پادآرمانشهر
پادآرمانشهر، تباه شهری، مدینهٔ فاسده، مدینهٔ ضاله، دُش‌شهر (گرته‌برداری از Dystopia در انگلیسی)، یا ویرانشهر (مصوب فرهنگستان زبان)[1][2] یک جامعه یا سکونت‌گاه خیالی در داستان‌های علمی–تخیلی است که در آن، ویژگی‌های منفی، برتری و چیرگی کامل دارند و زندگی در آن دلخواهِ هیچ انسانی نیست. این جوامع معمولاً زمانی از یک جامعه را نشان می‌دهند که به نابودی و هرج‌ومرج رسیده‌است. این جوامع در زمان‌هایی بد و شوم ترسیم می‌شوند که می‌توان آن را دورهٔ بدزمانگی یا دُژگاهی نامید.
| موضوعات علمی–تخیلی | |
|---|---|
| علمی–تخیلی | |
| |
| زیرسبک‌ها | |
| |
| درون‌مایه‌ها | |
| |
| رسانه‌ها | |
| |
| مقاله‌های مرتبط | |
|
با این تعریف، یک «جامعهٔ پاد-آرمانی» نقطهٔ مقابل و وارونهٔ یک جامعهٔ آرمانی (آرمان‌شهر) است. آرمان‌شهرها جوامعی خیالی هستند که در آن‌ها همه‌چیز مثبت و ایدئال است. ترسیم یک جامعهٔ پادآرمان و بدزمانه توسط نویسندگان آینده‌گرا معمولاً به‌منظور هشدار به مردم در مورد ادامه یا افزایش چیرگی برخی معضلات اجتماعی صورت می‌گیرد.
مضمون‌ها
برخی از موضوعات ویران‌شهری محبوب در داستان‌ها عبارت‌اند از:
- جامعه‌ای که در آن هیچ آزادی‌ای دیگر وجود ندارد (حتی آزادی‌های کوچک شخصی) و حکومتی تمامیت‌خواه بر همه‌چیز انسان‌ها حکم می‌راند.
- جامعه‌ای که توسط رایانه‌ها و ربات‌ها اداره و کنترل می‌شود.
- داستان‌هایی دربارهٔ سرنگونی امپراتوری‌های جهان در آینده.
- جامعه‌ای که در آن همه‌چیز و همه‌کس همانند و یکسان است و در آن ابراز احساسات و نمایاندن جنبه‌های فرهنگی ممنوع است.
- جامعه‌ای که در آن انسان‌ها تنها نقش خوراک برای موجودات دیگر را دارند یا اینکه انسان‌ها را برای برداشت اندام و احشاء آن‌ها پرورش می‌دهند.
- جهانی که در آن در پی جنگ هسته‌ای، بیماری یا فاجعه‌ای دیگر نسل بشر تقریباً برافتاده است.
آثار معروف ویران‌شهری
کتاب
- مزرعه حیوانات نوشتهٔ جورج اورول
- دنیای قشنگ نو نوشته آلدوس هاکسلی
- ما نوشته یوگنی زامیاتین
- ۱۹۸۴ نوشته جورج اورول
- ۴۵۱ درجه فارنهایت نوشته ری بردبری
- وی مثل وندتا نوشته آلن مور
- تصادف نوشته جیمز گراهام بالارد
- این هنگامه بی‌عیب نوشتهٔ آیرا لوین (در ایران به نام یونی‌کامپ چاپ شده‌است)
- کوه‌های سفید نوشتهٔ جان کریستوفر (کوه‌های سفید کتاب اول از سه‌گانه‌ای مشهور است که در ادامهٔ آن شهر طلا و سرب و برکهٔ آتش نوشته شده‌اند)
- ماشین از کار می‌ایستد نوشته ای ام فورستر
- اطلس ابر نوشته دیوید میچل (بخش شهادتنامه سانمی-۴۵۱)
- میرا نوشته کریستوفر فرانک
- سرگذشت ندیمه نوشته مارگارت اتوود
- شهر گاتهام در مجموعه کتاب های کمیک دی سی
فیلم
- ۲۰۰۱: اودیسهٔ فضایی و پرتقال کوکی (فیلم) به کارگردانی استنلی کوبریک
- آلفاویل به کارگردانی ژان لوک گدار
- سر وقت به کارگردانی اندرو نیکول
- سریال آینهٔ سیاه از نتفلیکس
- مد مکس: جاده خشم به کارگردانی جرج میلر
- سه گانه بتمن به کارگردانی کریستوفر نولان (2005 تا 2012) >> شهر گاتهام
- جوکر به کارگزدانی تاد فیلیپس و با بازی خواکین فینیکس
- بلید رانر به کارگردانی ریدلی اسکات
- جاده به کارگردانی جان هیلکات
موسیقی
- پادآرمانشهر از مگادث
- آنیما از تام یورک
- Dystopia از zico
- Flames از زین مالک
بازی رایانه‌ای
- bioshock series[3]
- The Last of us
- مدارک لطفاً از لوکاس پوپ
[4] سایبر پانک ۲۰۲۷/siberpunk2027
پانویس
- واژهٔ مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی، فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی
- حیدریان شهری، احمدرضا؛ صدیقی، کلثوم (پاییز و زمستان ۱۳۹۰). «نشانه‌هایی از ویرانشهر در شعر خلیل حاوی». پژوهشنامهٔ نقد ادب عربی. علمی-پژوهشی. دانشگاه شهید بهشتی (۲): صص ۸۸–۱۱۴.
- Empty citation (help)
- en.wikipedia.org/wiki/Papers,_Please
منابع
- ویکی‌پدیای هلندی.