فهرست نام‌های سنتی ستارگان
در ستاره‌شناسی، امروزه روش‌های منظمی برای نامگذاری ستاره‌ها به کار می‌رود که به روش‌های نامگذاری بایر و نامگذاری مسیه شناخته می‌شوند؛ ولی در گذشته در برخی از فرهنگ‌های کشورهای گوناگون برای گروهی از ستارگان پرنور و دیده شدنی نام‌های ویژه‌ای به کار می‌رفت که از این دیدگاه فرهنگ کشورهای خاورمیانه پیشروتر بوده‌اند. در زبان پارسی میانه نیز واژگان ویژه‌ای برای ستارگان و دانش ستاره‌شناسی بوده که برخی از آن‌ها که به ما رسیده‌است در جدول زیر می‌آید. درصد بسیار بالایی از نام‌های عربی ستارگان از راه برگردان نوشته‌ها از یک سو به زبان پارسی و از سوی دیگر به زبان لاتین و از آنجا به همه زبان‌های اروپایی راه یافت.
| فهرست‌های ستاره‌شناسی |
|---|
|
در جدول زیر نام‌های باستانی و سنتی رایج در زبان پارسی برای ستارگان که البته امروزه هم کاربرد دارند و برابرهای انگلیسی (بیشتر برگرفته از لاتین) و نام علمی آن‌ها بر پایهٔ نامگذاری بایر می‌آید، همچنین برخی از نام‌های لاتین که به‌تازگی در متن‌های پارسی به کار رفته نیز به جدول افزوده شده‌است:
| نام رایج | معنی نام | نام انگلیسی | نام بایر |
|---|---|---|---|
| اَبدُم | واپسین (از پارسی میانه) | Denebola | بتا شیر |
| اِبط‌الجوزا | زیر بغل میانی | Betelgeuse | آلفا شکارچی |
| آتریا | کوتاه‌شده آلفا تریانگولی آسترالیس | Atria | آلفا مثلث جنوبی |
| اچیرد | کمربند | Achird | اتا ذات‌الکرسی |
| آخرالنهر | پایان رود | Achernar | آلفا جوی |
| اخفی‌الفرقدین | گوساله کم‌نورتر | Pherkard | دلتا خرس کوچک |
| ارنب | خرگوش | Arneb | آلفا خرگوش |
| اِزار | لُنگ و ردا | Pulcherrima یا Izar | اپسیلون گاوران |
| اَزَره | از پارسی میانه: azarag | Altarf | بتا خرچنگ |
| اسپور | (از پارسی میانه) | Spica | آلفا دوشیزه |
| استروپ ۲ | - | Sterope II | ۲۲ گاو |
| آستریون، خارا | - | , Beta Canum Venaticorum, Chara, Asterion | بتا تازی‌ها |
| اسکپتروم | فر شاهی | Sceptrum | ۵۳ جوی |
| اشتر دوم | - | Hyadum II | دلتا۱ گاو |
| اشتر یکم | - | Hyadum I | گاما گاو |
| آشیانه | آشیانه (شترمرغ) | Azha | اتا جوی |
| اُظفُر | چنگال‌ها (ی کرکس نشسته) | Aladfar و Alathfar | اتا شلیاق |
| اطلس | - | Atlas | ۲۷ گاو |
| آکروکس | آلفا صلیب | Acrux | آلفا چلیپا |
| اکول | پی بزغاله|Okul | پی بزغاله | |
| الکترا | - | Electra | ۱۷ گاو |
| عقد ثریا | ملکه طوفانگیر | Alcyone | اتا گاو |
| المرأةالمسلسله | زن برزنجیر | Merga | ۳۸ گاوران |
| الیةالحمل | دُنبه بره | Alya | تتا مار |
| آنچا | پائین‌تنه | Ancha | تتا دلو |
| انف | بینی | Enif | اپسیلون اسب بزرگ |
| آویور | - | Avior | اپسیلون شاه‌تخته |
| بالع | بلعنده | Albali | اپسیلون دلو |
| بتریا | - | Betria | بتا مثلث جنوبی |
| بُزبان | - | Capella | آلفا ارابه‌ران |
| بَشن | (پارسی میانه) | Betelgeuse | آلفا شکارچی |
| بطن‌الثُعبان شمالی | شکم اژدها، شمالی | Batentaban Borealis | خی اژدها |
| بطن‌الثُعبان جنوبی | شکم اژدها، جنوبی | Batentaban Australis | فی اژدها |
| بطن‌الحوت | شکم ماهی | Mirach | بتا زن برزنجیر |
| بطن‌النایر | شکم فروزنده | Al Nair | آلفا درنا |
| بَطن قِیطُس | شکم نهنگ | Baten Kaitos | زتا نهنگ |
| بُطِین | شِکمک | Botein | دلتا بره |
| بَقّار | گاودار | Nekkar | بتا گاوران |
| بکروکس | کوتاه‌شده بتا کورکیس | Becrux | Mimosa، بتا چلیپا |
| بلطه | تیشه | Albaldah | پی کمان |
| بُنزه | (از پارسی میانه) | Sadalsuud | بتا دلو |
| بیض | تخم (شترمرغ) | Beid | امیکرون۱ جوی |
| پارسی | ایرانی | the Persian | آلفا هندی |
| پَدیسپَر (پریسپر) | (از پارسی میانه) | Sheratan | بتا بره |
| پدیوَر | (از پارسی میانه) | Sheratan | بتا بره |
| پروین (ستاره) | Pleione | ۲۸ گاو - see Pleiades (star) cluster | |
| پس‌پای | پای پسین | Tejat Posterior | مو دوپیکر |
| پَسیگ | (از پارسی میانه) | Aldebaran | آلفا گاو |
| پوریما | Porrima | گاما دوشیزه | |
| پوز خرس | - | Muscida | اُمیکرون خرس بزرگ، یا پی خرس بزرگ |
| پَها | (از پارسی میانه) | Aldebaran | آلفا گاو |
| پیش‌پای | پای جلویی (از پارسی میانه) | Tejat Prior یا Propus | اتا دوپیکر |
| پیش‌پرویز | (از پارسی میانه) | Botein | دلتا بره |
| تایجیتا | - | Taygeta | ۱۹ گاو |
| تربلوم | Terebellum | امگا کمان | |
| تُرَیس | - | Aspidiske یا Tureis | آیوتا شاه‌تخته یا پی کشتی‌دم |
| تسین کی (天紀) | نمودار آسمانی | Tseen Kee | فی بادبان |
| تگمن | - | Tegmen or Tegmine | زتا خرچنگ |
| تورکولاریس سپتمتریونالیس | چرخشت شمالی | Torcularis Septemtrionalis | امیکرون ماهی |
| تیان‌کوآن | (tiānguān): گذرگاه آسمانی کوهستان | Tien Kuan | زتا گاو |
| تَیس (ذیب) | بز نر (گرگ) | Altais | دلتا اژدها |
| تیل | - | Tyl | اپسیلون اژدها |
| تیمین | - | Theemin | اوپسیلون۲ جوی |
| ثابت | استوار | Tabit و Thabit | پی۳ شکارچی و اوپسیلون شکارچی |
| ثُعبان (ذیخ) | اژدهایان | Thuban | آلفا اژدها |
| جبهه | پیشانی (شیر) | Algieba | گاما شیر |
| جبهه، اکلیل‌العقرب | پیشانی، تاج کژدم | Dschubba | دلتا کژدم |
| جدی | قوچ | Polaris | آلفا خرس کوچک |
| جناح ماکیان | بال (ماکیان) | Giennah | اپسیلون ماکیان |
| جناح‌الغراب الایمن | بال راست کلاغ | Gienah Gurab | گاما کلاغ |
| جنب | پهلو | Algenib | آلفا برساووش و گاما اسب بزرگ |
| جنب‌المسلسله | پهلوی برزنجیر | Mirach | بتا زن برزنجیر |
| جوزا | دوپیکر | Gianfar | لاندا اژدها |
| جَون | اسب سیاه | Alioth | اپسیلون خرس بزرگ |
| چو | نام دودمان ژو چین | Chow | بتا مار |
| حضار | آبادی | Hadar | بتا قنطورس |
| خباء، منقارالغراب | چادر، منقار کلاغ | Alchiba | آلفا کلاغ |
| خراتان | دنده‌های کوچک (شیر) | Chertan | تتا شیر |
| خر جنوبی | - | Asellus Australis | دلتا خرچنگ |
| خر دوم | - | Asellus Secundus | آیوتا گاوران |
| خر سوم | - | Asellus Tertius | کاپا گاوران |
| خر شمالی | - | Asellus Borealis | گاما خرچنگ |
| خر نخست | - | Asellus Priموs | تتا گاوران |
| خُرت | دنده کوچک (شیر) | Chertan | تتا شیر |
| خورشید | فروغ خور | Sun | |
| دَبَران | پیرو | Aldebaran | آلفا گاو |
| دکروکس | کوتاه‌شده دلتا کروکسیس | Decrux | |
| دیهیم | تاج | Diadem | آلفا گیسو |
| ذبه | گرگ‌ها | Aldhibah | زتا اژدها |
| ذِراع‌الاَیمَن | بازوی راست | Alderamin | آلفا قیفاووس |
| ذنب قیطس | دُم نهنگ | Dheneb | اتا نهنگ |
| ذنب | دُنب | Aldhanab | گاما درنا |
| ذنب‌الجدی | دُنب بزغاله | دلتا بزغاله|Deneb Algedi | دلتا بزغاله |
| ذنب دلفین | دُنب دلفین | Deneb Dulfim | اپسیلون دلفین |
| ذنب شمالی قیطس | دنب شمالی نهنگ | Deneb Kaitos Schemali | آیوتا نهنگ |
| ذنب عقاب | دنب عقاب | Deneb el Okab | زتا عقاب |
| ذنب‌الاسد | دُنب شیر | Denebola | بتا شیر |
| ذنب‌الجدی | دنب قوچ | دلتا بزغاله|Scheddi | دلتا بزغاله |
| ذنب‌الدجاجه | دنب ماکیان (دُم مرغ) | Deneb | آلفا ماکیان |
| ذیخ | کفتار، گرگ | Edasich | آیوتا اژدها |
| رأس جنوبی اسد | سر جنوبی شیر | Ras Elased Australis | اپسیلون شیر |
| رأس شمالی اسد | سر شمالی شیر | Rasalas | مو شیر |
| رأس‌التنین | سر اژدها | اتاmin | گاما اژدها |
| رأس التوأم مقدم | پیکر پیشین | Castor | آلفا دوپیکر |
| رأس التوأم مؤخر | پیکر پسین | Pollux | بتا دوپیکر |
| رأس‌الحَمَل | سر بره | Hamal | آلفا بره |
| رأس‌التنین | سر اژدها | Eltanin | گاما اژدها |
| رأس‌الثعبان | سر اژدها | Rastaban | بتا اژدها |
| رأس‌الجاثی | سر زانوزده | Ras Algethi | آلفا زانوزده |
| رأس‌الحوّاء | سر مارافسای | Ras Alhague | آلفا مارافسای |
| رأس‌الغول | سر غول | Algol | بتا برساووش |
| رأس‌المثلث | سر سه‌گوش | Mothallah | آلفا سه‌سو |
| راعی | چوپان | Errai | گاما قیفاووس |
| راقص | رقصنده، چشمک‌زن | Alrakis و Arrakis | مو اژدها |
| رانا | قورباغه (در لاتین) | Rana | دلتا جوی |
| رجل قنطورس | پای قنطورس | Rigil Kentaurus | آلفا قنطورس |
| رجل قنطورس | Toliman | آلفا قنطورس | |
| رجل‌الجبّار | پای شخص زورمند (پای شکارچی) | Rigel | بتا شکارچی |
| رجل‌العوی | پای (سگ) پارس‌کننده | Rijl al Awwa | مو دوشیزه |
| رشاء، عقده | طناب‌ها، گره | Alrischa | آلفا ماهی |
| رکبةذات‌الکرسی | زانوی خداوندگار اورنگ | Ruchbah | دلتا ذات‌الکرسی |
| رکبةالدجاجه | زانوی ماکیان | Ruchba | امگا ۲ ماکیان |
| رکبةالرامی | زانوی کمانگیر | Rukbat | آلفا کمان |
| روتانو | واروخوانه نامVenator | Rotanev | بتا دلفین |
| روجینه | (از پارسی میانه) | Alnilam | اپسیلون شکارچی |
| روسالیادکاسترو | - | Rosalíadecastro | |
| زاویةالعوی | گوشه (سگ) پارس‌کننده | Zavijava | بتا دوشیزه |
| زاویه | گوشه | Zaniah | اتا دوشیزه |
| زُبانه | چنگک (خرچنگ) | Acubens | آلفا خرچنگ |
| زبانی جنوبی | - | Brachium | سیگما ترازو |
| زُبرةالاسد | کتف شیر | Chertan | تتا شیر |
| زبن جنوبی، کفه جنوبی | پنجه جنوبی (کژدم)، کفه جنوبی (ترازو) | Zubenelgenubi | آلفا ترازو |
| زبن شمالی، کفه شمالی | پنجه شمالی (کژدم)، کفه شمالی (ترازو) | Zuben-el-schemali or Zubeneschamali | بتا ترازو |
| زبن شمالی، کفه شمالی | پنجه شمالی (کژدم)، کفه شمالی (ترازو) | Zuben-el-schemali or Zubeneschamali | گاما کژدم (در گذشته، اکنون بتا ترازو) |
| زبن‌العقرب | چنگ کژدم | Zuben-el-Akrab | گاما ترازو |
| زبن‌العقربی | چنگ کژدم | Zuben-el-Akribi | دلتا ترازو |
| زرّ | - | Alzir | خی دوپیکر |
| زورق | قایق | Zaurak | گاما جوی |
| سابق | پیشین | Sabik | زتا مارافسای |
| سارین | Sarin | دلتا زانوزده | |
| ساعد الفرس | بازوی اسب (بزرگ) | Scheat | بتا اسب بزرگ |
| ساعد ثانی | Sadatoni | زتا ارابه‌ران | |
| ستاره قطبی | Polaris | آلفا خرس کوچک | |
| ستاره قطبی جنوب | Polaris Australis | سیگما هشتک | |
| ستاره کربن | - | La Superba | Y تازی‌ها |
| ستاره نارسنگ، راقص | سنگ لعل، رقصنده | Garnet Star | مو قیفاووس |
| سر آبمار | - | Head of Hydrus | آلفا آبمار |
| سرةالفَرَس | ناف اسب | Alpheratz | آلفا زن برزنجیر |
| سرگس | نامی سومری | Sargas | تتا کژدم |
| سرما (تطریز) | دنباله و رشته جامه | Syrma | آیوتا دوشیزه |
| سروش | - | Capella | آلفا ارابه‌ران |
| سریر، حوض | تختگاه (مرده)، آبگیر | Sarir, Al Haud | تتا خرس بزرگ |
| سعدالاخبیه | بخت خوش پناهگاه‌ها (شانس خیمه‌ها) | Sadachbia | گاما دلو |
| سعدالبهائم | بخت خوش چارپایان | Baham | تتا اسب بزرگ |
| سعدالبری | بخت خوش بیگناه | Sadalbari | مو اسب بزرگ |
| سعدالسعود | بالاترین بخت | Sadalsuud | بتا دلو |
| سعدالمطر | بخت خوش باران | Matar | اتا اسب بزرگ |
| سعدالملک | خوشبختی شاه | Sadalmelik | آلفا دلو |
| سعدالهمام | (شخص) خوش‌اندیشه | Homam | زتا اسب بزرگ |
| سعد ذابح | بخت ذبح‌کننده | بتا بزغاله|Dabih | بتا بزغاله |
| سگین | - | Segin | اپسیلون ذات‌الکرسی |
| سگینوس | Seginus | گاما گاوران | |
| سلحفاة | لاک‌پشت (ساز چنگ را از لاک لاک‌پشت درست می‌کردند) | Sulafat | گاما شلیاق |
| سلم | Salm (Star) | تا اسب بزرگ | |
| سماک اعزل | بی‌سلاح، بدون نیزه | Spica | آلفا دوشیزه |
| سماک رامح، نگهبان شمال | - | Arcturus | آلفا گاوران |
| سها | - | Alcor | ۸۰ خرس بزرگ |
| سهم | تیر | Sham | آلفا پیکان |
| سهیل | درخشنده | Canopus | آلفا شاه‌تخته |
| سهیل حضار | (ستاره) روشن زمین | زتا کشتی‌دم|Naos | زتا کشتی‌دم |
| سهیل حضیر | درخشنده زمین | سیگما کشتی‌دم|Hadir | سیگما کشتی‌دم |
| سهیل‌المحلف | (ستاره) شکوهمند سوگندخورنده | Regor | گاما بادبان |
| سهیل‌المحلف | (ستاره) شکوهمند سوگندخورنده | Suhail | لاندا بادبان |
| سوالوسین | واروخوانه نام Nicolaus | Sualocin | آلفا دلفین |
| سوبرا | - | Subra | امیکرون شیر |
| سطل (؟)، سیتولا | کوزه | Situla | کاپا دلو |
| سیف | شمشیر (شکارچی) | Saiph | کاپا شکارچی |
| شات (الشاة) | اشتر ماده | نو بزغاله|Alshat | نو بزغاله |
| شاهین | شاهین ترازو | Alschain | بتا عقاب |
| شاهین ترازو | - | Tarazet or Tarazed | گاما عقاب |
| شباهنگ | - | Sirius | آلفا سگ بزرگ |
| شعرای شامی | Procyon | آلفا سگ کوچک | |
| شرطان | Sheratan | بتا بره | |
| شگفت‌اختر، میرا | - | Mira | امیکرون نهنگ |
| شلیاق | Sheliak | بتا شلیاق | |
| شوله | نیش | Shaula | لاندا کژدم |
| صادره | (شترمرغ) بازگردنده | Sadira, Epsilon Eridani | اپسیلون جوی |
| صافی | صاف و روشن | Alsafi | سیگما اژدها |
| صدر | سینه | Schedir or Schedar | آلفا ذات‌الکرسی |
| صدرالدجاجه | سینه ماکیان | Sadr | گاما ماکیان |
| ضفدع ثانی | قورباغه دوم | Diphda | بتا نهنگ |
| ضفدع ثانی، ذنب قیطس | قورباغه دوم، دنب نهنگ | Deneb Kaitos | بتا نهنگ |
| ضفیره | طُرّه (یال شیر) | Aldhafera یا Adhafera | زتا شیر |
| طاووس | Peacock | آلفا طاووس | |
| طرف | نگاه (شیر) | Alterf | لاندا شیر |
| طَرفه (طرف) | چشم (بره)، نگاه (شیر) | Altarf | بتا خرچنگ |
| ظلیم | - | Cursa | بتا جوی |
| ظلیم | - | Acamar | تتا جوی |
| ظَهرالاسد | پشت شیر | Chertan | تتا شیر |
| ظَهر دب اکبر | پشت خرس بزرگ | Dubhe | آلفا خرس بزرگ |
| عتق | شانه | Atik | زتا برساووش |
| عذاری | دوشیزگان | Adhara | اپسیلون سگ بزرگ |
| عُذره | دوشیزگی | Aludra | اتا سگ بزرگ |
| عقرب | کژدم | Arkab | بتا کمان |
| عقرب | کژدم | Acrab | بتا کژدم |
| عقرب | Graffias | بتا کژدم | |
| عقرب پسین | - | Arkab Posterior | بتا ۲ کمان |
| عقرب پیشین | - | Arkab Prior | بتا ۱ کمان |
| عناق (الارض) | بچه‌های زمین | Almach | گاما زن برزنجیر |
| عناق‌الارض | کودک زمین | Alamak | گاما زن برزنجیر |
| عنقاء | سیمرغ | Ankaa | آلفا سیمرغ |
| عُنُق‌الحیه | گردن مار | Unuk or Unukalhai | آلفا مار |
| عوا | (سگ) پارس‌کننده | Minelava | دلتا دوشیزه |
| عوّاد | - | Alwaid | بتا اژدها |
| عوجةالنهر | پیچ رودخانه | Angetenar | تا۲ جوی |
| عین | چشم (گاو) | Ain | اپسیلون گاو |
| عَیّوق | - | Capella | آلفا ارابه‌ران |
| غراب | کلاغ | Algorab | دلتا کلاغ |
| غره | لکه پیشانی اسب | Alkurah | خی قیفاووس |
| غُمیصاء | تیره‌چشم | Gomeisa | بتا سگ کوچک |
| فخذ | ران (خرس بزرگ) | Phad (یا Phecda, Phekda) | گاما خرس بزرگ |
| فخذ | ران (کبوتر) | Phact | آلفا کبوتر |
| فرد (ستاره) | تنهایان | Furud | زتا سگ بزرگ |
| فرقد | گوساله | Pherkad | گاما خرس کوچک |
| فرقه | گله | Alfirk | بتا قیفاووس |
| فقره شمالی، ثالثه شمالی | - | Dnoces | |
| فکه | شکسته (حلقه شکسته ستارگان) | Alfecca Meridiana | آلفا تاج جنوبی |
| فم‌الحوت | دهان ماهی | Fomalhaut | آلفا پیscis Austrini |
| فم‌السمکه | پوز ماهی | Fum al Samakah | بتا ماهی |
| قائد | رهنما | Alkaid | اتا خرس بزرگ |
| قائد بنات النعش | راهنمای دختران تابوت | Benetnasch | اتا خرس بزرگ |
| قرتاب | یا سرگس (سومری است) | Girtab | کاپا کژدم |
| قطعةالفرس | پاره‌اسب | Kitآلفا | آلفا اسب کوچک |
| قفزةالاولی جنوبی | جهش اول جنوبی (آهو) | Alula Australis | خی خرس بزرگ |
| قفزةالاولی شمالی | جهش اول شمالی (آهو) | Alula Borealis | نو خرس بزرگ |
| قفزةالثالثه شمالی | سومین جهش (آهو)، شمالی | Talitha Borealis | آیوتا خرس بزرگ |
| قفزةالثالثه جنوبی | سومین جهش (آهو)، جنوبی | Talitha Australis, Al Kaprah | کاپا خرس بزرگ |
| قفزةالثانیه شمالی | دومین جهش (آهو) | Tania Borealis | لاندا خرس بزرگ |
| قفزه‌الثانیه جنوبی | جهش شمالی (آهو) | Tania Australis | نو خرس بزرگ |
| قلب عقرب | دل کژدم | Antares | آلفا کژدم |
| قلب‌الاسد | دل شیر | Regulus | آلفا شیر |
| قلب‌الفرد | دل تک‌مانده | آلفاrd | آلفا مار باریک |
| قنب‌الاسد | غلاف نَرّهٔ شیر | Denebola | بتا شیر |
| قوس جنوبی | کمان جنوبی | Kaus Australis | اپسیلون کمان |
| قوس شمالی | کمان شمالی | Kaus Borealis | لاندا کمان |
| قوس میانی | کمان میانی | Kaus Medius | دلتا کمان |
| قید | پوسته (تخم شترمرغ) | Keid | امیکرون۲ جوی |
| کاس | کاسه | Alkes | آلفا پیاله |
| کاسترا | دژ جنگی | اپسیلون بزغاله|Kastra | اپسیلون بزغاله |
| کالوروپس | چوبدستی (چوپان) | Alkalurops | مو گاوران |
| کجام | از Caia، گرز (هرکول) | Kajam | امگا زانوزده |
| کعب ذی‌العِنان | قوزک ارابه‌ران | Hassaleh | آیوتا ارابه‌ران |
| کف‌الجذماء | دست شخص جُذامی | Kaffaljidhm | گاما نهنگ |
| کف‌الخضیب، (سنم‌الناقة) | دست حنابسته، (کوهان) | Caph | بتا ذات‌الکرسی |
| کلب‌الراعی | سگ چوپان | Al Kalb al Rai | رو۲ قیفاووس |
| کلب‌الراعی | سگ چوپان | Cebalrai | بتا مارافسای |
| کوکب شمالی، انور فرقدان | ستاره شمالی، پرنورترین از دو گوساله | Kochab | بتا خرس کوچک |
| کَهت | (از پارسی میانه) | Mirach | بتا زن برزنجیر |
| کهت‌سر | (از پارسی میانه) | Sadachbia | گاما دلو |
| کهت‌میان | (از پارسی میانه) | Markab | آلفا اسب بزرگ و هاآر ۲۹۴۸ |
| گاتریا | Gatria | گاما مثلث جنوبی | |
| گاکروکس | ستاره گاما از صلیب (جنوبی) | Gacrux | گاما چلیپا |
| گرزدار | گرزدار | Kornephoros | بتا زانوزده |
| لسعه (اللسعة) | نیش (کژدم) | Lesath | اوپسیلون کژدم |
| مئزر | کمربند (خرس بزرگ) | Mizar | زتا خرس بزرگ |
| ماشاهه | (از پارسی میانه) | Minelava | دلتا دوشیزه |
| مایا | - | Maia | ۲۰ گاو |
| مبسوطه | (پای) بازشده (شیر) | Mebsuta | اپسیلون دوپیکر |
| مبسوطه (شوکة) | بازشده | Alsciaukat | ۳۱ سیاه‌گوش |
| مثرتم | قوچ فربه | Mesarthim | گاما بره |
| مُحلِفَین | دو سوگندخورنده | موliphein | گاما قنطورس، گاما سگ بزرگ |
| مَراق | آبگاه خرس بزرگ | Merak | بتا خرس بزرگ |
| مرزم | بانگ‌کننده، غرنده | Mirzam | بتا سگ بزرگ |
| مرفق‌الثریا | آرنج پروین | Mirfak | آلفا برساوش |
| مرفق‌الجاثی | آرنج زانوزده | Marfik | کاپا هرکول |
| مرفق‌الحوا | آرنج مارافسای | Marfik | لاندا مارافسای |
| مرفق ذات‌الکرسی | آرنج خداوند تخت | Marfak | تتا ذات‌الکرسی |
| مرکب‌الفرس | زین اسب (بزرگ) | Markab | آلفا اسب بزرگ و هاآر ۲۹۴۸ |
| مروپ | Merope | ۲۳ گاو | |
| مِعصَم برساوش | مچ دست برساوش | Misam | کاپا برساوش |
| مِعصَم جاثی | مُچ دست زانوزده | Maasym | لاندا زانوزده |
| مغرز | بیخ دم (خرس بزرگ) | Megrez | دلتا خرس بزرگ |
| مفردالرامح | - | موphrid (or موfrid) | اتا گاوران |
| مقبوضه | (پای) جمع‌شده (شیر) | Mekbuda | زتا دوپیکر |
| منخر | سوراخ بینی (نهنگ) | Menkar | آلفا نهنگ |
| منخر الشجاع | سوراخ بینی دلاور (مار باریک) | Minchir | سیگما مار باریک |
| منطقه | کمربند (باختری شکارچی) | Mintaka | دلتا شکارچی |
| منقار | منقار (کلاغ) | Minkar | اپسیلون کلاغ |
| منکب‌الجوزا | شانه شخص میانی | Betelgeuse | آلفا شکارچی |
| منقارالاسد | پوزه شیر | Al Minliar al Asad | کاپا شیر |
| منقارالدجاجه | منقار ماکیان | Albireo | بتا ماکیان |
| منکب | شانه | Menkab | آلفا نهنگ |
| منکب | شانه | Menkib | زتا برساووش |
| منکب ذی‌العنان | شانه افسارگیر | Menkalinan | بتا ارابه‌ران |
| منکب قنطورس | شانه سانتور | Menkent | تتا قنطورس |
| میان | (از پارسی میانه) | Chertan | تتا شیر |
| میاه‌پلاسید | آب آرام | Miaplacidus | بتا شاه‌تخته |
| میخگاه | (از پارسی میانه) | Polaris | آلفا خرس کوچک |
| میسان | درخشان | Meissa | لاندا شکارچی |
| نائرالفکه | درخشنده (حلقه) شکسته | Alphecca | آلفا کاسهٔ یتیمان |
| ناجذ | دندان عقل | Bellatrix | گاما شکارچی |
| ناشره | گاما بزغاله|Nashira | گاما بزغاله | |
| ناوی | واروخوانه Ivan | Navi | اپسیلون ذات‌الکرسی |
| نخو | نخستین (از پارسی میانه) | Regulus | آلفا شیر |
| نسر طایر | کرکس پرنده | Altair | آلفا عقاب |
| نصل | پیکان (نوک تیر) | Nasl | گاما کمان |
| نطاق | کمربند (خاوری شکارچی) | Alnitak | زتا شکارچی |
| نطح | شاخ‌زنان | Elnath | بتا گاو |
| نظام | رشته (مروارید) | Alnilam | اپسیلون شکارچی |
| نهال | (شترهای) آشامنده | Nihal | بتا خرگوش |
| نسقان | دو نَسَق (روش یا رسته) | Nusakan | بتا کاسهٔ یتیمان |
| نونکی | - | Nunki | سیگما کمان |
| نیاط | شاهرگ‌ها (ی کژدم) | Alniyat | تا کژدم |
| نیرالسیف | نوک شمشیر (شکارچی) | Nair Al Saif | آیوتا شکارچی |
| وزن | سنگینی | Wazn | بتا کبوتر |
| وسط‌السماء | میانه آسمان | Wasat | دلتا دوپیکر |
| ونند[[ نسر واقع ]] | (از اوستایی) | Vega | آلفا شلیاق |
| وی | Wei | اپسیلون کژدم | |
| ویندمیاتریکس | انگورچین | Vindemiatrix | اپسیلون دوشیزه |
| هَقعه | لکه سفید | Heka و Meissa | لاندا شکارچی |
| هَنعه، میسان | داغ (شتر)، درخشان | Alhena | گاما دوپیکر |
| ید پسین | دست پسین | Yed Posterior | اپسیلون مارافسای |
| ید پیشین | دست پیشین | Yed Prior | دلتا مارافسای |
| یدالجوزا | دست شخص میانی | Betelgeuse | آلفا شکارچی |
| یوغ | (از پارسی میانه) | بتا بزغاله|Dabih | بتا بزغاله |
| ییلدین | ستاره (از ترکی ییلدیز) | Yildun | دلتا خرس کوچک |
دمب أسفر
ستارگان پُرنام
| نام رایج | نام‌های دیگر |
|---|---|
| نگهبان شمال | سماک رامح، رائح، صیاح، راعی الشاء، عرقوب الاسد، طاردةالبرد، درک الاسد، بقار، حارس الشمال |
| دبران | هادی‌النجم، تالی‌النجم، تابع‌النجم، فجذح، فَنیق (شتر نر)، مخدج، عین‌الثورف سائق‌الثریا، لسان‌البحر، الطیرف تبع، طیر، توبیع، عقدالثریا، سدویس، قلائص یا قلاص (شتران ماده). |
| شباهنگ | شعرای یمانی، ستاره کاروان‌کُش، وَراهَنگ، شب‌کش، تیر و تیشتر، شعری العبور |
| شعرای شامی | شِعرای غمیصاء، غمیصاء، رمیصاء، غموص |
| ظهرالاسد | میان، زبرةالاسد، خرت، خراتان |
| منکب‌الفرس | فَرغ مقدم، فرغ نخستین، فرغ پیشین، کهت‌میان، کوکب شمالی، مرکب الفرس، عرقوه برین |
| بطن‌الحوت | کهت، جنب المسلسله |
| سعدالسعود | منکب ساکب الماء الایسر، بُنزه |
| جدی | میخگاه، وتر عاشر، وسط‌السماء |
| سعدالملک | ماهیگیر |
| سعدالاخبیه | کهت‌سر |
| نظام | روجینه |
| بزبان | عیوق، سروش |
| پیکر پسین | رأس التوأم المؤخر، انورالتوأمین، رأس التوأم غربی |
| سماک اعزل | اِسپور |
| اِبط‌الجوزا | منکب الجوزا، یدالجوزا |
| قلب‌الاسد | نخو |
| ذنب‌الاسد | قنب الاسد، ابدم |
منابع
- List_of_stars_by_constellation
- Science Fair Project Encyclopedia، بازدید: مه ۲۰۱۱.
- The Astronomical Almanac (2000).
- Roy L. Bishop, ed. , The Observer's Almanac 1991, The Royal Astronomical Society of Canada.
- Burnham's Celestial Handbook: An Observer's Guide to the Universe Beyond the Solar System, Vols. 1, 2, 3 (Dover Pubns, 1978).
- نام ستارگان در پارسی میانه از: بهار، مهرداد: پژوهشی در اساطیر ایران (پاره نخست و دویم)، تهران، نشر آگه، چاپ سوم ۱۳۷۸، صص۵۸–۶۶.
پیوند به بیرون
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.