معامله قرن
معاملهٔ قرن یا طرح صلح ترامپ پیشنهاد صلح بین اسرائیل و فلسطین به منظور حل و فصل منازعه فلسطین و اسرائیل است، که توسط دونالد ترامپ رئیسجمهور سابق ایالات متحده مطرح شد. این طرح به ابتکار جرد کوشنر مشاور ارشد آمریکا تدوین شدهاست. خبرگزاریهای مختلف از این طرح به عنوان «معامله قرن» یاد کردهاند، گرچه سندی در دست نیست که دونالد ترامپ رئیسجمهور سابق آمریکا یا دولت ترامپ از این نام استفاده کرده باشند. طبق این طرح، اسرائیل در ازای دریافت امتیازهایی فراتر از تعهدات قبلی سازمان آزادیبخش فلسطین و قطعنامههای شورای امنیت، و اِلحاق بخشهایی از مناطق اشغالشده به خاک خود، با تشکیل دولت مستقل فلسطینی موافقت میکند.
روند صلح اسرائیل-فلسطین |
---|
محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین و بسیاری از مقامات فلسطینی و کشورهای دیگر با این طرح به شدت مخالفت کردهاند.[1][2] بنا به گمانهزنی روزنامهٔ «اسرائیلهیوم» نزدیک به بنیامین نتانیاهو از مفاد معامله، اگر سازمانهای فلسطینی طرح ترامپ را نپذیرند، احتمال دارد آمریکا مانع از رسیدن برخی کمکها به فلسطینیها شود.[3]
این طرح قرار است برای پایان دادن به بیش از ۷۰ سال منازعه فلسطین-اسرائیل پیشنهاد شود.[4] بر اساس این طرح بخشهایی دیگر از فلسطین شامل نیمی از کرانهٔ باختری و بخشی از بیتالمقدس شرقی که از نظر جامعهٔ جهانی به دولت فلسطین تعلق دارد، به اسرائیل واگذار میشود، و در عوض اسرائیل با تشکیل کشور مستقل فلسطینی در نیمهٔ دیگر کرانهٔ باختری و تمام نوار غزه و چندین محله از بیتالمقدس شرقی موافقت میکند. بر اساس این طرح شهر ابودیس به جای بیتالمقدس بهعنوان پایتخت فلسطین در نظر گرفته خواهد شد.[5][6] همچنین طبق این طرح فلسطینیان باید از حق بازگشت به سرزمین خود که در طبق قطعنامهٔ ۱۹۴ شورای امنیت به رسمیت شناخت شده صرفنظر کنند.[1]
نقشه جدید
ترامپ، رئیسجمهور آمریکا و بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل از آن رونمایی کردند. و همچنین قصد ضمیمه کردن بخشی از کرانه باختری رود اردن به خاک اسرائیل را دارد
جزئیات معامله قرن
در این طرح مناطق، روستاها و محلههای عربی که بیشتر، فلسطینیان در آن سکونت دارند به حکومت خودگردان فلسطین واگذار خواهد شد و یک معبر نیز برای فلسطینیان برای تردد به مسجدالاقصی در نظر میگیرد. معامله قرن پیشنهادهایی نیز برای پایان دادن به مشکل آوارگان فلسطین و شهرک سازی اسرائیل دارد.[7]
این معامله شامل انتقال مالکیت محلهها و نواحی نزدیک به قدس مانند «بیت حنینا»، «شعفاط»، «کفر عقب» و «راس خمیس» به تشکیلات خودگردان فلسطین میشود. این طرح، پیشنهادی مبنی بر تشکیل کشور فلسطین در ابتدا در حدود نیمی از کرانه باختری، تمامی نوار غزه و برخی محلههای قدس از جمله «بیت حنینا»، «شعفاط» و اردوگاه آن، «راس خمیس» و «کفر عقب» مطرح میکند و در کنار آن، شهرک قدیمی و محلههای اطراف آن همچون «سلوان»، «الشیخ جراح» و «جبل الزیتون» را برای اسرائیل باقی میگذارد.[8]
واکنش طرفهای فلسطینی
دفتر سیاسی حماس اعلام کرده: ما مخالفت قاطع خود را با آنچه معامله قرن نامیده میشود، اعلام میکنیم و بر ادامه تظاهرات بازگشت تا تحقق اهداف آن تأکید میکنیم. حق مشروع ملت ماست که همه انواع مبارزه مشروع تا نابودی اشغالگران را ادامه دهیم و اهداف ملی ثابت خود را محقق سازیم. ما به شدت هر گونه تلاش رسمی و غیررسمی عربی یا داخلی برای عادی سازی روابط با اسرائیل را محکوم میکنیم.[10]
«عکرمه صبری» خطیب مسجد الاقصی در خطبههای نماز جمعه دربارهٔ طرح آمریکا برای فلسطین موسوم به معامله قرن و موافقت برخی از رژیمهای عربی و کشورهای اسلامی با این طرح هشدار داد: کسانی که اظهار نظرهای سیاسی دربارهٔ معامله قرن را دنبال میکنند، خطر آن را درک میکنند. از جمله این خطرات خط خوردن شهر قدس از هرگونه مذاکرات در آینده است. حق بازگشت حقی قانونی است و به هیچ وجه از آن کوتاه نخواهیم آمد. قدس پایتخت فلسطین خواهد بود و هیچ جایگزینی برای آن وجود نخواهد داشت.[11]
واکنشهای بینالمللی
- ایران، پاکستان و برخی از کشورهای عربی مانند اردن و مصر مخالفت خود با این طرح را نشان دادهاند.[12][13]
- سیدعلی خامنهای رهبر ایران در توییتی اعلام کرد این طرح را یک «سیاست شیطانی و خبیث آمریکا» در مورد فلسطین میداند و نوشت این معامله هرگز تحقق نخواهد یافت.[14]
- سید حسن نصرالله دبیرکل حزبالله لبنان خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریمهای علیه ایران را نشانههایی از طرح معامله قرن دانست و نسبت به آن اظهار بدبینی نمود.[15]
- روسیه نیز با صدور بیانهای گفته است که اسرائیل و فلسطین دو طرف درگیر در این موضوع هستند. مسکو جزءی از این مشاجرات نیست. واشنگتن نیز تصمیم گیرنده این درگیریها نیست.
- مقتدی صدر مخالفت خود را با طرح معامله قرن اعلام کرد. وی افزود فلسطین سرزمین آزادگان جهان است.
- حزبالله مخالفت خود را با معامله قرن اعلام کرد و این طرح را معامله ننگین خواند.
- اتحادیه اروپا از طرح معامله قرن انتقاد کرده و به شدت ابراز نگرانی کرد.
- ترکیه و اردن با این طرح مخالفت کردند. عبدالله دوم پادشاه اردن به شدت به طرح آمریکایی معامله قرن علیه مسئله فلسطین واکنش نشان داد.
- امارات متحده عربی موافقت خود را با طرح اعلام کرد.
نظرسنجی
بر اساس یک نظرسنجی از مؤسسهٔ جیامسیسی، بیش از ۸۰٪ فلسطینیان ساکن کرانهٔ باختری و نوار غزه با این طرح مخالف و تنها حدود ۷٪ با آن اعلام موافقت کردهاند.[16]
جستارهای وابسته
منابع
- «محمود عباس از انحلال پارلمان فلسطین خبر داد». فارس. ۱ دی ۱۳۹۷.
- «خبرگزاری فارس - محمود عباس: «معامله قرن» و تمامی توطئهها به جهنم خواهند رفت». خبرگزاری فارس. ۱۵ خرداد ۱۳۹۸.
- https://www.fardanews.com/fa/news/939257/مفاد-معامله-قرن-به-ادعای-روزنامه-صهیونیستی
- شبکه خبر - نصرالله: آمریکا درحال پیش بردن "معامله قرن" است
- ایسنا - جزئیاتی از "معامله قرن"
- مشرق نیوز - بزرگترین معامله قرن
- خبرآنلاین - «معامله قرن» برملا شد (۴ تیر ۱۳۹۷)
- «جزئیاتی از "معامله قرن"». ایسنا. ۲۰۱۸-۰۲-۰۴. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۷-۱۶.
- https://www.tasnimnews.com/fa/news/1398/02/17/2006645/افشای-هشت-ماده-طرح-سازش-آمریکایی-معامله-قرن
- «مخالفت قاطع حماس با معامله قرن». مشرق نیوز. ۲۰۱۸-۰۷-۱۰. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۷-۱۶.
- «هشدار خطیب مسجدالاقصی دربارهٔ معامله قرن». مشرق نیوز. ۲۰۱۸-۰۶-۲۹. دریافتشده در ۲۰۱۸-۰۷-۱۶.
- مشرق نیوز - کشورهای عربی که با «معامله قرن» مخالف هستند
- و ایرانخبرگزاری تسنیم - آیا روسیه در ازای کسب امتیازات منطقهای بستر اجرای «معامله قرن» را فراهم میکند؟
- «توییت سایت رهبر انقلاب در واکنش به رونمایی ترامپ از طرح معامله قرن». خبرآنلاین. ۲۰۲۰-۰۱-۲۹. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۲-۰۲.
- خبرگزاری فارس - نصرالله: خروج آمریکا از برجام در راستای معامله قرن است
- «مخالفت هشتاد درصد فلسطینیها با طرح آمریکایی «معامله قرن»». الف. ۱۵ مرداد ۱۳۹۷.
پیوند به بیرون
- الوقت - معامله قرن، میخ آخر بر تابوت طرح صلح عربی - ۱۹ آذر ۱۳۹۶ بایگانیشده در ۲۱ فوریه ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine