میزوری
میزوری (به انگلیسی: Missouri) از ایالتهای غرب میانه آمریکا است. مرکز آن جفرسونسیتی و شهرهای مهم آن کانزاسسیتی و سنتلوئیس هستند.
ایالت میزوری Missouri | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
لقب(ها): The Show Me State ایالت "نشانم بده" | |||||
شعار(ها): Salus populi suprema lex esto بگذار خوبی مردم برترین قانون باشد | |||||
زبان رسمی | English | ||||
پایتخت | جفرسونسیتی | ||||
بزرگترین شهر | کانزاسسیتی | ||||
بزرگترین کلانشهر | سنتلوئیس[1] | ||||
منطقه | رتبهٔ ۲۱ام | ||||
- کل | ۱۸۰٬۶۹۳ کیلومتر مربع | ||||
- پهنا | ۳۸۵ کیلومتر | ||||
- طول | ۴۸۰ کیلومتر | ||||
- % آب | ۱٫۱۶ | ||||
- عرض جغرافیایی | ۳۶° N to 40° ۳۷′ N | ||||
- طول جغرافیایی | ۸۹° ۶′ W to 95° ۴۶′ W | ||||
جمعیت | رتبهٔ ۱۷ام | ||||
- کل | ۶٬۰۲۱٬۹۸۸ | ||||
- تراکم | ۳۱ بر کیلومتر مربع رتبهٔ ۲۷ام | ||||
- متوسط درآمد خانوار | $۳۷٬۹۳۴ (۳۱ام) | ||||
بلندی | |||||
- بالاترین نقطه | تاوم ساک ماونتن[2] ۵۴۰ متر | ||||
- میانگین | ۲۴۰ متر | ||||
- پایینترین نقطه | رودخانه سنت فرانسیس[2] ۷۰ متر | ||||
پیش از استقلال | Missouri Territory | ||||
پذیرش در اتحادیه | ۱۰ اوت ۱۸۲۱ (۲۴ام) | ||||
فرماندار | جی نیکسون (د) | ||||
معاون فرماندار | {{{Lieutenant Governor}}} | ||||
قوه مقننه | {{{Legislature}}} | ||||
- مجلس علیا | {{{Upperhouse}}} | ||||
- مجلس سفلا | {{{Lowerhouse}}} | ||||
سناتورهای ایالات متحده آمریکا | روی بلانت (ج) خانم کلیر مککسکیل (د) | ||||
هیئت مجلس ایالات متحده آمریکا | فهرست | ||||
منطقه زمانی | Central: UTC-6/-۵ | ||||
کوتهنوشتها | MO، US-MO | ||||
وبگاه | www |
نامگذاری
تلفظ صحیح نام ایالت در آوای بومی و ساکنین کنونی آن میزوری است و نه میسوری.[3] میزوری نام خود را از زبان سرخپوستان قبیله سو میگیرد که به معانی مختلف تعبیر (از جمله مثلاً «مردم قایق سوار» یا «قایق بزرگ» یا «قایق چوبی») شدهاست.[4]
در جنوب و برخی مناطق دیگر ایالت گاه مشاهده میشود که نام ایالت را میزورا نیز تلفظ میکنند.[5]
تاریخ
میزوری در سال ۱۸۰۳ در واقعه خرید لوئیزیانا توسط توماس جفرسون از کشور فرانسه خریداری شد. هفده سال بعد یعنی در سال ۱۸۲۱ میلادی میزوری به عنوان بیست و چهارمین ایالت آمریکا به ایالات متحده پیوست. میسوری در جنگ داخلی آمریکا یکی از اعضای اتحادیه شمال بود.[6] هری ترومن سی و سومین رئیسجمهور آمریکا در تاریخ از این ایالت است.
آب و هوا
میزوری غالباً دارای آب و هوای قاره ایست: زمستانهای سرد و برفی و تابستانهای گرم و شرجی دارد. میزوری به ویژه در «کوچه پیچندها» (Tornado Alley) قرار دارد.[7]
شهرها
ایالت میزوری دو شهر بزرگ دارد: یکی سنت لوئیس و دیگری کانزاس سیتی که هر دو بالای دو میلیون نفر جمعیت دارند. چند شهر دیگر نیز در ایالت وجود دارند که در مقیاس شهرهای متوسط محسوب میگردند. در این گروه میتوان جفرسون سیتی (پایتخت ایالت)، اسپرینگفیلد، کلمبیا، سنت جوزف و جاپلین نام برد.
- سنت لوئیس: ۲٫۹ میلیون نفر
- کانزاس سیتی: ۲٫۴ میلیون نفر
- اسپرینگفیلد: ۴۴۰ هزار نفر
اقتصاد
در سال ۲۰۱۲، این ایالت تولید ناخالص داخلی برابر با ۲۷۹٬۰۹۹ میلیارد دلار داشت، که بیش از تولید ناخالص داخلی کشور سنگاپور (۲۷۶٬۵۲۰ میلیارد دلار) بود[8]
در سال ۲۰۱۶ مجموعاً ده شرکت در میان اعضای فهرست فورچون ۵۰۰ ار ایالت میزوری قرار داشتند. این شرکتها عبارت بودند از:[9]
رتبه | نام شرکت | رتبه در فورچون ۵۰۰ در سال ۲۰۱۳ |
بخش صنعت |
۱ | Express Scripts | ۲۲ | پزشکی و داروسازی |
۲ | امرسون الکتریک | ۱۳۹ | برق |
۳ | مونسانتو | ۲۰۴ | شیمی و مهندسی ژنتیک |
۴ | Reinsurance Group of America | ۲۴۶ | بیمه |
۵ | Centene | ۶۶ | خدمات درمانی |
۶ | Olin | ۴۶۷ | صنایع شیمی |
۷ | Ameren | ۴۳۱ | برق و گاز |
۸ | O'Reilly Automotive | ۳۲۳ | صنایع قطعات خودروسازی |
۹ | Graybar Electric | ۴۲۰ | صنایع قطعات برقی |
۱۰ | Edward Jones | ۴۰۳ | سرمایهگذاری |
از شرکتهای مهم دیگر این ایالت میتوان مکدانل داگلاس، هالمارک کاردز، شرکتهای معروف معماری آرکیتکچر ۳۶۰، هلموث، اوباتا و کاساباوم و پاپولوس، شرکت شرابسازی انهایزر بوش و شرکت محاسبات و تحلیل آماری اچ اند آر بلاک را نام برد.
در کشاورزی، مهمترین محصولات این ایالت سویا و برنج[10] است.
سیاست
به غیر از شهرهای بزرگ همانند سنت لوئیس و کانزاس سیتی، اغلب ایالت جمهوری خواه هستند. با اینحال نمایندگان دموکرات نیز از این ایالت به مقام و منصبهای بالا نیز میرسند. میزوری در حال حاضر در کنگره آمریکا شش جمهوریخواه و دو دموکرات (یعنی در مجموع هشت نماینده) دارد.
میزوری یک سیستم پارلمان دو مجلسی دارد: مجلس نمایندگان میزوری ۱۶۳ عضو دارد که به مدت چهار تا ترم دو ساله میتوانند در مقام خود خدمت کنند. تیم جونز (ج) سخنگوی مجلس است. مجلس سنای میزوری نیز ۳۴ عضو دارد که میتوانند به مدت دو ترم چهار ساله در مقام خود خدمت کنند. پیتر کیندل (ج) ریاست سنا را بر عهده دارد. مجلس سنا و نمایندگان ایالت در کاپیتول ایالت میزوری قرار دارد. این ساختمان، دیوان عالی ایالت میزوری، و دیگر ادارات دولتی ایالت در شهر پایتخت میزوری، یعنی جفرسون سیتی قرار دارند.
مشاهیر
از افراد مشهور این سرزمین میتوان امینم رپر، رندی اورتن کشتی کچ کار، کلمن هاوکینز، شریل کرو، مارک تواین٫ والتر کرانکایت٫ هری ترومن٫ سناتور جیمز فولبرایت٫ ماریان مور، و تی. اس. الیوت را نام برد.
همچنین میتوان ادوین هابل، یولیسیز سایمن گرانت، جان اشکرافت، استیون چو، چاک بری، چارلز لیندبرگ، دیوید لی (بسکتبال)، مایا آنجلو، ریچارد اسمالی و مت بومر را نام برد.
دانشگاهها و مراکز فرهنگی میزوری
مراکز فرهنگی
طاق گیت وی، موزه هنر نلسون اتکینز و موزه هنر میلدرد لین کمپر در این ایالت قرار دارند. موزه و کتابخانه ریاست جمهوری هری ترومن نیز در میزوری واقع است.
آموزش عالی
در آموزش عالی، این ایالت دارای موسسات بسیار معتبریست. از آن جمله میتوان دانشگاه واشنگتن در سنت لوییس را در وهله نخست نام برد که در سال ۲۰۱۳ در جهان (بر طبق ردهبندی مؤسسه ARWU) در مقام ۳۲ در دنیا[11] و نیز در رتبه ۱۴ در آمریکا (بر طبق یو اس نیوز اند ورلد ریپورت) قرار داشت.[12]
دانشگاه میزوری در کانزاس سیتی، دانشگاه میزوری در رولا، و دانشگاه میزوری در کلمبیا هر سه از دانشگاههای دولتی بزرگ ایالت محسوب میشوند که شعبه اصلی آنها در شهر کلمبیا دارای شهرت فراوانی در میان دانشگاههای دولتیست. دانشگاه میزوری در رولا دارای یک راکتور هستهای ۲۰۰ کیلوواتی است[13] و دانشگاه میزوری در کلمبیا نیز یک رآکتور هستهای ۱۰ مگاواتی آزمایشی دارد.[14]
- دانشگاه میزوری بزرگترین دانشگاه ایالت
طبیعت
میزوری از نظر منابع طبیعی بسیار غنی میباشد. جنگل ملی مارک توین در جنوب این ایالت گسترده شدهاست که بسیار مورد بازدید دوستداران طبیعت از سرتاسر آمریکا قرار دارد. این پارک بر نیمه شمالی رشتهکوه اوزارک در جنوب ایالت میزوری گسترده شدهاست.
از دهها پارک ایالتی متعدد در میزوری میتوان پارک ایالتی درخت بزرگ بلوط، پارک ایالتی بابلر، پارک ایالتی هاون، پارک ایالتی غار اونونداگا، پارک ایالتی بنت اسپرینگ و پارک ایالتی رودخانه کویور را بهطور نمونه نام برد.
نگارخانه
- دریاچه اوزارک
- فستیوال بالن سواری پرشینگ
- مجسمه دیانا و کودکان در کانتری کلاب پلازا
- منطقه تفریحی برنسون
- حیات وحش میزوری
- سد مارک توین
- از گونههای بومی میزوری
- فستیوال چراغانی چینی
- ورزشگاه بوش
منابع
- http://www.census.gov/population/cen2000/phc-t29/tab03b.xls U.S. Census 2000 Metropolitan Area Rankings; ranked by population
- "Elevations and Distances in the United States", U.S Geological Survey, 29 April 2005 Retrieved on November 6, ۲۰۰۶.
- http://dictionary.reference.com/browse/missouri?s=t
- http://www.statesymbolsusa.org/Missouri/MissouriNameOrigin.html
- Missouri: The WPA Guide to the "Show Me" State. Writers' Program of the Work Projects Administration in the State of Missouri. Missouri History Museum, 1941. ISBN 1883982235 pp.xxiv
- «نسخه آرشیو شده». بایگانیشده از اصلی در ۲۱ اکتبر ۲۰۱۳. دریافتشده در ۲۰ اکتبر ۲۰۱۳.
- http://usatoday30.usatoday.com/weather/storms/tornadoes/story/2012-04-09/tornado-alley/54157872/1
- بر طبق آمار ۲۰۱۲ صندوق بینالمللی پول که در جداول قیاس زیر ارائه گردیدهاند:Wikipedia contributors, "Comparison between U.S. states and countries nominal GDP," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/wiki/Comparison_between_U.S._states_and_countries_nominal_GDP (accessed 2012).
- «نسخه آرشیو شده». بایگانیشده از اصلی در ۷ فوریه ۲۰۱۴. دریافتشده در ۱۵ فوریه ۲۰۱۴.
- http://www.riceland.com/consumers/all_about/
- http://www.shanghairanking.com/ARWU2013.html
- http://colleges.usnews.rankingsandreviews.com/best-colleges/washington-university-in-st-louis-2520
- http://reactor.mst.edu/
- http://www.murr.missouri.edu/