هاوایی

مجمع‌الجزایر هاوایی (به انگلیسی: Hawaii) در اقیانوس آرام، ایالت پنجاهم کشور آمریکا است. پایتخت و شهر مهم آن هونولولو است. طول نواری که مجمع‌الجزایر هاوایی را تشکیل می‌دهد ۳٬۳۰۰ کیلومتر است. هشت جزیره اصلی هاوایی اوآهو، مائوئی، کائوآئی، لانائی، مولوکای، نیهاو، و کاهولاوی هستند. بزرگ‌ترین این جزیره‌ها جزیره هاوایی با وسعت ۸٬۱۵۰ کیلومتر مربع و کوچک‌ترین آن‌ها جزیره غیرمسکونی کاهولاوی با ۱۲۵ کیلومتر مربع وسعت است. برای جلوگیری از سردرگمی، اغلب از عنوان جزیره بزرگ (بیگ آیلند) برای اشاره به بزرگترین جزیره استفاده می‌شود تا آن را از ایالت هاوایی متمایز کنند.

مختصات: ۲۱°۱۸′۴۱″ شمالی ۱۵۷°۴۷′۴۷″ غربی
ایالت هاوایی
Hawaii
پرچم هاوایی آرم هاوایی
لقب(ها): The Aloha State
(ایالت آلوها)
شعار(ها): Ua Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono
(زندگانی این سرزمین با راستی ادامه می‌یابد)
نقشه ایالت‌های آمریکا همراه برجسته‌بودن هاوایی
زبان رسمیزبان انگلیسی، زبان هاوایی
پایتختهونولولو
بزرگ‌ترین شهرهونولولو
منطقهرتبهٔ چهل و سومین
 - کل۲۹٬۳۱۱ کیلومتر مربع
 - پهناn/a کیلومتر
 - طول۲٬۴۵۰ کیلومتر
 - % آب۴۱٫۲
 - عرض جغرافیایی۱۸°۵۵'N to 29°N
 - طول جغرافیایی۱۵۴°۴۰'W to 162°W
جمعیترتبهٔ چهلمین
 - کل۱٬۴۲۷٬۵۳۸ (۲۰۱۷)[1]
 - تراکم۸۲٫۶ بر کیلومتر مربع
رتبهٔ سیزدهمین
بلندی
 - بالاترین نقطهمونوکی[2]
۴٬۲۰۵ متر
 - میانگین۹۲۵ متر
 - پایین‌ترین نقطهاقیانوس آرام[2]
۰ متر
پیش از استقلالTerritory of Hawaii
پذیرش در اتحادیه۲۱ اوت ۱۹۵۹ (پنجاهمین)
فرمانداردیوید ایگی (د)
معاون فرماندار{{{Lieutenant Governor}}}
قوه مقننه{{{Legislature}}}
 - مجلس علیا{{{Upperhouse}}}
 - مجلس سفلا{{{Lowerhouse}}}
سناتورهای ایالات متحده آمریکادانیال اینویه (د)
دانیال آکاکا (د)
هیئت مجلس ایالات متحده آمریکافهرست
منطقه زمانیHawaii: UTC-۱۰
(بدون daylight saving time)
کوته‌نوشت‌هاHI، US-HI
وبگاهwww.hawaii.gov
مقایسهٔ تولید ناخالص داخلی ایالت‌های آمریکا با کشورهای دیگر در سال ۲۰۱۲. ایالت هاوایی در این سال تولید ناخالص اش قابل مقایسه با کشور سوریه بوده‌است.

نام

نام این ایالت (Hawaiʻi) از زبان بومیان منطقه گرفته شده و به معنای «سرزمین خدایان» است.[3]

جغرافیای هاوایی
دو تلسکوپ کک (Keck) در رصدخانه مونوکی در هاوایی
هاوایی

اقیانوس در پیرامون جزایر هاوایی ۴٬۰۰۰ تا ۵٬۰۰۰متر عمق دارد. معروفترین کوه هاوایی دایمند هد (Diamond Head) در نزدیکی هونولولو است. برخی از آتشفشانهای هاوایی هنوز فعالند از جمله مانوئا لوآ Manua Loa و کیلوئه‌آ Kiluea. در شمال شرقی مولوکاوی پرتگاهی به بلندای ۱٬۱۵۰ متر از سطح دریا قرار دارد که از بلندترین پرتگاه‌های جهان است.

آب و هوای هاوایی معتدل و نمناک است. بالاترین دمای هونولولو ۳۱ درجه سانتیگراد و پایین‌ترین دمای آن ۱۳ درجه سانتیگراد است. میزان بارندگی در یک روز در هونولولو گاه رکوردهای جهانی را می‌شکند. کوه وایالئاله Waialeale در جزیره کاوائی، با ۱۲۳۸ سانتیمتر بارندگی در سال از نمناکترین مناطق جهان است.

شمار گیاهان بومی هاوایی به چندین هزار می‌رسد و ۶۶ گونه پرنده بی‌همتا در هاوایی شناسایی شده‌اند. پیش از راه یافتن انسان‌ها به هاوایی هیچ پستانداری در این جزایر حضور نداشت.

جمعیت جزایر

گمان بر اینست که مردمی که هزار سال پیش به هاوایی رفتند، از جزایر مارکیز که در ۴ هزار کیلومتری جنوب غربی آنجاست کوچ کرده‌اند. البته موج بزرگ مهاجرت به هاوایی حدود ۵۰۰ یا ۶۰۰ سال پیش از سوی پلی‌نزی‌ها انجام گرفت. در اواخر سده هیجدهم بود که اروپاییان هاوایی را کشف کردند. جمعیت هاوایی در آن زمان در حدود ۳۰۰ هزار نفر بود. نخستین اروپائی که وارد هاوایی شد کاپیتان جیمز کوک در سال ۱۷۷۸ بود و آن را جزایر ساندویچ نامید. از سال ۱۸۵۲ تا ۱۹۳۰، صاحبان کشتزارها ۴۰۰٬۰۰ کارگر کشاورزی را که بیشتر آسیائی بودند به هاوایی آوردند. در سال ۱۹۰۰، بومیان کمتر از ۱۵ درصد کل جمعیت و بقیه را آسیایی‌ها تشکیل می‌داند. هم‌اکنون نزدیک به ۴۰ درصد از جمعیت این ایالت را سفیدپوستان یا دورگه‌های سفید تشکیل می‌دهند.

در سال ۱۹۸۸، جمعیت این ایالت به یک میلیون و صد هزار نفر رسید. در نتیجه مهاجرت، درصد رشد جمعیت سالانه هاوایی از متوسط رشد جمعیت در ایالات متحده بسیار بالاتر است.

نخستین کشتزارهای شکر در سال ۱۸۳۷ در هاوایی به وجود آمد، با اینکه فقط در میانه‌های سده بود که این جزایر به تولیدکنندگان اصلی شکر تبدیل شدند. از آن زمان تا آخر قرن نوزدهم، هاوایی به مقام یکی از اصلی‌ترین صادرکنندگان شکر نائل شد. هاوایی همچنان بخش عمده‌ای از فراورده شکر جهان را تأمین می‌کند و سالانه در حدود ۶۵۰٬۰۰۰ تن آناناس تولید می‌کند که آن را بزرگ‌ترین تولیدکننده این محصول ساخته‌است. بیش از ۸۰ درصد اقتصاد ایالتی در اواهو متمرکز شده‌است. لانای و مولوکائی هر دو برای اشتغال و درآمد به حد زیادی به تولید آناناس متکی هستند. همانگونه که شکر و آناناس در ماوی و کاوائی پایه‌های اصلی اقتصادی هستند، حیوانات اهلی و شکر در جزیره بزرگ این نقش را ایفا می‌کنند.

زبان

زبان هاوایی از ۱۲ کاراکتر A, E، I, O، U, H، K, L، M, N، P و W تشکیل شده‌است.

اقتصاد

در سال ۲۰۱۲، این ایالت تولید ناخالص داخلی برابر با ۷۸٬۹۷۷ میلیارد دلار داشت، که بیشتر از تولید ناخالص داخلی کشور سوریه (۷۳٬۶۷۲ میلیارد دلار است. اقتصاد این ایالت بر پایه محصولات گرمسیری استوایی مانند موز، آناناس و نیشکر و همچنین گردشگری است.[4]

جغرافیا

شن‌های سواحل هاوایی بافت بازالتی دارد که نوعی سنگ آتش‌فشانی است.[5]

وضعیت سیاسی
نمای هوایی از بندر هونولولو

در سال ۱۸۹۳ میلادی، نظام سلطنتی منقرض و لیلی‌اوکالانی از دودمان کالاکائوآ توسط انقلابیون برکنار شد و دولت جدید فوراً درخواست پیوستن به ایالات متحده آمریکا را نمود. سرانجام در سال ۱۸۹۸، پس از اینکه درخواست اولیه آن‌ها رد شده بود، به عنوان محدوده کشوری پذیرفته شدند.

امروزه نیروی دریایی ایالت متحده کاهولاوی را اداره می‌کند و از آن برای تمرینات ارتشی استفاده می‌کند. ارتش تقریباً بیش از ۲۵ درصد اواهو، که شامل زمین‌هایی در اطراف پرل هاربر Pearl Harbor (که یکی از بهترین بندرگاههای طبیعی اقیانوس آرام شمرده می‌شود) است را در دست دارد.

دانشگاه‌های مشهور هاوایی

مشاهیر

باراک اوباما، نیکول شرزینگر، سارا وین کالیز، نیکول کیدمن

پارک‌های ملی

چشم‌اندازهای هاوایی
  • یادبود ملی دریایی پاپاهانوموکووآکه‌آ در مجمع‌الجزایر هاوایی
  • نمای ماهواره‌ای از مجمع‌الجزایر هاوایی
  • دیوان عالی هاوایی
  • قسمت مرکزی شهر هونولولو

جستارهای وابسته

منابع
  1. "Hawaii: Population estimates". اداره آمار ایالات متحده آمریکا. July 1, 2017. Retrieved May 6, 2017.
  2. "Elevations and Distances in the United States", U.S Geological Survey, 29 April 2005 Retrieved on November 3.
  3. Online Etymology Dictionary
  4. بر طبق آمار ۲۰۰۷ صندوق بین‌المللی پول که در جداول قیاس زیر ارائه گردیده‌اند:
    Wikipedia contributors, "Comparison between U.S. states and countries nominal GDP," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/wiki/Comparison_between_U.S._states_and_countries_nominal_GDP (accessed September 5, 2008).
  5. «خاک مریخ مثل هاوایی است»، بی‌بی‌سی فارسی

پیوند به بیرون
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ هاوایی موجود است.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.