تگزاس

تگزاس یا تکزاس (به انگلیسی: Texas)، (به اسپانیایی: Tejas)[2] یکی از ۵۰ ایالت آمریکا، دومین ایالت پرجمعیت این کشور (پس از کالیفرنیا) و همچنین دومین ایالت بزرگ آمریکا (پس از آلاسکا) است. این ایالت در جنوب آمریکا قرار دارد و دارای مرز بین‌المللی با کشور مکزیک است. همچنین از نظر مرزبندی ایالتی، از طرف غرب با ایالت نیومکزیکو، شمال با اوکلاهما، شمال‌شرق آرکانزاس و از طرف شرق هم با لوئیزیانا دارای مرزهای مشترک است. مساحت تگزاس ۶۹۶٬۲۰۰ کیلومتر مربع بوده و جمعیت روبه رشد آن بر طبق آمارهای ژوئیهٔ ۲۰۱۳ برابر است با ۲۶٫۴ میلیون نفر بوده‌است.

ایالت تگزاس
Texas
پرچم تگزاس آرم تگزاس
لقب(ها): Lone Star State
(ایالت تک ستاره)
شعار(ها): Friendship
(دوستی)
نقشه ایالت‌های آمریکا همراه برجسته‌بودن تگزاس
زبان رسمیوجود رسمی ندارد
پایتختآستین
بزرگ‌ترین شهرهیوستون
منطقهرتبهٔ ۲مین
 - کل۶۷۸٬۰۵۱ کیلومتر مربع
 - پهنا۱۲۴۴ کیلومتر
 - طول۱۲۷۰ کیلومتر
 - % آب۲٫۵
 - عرض جغرافیایی۲۵°۵۰'N to 36°30'N
 - طول جغرافیایی۹۳°۳۱'W to 106°38'W
جمعیترتبهٔ ۲مین
 - کل۲۶٬۰۵۹٬۲۰۳
 - تراکم۳۰٫۷۵ بر کیلومتر مربع
رتبهٔ ۲۸ام
بلندی
 - بالاترین نقطهقله گوادالوپ[1]
۲٬۶۶۷ متر
 - میانگین۵۲۰ متر
 - پایین‌ترین نقطهخلیج مکزیک[1]
۰ متر
پیش از استقلالجمهوری تگزاس
پذیرش در اتحادیه۲۹ دسامبر ۱۸۴۵ میلادی (۲۸مین)
فرماندارگرگ ابوت (ج)
معاون فرماندار{{{Lieutenant Governor}}}
قوه مقننه{{{Legislature}}}
 - مجلس علیا{{{Upperhouse}}}
 - مجلس سفلا{{{Lowerhouse}}}
سناتورهای ایالات متحده آمریکاجان کورنین (ج)
تد کروز (ج)
هیئت مجلس ایالات متحده آمریکافهرست
منطقه‌های زمانی 
 - most of stateCentral: UTC-۶/
 - tip of West TexasMountain: UTC-۷/
کوته‌نوشت‌هاTX، Tex. US-TX
وبگاهwww.texas.gov

هیوستون بزرگ‌ترین شهر تگزاس و چهارمین شهر بزرگ در کل آمریکاست در حالی که سان آنتونیو دومین شهر بزرگ تگزاس بوده و هفتمین شهر بزرگ آمریکا محسوب می‌شود. از دیگر شهرهای مهم این ایالت می‌توان به ال پاسو و آستین، که مرکز تگزاس نیز است، اشاره نمود. شعار تگزاس ایالت تک‌ستاره است که این شعار روی پرچم مربوط به این ایالت و مهر ایالتی آن نیز ذکر شده. این شعار در واقع بیانگر این موضوع است که روزی تگزاس، پس از استقلال و جدایی از مکزیک، خود یک کشور بوده (که این موضوع در مورد سایر ایالت‌ها رخ نداده). همچنین ریشهٔ نام تگزاس (Texas) برگرفته شده از واژهٔ Tejas است که در زبان کادوها به معنی رفقا و دوستان است.

اگرچه که تگزاس در جنوب آمریکا است و عمدتاً آن را به‌خاطر هوای گرم و بیابانی می‌شناسند، تنها ۱۰٪ از خاک تگزاس شامل بیابان است. همچنین بخاطر مساحت بسیارش، تقریباً می‌توان گونه‌های مختلف طبیعی و آب‌وهوایی جنوبی و جنوب‌غربی آمریکا را در آن مشاهده نمود.

از شعارهای مربوط به این ایالت می‌توان به شعار شش پرچم بر فراز تگزاس اشاره نمود که نشان از ۶ کشور و حکومتی دارد که بر کل یا مناطقی از تگزاس در طول تاریخ حکمرانی کردند. از جمله این کشورها می‌توان به اسپانیا اشاره نمود. اسپانیا نخستین کشور اروپایی بود که ادعای مالکیت قسمت‌هایی از تگزاس را کرد. فرانسه هم چندی بعد تر مالک قسمت‌هایی شد. سپس تا سال ۱۸۳۶ این ایالت تحت تصرف کشور مکزیک بود تا اینکه اعلام استقلال کرد و خود جمهوری تگزاس را تشکیل داد. در پایان نیز در سال ۱۸۴۵ به خاک آمریکا پیوست و یکی از ایالت‌های آمریکا شد. اما ششمین پرچم مربوط است به ایالات مؤتلفه آمریکا که تگزاس مدتی به آن‌ها پیوسته بود.

یکی از صنایع تگزاس که پس از جنگ داخلی بسیار در این ایالت رونق گرفت، صنعت گاوداری و پرورش گاو است. به‌خاطر این پیشینهٔ قدیمی در صنعت پرورش گاو، واژگانی چون کابوی ایجاد شدند که به این ایالت و مردمانش اشاره دارند. همچنین در سدهٔ بیستم با کشف شدن منابع نفتی و آغاز به استخراج آن‌ها، اقتصاد تگزاس کاملاً متحول شده و پیشرفت بسیار خوبی را تجربه کرد. از علت‌های موفقیت تگزاس می‌توان به سرمایه‌گذاری‌های بزرگ این ایالت بر روی مراکز آکادمیک و دانشگاهی و در نتیجه استفاده از فناوری و روش‌های نوین در صنایع خود اشاره نمود. امروزه تگزاس در صنایعی چون پتروشیمی، انرژی، رایانه، لوازم دیجیتال، هوافضا و تحقیقات پزشکی از ایالت‌های پیشرو است.

نام

نام تگزاس به‌طور دقیق «تِک‌ساس» تلفظ می‌شود، و برگرفته از واژهٔ Tejas است که نامی سرخ‌پوستی از قبیلهٔ کادو است.[3] این واژه اشاره به نام بومیان اولیهٔ این منطقه دارد و به معنای «دوست» و «رفیق» می‌باشد.[4]

در زمان حکمرانی اسپانیایی‌ها بر این منطقه، نام تگزاس رسماً Nuevo Reino de Filipinas: La Provincia de Texas شده بود. آنتونیو مارجیل، نخستین شخصی بود که رسماً در تاریخ ۲۰ ژوئیهٔ ۱۷۱۶ از این نام در نامه‌ای رسمی استفاده نمود. البته این اسم در زبان عامیانه و صحبت‌های مردمی چندان مورد استفاده قرار نمی‌گرفت و عمدتاً بیشتر در اسناد رسمی از آن‌ها استفاده می‌شد.

جغرافی

ایالت تگزاس پس از آلاسکا، دومین ایالت بزرگ آمریکا است که مساحتی حدود ۶۹۶٬۲۰۰ کیلومتر مربعی دارد. با این حساب حدود ۱۰٪ از کل کشور فرانسه و دو برابر از کشورهایی چون آلمان و ژاپن بزرگ‌تر است. اگر تگزاس همچنان یک کشور مستقل می‌ماند، پس از شیلی و زامبیا، چهلمین کشور بزرگ جهان عنوان می‌گرفت.

تگزاس در منطقهٔ جنوب مرکزی آمریکا قرار دارد و سه مرز آن با رودخانه‌ها مشخص شده. رودخانهٔ ریوگرانده که مرزی طبیعی میان تگزاس و کشور مکزیک ایجاد کرده. رودخانهٔ سرخ که مرز مابین تگزاس و مرز میان دو ایالت اوکلاهوما و آرکانزاس است و در نهایت رودخانهٔ سابین که از طرف شرق مرزی طبیعی با ایالت لوئیزیانا ایجاد کرده. اما در کل تگزاس دارای ۳٬۷۰۰ آبراهه (رودخانه) نام‌دار و ۱۵ رودخانهٔ بزرگ می‌شود که در میان همه، ریوگرانده از همه بزرگ‌تر است. همچنین چندین دریاچهٔ طبیعی و بیش از ۱۰۰ دریاچه (مخازن) مصنوعی و غیرطبیعی آبی دارد.

زندگی جانوری

حیوانات و حشرات مختلفی در تگزاس زندگی می‌کنند. به شکل دقیق‌تر، حدود ۱۰۰ گونه از پستانداران، ۲۱۳ گونه از خزندگان و چندین گونه پرنده‌های گوناگون ساکن ایالت تگزاس هستند که در کل حدود ۵۹۰ گونه بومی را تشکیل می‌دهند. از این میان حدود ۱۲ گونه از سایز مناطق به تگزاس منتقل شده و در حال حاضر آزادانه در حال تولیدمثل و زندگی هستند.

آب و هوا

طبیعت تگزاس را می‌توان در هیل کانتری آن دید.

آب‌وهوای تگزاس به‌خاطر مساحت بسیار بالای آن مختلف و متفاوت است. به عنوان مثال اِل‌پاسو در غربی‌ترین نقطهٔ تگزاس دارای میانگین بارش سالیانه ۲۲۰ میلی‌متری است در حالی که مناطق جنوب شرقی این ایالت میزان بارش ۱٬۶۰۰ میلی‌متری را به شکل سالیانه تجربه می‌کنند. همچنین دالاس در منطقهٔ مرکزی تگزاس میزان بارشی متعادل، حدود ۹۴۰ میلی‌متری را داراست.

دربارهٔ بارش برف، مناطق غربی شاهد بارش برف به شکل چندین باره هستند در حالی که مناطق مرکزی بارش برف را سالی یک یا دو بار تجربه می‌کنند و برعکس، مناطق شرقی هر چند سال یک‌بار شاهد بارش برف هستند. برف به ندرت در مناطق جنوبی سان آنتونیو دیده می‌شود.

گرم‌ترین دمای به ثبت رسیده در ماه‌های تابستان در مناطق غربی ۲۶ درجهٔ سانتیگراد است در حالی که بعضی دیگر از مناطق تا ۳۲ درجه هم می‌رسند. اما در کل آب و هوای تگزاس در شرق مرطوب و شرجی، در غرب خشک و بیابانی، و در شمال قاره‌ایست.

گازهای گلخانه‌ای

تگزاس بزرگ‌ترین تولیدکنندهٔ گازهای گلخانه‌ای در آمریکاست. به شکل سالیانه تقریباً ۶۸۰ میلیارد کیلوگرم کربن‌دی‌اکسید توسط این ایالت تولید می‌شود. اگر تگزاس کشوری مستقل بود، هفتمین تولیدکنندهٔ گازهای گلخانه‌ای در جهان نام می‌گرفت. یکی از مهم‌ترین علت‌های تولید این میزان آلودگی، وجود تعداد زیادی نیروگاه سوخت فسیلی در این ایالت است.

از سوی دیگر ایالت تگزاس در تولید انرژی به‌وسیله توربین‌های بادی با ۲۲٬۶۰۰ مگاوات انرژی تولید شده در میان ایالات متحده رتبهٔ نخست را داراست بطوریکه در سال ۲۰۱۷ نزدیک به ۱۵٪ کل انرژی تولید شده این ایالت از باد نشأت گرفت.[5]

بلایای طبیعی

در باب حوادث طبیعی، تگزاس تقریباً عاری از مناطق زلزله‌خیز است. در عوض نواحی شرق مجاور خلیج مکزیک هر ساله در اواخر فصل تابستان شاهد تردد سیستم‌های پرفشاری همچون توفندهای سهمگین هستند که می‌توانند باعث ایجاد خساراتی فراگیر گردند. توفند آیک و توفند ریتا دو نمونه توفند در سال‌های اخیرند که در تگزاس خرابی ببار آوردند. در نواحی شمال ایالت در عوض تعدد پیچندها بیشتر دیده می‌شود. در سال ۲۰۱۷ سیل شدید در تگزاس بیش از ۵۰ نفر را به کام مرگ کشانید و ده‌ها میلیارد دلار خسارت به بار آورد

فرهنگ

مشوقان تیم تگزاس لانگ‌هورنز در مسابقات قهرمانی فوتبال آمریکایی دانشگاه‌های کشور در سال ۲۰۰۷

شهرهای لاباک، آماریلو، دالاس، هیوستون، و مناطق اطراف آن از نظر فرهنگی جزئی از ایالت‌های جنوبی آمریکا محسوب می‌شوند، در حالیکه نواحی جنوب و غرب آستین همانند سن آنتونیو و ال پاسو (جنوب و غرب ایالت) جزو ایالت‌های جنوب غربی آمریکا محسوب می‌گردند.

فرهنگ لاتینوها (اسپانیایی زبانان) در تگزاس حضور بسیار مشهودی دارد. اعیادی مثل سینکو دو مایو، فیستا سن آنتونیو، و فیستا نوچه دل ریو هر ساله به صورت پرتعداد برگزار می‌گردند، و مشاهده جشن‌های با حضور پینیاتا و ماریاچی واقعه‌ای بس روزمره می‌نماید.

نمادها

پروانه شهریار حشره افتخاری ایالت تگزاس است.[6] علاوه بر این، آرمادیلو رسماً «پستاندار کوچک افتخاری» ایالت تگزاس است.[7]

اما درازشاخ تگزاس است که نماد راستین ایالت و رسماً «پستاندار بزرگ افتخاری» ایالت تگزاس می‌باشد.[8]

مردم

نقشهٔ پراکندگی جمعیت ایالت تگزاس. چهار نقطهٔ بزرگ قرمزرنگ به ترتیب بزرگی، شهرهای دالاس، هیوستون، سن آنتونیو، و آستین هستند. در انتهای جنوب ایالت، شهر مک‌آلن، و در نوک منتهی‌الیه غرب ایالت، شهر ال پاسو را نیز به رنگ قرمز می‌توان دید.

بر طبق آمارهای ادارهٔ آمار آمریکا، جمعیت ایالت تگزاس تا ماه ژوئیهٔ ۲۰۱۳ برابر بود با ۲۶٬۴۴۸٬۱۹۳ نفر بوده که رشدی ۵٫۲ درصدی را به نسبت آمارهای این اداره تا سال ۲۰۱۰ را نشان می‌دهد.[9]

تا سال ۲۰۱۴ تگزاس شامل ۳٫۵ میلیون اتباعی می‌شد که زادگاهشان در کشور دیگری است (۱۵٫۶٪ از کل جمعیت) که بر طبق برآورد انجام گرفته، حدود ۱٫۲ میلیون آن‌ها به شکل غیرقانونی ساکن تگزاس هستند. میان سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۶ تگزاس بیشترین رشد را در مهاجرت‌های غیرقانونی، به نسبت سایر ایالت‌ها داشت. همچنین دو سوم کل جمعیت این ایالت در شهرهای بزرگ همچون هیوستون ساکن هستند.

نژاد

  • سفید آمریکایی ۷۰٫۴ درصد
  • سیاه‌پوست یا آفریقایی-آمریکایی ۱۱٫۸ درصد
  • بومی آمریکایی ۰٫۷ درصد
  • آسیایی ۳٫۸ درصد (هندی ۱٫۰ درصد - ویتنامی ۰٫۸ درصد - چینی ۰٫۶ درصد - فیلیپینی ۰٫۴ درصد - کره‌ای ۰٫۳ درصد - ژاپنی ۰٫۱ درصد - سایر آسیایی‌ها ۰٫۶درصد)
  • آمریکایی‌های جزایر آرام ۰٫۱ درصد
  • سایر نژادها ۱۰٫۵ درصد
  • دو یا چندنژادی ۲٫۷ درصد

سن میانهٔ اهالی تگزاس ۳۳٫۱ سال است. سفیدان ۴۸٫۳٪، لاتینوها ۳۵٫۷٪، و سیاهان ۱۱٫۹٪ جمعیت تگزاس را تشکیل می‌دهند. ۱۵٫۹٪ اهالی تگزاس زادهٔ خارج از کشور هستند در حالیکه این رقم برای ایالات متحده آمریکا ۱۲٫۵٪ است.[10]

ایالت تگزاس بیش از ۶۰۰٬۰۰۰ مسلمان ساکن دارد.[11]

ایرانیان مقیم تگزاس

چلوکبابی شاندیز در دالاس

تگزاس همچنین دارای جمعیت زیادی ایرانی‌تبار و فارسی‌زبان است. از ناموران این گروه مهرنوش (خواننده)، سوزان روشن، هوشنگ انصاری، انوشه انصاری، شان دایوری، ایمان حاجی هاشمی، کیوان حکیمزاده و فریناز کوشانفر می‌باشد. مصطفی چمران، کمال خرازی، امید کوکبی، و ابراهیم یزدی نیز از دانشگاهیان مقیم یا دانش آموختگان این ایالت بوده‌اند. اکثر این افراد مقیم هیوستون بوده‌اند، جایی که در سال ۱۹۹۴ حدود ۵۰٬۰۰۰ نفر ایرانی ساکن بودند.[12] از سوی دیگر همچنین امروزه گفته می‌شود افزون بر ۳۰٬۰۰۰ ایرانی در کلانشهر دالاس نیز سکونت دارند.[13] خبرنامهٔ هفتگی «شهروند دالاس» به‌صورت رایگان از سال ۱۳۷۸ تا کنون هر هفته منتشر می‌شود. نفوذ و اقتدار ایرانیان دالاس به قدریست که در آوریل ۲۰۱۹ وزیر امور خارجهٔ آمریکا مایک پومپئو پشت درهای بسته با افراد سرشناس جامعهٔ ایرانیان آمریکا در این شهر دیدار و گفت‌وگو کرد.[14][15]

در سال ۲۰۰۶ علی و گیتا صابریون، دو ایرانی مقیم شهر هیوستون در تگزاس مبلغ ۱۰ میلیون دلار به مرکز سرطان ام دی اندرسون دانشگاه تگزاس اهدا کردند.[16][17][18] جشنواره فیلم ایرانی موزه هنرهای زیبای هیوستون هر ساله در تگزاس بر پا می‌گردد.

شهرهای تگزاس

شهرهای مهم تگزاس دالاس، سن‌آنتونیو، فورت وورث، آستین، ال پاسو، سن مارکوس، ویکو، کورپوس کریستی، آماریلو، میدلند، لاباک، و هیوستن هستند.

شهرهای هوستون، سن‌آنتونیو، و دالاس به ترتیب چهارمین، هفتمین، و نهمین بزرگ‌ترین شهرهای آمریکا از لحاظ جمعیتی می‌باشند. اما با احتساب مناطق حومه‌ای، دالاس-فورت وورث بزرگ‌ترین کلان‌شهر ایالت و چهارمین کلان‌شهر بزرگ ایالات متحده آمریکا است.

مراکز پرجمعیت ایالت تگزاس
رتبه در تگزاس
با احتساب حومه
رتبه در آمریکا
با احتساب حومه
شهر جمعیت (۲۰۱۸)
با احتساب حومه[19]
۱۴دالاس-فورت وورث۷٬۵۳۹٬۷۱۱
۲۵هیوستون۶٬۹۹۷٬۳۸۴
۳۲۴سن آنتونیو۲٬۵۱۸٬۰۳۶
۴۳۰آستین۲٬۱۶۸٬۳۱۶
۵۶۵مک‌آلن۸۶۵٬۹۳۹
۶۶۸ال پاسو۸۴۵٬۵۵۳
۷۱۱۹کورپاس کریستی۴۵۲٬۹۵۰
۸۱۵۹لاباک۳۱۹٬۰۶۸
۹۱۷۵لاریدو۲۷۵٬۹۱۰
۱۰۱۸۰ویکو۲۷۱٬۹۴۲
۱۱۱۸۴آماریلو۲۶۵٬۹۴۷

نقشه‌ها

تاریخ تگزاس

تسبیحات نذورات بر روی تندیس قدیسه در میسیون سان خوان در سن آنتونیو. این مکان در سال ۱۷۱۶ در سن آنتونیو توسط مبلغان پرتغالی بنا گردید.

نقوش ۴ هزار سالهٔ متعددی بر روی دیواره‌های غارهای پارک ایالتی سمینول کنیون در جنوب تگزاس دیده می‌شود.

پرچم تگزاس تاکنون ۶ بار تغییر چهره داده‌است: پرچم اسپانیا، پرچم فرانسه، پرچم مکزیک، پرچم جمهوری تگزاس، پرچم کنفدراسیون ایالات جنوب آمریکا، و پرچم ایالات متحده آمریکا.

سن آنتونیو قلب تاریخی تگزاس به‌شمار می‌آید و محل جنگ آلامو است که در آن تگزاس برای استقلال علیه ارتش مکزیک مبارزه کرد. نهایتاً تگزاس رسماً در سال ۱۸۴۵ عضو ایالات متحده آمریکا گردید، و در سال‌های ۱۸۳۶–۱۸۴۵ یک کشور مستقل بود. نام این کشور جمهوری تگزاس بود.

در سال ۱۸۶۱، تگزاس از ایالات متحده جدا گشت، و عضو ایالات مؤتلفه آمریکا گردید. با شکست این گروه در جنگ داخلی آمریکا، تگزاس نیز بار دیگر به ایالات متحده پیوست.

دولت و سیاست در تگزاس

به غیر از شهرهای بزرگ همانند هیوستون و سن انتونیو و دلاس-فورت وورث و آستین، اکثر ساکنین ایالت را جمهوری خواهان تشکیل می‌دهند به‌خصوص در قسمت‌های شمالی و مرکزی و شرقی. این توازن البته با ازدیاد روزافزون جمعیت اسپانیایی-تبارها در ۲۰ سال آینده در حال تغییر است. به‌طور نمونه در حال حاضر اسپانیایی-تبارها در شهرهای سن انتونیو و ال پاسو بزرگترین گروه جمعیتی هستند و لذا بیشتر به دموکراتها نزدیکتر بوده‌اند.

تگزاس در حال حاضر در کنگره آمریکا ۳۶ نماینده در مجموع دارد که از آن‌ها ۱۲ نفر دموکرات و ۲۴ تای مابقی جمهوریخواهند.

تگزاس یک سیستم پارلمان دو مجلسی دارد: مجلس نمایندگان تگزاس ۱۵۰ عضو دارد که به مدت چهار تا ترم دو ساله می‌توانند در مقام خود خدمت کنند. جو استراوس (ج) سخنگوی مجلس است. مجلس سنای تگزاس نیز ۳۲ عضو دارد که می‌توانند به مدت دو ترم چهار ساله در مقام خود خدمت کنند. دیوید دوهرست (ج) ریاست سنا را بر عهده دارد.

همچنین تگزاس مراکز نظامی متعدد و بزرگی نیز دارد. بزرگ‌ترین پایگاه نظامی ایالات متحده آمریکا به نام پایگاه فورت هود در ایالت تگزاس قرار دارد.[20]

ورزش

با داشتن تیمهای سان آنتونیو اسپرز، دالاس ماوریکس، و هیوستون راکتز، تگزاس دارای بیشترین تعداد تیم‌های ورزشی (بعد از کالیفرنیا با ۴ تیم لس آنجلس لیکرز، لس آنجلس کلیپرز، گلدن استیت واریرز و ساکرمنتو کینگز) در لیگ قهرمانی بسکتبال ان بی ای می‌باشد.

تیم سن آنتونیو اسپرز (San Antonio Spurs)، قهرمان لیگ بسکتبال حرفه‌ای ان. بی. ای (NBA) آمریکا در سال‌های ۱۹۹۹، ۲۰۰۳، ۲۰۰۵، و ۲۰۰۷ از شهر سن آنتونیو می‌باشد.

اما علاوه بر تیمهای دالاس ماوریکس و هیوستون راکتز از ان بی ای، تگزاس خانهٔ تیم‌های هیوستون تکسانز و دالاس کاوبویز از لیگ ان اف ال است.

اقتصاد

از لحاظ میزان رشد اقتصادی، تگزاس در زمرهٔ ۵ ایالت برتر آمریکا است.[21] اقتصاد تگزاس چهاردهمین اقتصاد جهان از لحاظ تولید ناخالص داخلی است به‌طوری‌که در سال ۲۰۱۲، این ایالت تولید ناخالص داخلی برابر با ۱٬۳۰۸٬۱۳۲ میلیارد دلار داشت. در مقایسه، تولید ناخالص داخلی کشور اسپانیا ۱٬۳۲۲٬۱۱۵ میلیارد دلار بود.[22]

مقایسهٔ تولید ناخالص داخلی ایالت‌های آمریکا با کشورهای دیگر در سال ۲۰۱۲. ایالت تگزاس در این سال تولید ناخالصی اش نزدیک به کشور اسپانیا بوده‌است.

این ایالت با ۲۶۴ میلیارد دلار صادرات (ارقام سال ۲۰۱۲)، رتبه بزرگ‌ترین صادرکننده در میان پنجاه ایالت آمریکا را به خود اختصاص داده‌است.[23][24]

اقتصاد تگزاس بر مبنای فناوری اطلاعات، صنایع انرژی زا همانند نیروی باد، نفت و گاز، و کشاورزی است. تگزاس ۸ میلیارد بشکه نفت ذخیره دارد و محصول اول کشاورزی آن پنبه است. از ۵۰ تا پر درآمدترین شرکت‌های فورچن ۵۰۰، شش شرکت در تگزاس مستقرند.[25] این شرکت‌ها عبارت‌اند از: اکسون موبیل، کونوکوفیلیپس، هالیبرتون، والرو انرجی، ماراتان اویل، ای‌تی‌اندتی، و دل کامپیوترز. از شرکت‌های بزرگ دیگر آمریکایی که در تگزاس مستقرند می‌توان هواپیمایی ساوث وست، امریکن ایرلاینز، کنتیننتال ایرلاینز، و شرکت غذایی سیسکو را نام برد.

دانشگاه‌ها و فناوری

مرکز پزشکی تگزاس بزرگ‌ترین مرکز پزشکی دنیاست.

تگزاس در میان ایالات متحده آمریکا جزو پنج ایالت برتر از نظر میزان تحقیقات علمی در مراکز دانشگاهی و پزشکی می‌باشد.[26] از لحاظ سرمایه‌گذاری در تحقیقات علمی و فناوری، ایالت تگزاس با ۲٫۵ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در کشور در رتبه نخست است.[27]

این ایالت در سال ۲۰۰۶ مجموعاً نزدیک به ۳٫۲ میلیارد دلار هزینه صرف تحقیقات علمی نمود.[28]

مشاهیر

از افراد مشهور این سرزمین می‌توان سلنا گومز، شان دیوری، ایتن هاک، متیو مک کانهی، هیلاری داف، لانس آرمسترانگ، چاک نوریس، جسیکا سیمپسون، جرج بوش، دوایت آیزنهاور، دنتون کولی (جراح قلب برجسته تاریخ پزشکی)، بادی هالی، استیو آستین، شاون مایکلز، لیندون جانسون، جنیس جاپلین، تامی لی جونز، چستر نیمیتز (فرمانده نیروی دریایی آمریکاراس پروت (میلیاردر و سیاست‌مدارجیمی فاکس، دان هنلی، دونالد بارتلمی، کریگ الوود، جنیفر لاو هیوت، و دن رادر (مجری سراسری اخبار) راس اولبریکت نام برد.

پارک‌ها و مناطق ملی

علاوه بر پارکهای فراوانی همانند بوستان آبی فورت وورث که در شهرها قرار دارند، ایالت تگزاس دارای ۱۱۵ پارک ایالتی می‌باشد.[29] از این نمونه می‌توان به منطقه طبیعی ایالتی افرای گمشده، پارک ایالتی جزیره موستانگ، پارک ایالتی سنگ سحرآمیز، و پارک ایالتی گارنر اشاره نمود.

در میان مناطق ملی، برخی همانند پارک تاریخی ملی میسیون‌های سن آنتونیو دارای اهمیت تاریخی می‌باشند، در حالیکه برخی دیگر از پارکهای طبیعی و مناطق حفاظت شده می‌باشند. از این نمونه می‌توان به ساحل ملی جزیره پادره، پارک ملی بیگ بند، پارک ملی کوه‌های گوادالوپه، منطقه حفاظت شده ملی آرانزاس، و منطقه حفاظت شده ملی لاگونا آتاسکوزا اشاره نمود؛ و برخی دیگر از پارک‌ها دارای وجههٔ تفریحی-حفاظتی می‌باشند، همانند منطقه تفریحی ملی آمیستاد که در مرز مکزیک قرار دارد.

نگارخانه

منابع

  1. "Elevations and Distances in the United States", U.S Geological Survey, 29 April 2005 Retrieved on November 8.
  2. Real Academia Española
  3. Texas: 2008 State Travel Guide. Texas Department of Transportation. pp.1
  4. Tejas Indians
  5. https://www.chron.com/business/energy/article/Texas-remains-No-1-in-U-S-wind-energy-13177290.php?itx%5bidio%5d=6411591&ito=792&itq=bfe0c0bf-987c-4190-96a3-a0420f2edc4c
  6. The Texas State Insect: Monarch Butterfly
  7. Nine-banded Armadillo (Dasypus novemcinctus)
  8. «The Texas State Mammal: Longhorn». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ مه ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۲۷ ژانویه ۲۰۰۸.
  9. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ اوت ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۴ آوریل ۲۰۱۴.
  10. Sources: U.S. Census Bureau; U.S. International Trade Administration; Economic Policy Institute paper, "Revisiting NAFTA," Sept. 28, 2006. لینک: http://ap.google.com/article/ALeqM5jkXpcBW9B-Aqbi0BqvrX75HM0h6AD8V4NL200%5Bپیوند+مرده%5D
  11. Office of the Governor Rick Perry - Speeches - Commemorating the Aga Khan's Visit
  12. https://www.houstonpress.com/restaurants/touring-little-persia-6590633
  13. https://s3.amazonaws.com/texasbaptists/intercultural-ministry/IRANIAN-COMMUNITY-IN-NORTH-TEXAS.pdf
  14. https://www.axios.com/pompeo-opposes-iran-military-intervention-bolton-giuliani-370041ea-a1c4-400e-aa0e-cb5907543305.html
  15. https://thehill.com/policy/international/middle-east-north-africa/439938-pompeo-privately-said-trump-administration-will
  16. «M. D. Anderson Cancer Center - News Release - Gita and Ali Saberioon Contribute $10 Million to M. D. Anderson Research Effort - M. D. Anderson Cancer Center». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ دسامبر ۲۰۰۶. دریافت‌شده در ۲ سپتامبر ۲۰۰۷.
  17. M.D. Anderson receives $10M gift from Saberioons - Houston Business Journal:
  18. Profile of an Iranian-American philanthropist: Ali Saberioon
  19. تخمین سال ۲۰۱۸ بایگانی‌شده در ۱۹ اکتبر ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine وبسایت اداره آمار آمریکا
  20. آمریکا «سوگوار» حادثه تیراندازی در تگزاس, بی‌بی‌سی فارسی
  21. Top 5 Fastest-Growing States in the Union - US News and World Report
  22. بر طبق آمار ۲۰۱۲ صندوق بین‌المللی پول که در جداول قیاس زیر ارائه گردیده‌اند:
    Wikipedia contributors, "Comparison between U.S. states and countries nominal GDP," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/wiki/Comparison_between_U.S._states_and_countries_nominal_GDP (accessed September 5, 2013).
  23. Sources: U.S. Census Bureau; U.S. International Trade Administration; Economic Policy Institute paper, "Revisiting NAFTA," Sept. 28, 2012. لینک: http://www.census.gov/foreign-trade/statistics/state/data/tx.html
  24. برای ارقام ۲۰۰۵، به وبگاه فرماندار تگزاس مراجعه شود
  25. FORTUNE 500 2006: States
  26. «ResearchinTexas.com». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ اکتبر ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۴ اکتبر ۲۰۰۷.
  27. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ اکتبر ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۲۹ دسامبر ۲۰۰۷.
  28. Research Expenditures 9/05-8/06
  29. TPWD: News Release: April 3, 2006: New Edition of Texas State Park Guide Available

پیوند به بیرون

وبگاه‌های رسمی

مراکز و جوامع مهم ایرانی مقیم تکزاس

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ تگزاس موجود است.

پیوندهای دیگر

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.