف گم‌شدهبازیگریوسف سیدمهدویشبکه ۱
۱۳۷۳نیمهٔ پنهان ماهبازیگرمجید جعفریدر نقش «عمو»
در ماه رمضان، هر شب از شبکه ۱ پخش می‌شد.
۱۳۷۱–۱۳۷۲خانواده حمزه‌علی خانبازیگرمحمدباقر خسرویشبکه ۱
۱۳۷۰امام علیبازیگرداود میرباقریدر نقش «عبدالله بن وهب راسبی»
۱۳۷۰جستجوبازیگرخسرو ملکاناز برنامه کودک و نوجوان شبکه ۱ پخش می‌شد.
۱۳۷۰مش خیرالله صندوقچه اسراربازیگرداریوش مؤدبیان
حسین فردرو		بازی در اپیزود «جامه عمل»
۱۳۶۹–۱۳۷۰پنجاه و سه نفربازیگریوسف سیدمهدویدر ۴ قسمت از شبکه ۱ پخش شد.
۱۳۶۸–۱۳۷۰آینه عبرت (سری دوم)بازیگرمحسن شاه‌محمدیشبکه ۱
۱۳۶۵خبرنامهبازیگرمنصور تهرانیدر نقش «استوار غلامی»
۱۳۶۴–۱۳۶۵سایهٔ همسایهبازیگراسماعیل خلجدر نقش «آ میرزا»
۱۳۶۴بوعلی سینابازیگرکیهان رهگذارشبکه ۲
۱۳۶۳سربدارانبازیگرمحمدعلی نجفیدر نقش «خان باشتین»
۱۳۵۷تله‌تئاتر «عفریته ماچین»بازیگررضا میرلوحیدر نقش «پرده دار»
۱۳۵۶مستنطقبازیگرعباس جوانمرد
شاپور قریب		نمایش داده نشد.
۱۳۵۶غارتگرانبازیگرمحمد متوسلانی
۱۳۵۵مرد اولبازیگرپرویز کاردان
۱۳۵۲تله‌تئاتر «تله‌موش»بازیگرنوذر آزادینویسنده: «آگاتا کریستی»
۱۳۵۲تله‌تئاتر «قماربازان»بازیگرنوذر آزادینویسنده: «نیکلای گوگول»
۱۳۴۸مجموعه «پهلوانان»بازیگرسیروس افهمی
۱۳۴۷تله‌تئاتر «محاق»بازیگرعباس جوانمردنویسنده: «اکبر رادی»
۱۳۴۷تله‌تئاتر «مسافران»بازیگرعباس جوانمردنویسنده: «اکبر رادی»
۱۳۴۷تله‌تئاتر «مرگ در پائیز»بازیگرعباس جوانمردنویسنده: «اکبر رادی»
۱۳۴۶تله تئاتر عروسکهابازیگربهرام بیضایی
۱۳۴۶تله‌تئاتر «تیرک شکسته»بازیگرعباس جوانمرد
۱۳۴۶تله‌تئاتر «کدامیک از دو»بازیگرعباس جوانمرد
۱۳۴۵تله‌تئاتر «ناقالدی»بازیگرعباس جوانمردنویسنده: «بهزاد فراهانی»
۱۳۴۴تله‌تئاتر «معرکه»بازیگرعباس جوانمرد

شبکه نمایش خانگی
سالعنوان اثرسمتکارگردانتوضیحات
۱۳۹۲شرف خانواده فاضلبازیگرپوریا جاویدپورپخش در شبکه نمایش خانگی[11]

پانویس
  1. «سیمین بازرجانی». سوره‌سینما، بانک جامع اطلاعات سینمای ایران. دریافت‌شده در ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۳.
  2. «بازیگران نقش‌های منفی مظلوم هستند». جام جم. ۲۱ آبان ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۱۳ خرداد ۱۳۹۸.
  3. «وضع بازیگری، هفتِ بیجار است». سینماپرس. ۸ مرداد ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۱۴ خرداد ۱۳۹۸.
  4. «نقش منفی‌های سینمای ایران». مجله تیتر. دریافت‌شده در ۱۴ خرداد ۱۳۹۸.
  5. «عنایت‌اله بخشی». ایران‌تئاتر. دریافت‌شده در ۶ اسفند ۱۳۹۳.
  6. «عنایت بخشی، زندگینامه». سوره‌سینما، بانک جامع اطلاعات سینمای ایران. دریافت‌شده در ۸ اسفند ۱۳۹۳.
  7. «جشن خانه سینما ـ دوره دوم (۱۳۷۷)». سوره‌سینما، بانک جامع اطلاعات سینمای ایران. دریافت‌شده در ۸ اسفند ۱۳۹۳.
  8. «جشن خانه سینما ـ دوره سوم (۱۳۷۸)». سوره‌سینما، بانک جامع اطلاعات سینمای ایران. دریافت‌شده در ۸ اسفند ۱۳۹۳.
  9. ماهنامهٔ سینمایی فیلم، سال چهاردهم، شماره ۱۸۷، صفحهٔ ۲۴، اردی‌بهشت ۷۵
  10. ماهنامهٔ سینمایی فیلم، سال پانزدهم، شماره ۱۹۸، صفحهٔ ۳۸، بهمن ۷۵
  11. «توزیع «شرف خانواده فاضل» در شبکه خانگی». وب‌گاه سینما خبر. ۱۹ دی ۱۳۹۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ فوریه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱۰ اسفند ۱۳۹۲.

منابع

پیوند به بیرون
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.