باشگاه فوتبال پاس همدان

ریشه این تیم به باشگاه فوتبال پاس تهران بر می‌گردد. پس از پایان فصل ۸۶–۸۵ باشگاه پاس تهران به شهر همدان منتقل شد.[2] در ابتدا خبرهایی دربارهٔ غیرقانونی بودن این انتقال منتشر شد،[3][4][5] سپس اعلام شد باشگاه بدون دریافت پول به شهدای همدان هدیه شده‌است.[2][3] ابتدا قرار بود باشگاه با نام شهدای الوند همدان به همدان منتقل شود،[6] اما پاس همدان (مخفف پیروزی، استقامت، سرافرازی) نام گرفت.[7] بر اساس تفاهم‌نامه‌ای میان نیروی انتظامی و باشگاه پاس همدان، باشگاه پاس همدان می‌تواند همچنان از بازیکنان مشمول خدمت سربازی استفاده کند.[8] انتقال پاس به همدان، زمینه‌ساز انتقال صباباتری به قم و پیکان به قزوین شد.[9]

فروپاشی پاس تهران و ایجاد پاس همدان که نخستین تجربه طرح انتقال باشگاه‌های تهرانی به شهرهای دیگر بود، یک جنجال در رسانه‌های ایران به وجود آورد و مخالفان بسیاری[3][10][11][12][13] داشت. سیّد محمّد کاظم اولیایی،[14][15] مدیرعامل باشگاه پاس همدان، حمیدرضا حاجی‌بابایی نماینده همدان در مجلس شورای اسلامی، بهروز مرادی،[2] استاندار وقت همدان و کیومرث هاشمی[2] نایب رئیس سازمان تربیت بدنی از موافقان اصلی این انتقال بودند که همگی آنان در این انتقال نقش داشتند. عادل فردوسی‌پور در مقاله‌ای دربارهٔ فوتبال ایران در مجله ورلدساکر نوشت: «سران باشگاه پاس تهران با اعلام انتقال باشگاه به شهر همدان که هیچ تیم دسته برتری را در اختیار ندارد، فوتبال کشور را حیرت‌زده کردند.» [16]

این تیم در روز ۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۰ و در هفته پایانی دهمین دوره مسابقات فوتبال دسته برتر ایران جام خلیج فارس میزبان تیم استقلال تهران بود، نتیجه را دو بر صفر به استقلال تهران واگذار کرد تا با کسب ۳۵ امتیاز و به دلیل تفاضل گل کمتر نسبت به شاهین بوشهر و راه‌آهن شهرری در رده شانزدهم جدول رده‌بندی قرار بگیرد و به همراه تیم‌های پیکان قزوین و استیل آذین به مسابقات فوتبال دسته اول باشگاه‌های ایران جام آزادگان سقوط کند.

پس از این دیدار مسئولان تیم پاس همدان مدارکی در خصوص تبانی تیم‌های نفت تهران و شاهین بوشهر ارائه کردند که مسئولان فدراسیون فوتبال ایران آن را نادیده گرفتند. تیم پاس در یکی از درخشان‌ترین نتایج خود توانست تیم پرسپولیس تهران در دی ماه سال ۱۳۸۶ و در مرحله یک‌هشتم نهایی جام حذفی ایران با نتیجه سه بر صفر شکست دهد.[17] در این دیدار چهار بازیکن پرسپولیس تهران به نام‌های حسین بادامکی، محمد نصرتی، علیرضا نیکبخت واحدی و فرزاد آشوبی با دریافت کارت‌های قرمز از محسن ترکی داور این دیدار از زمین بازی اخراج شدند.

همچنین سبزپوشان پاس همدان در ۲۰ اردیبهشت سال ۱۳۸۸ در مرحله یک چهارم نهایی جام حذفی فوتبال ایران و درحالی که ۹ نفره بودند توانستند با نتیجه دو بر یک تیم پرسپولیس تهران را در ورزشگاه قدس همدان شکست دهند[18] تا به نیمه نهایی جام حذفی فوتبال ایران برسند. تیم فوتبال شهرداری همدان از دیگر تیم‌های شهر همدان است که در لیگ دسته دوم فوتبال ایران حضور دارد.

این تیم هم‌اکنون دارای دو ورزشگاه شهدای قدس با گنجایش ۷ هزار نفر و شهید مفتح با گنجایش ۱۵ هزار نفر است. بیشتر بازی‌های این تیم به دلیل فاصله ۱۰ کیلومتری ورزشگاه شهید مفتح از شهر همدان در ورزشگاه شهدای قدس همدان برگزار می‌شود.

• تیم پاس همدان به لیگ سه سقوط کرد اما چند روزی قبل از شروع لیگ دو امتیاز برق جدید شیراز را خرید

فهرست بازیکنان در فصل ۱۳۹۹-۰۰

شماره پست بازیکن ۱ دروازه‌بان محمد صادق نادر پور ۲ مدافع محمد عنایتی ۳ مدافع علی عزیزی ۴ هافبک رضا ایار ۵ مدافع مهدی نصیری ۶ هافبک رضا کاشفی ۸ هافبک سید جمال معصومی ۱۰ مهاجم ایمان شیرزاد ۴۴ دروازه‌بان احمد مهرابی ۱۳ مهاجم محسن لطفی ۱۴ هافبک محسن یاری ۱۵ مدافع میلاد داوودی

شماره نقش بازیکن ۱۷ هافبک پوریا میرزایی فر ۲۱ هافبک حسین کریمی ۲۲ دروازه‌بان علی مالمیر ۲۴ هافبک عرفان فتاحی ۷۵ هافبک امین کاشفی ۷۷ مهاجم سهیل رفیع زاده ۸۸ هافبک امیر خدامرادی ۹۰ مهاجم دانیال پور ایران ۹۹ مدافع مصطفی قیصری مدافع وحید جلالی نیا مهاجم موسی شهبازی مهاجم مصطفی نوبخت ۹۹ مهاجم وحید نجفی منابع «سقوط پاس همدان به لیگ دسته سه». تسنیم. ۱۸ بهمن ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۸ بهمن ۱۳۹۶. «تیم فوتبال پاس به استان همدان واگذار شد». خبرگزاری فارس. ۱۰ خرداد ۱۳۸۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ دسامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۶ اردیبهشت ۱۳۸۸. «آخرین تحولات انتقال پاس به همدان». روزنامه همشهری. ۱۲ خرداد ۱۳۸۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ دسامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۶ اردیبهشت ۱۳۸۸. «انتقال پاس منع قانونی ندارد». وبگاه الف. ۲۰ خرداد ۱۳۸۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ فوریه ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۶ اردیبهشت ۱۳۸۸. «حاج بابایی: تمام مسیرهای قانونی طی شده‌است». روزنامه اعتماد ملی. ۲۸ تیر ۱۳۸۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ دسامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۶ اردیبهشت ۱۳۸۸. «همدان در تب تیمداری». وبگاه تبیان. ۲۰ خرداد ۱۳۸۶. دریافت‌شده در ۶ اردیبهشت ۱۳۸۸. «حاجی‌بابایی خواستار نامگذاری شهدای الوند به پاس همدان شد». خبرگزاری فارس. ۲ تیر ۱۳۸۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ دسامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۶ اردیبهشت ۱۳۸۸. «جای نگرانی نیست / از بازیکنان مشمول خدمت سربازی استفاده می‌کنیم». خبرگزاری مهر. ۲۲ خرداد ۱۳۸۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ فوریه ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۶ اردیبهشت ۱۳۸۸. «فقط استقلال و پرسپولیس در تهران می‌مانند؟!». آفتاب نیوز. ۶ اسفند ۱۳۸۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ سپتامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۶ اردیبهشت ۱۳۸۸. «برای فوتبال پاس و آرزوهایش؛ به تو دلخوش هستیم، قلبمان را نشکن». روزنامه هگمتانه. ۲۰ آبان ۱۳۸۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ دسامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۶ اردیبهشت ۱۳۸۸. امینی، مسعود (۳ تیر ۱۳۸۶ شماره 1424). «تعارف کردن تاج خار». روزنامه اعتماد. بایگانی‌شده از اصلی در 23 دسامبر 2012. دریافت‌شده در ۶ اردیبهشت ۱۳۸۸. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک) اسماعیلی، میثم (۷ خرداد ۱۳۸۷). «رویاهای مرد کروات در هگمتانه». روزنامه جام جم. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ فوریه ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۶ اردیبهشت ۱۳۸۸. «یحیی‌زاده: سرعت انتقال امتیاز پاس فوق تصور بود!». روزنامه اعتماد ملی. ۲۸ تیر ۱۳۸۶ شماره 416. بایگانی‌شده از اصلی در 23 دسامبر 2012. دریافت‌شده در ۶ اردیبهشت ۱۳۸۸. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک) «انتقال پاس به همدان فواید بسیاری برای استان داشته‌است». خبرگزاری فارس. ۲۴ تیر ۱۳۸۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ دسامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۶ اردیبهشت ۱۳۸۸. «اولیایی: پاس برای همیشه منتقل شد». سرمایه.نت. ۲۴ تیر ۱۳۸۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ دسامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۶ اردیبهشت ۱۳۸۸. Ferdosipour, World Soccer Magazine. «حذف پرسپولیس از مسابقات جام حذفی». وبگاه همشهری آنلاین. ۳ دی ۱۳۸۶. دریافت‌شده در ۳ دی ۱۳۸۶. «پرسپولیس حذف شد/ ناکامی مقابل تیم ۹ نفره». خبرگزاری مهر. ۲۰ اردیبهشت ۱۳۸۸. دریافت‌شده در ۲۰ اردیبهشت ۱۳۸۸. «گمالوویچ رسماً فعالیت خود را آغاز کرد». وبگاه رسمی باشگاه پاس همدان. ۲۸ تیر ۱۳۸۸. دریافت‌شده در ۳ مهر ۱۳۸۸. "The RSSSF Archive (آرشیو آراس‌اس‌اس‌اف)". بنیاد آماری سند.ورزش.فوتبال. «بگوویچ سرمربی تیم فوتبال شهدای الوند همدان شد». خبرگزاری فارس. ۲۹ خرداد ۱۳۸۶. دریافت‌شده در ۱۰ تیر ۱۳۸۸. «جزئیات بازی پاس همدان-داماش گیلان هفته ۳۴ لیگ برتر ۸۸–۱۳۸۷». وبگاه رسمی باشگاه فولاد مبارکه سپاهان. دریافت‌شده در ۳ مهر ۱۳۸۸. رحیمی، سلیمان (۱۳ مرداد ۱۳۸۸)، «اولین آزمون منصوریان در عرصه مربیگری» (PDF)، روزنامه همدان‌پیام (شماره ۷۲۷)، ص. صفحه ۷ «منصوریان استعفا داد و اولیایی موافقت کرد». وبگاه رسمی باشگاه پاس همدان. ۱۴ مهر ۱۳۸۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ اکتبر ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۱۷ مهر ۱۳۸۸. جواد همدانی، اولین آزمون منصوریان در عرصه مربیگری (شماره ۷۲۷)، ص. صفحه ۷ «منصوریان استعفا داد و اولیایی موافقت کرد». وبگاه رسمی باشگاه پاس همدان. ۲۰ اسفند ۱۳۸۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ اکتبر ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۱۷ مهر ۱۳۸۸. رحیمی، سلیمان (۲۰ آذر ۱۳۸۹)، «»، روزنامه همدان‌پیام (شماره ۷۲۷)، ص. صفحه ۷ پیوند خارجی در |title= وجود دارد (کمک) «نسخه آرشیو شده». وبگاه رسمی باشگاه پاس همدان. ۲۰ اسفند ۱۳۸۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ اکتبر ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۱۷ مهر ۱۳۸۸. «منصوریان استعفا داد و اولیایی موافقت کرد». وبگاه رسمی باشگاه پاس همدان. ۲۱ اسفند ۱۳۸۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ اکتبر ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۲۱ اسفند ۱۳۸۹. «فراز کمالوند با ۵۰۰ میلیون سرمربی پاس شد». وبگاه گل. ۱۷ ژوئن ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۱ ژانویه ۲۰۱۲. «فراز کمالوند در آستانه جدایی از پاس همدان». وبگاه گل. ۱۷ ژانویه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۱ ژانویه ۲۰۱۲. «بگوویچ سرمربی پاس همدان شد». فارس نیوز. ۱ بهمن ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۲۱ ژانویه ۲۰۱۲. «وینگو رسماً از سرمربیگری پاس استعفا کرد». جواد همدانی سایت رسمی باشگاه پاس همدان. ۱۱ دی ۱۳۹۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ ژانویه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱ ژانویه ۲۰۱۳. «طیری سرمربی تیم فوتبال پاس همدان شد». جواد همدانی سایت گل. ۲۵ دی ۱۳۹۱. دریافت‌شده در ۱۴ ژانویه ۲۰۱۳. «مجتبی خورشیدی سرمربی تیم فوتبال پاس همدان شد». میثم ناصرنژاد سایت ایرنا. ۲۰ مرداد ۱۳۹۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ اوت ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۱ اوت ۲۰۱۳. «محسن عاشوری رسماً هدایت پاس همدان را به عهده گرفت». وبگاه باشگاه فوتبال پاس همدان. ۱۹ دی ۱۳۹۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ ژانویه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۸ ژانویه ۲۰۱۴. «طیری سرمربی پاس همدان شد». خبرگزاری تسنیم جواد همدانی. ۹ فروردین ۱۳۹۳. دریافت‌شده در ۸ مارس ۲۰۱۴. «نسخه آرشیو شده». وبگاه باشگاه فوتبال پاس همدان. ۱۰ خرداد ۱۳۹۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۱ مه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۳۱ مه ۲۰۱۴. «تیم فوتبال پاس به استان همدان واگذار شد». خبرگزاری فارس. ۱۰ خرداد ۱۳۸۶. دریافت‌شده در ۶ اردیبهشت ۱۳۸۸. «سردار ملاحی مدیر عامل باشگاه پاس همدان شد». وبگاه رسمی باشگاه پاس همدان. ۱۶ مهر ۱۳۸۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ اکتبر ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۱۷ مهر ۱۳۸۸. رمضانی مدیرعامل باشگاه پاس همدان شد ورزش با حکم استاندار همدان: بهرام یدی سرپرست مدیرعاملی پاس همدان شد بایگانی‌شده در ۳۱ مه ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine وبگاه رسمی باشگاه پاس همدان حسن عزیزی مدیر عامل پاس همدان شد بایگانی‌شده در ۴ مارس ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine وبگاه رسمی باشگاه پاس همدان پیوند به بیرون پاس همدان در لیگ آزادگان ۹۳-۱۳۹۲ انگلیسی رسمی وبگاه رسمی باشگاه پاس همدان وبگاه رسمی هواداران باشگاه پاس همدان باشگاه پاس همدان در وبگاه رسمی اتحادیه باشگاه‌های فوتبال ایران