کوهبنان

• واژه کوهبنان از واژه کوهبانان می‌آید. چون بلندترین نقطه مرزی کرمان، کوهبنان است، در زمان قدیم افرادی از طرف حاکمان مأمور می‌شدند در بالای کوه مستقر شده و دیده‌بانی انجام دهند. آن گروه را کوهبانان می‌نامیدند و محلی که آنها در آن به کوهبانی می‌پرداختند را کوهبنان نامگذاری کردند.[3]
• واژه کوهبنان در کتب مختلف به صورت گوناگون آمده‌است از جمله: کوبنان، کوبونان، کهبنان، کبینان و کهنبان.

برخی دیگر بنان را به معنای پسته کوهی دانسته و معنی کوهبنان را کوه پسته می‌دانند که این احتمال موجه است زیرا در گویش محلی این منطقه واژه بنه به معنی پسته کوهی است.

• دلیل دیگر به وجود کوهبانان بر اطراف شهر است که کوهبنان نامگذاری شده ویا وجود گیاه بنه روی کوهای آن است که به کوه بنه معروف بوده که بعدها به کوهبنان تغییر پیدا می‌کند.که دور تا دور شهر کوه پوشش داده است.

مارکوپولو در سفرنامه خود از کوهبنان به عنوان شهری بزرگ و آباد یاد کرده است. مقدسی گوید قلعه‌ای دارد در نزدیک مرز. وی در وصف کوهبنان گوید شهرچه است دارای دو دروازه و حومه‌ای مشتمل بر حمام‌ها و کاروان‌سراها، و مسجد شهر جلو دروازه است و باغستانی وسیع که تا دامنه کوه مجاور شهر امتداد دارد شهر را در برگرفته است. یاقوت در قرن هفتم گویند توتیای کوهبنان معروف است و به تمام ممالک صادر می‌گردد. حمدالله مستوفی در قرن بعد از کوهبنان اسم برده است و هم‌زمان او مارکوپولو آن را شهر کبی‌نان (Cobinan) خوانده است. این جهانگرد ونیزی به‌دقت از توتیایی که در آن شهر ساخته می‌شد سخن رانده گوید چیزی است که برای چشم سودمند است. در قرن چهارم این دارو از صادرات قابل‌توجه استان کرمان بود.[4]

کوهبنان در گذشته مرز میان محدودهٔ کرمان و یزد بوده، حاکمان نشینان این دو منطقه همواره بر سر آن نزاع داشته‌اند.[5]

برج تاریخی رتک مربوط به دوره صفویه

• خانقاه شیخ ابوسعید : خانقاهی قدیمی است که تحقیقات نشان داده‌است قبل از زمان شاه نعمت‌الله ولی هم بوده‌است. عوام آن را مدرسه و آرامگاه شیخ ابوسعید می‌دانند که به علت کم توجهی مخروبه گشته‌است.
• تخت امیر (تخت لطیفی) در دامنه کوهی نزدیک کوهبنان تخت صافی از سنگ و گچ ساخته شده و گویا متعلق به زمان شاه نعمت‌الله ولی است و نشست‌های صوفیان بر بالای آن انجام می‌شده‌است. در بالای آن اتاقک کوچکی قرار دارد که می‌گویند پس از آن که صوفیان گرد می‌آمده‌اند شاه نعمت‌الله از آن بیرون می‌آمده و در جلسه شرکت می‌کرده‌است.
• قلعه دختر: مشرف بر شهر در بالای تخت امیر قلعه‌ای است که از برجهای آن تنها یکی بر جای مانده‌است
• آرامگاه محمد شهید کوهبنانی (گنبد آخوند): محمد شهید کوهبنانی معروف به هدایتعلی شاه در کوهبنان متولد شد و تحصیلات تکمیلی خود را در کرمان انجام داد. وی نزد مولانا عبدالصمد همدانی و حسینعلی شاه کسب فیض کرد و سر انجام در راه مشهد بوسیله تعدادی بلوچ کشته شد مزار وی در کوهبنان به گنبد آخوند مشهور است. آرامگاه او یک بار به وسیله اداره کل فرهنگ وهنر استان مرمت شد.
• قلعه رتک مربوط به دوره صفوی است و در شهرستان کوهبنان، بخش مرکزی، دهستان خرمدشت، روستای تاریخی رتک واقع شده. این اثر در تاریخ ۷ اسفند ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۲۱۴۹۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.[6]
• برج رتک مربوط به سده‌های ۱۰ تا ۱۳ - دوره صفوی است و در شهرستان کوهبنان، بخش مرکزی، دهستان خرمدشت، روستای تاریخی رتک واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۸ اسفند ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۵۳۰۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.[6]

فهرست مشاهیر و نام آوران شهر کوهبنان در بخش اهالی کوهبنان قابل مشاهده است.

• بوستان خواجه خضر
• پارک برهان الدین
• بوستان مدافعان حرم(شهرک امام رضا)
• پارک شهرداری
• بوستان مادر(بلوار آزادی)
• پارک بانوان(میدان انقلاب)
• بوستان افزاد
• بوستان اسیاب

• دانشگاه آزاد اسلامی کوهبنان
• دانشگاه پیام نور کوهبنان

ویکی‌سفر یک راهنمای سفر برای کوهبنان دارد.

فرمانداری کوهبنان شهرداری کوهبنان ورزش کوهبنان